سوالات قیامت؟

تب‌های اولیه

5 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
سوالات قیامت؟

سوالاتی که در قیامت از انسان پرسیده می شود چیست؟
در قیامت از چه چیزهایی سوال می شود؟ درباره چه چیزهایی؟ مثلا نمی پرسند چه داشتیم چه نداشتیم بلکه میپرسند از داشته هایت چگونه استفاده کردی و ....
دیگه چه سوالاتی هست؟ چه چیزهایی نیاز به گفتن ندارد مثلا اعمال انسان نمایان است و نیاز نیست انسان بگوید.

با سلام و عرض ادب
قرآن کریم در رابطه با سوال در قیامت می فرماید:
«فَوَ رَبِكَ لَنَسْئَلَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ؛ عَمَّا كَانُوا يَعْمَلُونَ»؛[1]به پروردگارت سوگند، (در قيامت) از همه آنها سؤال خواهيم كرد؛ از آنچه عمل مى‏كردند.
آیت الله حسینی تهرانی در کتاب معاد شناسی ،ج8،ص290 در این رابطه می نویسند:
عالم سؤال به دنبال عالم حساب و از توابع آن است. چون سؤال، استيضاح است از پرسش شده درباره حقيقت آنچه در نزد اوست. و در روز قيامت، بايد نفوس انسان از آنچه را كه در دنيا كسب كرده است چه در جانب سعادت و چه در جانب شقاوت، محاسبه گردد، و تبعات و لواحق آثار نفس و لوازم آن مشهود شود و به حساب آن‏ رسيدگى شود، و به نتائج آن برسد. چون روز قيامت روز ظهور و بروز است، و روز از عهده برآمدن و متقبّل مسؤوليت‏ها و تعهّدهاى دنيوى شدن است.

«يَوْمَ تُبْلَى السَّرَآئرُ»[2]؛روزى است كه پنهان‏ها و مخفيّات آشكارا مي گردد.
چون «سريره» محلّ خاصّى است از نفوس ناطقه كه جاى نيّت و فكر و أسرار است؛ و لذا به همين مناسبت به سرّ مخفىّ، سريره گويند.
يعنى روزى است كه جايگاه اسرار و نيّات انسان، ظهور مي كند و ظاهر ميشود، و از پرده خفا خارج ميشود.
«بَلْ بَدَا لَهُمْ مَا كَانُوا يُخْفُونَ مِن قَبْلُ»؛[3]بلكه براى مردم تمام آنچه را كه سابقاً (در دنيا) مخفى ميداشتند ظاهر و آشكار مي شود.

«إِن تُبْدُوا مَا فِى أَنفُسِكُمْ أَوْ تُخْفُوهُ يُحَاسِبْكُمْ بِهِ اللَهُ»؛[4]چه شما آنچه را كه در نيّت‏هاى خود و عقايد خود داريد ظاهر سازيد و يا پنهان كنيد، در هر حال خداوند حساب آنها را از شما مي گيرد!.

[=Times New Roman][1] .حجر/92و 93.

[=Times New Roman][2] .الطارق/9.

[=Times New Roman][3] .الانعام/28.

[=Times New Roman][4] .البقره/284.

برخی از آياتى كه درباره سؤال در قیامت وارد است اینچنین است:
«وَ لَتُسْئَلُنَّ عَمَّا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ»؛[1]و سوگند به خدا كه حقّاً شما از آنچه عمل كرده‏ايد سؤال خواهيد شد.

«ثُمَّ لَتُسْئَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِيم»؛سپس در آن روز (همه شما) از نعمتهايى كه داشته‏ايد بازپرسى خواهيد شد.

«تَاللَهِ لَتُسْئَلُنَّ عَمَّا كُنتُمْ تَفْتَرُون»؛[2] سوگند به خدا كه حقّاً شما از آنچه را افترا بسته‏ايد سؤال خواهيد شد.

