منطق

سلام عليكم
بحث قبلی شما اعتقادی بود حال این بحثتان کلامی است. ما ممتنع نداریم.
یعنی یا واجب الوجود یا ممکن الوجود.
منطق معلول ... علتی است بنام واجب الوجود . او دلیل خلقت و ناظمی حکیم و قانون گذار است .
و قانون گذار منطق را تعئین کرده و از منطق - فلسفه را شکل داده و به اهل دین جهان بینی توحیدی را آموخته است.

اگر دو یا چند واجب الوجود باشد لازم است شاهد چند منطق و نظم و .. میبودیم.

ولی چون در عالم هستی یک نظم و منطق و... وجود دارد یک واجب الوجود بیشتر نیست.

ما تغئیری ایجاد نکریم. ما و هر موجود دیگری مصنوعیم. درباره خلقت و چگونگی آن - مصنوع اختیاری از خود ندارد و اختیار خلقت تمام و کمال در ید قدرت خالق اوست.

ممکن الوجود از نیستی و عدم به خواست خداوند موجود شده. پس نمیتوان به او گفت عدم .
چون واجب الوجود به او هستی بخشیده.

یاحق

عقل بر اساس منطق و منطق را هم گفتیم که مطابق و بر پایه چه قانونی است.

ممتنع در فلسفه خلقت جائی ندارد. یعنی اینکه بگوئیم که یک چیزی هست که نه موجود است نه وجود و یا اینکه بگوئیم یک چیزی هست که هم موجود است و هم وجود.

ممتنع تنها در بین مخلوقات که مطلق نیستند و نمیتوانند باشند معنی پیدا میکند.

سلام.

این موارد را که ذکر نمودید،در مبحث مواد ثلاثه در منطق در نسبیات و روابط بین موضوع و محمول در قضایا به کار می برند..که البته قضایا نیز همه اعتبارات عقلی است،به عبارتی ما قضیه در خارج نداریم بلکه قضیه سازی کار ذهن است،نتیجتا منطقین می گویند در نفس الامر ویا واقع نسبت و یا رابطه بین موضوع و محمول مثلا در مورد" الف ب است" به یکی از کیفیات زیر است....

یا الف ب است بالضروره..

یا الف ب است بالامکان..

یا الف ب است بالممتنع..

البته این تقسیم بندی قدما ست،به عبارتی متاخرین یک تغییری در سومین کیف انجام داده اند چون الف وقتی ب باشد دیگر ممتنع برای ان معنی ندارد چون منظور همان الف ب نیست می باشد برای همین به جای ممتنع قضیه وجودی را گذاشته اند،یعنی رابطه بین موضوع و محمول یا ضروری است یا ممکن است و یا وجودی است هر چند خود نیز اشکال دارد......

در فلسفه نیز به این مواد پرداخته اند،منتها از دید وجودی ،نه مطلق،به عبارتی منطق به قضایا از دید مطلق نگاه می کند می خواهد محمول وجود باشد یا نباشد،ولی فلسفه از دید وجودی در قضایا بحث می کند....

خلاصه اینکه منشا تمام این قضایا اعتبارات ذهنی و عقلی است،به عبارتی ذهن این قدرت را دارد که از تحقق وجود،قضایایی درست نماید و البته این قضایا همه از سنخ اعتبارات عقلی است،به عبارتی در عالم عین یک وجود بیشتر نیست ،این قدرت ذهن است که وجود واحد را به معانی و مفاهیم متعددی تحلیل می کند و البته همه این معانی نیز بر این شئ واحد منطبق و صادق است وحتی میان این مراتب تقدم وتاخر هم قائل می گردد...

به عبارتی اول مرتبه تقرر ذات است یعنی مرتبه ماهیت است،بعد مرتبه امکان ماهیت است بعد نیازمندی او به علت است و بعد ایجاب علت،بعد وجوب معلول ،بعد ایجاد علت ،بعد وجود معلول ..این چند مرتبه طولی را با اعتبار عقل پی برده ایم و حال انکه در خارج یک شئ بیشتر نیست.....

