آیا این درست است که تاریخ مصرف بعضی آیات قرآن به سر رسیده؟

تب‌های اولیه

3 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
آیا این درست است که تاریخ مصرف بعضی آیات قرآن به سر رسیده؟

آیا این درست است که تاریخ مصرف بعضی آیات قرآن به سر رسیده؟ ودر زمان حاضر دیگر کاربردی ندارند؟

محمد;4372 نوشت:
آیا این درست است که تاریخ مصرف بعضی آیات قرآن به سر رسیده؟ ودر زمان حاضر دیگر کاربردی ندارند؟

بنظر می رسد از جهتی مقصود این سؤال، با بحث آیات ناسخ و منسوخ مرتبط بوده و معطوف به سؤالات زیر است اینکه:

اصولاً چه فايده‏اى بر وجود و ثبت آياتى كه نسخ گرديده‏اند، مترتب است؟

آياتى كه ديگر به حكم آنها عمل نمى‏شود (به عبارتی تاریخ مصرف آنها گذشته)، آيا هدف، فقط، قرائت آنهاست كه قاريان و مسلمانان در طول زمان آن را قرائت نمايند، بدون آن‏كه به مفاد آن عمل نمايند؟ یا هدف دیگری بر آن مترتب است؟

در پاسخ باید گفت: اگر ثمره نزول آيات قرآن كريم تنها در حكم تشريعى آنها بود، اين اشكال صحيح به نظر مى‏رسيد. امّا بايد دانست كه تشريع يكى از اهدافى است كه در نزول قرآن مدّ نظر بوده است. بسيارى از آيات قرآن، اساساً حكم تشريعى را در بر ندارند. قرآن‏شناسان بر اين باورند كه آيات‏الاحكام از پانصد آيه تجاوز نمى‏كنند.

آن‏چه هدف اساسى از نزول آيات بوده هدايتگرى آن است.

اگر در مواردى حكم تشريعى آيات برداشته شده است، بُعد اعجاز و تحدّىِ آن، هم‏چنان به قوّت و ثبات اولى خود برقرار است.

بعلاوه با توجه عمیق و کارشناسانه به آيات ناسخ و منسوخ، خواهيم ديد كه وجود آيات منسوخ، بيشترين تأثير را در بهتر فهميدن مفاد آيات ناسخ دارند. در برخى موارد حكم آيه ناسخ دقيقاً ناظر بر حكم آيه منسوخ است؛ بنابراين وجود آيه منسوخ ضرورت دارد، تا فضاى حاكم بر آيه ناسخ به صورت اوليه خود براى ما معلوم گردد. مراجعه به دو آيه جزاى فاحشه و آيه نجوا اين امر را به خوبى اثبات مى‏نمايد.

مسأله مهمّ ديگر آن است كه وجود چنين آياتى در قرآن، نشانِ مراحل تحوّل احكام و بيانگر استعدادها و ظرفيت‏هاى متفاوت امت اسلامى در تاريخ تشريع است.

از ديگر دلايلى كه مى‏توان براى ثبت آيات منسوخ در قرآن كريم ذكر نمود، حفظ آيات به عنوان يك ميراث فرهنگى است. در زمانى كه ملت‏ها در مورد حفظ ذخاير فرهنگى خود، اهتمامى شگفت نشان مى‏دهند، آيا در مورد آيات قرآن كريم كه وحى آسمانى بوده است و ظاهر و باطن آن نورانيّت دارد، چنين كارى شايسته‏تر نيست؟(1)

اما در پایان ذکر این مطلب خالی از لطف نیست: اگر مقصود این است که احکام الهی تشریع شده در قرآن، تاریخ مصرفی دارند و عمل به برخی از آنها با گذشت زمان، اثر و ضرورت خود را از دست می دهند باید گفت: احکام الهی قرآن بعنوان نسخۀ نجات بخش بشری، با توجه به اصل جاودانگی آن و بر اساس هدف حکیمانۀ الهی که در جهت هدایتگری و رساندن بشریت به سرمنزل سعادت ابدی تشریع شده (که در جای خود ثابت شده است)، همانند خود قرآن، معجزۀ جاودان پیامبر اسلام (ص) جاودانه و همیشگی اند و در اثر گذشت زمان به غُبار کهنگی و حجاب عدم ضرورت و گذشت تاریخ مصرف، آلوده نمی شوند.



پاورقی______________________________

1. ر.ک: درسنامۀ علوم قرآنی، حسین جوان آراسته، فصل هشتم، با اندکی تغییر.


با عرض سلام خدمت دوستان قرآن پژوه

با تشکر از دوست خوبمون جناب محمد به خاطر سوال خوبشون

همون طور که همه شما می دونید در قرآن به آیاتی بر می خوریم که خطاب به مسلمانان صدر اسلام ، منافقان اون زمان ،افراد خاصی مثل ابو لهب ، قبایل گوناگون آن دوران و ... بوده و فعلا هیچ کدوم از اونها نیستند ؛ در نتیجه این سوال پیش میاد که پس این آیات، امروزه به چه درد ما میخوره ؟ که همین سوال دوست خوبمونه

پاسخ این سوال هم همین طور که خیلی از شما عزیزان می دونید بسیار ساده و واضح است که من فقط به عنوان یاد آوری به چند مطلب اشاره می کنم .

