قرآن صنعا

تب‌های اولیه

19 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
قرآن صنعا



:Sham:اگه مرد عملی بسم الله
:Sham:

:Gol:اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم و احفظ قائدنا امامنا الخامنه ای الی ظهور المهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف علیه السلام:Gol:

یا فاطر بحق فاطمه . . . :Gol::Sham::Gol::Sham:

__________________________________________________________


با سلام
ببخشید لطفا قضیه قرآن صنعا را که میگویند در هفت جا با قرآن های فعلی اختلاف دارد را بیان کنید (در سایت های ضد اسلامی مثل بالاترین هم عنوانش را دیدم)

البته گویا تفاوت های چندانی نداشته است ولی سایت های ضد اسلامی گنده اش کرده اند
لطفا با سند و دقیق این مطلب را باز کنید

یا زهرا

[=Century Gothic]با سلام

[=Century Gothic]دوست گرامی در مورد قرآن مطمئن باش[=Century Gothic]ی[=Century Gothic]د اگر چنین چیزی بود دشمنان بزرگ اسلام تو بوق و کرنا زده بودند شما فکر میکنید یهود دشمن قسم خورده اسلام منتظر کسی میشد که اجازه بگیرد و یا به احترام مسلمانان چنین چیزی را عنوان نکنند ؟!!
[=Century Gothic]به امثال بیسوادانی چون مشیری هم در صفحات اینترنت توجه نکنید!!
[=Century Gothic]بارها از طریق انجمن مسلمانان اروپا برای این ملعون(مشیری )دعوت نامه برای مناظره در یکی از شبکها [=Century Gothic]ی[=Century Gothic] تلویزیونی فرستاده شد که خود بنده شاهد این قضایا بوده ام اما ایشان طفره رفت و نه پذیرفت !

[=Century Gothic]اما در مورد قر[=Century Gothic]ا[=Century Gothic]نهای یافت شده که اینجا میتوانید تصویری از آنها را مشاهده کنید

[=Century Gothic]http://www.askdin.com/showthread.php?t=7028

[=Century Gothic]مهم [=Century Gothic]توضیحاتی که لازم است در مورد این کشف بدانید تا حقایقی روشن شود

[=Century Gothic]مسجد جامع صنعا از قديمى ترين مساجد جهان است و حتى دستور ساخت آن را به رسول اكرم(ص) نسبت داده اند. در سال 1972 به هنگام بازسازى ضلع غربى مسجد كه بر اثر باران شديد فرو ريخته بود, فضايى ميان سقف و پشت بام پديدار گشت كه انبوهى از نسخه هاى كهن قرآن را در خود جاى داده بود.
[=Century Gothic]قاضى اسماعيل اكوا كه در آن زمان رئيس بخش عتيقه هاى صنعا بود, باتوجه به اهميت و ارزش فوق العاده اين ميراث, درصدد جلب حمايت مالى خارجى براى دسته بندى, ترميم و حفظ نسخه ها برآمد.
[=Century Gothic]ابتدا دانمارك پيشنهاد انتقال نسخ به كپنهاگ را ارائه كرد كه به دليل عدم امكان تعيين دقيق تعداد دستنوشته ها يا برآورد معقول ارزش آنها از سوى يمن پذيرفته نشد.
[=Century Gothic]در سال 1974 اين نسخه ها كه در آن هنگام در كيسه هايى بزرگ در زيرزمين موزه ملى يمن انبار شده بود, به آلبرشت نُت3 استاد تاريخ زبان عربى در دانشگاه بُن كه به يمن سفر كرده بود, نشان داده شد.
[=Century Gothic]با تلاش هاى نُت كه به ارزش بى بديل اين يافته ها پى برده بود, وزارت امور خارجه آلمان هزينه مالى پروژه حفظ و رده بندى اين نسخه ها را تقبل كرد.
[=Century Gothic]اين هزينه كه بالغ بر 1/1 ميليون يورو بود, بيشترين كمك مالى اى بود كه تا آن زمان از سوى آلمان غربى به يك پروژه فرهنگى در خارج اختصاص مى يافت.
[=Century Gothic]توافق نامه ميان آلمان و يمن در پاييز 1980 امضا شد و نخستين متخصصان از سال بعد كار خود را آغاز كردند.