«فَلَنَسْئَلَنَّ الَّذِينَ أُرْسِلَ إِلَيْهِمْ وَ لَنَسْئَلَنَّ الْمُرْسَلِين»؛[3].پس سوگند به خدا كه ما پرسش خواهيم كرد از كسانى كه پيامبران را بسوى آنها فرستاديم، و سوگند به خدا كه از خود پيامبران نيز پرسش خواهيم نمود.

«وَقِفُوهُمْ إِنَّهُمْ مَسْئُولُونَ»؛[4].و آنها را متوقّف سازيد! زيرا كه بايد آنها مورد سؤال وپرسش قرار گيرند.

وَ أَوْفُوا بِالْعَهْدِ إِنَّ الْعَهْدَ كَانَ مَسْؤُولًا»؛[5]و به پيمان وفا كنيد! زيرا كه پيمان از امورى است كه مورد سؤال قرار خواهد گرفت.
وَ كَانَ عَهْدُ اللَهِ مَسؤُولًا»؛[6]و عهد خدا مورد سؤال و بازپرسى قرار مي گيرد.



[1] .النحل/93.

[2] .النحل/56.

[3] .الاعراف/6.

[4] .الصافات/24.

[5] .الاسری/34.

[6] .الاحزاب/15.

روايات وارده در باره سؤال در قيامت‏
روايات وارده در اين باب، بسيار است و داراى مضامين مختلفى است که ما تعدادی از آنها را بیان می کنیم:
:
شيخ طوسى در «أمالى» خود روايت ميكند از جماعتى از أبو المفضّل از محمّد بن حسن بن حفص از هشام نهشلى از عمر بن هاشم از معروف بن خرّبوذ از عامر بن واثلة از أبو برده أسلمى كه گفت:
سَمِعْتُ رَسُولَ اللَهِ صَلَّى اللَهُ عَلَيْهِ وَ ءَالِهِ وَ سَلَّمَ يَقُولُ: لَا يَزُولُ قَدَمُ عَبْدٍ يَوْمَ الْقِيَمَةِ حَتَّى يُسْأَلَ عَنْ أَرْبَعٍ: عَنْ جَسَدِهِ فِيمَا أَبْلَاهُ؟ وَ عَنْ عُمْرِهِ فِيمَا أفْنَاهُ؟ وَ عَنْ مَالِهِ مِمَّا اكْتَسَبَهُ وَ فِيمَا أَنْفَقَهُ؟ وَ عَنْ حُبِّنَا أَهْلَ الْبَيْت.[1]
«از رسول خدا- كه درود خدا بر او و بر آل او باد- شنيدم كه مى‏گفت: قدم هيچ بنده اى در روز قيامت حركت نمى‏كند تا اينكه از چهار چيز از او پرسش گردد: از بدنش كه آن را در چه چيز كهنه كرده است؟ و از عمرش كه آن را در چه چيز به پايان رسانيده است؟ و از مالش كه از كجا بدست آورده و در كجا مصرف نموده است؟ و از محبّت ما أهل بيت».
اما در اين كه در قيامت نخست از چه چيزى سؤال مى‏شود، روايات متعددى داريم؛ امام صادق علیه السلام مى‏فرمايد: اوّل ما يحاسب به العبد على الصلاة فاذا قبلت قبل منه سائر عمله و اذا ردّت عليه ردّ عليه سائر عمله؛[2] نخستين چيزى كه آدمى بر آن محاسبه مى‏شود، نماز است. اگر نماز پذيرفته شد، ديگراعمال هم قبول مى‏شود و اگر نماز ردّ شد، ديگر اعمال هم ردّ مى‏شود.
در روايت ديگر مى‏خوانيم: اول ما يسأل العبد اذا وقف بين يدى اللَّه تعالى عن الصلاة فان زكت صلاته زكى سائر عمله و ان لم تزك صلاته لم يزك عمله؛[3] هنگامى كه آدمى در پيشگاه خداوند تعالى قرار گيرد، نخست از نماز سؤال مى‏شود. اگر نمازش پاك بود، ديگر اعمالش هم پاك مى‏شود و اگر نمازش پاك نبود، ديگر اعمالش هم پاك نمى‏شود.
در حديث سومى، پيامبر صلی الله علیه و آله مى‏فرمايد: اول ما يسأل عنه العبد حبنا اهل البيت؛[4] نخستين چيزى كه [در قيامت‏] از انسان سؤال مى‏شود، دوستى ما اهل‏بيت است.
در روايت چهارمى امام صادق علیه السلام مى‏فرمايد: انّ اول ما يسأل عنه العبد اذا وقف بين يدى اللَّه عزوجل الصلوات المفروضات و عن الزكاة المفروضة و عن الصيام المفروض و عن الحج المفروض و عن ولايتنا اهل البيت؛[5] هنگامى كه انسان در پيشگاه‏ خداوند متعال قرار مى‏گيرد، نخست از نمازهاى واجب، زكات واجب، روزه واجب، حج واجب و ولايت ما اهل‏بيت سؤال مى‏شود.

