احادیث پیرامون راه های گناه نکردن...؟

با سلام

روش مؤثر براي اينكه خودمان را از گناه مصون نگه داريم و مرتكب گناه نشويم، اين است كه در قدم اول زمينهها و انگيزههاي گناه را بشناسيم و پس از آن برنامه اي براي خود در نظر بگيريم كه با رعايت آن، ريشه ها و انگيزه هاي گناه در وجود ما تضعيف شود.

علل و زمينه هاي گناه

1. جهل و ناداني

يكي از عوامل زمينهساز گناه، جهالت و ناداني نسبت به خدا، هدف آفرينش انسان، و جهالت نسبت به آثار و پيامدهاي دنيوي و اخروي گناه است. در روايات بسياري به اين موضوع اشاره شده است كه يكي از علل و زمينههاي گناه، جهل انسان است. امام علي ـ عليه السّلام ـ در عهدنامة خود به مالك اشتر ميفرمايد: «در برابر خداوند، كسي نافرماني نميكند مگر جاهل شقي».(1) و نيز از گفتار آن حضرت است كه: «جهل مركز زشتي است، جهل ريشه و پاية زشتي است، جهل موجب تباهي معاد انسان است».(2) سعي كنيم علم و دانش خويش را در مورد مسائل مهم زندگي بيشتر نموده و در مورد هدف خلقت جهان و آفرينش خويش بيش از پيش تدبّر و دقت كُنيم و بيانديشيم.

2. آلودگي محيط زندگي

بدون ترديد يكي از زمينههاي گناه، محيط فاسد و آلوده است چون هم از نظر آيات و روايات و هم به عقيدة روانشناسان و صاحبنظران علوم تربيتي، محيط يكي از عوامل تأثيرگذار در شكلدهي شخصيت و رفتار آدمي است. اگر محيط آلوده باشد انسان را به ناهنجاري و گناه ميكشاند و اگر آراسته به فضايل و كرامتهاي انساني باشد انسان را به سوي سعادت و نيكبختي سوق ميدهد.
عوامل محيطي فراوان است. امّا مهمترين آنها عبارتند از: خانواده، مدرسه، دوستان و عوامل فرهنگي از قبيل مطبوعات و رسانهها. هر كدام از اين عوامل محيطي در صورتي كه شرايط لازم را دارا نباشد و درست انتخاب نشده باشد، ميتواند زمينة گناه و ناهنجاري را در انسان فراهم نمايد، به ويژه دوستان ناباب كه به مرور زمان انسان را به انجام بدترين كارها وادار ميسازد. تأثير دوست بر رفتار انسان به حدّي است كه در روايات آمده است: «انسان بر دين دوست خود است».(3) از همينرو مسألة انتخاب و گزينش در دوستيابي يك اصل مطرح است و سعدي در اين باره چنين سروده است:
تو اول بگو با كيان زيستي پس آنگه بگويم كه تو كيستي

3. غفلتزدگي

غفلت يكي از بيماريهاي قلب است كه انسان را از ياد خدا، مرگ، قيامت و ثواب و عقاب اخروي باز ميدارد و در نتيجه انسان اقدام به انجام هر كاري ميكند و هر گناهي را مرتكب ميشود. رسول گرامي ـ صلي الله عليه و آله و سلّم ـ در اين باره ميفرمايند: «زماني كه قلب انسان پاك باشد، جسدش پاك و هرگاه قلب او پليد باشد، جسدش هم پليد است.»(4) آري! قلبي كه از ياد خدا غافل شده و شيطان بر آن مسلط شده باشد، منشأ انواع و اقسام گناه ميشود و چون قلب مركز فرماندهي اعضا و جوارح انسان است، وقتي بيمار شد، چشم و گوش و دست و پا و زبان نيز اقدام به انجام هر كار خلافي ميكنند، بايد كوشيد كه قلب خويش را با ياد و ذكر خدا زنده نگه داشته و هيچگاه از خدا غافل نشد.