محتوا و اهميت فرهنگى يافته ها

به دليل نابودى كتابخانه هاى بزرگ اسلامى در گذر ايام و حوادث روزگار, نسخه هاى خطى كهن اسلامى به ويژه نسخ قرآنى باقيمانده از قرون نخست هجرى, بسيار نادر و كمياب است; از اين رو گنجينه مسجد جامع صنعا با حدود 15000 قطعه پوست, متعلق به 950 نسخه مختلف قرآن, فوق العاده و شورانگيز است; به ويژه كه برخى از اين قرآن ها در قرن نخست هجرى نگاشته شده اند.
از آنجا كه هيچ يك از قطعه هاى يافت شده, تاريخ نگارش نداشت, تاريخ گذارى نسخ صرفاً باتوجه به سبك و اسلوب امكان پذير است; بر اين اساس, بيشتر اين نسخه ها متعلق به قرن چهارم و پنجم هجرى است.
بايد توجه داشت تاريخ و مكان نگارش قرآن هرگز در متن ثبت نمى گردد, بلكه در اولين يا آخرين صفحه خالى يا در بخش داخلى جلد كتاب نوشته مى شود كه البته اين بخش ها در همه نسخ به دست آمده, از ميان رفته بود. دو سوم قطعات, ظاهراً يمنى و بقيه از ساير نواحى است.
با آگاهى هاى فعلى, تعيين دقيق تفاوت هاى جغرافيايى خط عربى ممكن نيست. استفاده از تجزيه و تحليل هاى فيزيكى و شيميايى به دليل كمبود وقت و بودجه ميسر نبود.
اين شيوه ها علاوه بر صرف هزينه و زمان زياد, غالباً نتايج قطعى در پى ندارد; زيرا از يك نوع جوهر و رنگ, مدتى طولانى در قلمرويى وسيع استفاده مى شد.
استفاده از مواد راديواكتيو (كربن 14) نيز براى اسناد تاريخى به اندازه كافى دقيق نيست.
هيچ يك از قرآن هاى يافت شده كامل نيست.
در بيشتر موارد تنها چند برگ از يك نسخه باقى مانده است; اما گاه بخش عمده اى از يك كتاب و گاه تنها يك برگ از يك قرآن باقى مانده است.
اندازه نسخ بسيار متفاوت است: از ورق هايى به ابعاد 4 در 5 سانتيمتر تا 45 در 50. ظاهراً فضايى كه قرآن ها در آن جا داده شده, محل اختفا نبوده است (زيرا در آن صورت انتظار مى رفت گران بهاترين و زيباترين كتاب ها در آنجا نگهدارى شود, نه قطعات و ورق هاى پراكنده), بلكه محلى براى قراردادن قرآن هايى بوده كه ديگر نمى شد از آنها استفاده كرد.
اين قرآن ها به رغم قطعه قطعه و ناقص بودن, از اهميتى فراوان برخوردارند, زيرا نه تنها آگاهى هايى درباره مراحل آغازين كتابت قرآن در اختيار ما مى نهند, بلكه اطلاعاتى درباره تحول خط عربى و هنر كتاب سازى در تمدن اسلامى نيز ارائه مى كنند.
افزون بر تنوع حيرت آور خط, تزيينات رنگى به كاررفته در نگارش اين قرآن ها نيز بسيار گوناگون است. شاهكار اين تزيينات دو تصوير هنرمندانه از دو مسجد است كه تاكنون معلوم نشده است نماد چيست.
تنها كمتر از 150 قطعه از اين پوست نوشته ها, قرآن نيست.
بيشتر اين موارد برگ هايى از كتاب هاى حديثى يا ساير متون دينى است; البته قطعاتى از كتاب هاى پزشكى و حتى اسناد مالكيت و نامه هاى شخصى نيز وجود دارد. در ميان يافته ها, قطعاتى بر كاغذ نوشته شده نيز وجود دارد كه هنوز شمارش نشده اند. از آنجا كه بررسى و مطالعه قطعات كهن تر كه بر پوست نوشته شده اند, در اولويت قرار داشت, هنوز به نوشته هاى روز كاغذ پرداخته نشده است.
جلد همه آثار باقى مانده كنده شده است. تنها تعداد بسيار محدودى جلدهاى پاره و شل شده به همراه پاره هايى از دستنوشته ها باقى مانده است; در اين ميان بقايايى از جلدهاى چرمى با غلاف چوبى از نسخه هاى بر پوست نوشته شده و جلدهاى مقوايى يا چرمى متعلق به نسخه هاى بر روى كاغذ به دست آمده است.



