بحث ولايت از چه زمانى در اسلام مطرح بود
تب‌های اولیه
بحث ولايت از چه زمانى در اسلام مطرح بود
روز غدير يكى از روزهائى است كه بحث ولايت در آن روز مطرح گرديد نه تنها روز آن. و البته يكى از برجسته ترين روزهاى آن است.
در سال دهم هجرى در حجّة الوداع حضرت رسول(ص)به هنگام بازگشت به مدينه در روز هجدهم ذيحجّه حضرت على(ع)را به عنوان «ولىّ» به مردم معرّفى كردند و حديث معروف و متواتر غدير و حديث ثقلين را كه متعلّق به آن روز است، بيان فرمودند.
ولى بحث ولايت حضرت امير(ع)و ولايت به طور كلّى و مبانى آن چيزى نيست كه از آن روزشروع شده باشد و فقط منحصر به آن روز باشد
بلكه از آغاز بعثت حضرت رسول(ص)تا زمان رحلت ايشان مى بينيم و در تاريخ هم هست كه ايشان در جاهاى متفاوت و برحسب شرائط مختلف حضرت على(ع) را به عنوان جانشين خود و بعنوان ولىّ خدا معرّفى كرده اند
از زمانى كه حضرت كوچك بودند در قضيّه يوم الدار تا زمان رحلت حضرت رسول(ص) كه حضرت قلم و دوات خواستند و از داستان تبليغ سوره توبه گرفته تا صدقه در ركوع و... حضرت بارها اين وظيفه را كه از جانب خداوند معيّن شده بود انجام دادند كه آيات آن در قرآن و روايات آن در مجامع روائى و تفاسير شيعه و سنّى موجود است.
همه اينها نشان مى دهد كه قصه از روز غدير آغاز نشده بلكه از همان آغاز بعثت «طرح ولايت» مطرح بوده چنانكه بحث ولايت نبى هم و ولايت خدا هم.
در طول جريان بعثت از حضرت رسول(ص)روايات متعدد و متواترى را فريقين(شيعه و سنّى) نقل كرده اند
در طول جريان بعثت از حضرت رسول(ص)روايات متعدد و متواترى را فريقين(شيعه و سنّى) نقل كرده اند
كه در آن حضرت رسول(ص)خلفاء بعد از خود را معرّفى مى كنند كه مضمون آنها تقريباً يكى است كه: «يكون من بعدى اثنا عشر اميراً كلهم من قريش»(1).
تفاوت اين روايات به اجمال و تفصيل آنهاست والاّ محتواى تمامى آنها با توجّه به كثرتشان يكى است. در بعضى حضرت به طور كلّى مى فرمايند: دوازده امير و در بعضى به تفصيل نام دوازده نفر را مى برند.
اين روايت در زمان حضرت رسول(ص) و بعد از ايشان معروف بود به همين جهت دسيسه چينان با اينكه خواستند، نتوانستند در آن ها دست ببرند و آنها را تحريف كنند.
بعدها اموى ها و عبّاسى ها سعى كردند كه اين روايت را بر خلفاء خود منطبق كنند امّا موفق نشدند
به هر حال چنانكه مى بينيد قصه ولايت و خلافت از غدير نبود كه آغاز شد بلكه در زمان حضرت رسول(ص)مطرح بوده. و ايشان خود در صدد طرح و تثبيت ولايت بودند.
بعدها اموى ها و عبّاسى ها سعى كردند كه اين روايت را بر خلفاء خود منطبق كنند امّا موفق نشدند
به هر حال چنانكه مى بينيد قصه ولايت و خلافت از غدير نبود كه آغاز شد بلكه در زمان حضرت رسول(ص)مطرح بوده. و ايشان خود در صدد طرح و تثبيت ولايت بودند.
پی نوشت:
1 - منتخب الاثر، لطف الله صافى، ايشان روايات را دسته بندى و مشخص كرده اند و رواياتى را كه به تفصيل همه دوازده نفر يا بعضى را گفته اند جداگانه آورده اند. جويندگان مى توانند به كتاب ايشان و ديگر كتب معتبر در اين زمينه مراجعه نمايند.