یاحق

جناب نجاتم، عقل یک قوه ای است در انسان که حقایق را کشف می کند،(نه اینکه حقایق را جعل بکند)، خداوند انسان را خلق کرده است، و قوه ای در او قرار داده است که بتواند حقیقت بین بشود، مثلا قاعده محال بودن اجتماع و ارتفاع نقیضین بدیهی عقلی و کلی است، و یک حقیقتی است که قوه عقل انسان از حقایق انتزاع و استخراج می کند وامکان تغییر و تعویض ندارد؛ زیرا اساس حقایق بر آن بنا شده است، حتی حقیقت خود خدا بر آن قاعده بنا شده است، چرا؟ زیرا خود خدا یک حقیقت است، و تمام این اصول بدیهی از سنخ علم هستند، و این علم از حقایق کلی عالم استخراج شده است و این انسان است که با قوه عقلش به وجود خدا علم پیدا می کند.

تمام قواعد عقلی، و یافته های آن، بر این اصل کلی بدیهی و بر اصل واقعیت بنا شده است، این اصل قابل تغییر و انکار نیست؛ چرا؟ زیرا عقل انسان درمی یابد که واقعیت واقعیت است، آیا می شود فرض نمود که واقعیت واقعیت نباشد؟ حتی فرض عدم واقعیت هم، واقعیت است، آیا می شود فرض نمود که واقعیت در عین واقعیت داشتن واقعیت نباشد؟ اگر ما بتوانیم فرض هایی خلاف این اصول بدیهی داشته باشیم، لازمه اش نفی خود خدا می شود؛ زیرا می شود فرض نمود اصل واقعیت نباشد؟ می شود فرض نمود خدا باشد و در عین حال نباشد؟

تمام قواعد عقلی هم به این نحو هستند، اینکه فرض کنیم دو ضربدر دو چهار نشود، لازمه اش، انکار اصول بدیهی است، زیرا انکار این اصل هم به این مطلب بر می گردد که 2 درعین اینکه 2 باشد 2 نباشد، و ضرب در عین اینکه ضرب باشد ضرب نباشد و...

و نکته آخر اینکه، قدرت خداوند بر امور ممکن تعلق می گیرد نه بر امور محال.(دقت کنید)

سلام.

همه منطق بر اساس اقتباس از واقع است،به عبارتی نفس ابتدا به ساکن که نمی تواند تصور نماید ، ابداع کار نفس نیست بلکه کار نفس ترکیب است انکه می تواند ابتدا به ساکن بدون هیچ چیز قبلی جعل نماید فقط خداست،نتیجتا منطق همه اقتباس از واقع است،و این اقتباس یا مستقیم است یا غیر مستقیم....

انچه در خارج است همه متن وجود است ما در خارج که عدم نداریم،بلکه هست و عدم را ذهن بر اساس ان قدرتی که تکوین در نهادش قرار داده است اعتبار می کند،یعنی حکم ورابطه درست کردن کار وجود ذهنی است،و از خصایص این وجود اعتبار کردن است منتها یک وقت فقط این را بما هو، اعتبار می کند بدن اینکه اصلا حاق ذاتی در نفس الامر باشد که ان می شود امکان یعنی بدون در نظر گرفتن عدم و وجود،وگرنه هر ماهیتی در نفس الامر وواقع یک ذاتی دارد و وجودی ،گفته شد که این از خصایص ذهن است که چنین اعتبار نماید یعنی فقط اعتبار همین.....

پس راه انسان به شناخت خارج از طریق همین ذهن و نفس است ،به عبارتی نفس از طریق صورتهای خود جهان را می شناسد،همه شناخت انسان از همین معلوماتش است برای همین این معلومات را معلوم بالذات می گویند وانچه در خارج است برای ذهن معلوم بالعرض است ...

ببنید ذهن در ورحله اول وجود را می بیند،به عبارتی ابتدا حکم به ثبوت می کند،مثلا اگر زیدی نباشد ابتدا می گوید زید (لا موجود) هست یعنی حکم عدم وجود را یک اعتباری برایش از هستی در نظر می گیرد،یعنی ابتدا نمی تواند بگوید زید نیست چون انچه می پاید ابتدا وجود را می یابد برای همین همه چیز را به ان نسبت می دهد،ولی به مرور این حکم را از هستن بر می دارد وبه نیستی وعدم می دهد،نتیجتا عدم نسبت به وجود برای ذهن متصور است وگرنه عدم از همان ابتدا که برایش قابل تصور نبوده....

پس خود ممکن نیز یک اعتبار ذهنی است که فقط اعتبار است و ورایی برای ثبوت ندارد،انوقت وقتی ذهن ممکن را اقتضای در وجود دانست حکم به ضرورت ان می دهد و وقتی این امر نباشد حکم به امتناع می دهد،اینها را نیز ذهن اعتبار می کند،به عبارتی قوه تحلیل ذهن چنین است که انرا خداوند به عنوان ودیعه در انسان برای شناخت این چنینی قرار داده است.....