ادامه دارد !

اگه مرد عملی بسم الله

اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم و احفظ قائدنا امامنا الخامنه ای الی ظهور المهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف علیه السلام



سلام

با تشکر از آقای رضا

سوالی داشتم : آیا هیچ عکسی از این حرف هایی که ایشون زدند , وجود ندارد؟؟

اون صفحاتی که ایشون میگویند یا اقلا یکی اش؟؟

من یه قسمتی از سایت بالاترین را داشتم میخوندم که گویا عکس گرفته است , البته چون فیلتر بود نتوسنتم همه اش رو بخونم شاید اصلا این رو ننوشته بود

اگه مرد عملی بسم الله

اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم و احفظ قائدنا امامنا الخامنه ای الی ظهور المهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف علیه السلام

یک سوال دیگر هم داشتم
من مهم بودن این چند جمله را که شما زیرش خط کشیدید متوجه نشدم , میشه توضیح دهید که آیا این ها ربطی به بطلان حرف های غلط ضد دین ها دارد؟ یا نه

نقل قول:

البته اين بخش ها در همه نسخ به دست آمده, از ميان رفته بود. دو سوم قطعات, ظاهراً يمنى و بقيه از ساير نواحى است.


نقل قول:

استفاده از تجزيه و تحليل هاى فيزيكى و شيميايى به دليل كمبود وقت و بودجه ميسر نبود.


نقل قول:
استفاده از مواد راديواكتيو (كربن 14) نيز براى اسناد تاريخى به اندازه كافى دقيق نيست.

نقل قول:
هيچ يك از قرآن هاى يافت شده كامل نيست.


نقل قول:

اندازه نسخ بسيار متفاوت است

نقل قول:

تنها كمتر از 150 قطعه از اين پوست نوشته ها, قرآن نيست

نقل قول:

هنوز به نوشته هاى روز كاغذ پرداخته نشده است.

منظور تون از نقل قول زیر هم این بود که عجیبه که چنین بودجه بالایی به این برنامه تعلق گرفته , یعنی دست هایی پشت پرده است؟؟

نقل قول:

اين هزينه كه بالغ بر 1/1 ميليون يورو بود, بيشترين كمك مالى اى بود كه تا آن زمان از سوى آلمان غربى به يك پروژه فرهنگى در خارج اختصاص مى يافت.


اگه مرد عملی بسم الله

اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم و احفظ قائدنا امامنا الخامنه ای الی ظهور المهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف علیه السلام

با سلام , ببخشید این مطلبی که در زیر میزنم یک تیکه از خبر , خبر گزاری کتاب ایران (ibna) است

نقل قول:

پروژه قرآنی «کرپوس کرانیکوم» مشتمل بر دفاعی عالمانه و مستدل از تاریخ پیدایش قرآن کریم و کتابت آن است و پاسخگوی شبهات اشخاصی نظیر «لوگسنبورگ» در زمينه تاریخ تدوین، الفباء و خط کلام الله مجید به شمار مي‌رود که اخیرا در آلمان و بعضی کشورها مناقشاتی را پدید آورده است.