4. پيروي از هوا و هوس

درون انسان، اميال و كششهايي وجود دارد كه آدمي را به تحرك و فعاليت وا ميدارد. برخي از اين اميال، الهياند و ريشة انديشهها و رفتارهاي نيكاند و بعضي هم شيطاني و بر اساس هوا و هوس و عامل رفتارهاي زشت و ارتكاب گناهان. اگر انسان از هواي نفس خود پيروي كند و به خواستههاي نفس هميشه پاسخ مثبت دهد، سرانجام به گناه و معصيت آلوده خواهد شد. در آيات و روايات از متابعت هواي نفس، نهي شده است. از جمله در قرآن ميخوانيم: «از هواي نفس پيروي مكن كه تو را از راه خدا منحرف ميسازد.»(5) امام صادق ـ عليه السّلام ـ در مذمّت پيروي از هواي نفس ميفرمايد: «بترسيد از هواي نفس خود همانطور كه از دشمنان خود ميترسيد.»(6)

ادامه دارد...

پاورقی:
1. نهجالبلاغه، نامة 53.
2. محمدي ريشهري، ميزان الحكمة، ذيل واژة جهل روايات بسياري در اين زمينه آمده است، جلد 2، ص 153.
3. مجلسي، محمدباقر. بحارالانوار، جلد 74، ص 192.
4. همان، جلد 70، ص 68.
5. ص: 26.
6. كليني، محمد بن يعقوب. جلد 2، ص 335.

با احترام

منظور از مراقبت از نماز چیست ؟ ممنون میشم بیشتر توضیح بدید :ok:

نكات اجمالي جهت گناه نكردن

1-كم خوردن
2-كم خوابيدن
3-كم نگاه كردن(يه جورايي خيره نشدن)
4-كم حرف زدن
5-كم در گير شدن به امور دنيا
6-كم نشستن در مكان بيجا

پرمودا باترا روانشناس هندی می‌گوید بزرگ‌ترین آتش‌های جهان را با یک فنجان آب می‌توان خاموش کرد. کافیست زمان را در یابید. یعنی به موقع اینکار انجام گیرد. زمانی که جرقه‌ای زده شد و آتش به تازگی در حال خود نمایی است همان موقع با یک فنجان آب آتش خاموش می‌شود. آسیب‌ها و گناهان را نیز در همان آغاز باید مهار کرد. بی مبالاتی و اهمال دامنه آنرا به سراسر زندگی گسترش داده و خاموش کردن آن کار بسیار دشوار و گاهی ناممکن خواهد بود .

همه ما خواهان سلامت و سعادت و نیکبختی در دنیا و قرار گرفتن در قرب الهی و محشور شدن با اولیاء خدا در آخرت هستیم. اما در بستر حرکت و تلاش در جهت رسیدن به اهداف متعالی فوق بعضاً در گرداب گناه و آلودگی گرفتار می‌شویم. می‌لغزیم، می‌لنگیم، می‌مانیم.

فرصت سوزی می‌کنیم. هر بار تصمیم بر عدم تکرار گناه و لغزش می‌گیریم. توبه می‌کنیم. اما بار دیگر گرفتار می‌شویم. چه کنیم؟ چه تدابیری بیندیشیم؟ آیا ممکن است گناهان خود را به صفر نزدیک کنیم؟ آیا رسیدن به مقام (نه معصومیت) که به مرز عصمت ممکن است؟ ابوذرها، مقدادها، میثم تمارها، مالک اشترها، زینت‌ها، ام البنین ها، خدیجه کبراها و نیز در دهه‌ها و سده های اخیر شیخ انصاری‌ها، میرزا جواد ملکی تبریزی‌ها، امام خمینی‌ها چگونه بدان مقام‌ها رسیدند؟

بیایید اندکی بیندیشیم – تصمیم بگیریم – تمرین کنیم – عمل کنیم. پرواز را بیاموزیم و به آن قله‌های رفیع اخلاقی و عرفانی برسیم. هم به آرامش و نشاط دنیوی و هم به سعادت و خوشبختی اخروی برسیم. برای رسیدن بدین مقام چند گام ساده لازم است خداوند دین و قرآن و انبیاء و چهارده نور آسمانی را برای راحتی و سهولت طی طریق ما طراحی و ترسیم نموده، نه برای سختی و شکنجه و ناراحتی و عذاب ما.