خوب خلاصه این شد که ذهن بدون اتصال با وجود و واقع چیزی نمی تواند تصور نماید،به عبارتی ذهن ابداع گر نیست به عبارتی جعال نیست که مقدمتا بدون هیچ اتصالی با واقع از خودش تصورات ابداع نماید،برای همین همه شناخت وروابط را در رابطه با خارج به دست می اورد،که این از لوازم ذاتی ذهن است،همانطور که از لوازم درک حسی همان است که انجام می دهد و همچنین دیگر قوا......ولی خود کلمات را ابتدا حضرت حق اموزاند،به عبارتی قول حق همان فعلش می باشد،وفعلش همان قولش نتیجتا این کلمات از افعال حق بود که خود همان جعل وجودی است ، مانند دیگر افعالش که همه عین جعل و ایجاد است و از انجا که اینها در وجود اشتراک دارند ،پس شناخت خود به خود حاصل می گردد....به عبارتی شناخت در اشتراک است وگرنه بین چند چیز از جهات تباینی که شناخت حاصل نمی گردد......

یاحق

اگر عقل را خدا بر اساس حقايق عالم و کمالات آن جعل نموده است؛ بايد حقيقتا بيابد و الا می شود نقص نه کمال؛ و امکان اينکه خدای حکيم عقل انسان را به گونه ديگری قرار بدهد که منطق و قانون ديگری حاکم باشد وجود ندارد؛ زيرا لازمه اين فرض اين است که از اساس حقيقت و اصول هستی و عالم وجود خراب بشود و اين مسأله محال ذاتی است؛ زيرا لازمه ديگرش اين است که يک اصل واقعيت ديگری غير از اين واقعيت باشد؛ يعنی يک خدای ديگری باشد که از طرف او يک اصول واقعی دِيگری باشد.(دقت کنيد)

سفسطه و مغالطه اين گفته شما اين است که فرضی مطرح می فرماييد که در مقابل اصل واقعيت است؛ زيرا لازمه اين فرض اين است که خود خدا هم به عنوان اصل واقعيت؛ حقيقتا نباشد(دقت کنيد).

سلام علیکم
ما اساسا دو نوع عقل در جهان بینی داریم. یکی عقل متریالیستی است که بر مبنای احساس و ادراکی است که 5 حس انسان آنرا میبیند و احساس میکند و از آن نتیجه میگیرد.

نوع دیگر عقل عقلی است که بر اساس جهان بینی اسلامی و دینی شکل گرفته. و مبنای آن تعریفی است که خدای عالم از چگونگی خلفت جهان و دلیل خلقت آن و هدف غائی و نهائی و نقش هر موجود در عالم تبئین نموده. تفاوت بین این دو عقل بسیار زیاد است لذا نتیجه گیری ها هم متفاوت است.

در مورد اول هیچ چیز مطلقی قابل تصور نیست حتی در مورد خود عقل
ولی در مورد دوم خیلی مفاهیم میتواند بر اساس الگوی دینی مطلق توصیف شود.

مثلا معروف است که دیوانه ای به حکیمی گفت کدامیک مان دیوانه ایم.
حکیم گفت هرکدام که مخالف با حقیقت نتیجه گیری استدلال میکند و عمل مینماید. دیوانه گفت حقیقت چسیت ؟ آیا آنچه که تو می بینی حقیقت است یا یانچه که من میدانم ؟
حکیم گفت خب آنچه که من میدانم و همه مردم آنرا تائید میکنند.
دیوانه گفت تو به کثرت تائید اشاره کردی و تائید سخنت را بر اساس کثرت مستند دانستی و استناد و برداشت من از حقیقت در قلت است. پس تنها تفاوت من و تودر این است که دیوانه ها چون تعدادشان کمتر است برداشتشان از عالم غیر منطقی و بدور از حقیقت است و عقلا کسانی هستند که در کثرتند و بدین واسطه آنچه که آنها میگویند حقیقت و منطق است. پایان نقل ...

سلام علیکم حداوند قدیم است. عقل و حکمت یکی از صفات اوست. میدانیم خداوند خلق کرد عالم معنی و ماده را بر اساس نظم طبعا این نظم خود از قانونی تبعیت میکند. و قانون نیز بر منطقی استوار است. و عقل نزد موجودات مطابق و بر مبنای آن منطق شکل گرفته و دست به تحلیل میزند. یاحق