که البته اين روايات با هم منافات ندارند، چون مراد از «اوّل» در اين روايات و امثال آن، اوّل اضافى و نسبى است به دو بيان:

1. در قيامت آن گاه كه از اعمال بندگان سؤال مى‏شود، نخست نماز سؤال و محاسبه مى‏شود؛ از همين رو در روايت اول و دوم كلمه «عمل» ذكر شده است و هنگامى كه از اعتقادات سؤال مى‏شود، نخستين سؤال از محبت اهل بيت مى‏باشد. شيخ صدوق در بيان عقايد اماميه مى‏گويد: «پس از معرفت (اعتقادات) نخستين عملى كه از ميان اعمال آدمى، محاسبه مى‏شود، نماز است».[6]
پس به يك معنا بنابر نظر مرحوم صدوق، سؤال از اعتقادات مقدم بر سؤال از نماز است. ضمن اين كه يكى از شرايط قبولى نماز و ديگر عبادات اعتقاد به ولايت اهل‏بيت است.[7]
بر اين اساس نخستين چيزى كه سؤال مى‏شود، ولايت اهل‏بيت خواهد بود.
2. اين كه زمان هردوپرسش متفاوت است، زيراباتوجه‏به رواياتى كه‏ازپيامبررسيده: مادرهفت جايگاه به شما سركشى مى‏كنيم، هنگام‏ وفات، در قبر، هنگام برانگيخته شدن از قبر، هنگامى كه پرونده عمل را اعطا مى‏كنند، وقت حساب‏رسى، وقت ميزان اعمال و هنگام عبور از صراط و در آن جا محبت ما كار ساز است[8] و با توجه به اهميتى كه مسئله ولايت دارد[9]، مى‏توان گفت زمان پرسش از ولايت علاوه برقيامت اول بار درعالم قبر و برزخ صورت مى‏گيرد.

[1] . «بحار الانوار» طبع حروفى ج 7، ص 258 و 259 و ص 261؛ و روايت وارده از «خصال» در ص 253 از طبع حروفى نيز موجود است. و در «تفسير علىّ بن إبراهيم» در ذيل آيه: إِنَّ السَّمْعَ وَ الْبَصَرَ وَ الْفُؤادَ كُلُّ أُولئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْئُولًا در ص 382 از طبع سنگى آورده است. و در «مجمع البيان» ذيل همين آيه، در طبع صيدا، ج 3، ص 416 از «تفسير علىّ بن إبراهيم» ذكر كرده است. و در كتاب «بشارةُ المصطفى لشيعةِ المرتضى» ص 124، از حسن بن حسين بن بابويه روايت ميكند از شيخ طوسى از شيخ مفيد از جعفر بن محمّد از پدرش از سعد بن عبد الله از أحمد بن محمّد بن عيسى از حسن بن محبوب از أبو حمزه ثمالى از حضرت أبو جعفر محمّد الباقر عليه السّلام قال قال رسول الله:
لَا تزولُ قَدَمُ عَبْدٍ يَوْمَ الْقِيَمَةِ بَيْنَ يَدِى اللَهِ عَزّ وَ جَلَّ حَتَّى يَسْأَلَهُ عَنْ أرْبَع خِصالٍ: عُمْرُكَ فِيما أفْنَيْتَهُ، و جَسَدُكَ فيما أبْلَيْتَهُ، وَ مالُكَ مِنْ أيْنَ اكْتَسَبْتَهُ وَ أَيْنَ وَضَعْتَهُ، وَ عَنْ حُبِّنا أهْلَ الْبَيْتِ.
فَقالَ رَجُلٌ مِنَ الْقَوْمِ: وَ ما عَلَامُه حُبِّكُمْ يا رَسُولَ اللَهِ؟ فَقالَ: مَحَبَّهُ هَذا، وَ وَضَعَ يَدَهُ عَلَى رَأْسِ عِلِىِّ بْنِ أبى طالبٍ عَلَيْهِ السَّلَامُ‏