از دیگر تحقیقات گروه قرآن‌پژوهان آلمانی مي‌توان به پژوهش بر «نسخه قرآن صنعا» اشاره كرد که از سوی یونسکو منتشر شده است. بر اساس اظهار نظرهای برخی از قرآن پژوهان که دست اندرکار ترمیم «نسخه قرآن صنعا» هستند، این نسخه هفت اختلاف با قرآن فعلی دارد. در حالی که تحقیقات گروه قرآن پژوه آلمانی این مساله را بی‌اساس دانسته است و اختلاف «نسخه صنعا» با قرآن فعلی را در حد اختلاف قرآن موجود در پاکستان با قرآنی که در لیبی یا نیجریه در دست مردم است، می‌داند.

این مطلب بیان میکند که اختلاف در اون قرآن وجود دارد(یک سوال انحرافی هم دارم که اگه مناسبه جواب بدید : مگر بین قرآن های پاکستانی و قرآن هایی که در لیبی یا نیجریه هست , تفاوت هست ؟؟)
درست نیست؟
لطفا توضیح دهید

[=Century Gothic]دوست گرامی بنده که نوشته بودم

رضا;140284 نوشت:

[=century gothic]ادامه دارد !

[=Century Gothic]کمی صبور باشید تا مطالب تمام شود و منابع را برایتان میگزارم این یک نکته !!شما در تمامی مطالب که در اینترنت وجود دارد اگر نگاه کنید منبع درستی که بشود به ان استناد کرد وجود ندارد !
حتی بنده در سایتهای باستانشناسی غربی هم چنین مطالبی پیدا نکردم !
و نکته دیگه اینکه شما از منابعی مطالبی آورده اید که مورد اطمینان نیست!!و در هر قوطی وبلاگی اینها نوشته میشود و بخصو ص از اسلام ستیزان !!:Sham:
بنده در اول ذکر کردم که اگر در مورد قرآن مشکلی بود الان تمام دنیا خبر دار شده بود!!
در ضمن ما هنوز نتیجه گیری نکرده ایم که گفتاری که پشت این قضیه است دستهای آلوده!!از کجا آب میخورد و کار چه کسانی است که انشاء الله در آینده توضیح خواهیم داد

mammad;140313 نوشت:

این مطلب بیان میکند که اختلاف در اون قرآن وجود دارد(یک سوال انحرافی هم دارم که اگه مناسبه جواب بدید : مگر بین قرآن های پاکستانی و قرآن هایی که در لیبی یا نیجریه هست , تفاوت هست ؟؟)
درست نیست؟
لطفا توضیح دهید

[=Century Gothic]آیا این اختلافها در مورد تحریف کردن قرآن است !!؟
که باید گفت چنین چیزی نیست!!توضیح خواهم داد که این اختلافها از چه نوعی است

[=century gothic]قرآن كتاب مقدس مسلمان هاست كه براساس اخبار و روايات, در آغاز سده هفتم ميلادى بر حضرت محمد(ص) در مكه و مدينه نازل شد. در متن قرآن هيچ گونه اختلاف و دگرگونى راه نيافته است.
قرآن در زمان خليفه سوم, عثمان جمع آورى شد و از آن زمان اصلاً تغيير نكرده است.
اين واقعيت بسيار مهم است: به رغم زمزمه هاى مخالفى كه به گوش مى رسد,4 قاطعانه و بى هيچ شكى بايد گفت در ميان بقاياى قرآن هاى مسجد جامع صنعا هيچ گونه اختلاف و تحريفى در متن وجود ندارد.:Sham:
تنها تفاوت هايى در رسم الخط, ترتيب سوره ها, علائم آيات و ساير تقسيمات به چشم مى خورد.:Sham:
قرآن مشتمل بر 114 سوره با طول متفاوت است. نام سوره ها بعدها براى تمايز آسان تر به متن اضافه شده است.
سوره ها نيز از آياتى با طول متفاوت تشكيل مى شوند.
تقسيمات ديگرى نيز وجود دارد كه رايج ترين آن تقسيم به سى جزء براى تلاوت در سى روز ماه رمضان است.
در تقسيم بندى كوچك تر قرآن, 60 حزب و در يك تقسيم بندى بزرگ تر, هفت بخش (يا منازل, به تعداد روزهاى هفته) است.
در اين تقسيم بندى ها سوره ها و آيات درنظر گرفته نمى شوند, بلكه سعى بر اين است كه متن به بخش هاى تقريباً مساوى تقسيم شود.
نشانه هايى كه براى اين تقسيمات به كار مى رود, اغلب تزيين شده است و معمولاًت در حاشيه قرار داده مى شود.
اين تقسيمات در تكوين و تكامل عناصر تزيينى كه خيلى زود به خط قرآن نيز سرايت كرد, نقش اساسى داشته است; با اين همه آنچه همواره از بيشترين اهميت برخوردار بوده, كتابت قرآن بوده است كه بسيارى آن را كارى مقدس مى دانستند كه كاتب را به بهشت نزديك مى سازد; و هم از اين رو خطاطى برترين هنر شمرده مى شد.