خداوند از رگ گردن به ما نزدیک‌تر از خود ما به ما مهربان‌تر است. پس چگونه و چرا باید ما را در رنج و عذاب گرفتار کند؟ دین اتوبان زندگی می‌سازد که هر کسی بخواهد می‌تواند در آن به طی طریق بپردازد. راه‌های پر سنگلاخ و پر پیچ و خم، از آن دور شدگان از دین است. استرس، اضطراب، اعتیاد، تنش، تلخی و گناه در بین دینداران حقیقی در کم‌ترین حّد خود می‌باشند. جالب و عجیب اینجاست که هر قدر امکانات رفاهی بیشتر، جوامع مدرن‌تر رسانه‌های صوتی و تصویری فرا گیرتر و پیچیده‌تر می‌شوند و تعداد تحصیلکردگان افزایش می‌یابد و آمار بی سوادان کاهش می‌یابد. بر آمار ناهنجاری‌های اجتماعی از جمله طلاق، اعتیاد، خشونت، قانون گریزی، ... و نیز ناآرامی‌های روانی و بداخلاقی‌ها افزوده می‌شود.


چه باید کرد؟ برای پاسخ به سؤالات مذکور چه برنامه‌ها و توصیه‌هایی ارائه می‌شود؟ عارفان و عالمانی که خود به قله‌های فضایل اخلاقی و دوری از مصائب و معصیت‌ها رسیده‌اند چه گفته‌اند؟ جهت پرهیز از اطاله احکام اصلی‌ترین توصیه‌های سالکان و راهیان نور را با هم می‌خوانیم: به امید آنکه بدانیم و بخوانیم و عمل کنیم.

1- راحت‌ترین راه گناه نکردن، در محیط و فضای آلوده وارد نشدن در آب گناه مسموم کننده است. واقع شدن در فضای آلوده به گناه، مثل واقع شدن در محیطی آغشته به بیماری واگیر است. آثار مخرب آن اجتناب ناپذیر است. مگر در مورد افراد بسیار استثنایی مثل حضرت یوسف (علیه السلام) که وقتی وارد کاخ شد. کاخ نشینان را تغییر داد و خود تحت تاثیر محیط واقع نشد. همچنین آنگاه که وارد زندان شد. زندانیان را منقلب و متحول ساخت. اما در مورد افراد عادی این فرآیند به ندرت پیش می‌آید. لذا برای گناه نکردن دوری از گناه از ضروریات بسیار مهم بشمار می‌آید. مثلاً اگر در اتاقی، چند نفر در حال غیبت کردن هستند. تا زمانی که وارد آن اطاق نشده ایم از غیبت و آثار مخرب آن در امان هستیم. اما به محض ورود به آن مکان چه غیبت بکنیم چه بشنویم در هر صورت آلوده به گناه شده‌ایم.

3-بیکاری مساویست با بیماری و هم نشینی با شیطان. لذا هرگز بیکار نباشید. 24 ساعت شبانه روز را به 3 قسمت مساوی تقسیم کنید. 8 ساعت خواب، 8ساعت کار، 8ساعت بی کار این 8ساعت بیکاری را با برنامه ریزی مطلوب و مشروع پُر کنید. به طور مثال 5/1ساعت مطالعه کتاب‌های اخلاقی، دینی، عرفانی و تربیتی، 1ساعت عبادت، نیم ساعت ورزش، 1ساعت با همسر بودن، 1ساعت با فرزند یا فرزندان گذراندن، 1ساعت ارتباط با خویشان و اطرافیان (تلفنی – حضوری)، 5/1ساعت استفاده مطلوب از برنامه‌های صدا و سیما و ....

خداوند از رگ گردن به ما نزدیک‌تر از خود ما به ما مهربان‌تر است. پس چگونه و چرا باید ما را در رنج و عذاب گرفتار کند؟ دین اتوبان زندگی می‌سازد که هر کسی بخواهد می‌تواند در آن به طی طریق بپردازد. راه‌های پر سنگلاخ و پر پیچ و خم، از آن دور شدگان از دین است

6- عوامل و عناصر تحریک کننده غرایز و شهوات همچون – فیلم‌ها، عکس‌ها، و کتاب‌های مبتذل بنزینی بر روی آتش نفس امّاره خواهد بود. بنزین را از آتش دور کنید.

7- شیرینی و حلاوت، دوری از گناه را همواره در ذهن و زندگی تداعی و تکرار و تلخی و نتیجه ملال آور گناه را نیز یادآوری کنیم. از آینده به امروز نگاه کنیم. سریال زندگی خود را بنویسیم و فرآیند و پایان سریال را با خوبی‌ها و زیبایی‌های اخلاقی طراحی کنیم تا هر بیننده و خواننده سناریوی سریال زندگی ما، با دیده تحقیر آمیز به ما ننگرد.