اولا خداوند حکیم است و کاری بدون حکمت از اون سر نمی زنه پس هر چی تو قرآن که کتاب هدایت بشر یته، اومده بی حکمت نیست و در راستای هدایت انسانها است ولی این نکته هم قابل تامل و دقت هست که ممکنه ما بعضی از این آیات رو درک نکنیم و یا ارتباطش رو با زمان امروز متوجه نشیم و این طبیعی قضیه است چرا که ما علمی بس محدود داریم وباید عده ای در قالب راسخان در علم ویا مفسران این ارتباط رو برای ما بیان کنند .

به عبارت دیگه قرآن یک زبان خاصی داره که اگر با اون زبان آشنا نباشیم ممکنه بعضی از لطایف قرآن رو درک نکنیم .

دوم اینکه در قرآن اگر چه به داستانهای گوناگون از اقوام مختلف پرداخته اما هدفش قصه پردازی نبوده بلکه جنبه هدایت و عبرت گیری آن ، یکی از بزرگترین اهداف آن بوده است . بطوریکه اگر شما دقت کنید می بینید داستانی در قرآن نمی یابید مگر اینکه در هر آیه و جمله اش یک یا چند نکته تربیتی وجود دارد .

بنابر این خیلی به جرات میتونیم بگیم هیچ آیه ای در قرآن تاریخ مصرف ندارد و برای تمام زمانها تدارک دیده شده و قابل استفاده است به شرط اینکه توان استفاده را داشته باشیم .

حتی اگر بپذیریم که چند آیه منسوخ شده (برخی از بزرگان علوم قرآنی معتقدند که ما آیه ای که نسخ شده باشد نداریم از جمله جناب آیه الله معرفت ره از نظریه نسخ دست برداشته و قایل به عدم نسخ شدند ) باز هم اثر تربیتی و هدایتی آن آیات باقی است و قابل استفاده است .

به عنوان نمونه به این آیه توجه بفرمایید .

و لما جائهم کتاب من عند الله مصدق لما معهم و کانوا من قبل یستفتحون علی الذین کفروا فلما جائهم ما عرفوا کفروا به فلعنه الله علی الکافرین ( بقره / 89 )

و هنگامی که از طرف خداوند کتابی برای آنها آمد که موافق نشانه هایی بود که با خود داشتند و پیش از این جریان به خود نوید فتح می دادند ( که با کمک او بر دشمنان پیروز گردند ، با این همه ) هنگامی که این کتاب و پیامبری را که از قبل می شناختند نزد آنها آمد به او کافر شدند ، پس لعنت خدا بر کافران باد .

این آیه در مورد یهودیان مدینه است که از راههای دور مهاجرت نمودند که طبق گفته دانشمندانشان ( که پیامبر آخر الزمان در این منطقه مبعوث خواهد شد ) به پیامبر خدا که تمام مشخصات آن در کتاب هایشان آمده ایمان آورند و از سختی ها رهایی یابند و اتفاقا در این منطقه مورد دستبرد بعضی از قبایل مشرک و کافر قرار می گرفتند و چون توان مقابله با آنها را نداشتند به آنها چنین میگفتند که هر چه می خواهید انجام دهید به همین زودی پیامبر مبعوث خواهد شد وما انگاه بر شما غلبه خواهیم کرد و حقمان را خواهیم ستاند . (یهودیها در کتابهایشان خوانده بودند که دین این پیامبر جهانی خواهد شد لذا چنین انتظاری را در دل داشتند . )

اتفاقا وقتی پیامبر مبعوث شدند و از مکه به مدینه مهاجرت کردند آن قبایل مشرک ایمان آوردند ولی یهودیها که خود روزگاری به خاطر ظهور این پیامبر طلب فتح و پیروزی بر کفار را داشتند ؛ ایمان نیاوردند و این آیه به شرح آن واقعه پرداخته و در پایان آنان را از رحمت الهی دور دانسته است .

همینطور که متوجه شدید این آیه مربوط به مشرکان خاص و یهودیان زمان پیامبر است و بس اما این آیه چه درسی برای ما دارد ؟؟

قطعا با اندکی تامل میتوان به درس مهم هدایتی این آیه رسید که طرفداری اسمی و ظاهری به درد نمی خورد بلکه باید به وقتش این ادعا را ثابت کرد .

چنانچه طرفداران اسمی و ظاهری امام حسین(ع) زیاد بودند اما طرفداران واقعی اندک

اما امروزه نیز طرفداران اسمی امام زمان زیادند که داد سخن داده که، آقا جان بیا تا ما در رکابت شمشیر بزنیم و جهان را از لوث ظلم و ستم پاک کنیم ؛ اما اگر خود را برای آن روز به خوبی آماده نکنیم ممکنه مثل یهودیها که پیامبر رو انکار کردند و ایمان نیاوردند ما هم امام زمان رو انکار کنیم و به یاریش نشتابیم .

( البته درسهای زیادی این آیه داره که به خود شما واگذار میشه )

بنابراین از این آیه هم که در مورد یک گروه خاص بوده می توانیم درس های لازم را که مایه سعادت است رو بگیریم پس با این نگاه ما هیچ آیه ای که تاریخ مصرفش گذشته باشد نخواهیم داشت .

به امید اینکه با زبان قران بهتر آشنا بشیم و به اونها عمل کنیم و در هر دو دنیا سعادتمند بشیم .

انشاءالله

می بخشید کمی طولانی شد .

التماس دعا :Gol::Gol::Gol:

موضوع قفل شده است