[=century gothic]ادامه دارد !

زبان قرآن عربى است كه مانند ساير زبان هاى سامى, از راست به چپ نوشته مى شود.
در عربى تنها حروف صامت و مصوت هاى بلند نوشته مى شود.
گاه خواندن حروف صامت به دليل شباهت حروف, دشوار است. اين امر در ابتداى تاريخ اسلام كه سنت شفاهى غالب بود و بيشتر مردم قرآن را حفظ بودند و معناى واژگان واضح و آشكار بود, مشكلى ايجاد نمى كرد; اما با گسترش قلمروى اسلام تا قلب آسيا در شرق و از شمال آفريقا تا اسپانيا در غرب, مشكلات رخ نمود.
براى تازه مسلمانانى كه عربى زبان مادرى شان نبود, اين كاستى هاى خط, موجب سردرگمى مى شد و مى توانست به تفسيرهاى نادرست بينجامد; به همين سبب خيلى زود از نقطه گذارى (تنقيط) براى تمايز حروف متشابه استفاده شد.
گاه اين نقطه ها در دوره اى متأخرتر به متنى كهن تر افزوده مى شد; امرى كه از تفاوت شكل و جوهر قابل تشخيص است.
اندكى بعد, علائمى براى مشخص ساختن مصوت هاى كوتاه به كار گرفته شد (تشكيل) كه در ابتدا صرفاً نقطه هاى ساده قرمز رنگ بود.

گاه نقطه هايى سبزرنگ و به ندرت نقطه هاى زرد و آبى به اين نقطه هاى قرمز افزوده شده است, اما هنوز مشخص نيست كه اين رنگ هاى متفاوت چه كمكى به خواندن قرآن مى كرده است.
قديمى ترين نوع رسم الخط عربى, خط حجازى است. از آنجا كه مدينه و مكه, كهن ترين مراكز نگارش قرآن ـ در سرزمين حجاز قرار دارند, اين خط بدين نام شهرت يافته است.
حجازى خطى شكسته, مايل به راست با امتداد يافتن حروف در دو سوى بالا و پايين است.
خط حجازى بسيار نادر است; تنها معدودى موزه در سر تا سر جهان بيش از چند برگ از اين نوع خط را دارند; در حالى كه گنجينه يافت شده در مسجد جامع صنعا تعداد چشمگيرى از اين خط را داراست; اما بيشتر دستنوشته هاى مسجد جامع صنعا به خط كوفى است. اين نام بر رسم الخطهاى مختلف با ويژگى هاى اصلى يكسان, اما ظاهر كاملاً متفاوت اطلاق مى شود.
در صنعا نمونه هاى گوناگونى يافت شده است كه طيفى گسترده از دستخطهاى بى قواره تا رسم الخطهاى بسيار هنرمندانه را به نمايش مى گذارد. قديمى ترين قرآن به خط حجازى, هميشه بزرگ و همچنين داراى شكلى افقى اند.
بعدها تمايل به داشتن قرآن هاى كوچك كه بتوان همه جا آنها را حمل كرد و در هرجا و هر مكان خواند, بيشتر شد.
ورق هاى بسيار كوچك, با خطوطى ريز, اما زيبا در قطعات يافت شده در صنعا مشاهده مى شود.
در قرن دوم هجرى به دلايلى نامعلوم, شكل كتاب ها از افقى به عمودى تغيير يافت. تقريباً سه قرن بعد كتاب ها بار ديگر به شكل افقى درآمد كه به نظر مى رسد به اختراع كاغذ مربوط باشد.

