تفاوت جهاد اکبر و جهاد اصغر
تبهای اولیه
[=tahoma,arial,helvetica,sans-serif] 1. انجام هر عبادت به طور كامل و با جميع شرايط حتى جهاد مسلّحانه در راه خداوند نيازمند به جهاد با نفس است آيا اداى نماز با حضور قلب و رعايت جميع شرايط به طورى كه ناهى از فحشا و منكر باشد بدون جهاد با نفس ممكن است؟ آيا بدون جهاد با نفس، انسان مىتواند جان بر كف در ميدان نبرد حاضر گردد و با دشمنان اسلام بجنگد؟
2. جهاد اصغر واجب كفايى است يعنى اگر به اندازه لازم، گروهى شركت كردند از ديگران ساقط است. امّا جهاد اكبر واجب عينى است و هيچ فردى از آن معاف نيست.
3. جهاد اصغر، در زمان و مكان و با شرايط خاصى انجام مىپذيرد امّا جهاد اكبر به زمان و مكان خاصى محدود نخواهد بود.
4. در جهاد اصغر دشمن ظاهر است لكن در جهاد اكبر، دشمن مخفى و پنهان است.
5. در درگيرى با دشمن ظاهر انسان يك مرتبه از دنيا مىرود؛ آن هم احتمالاً. امّا در جهاد اكبر مبارزه با نفس هر روز انسان چندين مرتبه معنويت انسان در خطر قرار مىگيرد. در حديث معراج مىخوانيم: «يموت الناس مرّة و يموت احدهم فى كل يوم سبعين مرّة من مجاهدة انفسهم و مخالفة اهوائهم»(75)
6. در جهاد اكبر چون نفس انسان، خارج از منطقه جغرافيايى است هيچ سنگر و دژ كارساز نيست، حتى در شب تاريك و در منزل خلوت انسانى كه در حال اشك ريختن و سجده و مناجات است نفس او را رها نمىكند.
7. شكست در جهاد اصغر زود آشكار مىشود ولى شكست در جهاد اكبر به زودى آشكار نمىشود زيرا گاهى انسان يك عمر انسان از هوى نفس خود شكست مىخورد امّا توجّه ندارد.
8. هجوم در جهاد اصغر، و مبارزه با دشمن ظاهرى زمان و برنامه و بودجه لازم دارد. ولكن وسوسه نفس فورى و مجانى صورت مىگيرد.
9. از دشمن ظاهرى، در جهاد اصغر فرار ممكن است امّا در جهاد اكبر از دشمن باطن فرار ممكن نيست.
10. در جهاد اكبر، مباشرت لازم است ولى در جهاد اصغر با اموال نيز مىتوان جبهه را كمك نمود.
11. در جهاد اصغر، وسيلههاى جنگى در هر زمان محدود است و به تناسب آن، بايد اسلحههايى به دست گرفت، ولى جهاد اكبر وسيله مخصوصى ندارد بايد از كلمات انبيا و اوليا و تاريخ گذشتگان و نيز گريه بر حال خويشتن وسيله جنگى براى مبارزه با نفس امّاره استخدام كرد. «وسلاحه البكاء».
12. جنگ با دشمن داخلى وجهاد نفسانى پشتوانه جهاد خارجى است. آن كه بر خصم درون پيروز شد مبارزه با خصم برون برايش آسانتر است ولى كسى كه اسير زن وفرزند وثروت است نمىتواند آن طور كه لازم است بجنگد.
13. اهميت جهاد، به اهميت و قدرت دشمن است جنگ با يك كشور كوچك آسانتر است تا با يك كشور بزرگ؛ زيرا دشمن هر چه قوىتر باشد جنگ با آن مشكلتر است و نفس و شيطان قوىترين دشمنان انسان هستند.
[/][=tahoma,arial,helvetica,sans-serif] 75) بحارالانوار، ج 77، ص 24.
[/]