8- خود را به دو بال پرواز پر فراز آسیب‌ها و آفت‌ها مجهز کنیم. دو بال پرواز دین است و دانش، بدون دانش ، دین پوسته‌ای بی مغز و بدون دین، دانش چراغی در دست دزد خواهد بود. (که گزیده‌تر برد کالا) – منظور از دین اکتفا به چند رکعت نماز و سالی یک ماه روزه و مرتب به زیارت رفتن و بر سجاده نشستن و ذکر زبانی اکتفا کردن نیست.

منظور دینداری علاوه بر این‌ها خدمت بی توقع به مردم، پر کردن اوقات زندگی با خوبی‌ها، ادب در برابر عالمان و عارفان و والدین و معلمان. مهار خشم و غیبت و حسادت و نیک همسرداری کردن و تلاش در جهت تربیت دینی فرزندان، مشارکت در سرنوشت جامعه، این‌ها موانع عمده‌ی آلوده شدن به بیهودگی و گناه و بطالت است.

9- پرمودا باترا روانشناس هندی می‌گوید بزرگ‌ترین آتش‌های جهان را با یک فنجان آب می‌توان خاموش کرد. کافیست زمان را در یابید. یعنی به موقع اینکار انجام گیرد. زمانی که جرقه‌ای زده شد و آتش به تازگی در حال خود نمایی است همان موقع با یک فنجان آب آتش خاموش می‌شود. آسیب‌ها و گناهان را نیز در همان آغاز باید مهار کرد. بی مبالاتی و اهمال دامنه آنرا به سراسر زندگی گسترش داده و خاموش کردن آن کار بسیار دشوار و گاهی ناممکن خواهد بود. اگر چه گناه نکردن آسان‌تر از توبه کردن است، اما بلافاصله توبه کردن و خاموش کردن جرقه‌های گناه، اقدامی است که در فرآیند پرهیز از گناه و پاک شدن و پاک ماندن ضروریست.

همه بايد در اين سه آيه تاءمل كنند مخصوصا علماء
شيخ بهائى مى گويد: پدرم وصيت كرد كه در سه آيه تاءمل كنم و در مضمون و معناى آن تدبر و تفكر كنم .
1- سوره حجرات آيه 13: (( ان اكرمكم عندالله اتقيكم ، )) همانا گرامى ترين شما نزد خداوند با تقواترين شماست .
2- سوره قصص آيه 83: (( تلك الدار الاخرة نجعلها للذين لا يريدون علوا فى الارض و لافسادا و العاقبة للمتقين . ))
آن خانه آخرت (و نعمتهاى بهشتى ) را براى كسانى قرار مى دهيم كه اراده برترى طلبى و مقام پرستى و تكبر و فساد بر روى زمين نكنند و عاقبت (بخيرى ) مخصوص متقين و پرهيزكاران است .
3- سوره فاطر آيه 37: (( اولم نعمر كم يتذكر فيه من تذكر و جائكم النذير.
يعنى روز قيامت (خداى متعال خطاب به بندگان مى كند) آيا به شما (آنقدر) عمر نداديم كه اگر مى خواستيد پند بگيريد و متذكر شويد پند مى گرفتيد و متذكر مى شديد و آيا براى شما (پيامبر) نفرستاديم كه شما را از عذاب بترستند؟
مؤ لف گويد: در اواخر سال 1359 و اوائل سال 1360 هجرى شمسى بود كه به اتفاق دوستان از طرف دفتر تبليغات با يك اتوبوس ما طلاب با زن و بچه براى تبلغ و كلاسهاى تابستانى براى معلمين عشاير شيراز به آنجا رفتيم و با دوستان خدمت مرحوم آية الله دستغيب رفتيم يكى از دوستان گفت حضرت آية الله ما طلاب را موعظه و نصيحتى بفرماييد، ايشان فرمودند: مرحوم شيخ بهائى در كشكول فرموده : كه پدرم مرا سفارش به تفكر و دقت در سه آيه نموده است و اين سه آيه را من الان در كشكول پيدا كردم و به ياد نصيحتهاى مرحوم آية الله دستغيب در اينجا آوردم ..