ادامه دارد !

:Sham:اگه مرد عملی بسم الله :Sham:

:Gol:اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم و احفظ قائدنا امامنا الخامنه ای الی ظهور المهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف علیه السلام:Gol:

یا فاطر بحق فاطمه . . . :Gol::Sham::Gol::Sham:

__________________________________________________________

با سلام خدمت آقا رضا
عذر میخوام , من
[=Century Gothic]

نقل قول:

[=Century Gothic]ادامه دارد !

رو ندیدم , با تشکر از مطلالب قشنگتون...:Gol:

همان طور كه پيشتر گفته شد, تقسيمات متن قرآن باعث پيدايش و تكامل تزيينات خاص در نسخه هاى خطى قرآن شد.
اين تزيينات شامل ساده ترين علائم مشخصه آيات تا شكل هاى بسيار ظريف, پيچيده و هنرمندانه براى فواصل سوره ها مى باشد.
در موارد نادر, تزيينات به شكل يك قاب متن را دربر گرفته اند.
يافته هاى صنعا نشان مى دهد كه حتى قرآن هاى بسيار كهن نيز داراى تزيينات بوده اند.
تزيينات مشخص كننده فواصل آيات, به اشكال متنوع وجود دارند; مانند شش نقطه به شكل هرم, چهار نقطه به شكل مربع, چند نقطه كه خطى عمودى يا افقى را تشكيل مى دهد, يا نقطه هاى بسيار و متراكم كه يك قالب را مى سازند.
گل هاى رز كوچك طلايى, در قرآن هاى نفيس متأخرتر پس از هر آيه به چشم مى خورد. گاه فواصل آيات اصلاً مشخص نشده است, اما در اين گونه موارد, حداقل مرز هر ده آيه كاملاً مشخص شده است.
معمولاً تزيينات رنگى پس از هر پنج يا ده آيه به كار رفته است. در ابتدا از حرف (ه) پس از پنج آيه استفاده مى شد كه بعدها به شكل قطره تغيير يافت; اما تعيين فواصل ده آيه اهميت بيشترى داشت: گاه صرفاً از دايره هاى سياه يا رنگى استفاده شده, اما بعدها تزيينات ظريف و پيچيده اى به شكل هاى دايره, بيضى, مستطيل, مربع و ستاره به كار رفته است.
نمونه هايى وجود دارد كه اين اشكال پس از هر آيه نيز رسم شده اند. گاه در داخل اشكال, نوشته شده است كه نمايانگر چه عددى هستند; حال يا با نوشتن عدد به حروف يا با نوشتن حرفى كه نماد آن عدد است; اما هرگز از اعداد استفاده نشده است. تزيينات مشخص كننده 50 يا 100 آيه بزرگ تر, پيچيده تر و قشنگ ترند; با اين حال زيباترين تزيينات در فواصل سوره ها مشاهده مى شود; اگرچه در قرآن هاى اوليه اين فواصل معمولاً خالى نهاده مى شد.
فواصل ميان سوره ها حالات متعددى دارد: گاه تنها نيم سطر فاصله وجود دارد; گاه اين فاصله يك سطر كامل است كه با تزييناتى پر شده است;
گاه نيز يك سطر و نيم فاصله است كه مى تواند به گونه هاى مختلف مزين شده باشد; گاه هنرمند با يك طرح ممتد و پيوسته در اين فضا مرز ميان دو سوره را مشخص كرده است; گاهى نيز نيم سطر و بخش زيرين آن از سطر كامل را در يك قاب قرار داده و به يك صورت تزيين كرده است و براى باقيمانده سطر كامل, از تزيينات ديگرى استفاده نموده است; يا براى دو سطر (نيم سطر و سطر كامل) دو نوع تزيين كاملاً متفاوت به كار برده است.
گونه گونى و تنوع طرح ها و نقش و نگارها واقعاً حيرت انگيز است; به طور كلى اشكال هندسى بيشتر به كار رفته اند: رديفى از دايره, مربع, مستطيل, لوزى يا خطوط و قوس هاى زيگزاگى. نتيجه حاصل از تكرار اين طرح هاى ساده, فوق العاده و خيره كننده است.
اشكال متعدد الهام گرفته از گياهان, مانند شاخ و برگ ها و حتى درخت انگور, انار و نخل نيز ديده مى شود.
مشابه اين طرح ها و نقش و نگارها در موزائيك ها, كاشى ها و تزيينات معمارى يافت مى شود.
در برخى موارد فاصله ميان سوره ها با جوهر مشكى مشخص شده است, اما در اغلب موارد رنگ هاى زنده و شاد به كاررفته, نگاه ها را به خود جذب مى كند. در موارد ياد شده, تلفيقى از رنگ قرمز و سبز, غالب است, اما گاه رنگ هاى زرد, نارنجى و سبز در كنار هم به كار رفته است; افزون بر اين, رنگ هاى ديگر هم در كنار اين رنگ هاى غالب به چشم مى خورد; چه اينكه استفاده از رنگ طلايى در قرآن هاى نفيس خيلى زود معمول شد و به رنگ غالب تبديل شد.
نام سوره ها نيز در تزيينات ميان سوره ها به دو صورت گنجانده شده است: در فضايى جداگانه در ميان تزيينات, يا در تلفيق با طرح ها و نقش ها. در آغاز نام سوره ها نوشته نمى شد.
در اغلب موارد نام سوره ها بعدها به نسخه هاى قرآن, حال در ميان تزيينات ميان دو سوره يا در حاشيه, افزوده شده است; امرى كه باتوجه به تفاوت خط و رنگ به راحتى قابل تشخيص است. نوشتن نام سوره ها به رنگ طلايى, از ويژگى هاى قرآن هاى نفيسى است كه بعدها نگاشته شد.
گفتنى است عناوين ابتداى سوره ها هميشه نام سوره اى كه در پى مى آيد, نيست و در قرآن هاى اوليه, گاه نام سوره قبلى است.