[2] . شيخ صدوق، من لا يحضره الفقيه، ج 1، ص 208.

[3] . شيخ حر عاملى، وسائل الشيعه، ج 4، ص 110.

[4] . علامه مجلسى، بحارالانوار، ج 7، ص 260 و ج 27، ص 79.

[5] . همان، ج 80، ص 10؛ همان، وسائل الشيعه، ج 4، ص 123.

[6] . شيخ صدوق، امالى، ص 641.

[7] . ر. ك: همان، وسائل الشيعه، ج 1، ص 118- 125.

[8] . علامه مجلسى، بحارالانوار، ج 7، ص 248.

[9] . همان، اصول كافى، ج 2، ص 21

[=&quot]به نام خدا:Gol:
با سلام و احترام و تشکر از استاد صدرا به خاطر پاسخ جامعشان به سوال.
در این میان به نظر می رسد ذکر این دو روایت نیز خالی از لطف نباشد:
عَنْ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ علیهما السلام قَالَ إِذَا مَاتَ الْمُؤْمِنُ شَيَّعَهُ سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَكٍ إِلَى قَبْرِهِ فَإِذَا أُدْخِلَ قَبْرَهُ أَتَاهُ مُنْكَرٌ وَ نَكِيرٌ فَيُقْعِدَانِهِ وَ يَقُولَانِ لَهُ مَنْ رَبُّكَ وَ مَا دِينُكَ وَ مَنْ نَبِيُّكَ"*
یعنی پروردگار فرد و دین و امامش مورد پرسش واقع می شود. بنابراین آنچه از این روایت فهمیده می شود این است که از اعتقادات پرسش می شود.

در روایتی دیگر از امام سجاد عليه السلام نقل شده که ایشان هر روز جمعه مردم را موعظه می کرد و از آن جمله می فرمود:
ای فرزند عالم! از مرگ غافل مباش. به همین زودی قبض روح خواهی شد. به منزلی منتقل می شوی. روح به تو بازگردانده می شود و دو فرشته به نام نکیر و منکر برای سوال بر تو وارد می شوند. اول چیزی که می پرسند از پروردگار توست. آنگاه از پیامبری که به سوی تو فرستاده شده است و از دینی که پذیرفته ای و از کتابی که تلاوت می کردی، و از امامی که ولایت او را قبول کرده ای. آنگاه از عمرت می پرسندکه در چه راهی سپری ساختی و از مال و ثروت که از کجا کسب نمودی و در چه راهی صرف کردی.
"...وَ إِنَّ أَوَّلَ مَا يَسْأَلَانِكَ عَنْ رَبِّكَ الَّذِي كُنْتَ تَعْبُدُهُ وَ عَنْ نَبِيِّكَ الَّذِي أُرْسِلَ إِلَيْكَ وَ عَنْ دِينِكَ الَّذِي كُنْتَ تَدِينُ بِهِ وَ عَنْ كِتَابِكَ الَّذِي كُنْتَ تَتْلُوهُ وَ عَنْ إِمَامِكَ الَّذِي كُنْتَ تَتَوَلَّاهُ ثُمَّ عَنْ عُمُرِكَ فِيمَا أَفْنَيْتَهُ وَ مَالِكَ مِنْ أَيْنَ اكْتَسَبْتَهُ وَ فِيمَا أَتْلَفْتَه" **

*. بحار الانوار، ج 6 ، ص 222
**. همان، ص 223

موضوع قفل شده است