ادامه دارد !

تصويرپردازى در اسلام ممنوع نيست;
گواه اين امر تصاوير بى شمار انسان ها, حيوانات, گياهان, مناظر و بناها در نگارگرى ها, تذهيب كتاب ها, مجسمه هاى كوچك و بزرگ, موزائيك, فلزكارى و آثار شيشه اى و سراميك است;
اما ترسيم عناصر و جلوه هاى جهان مادى در قرآن و كتاب هاى دينى به طور كلى امرى ناپسند شمرده مى شود;
از اين رو كشف تصاوير معمارى متعلق به يك قرآن در صنعا, بسيار شورانگيز و جنجال برانگيز بود; نمونه اى كه بديلى در سر تا سر جهان براى آن سراغ نداريم. دليلى كه ثابت مى كند اين تصاوير متعلق به قرآن است, وجود سوره فاتحه در ورق بعدى, درون قابى شكوهمند از طرح هاى ظريف و درهم تنيده با حاشيه طلايى است. اين تصاوير معمارى نخستين صفحه يك قرآن بزرگ را تشكيل مى دهد كه تقريباً 250 برگ داشته و تنها 25 برگ آن ـ كه كمابيش آسيب ديده ـ به جا مانده است.
هيچ يك از برگ ها كامل نيست, اما اندازه آنها بايستى حداقل 47 در 51 سانتيمتر بوده باشد. اين نمونه يكى از بزرگ ترين قرآن هاى نگاشته بر روى پوست است.
در صفحه مقابل تصاوير معمارى, ستاره هشت گوشه شكوهمندى ترسيم شده است. در مركز اين ستاره نقوش و طرح هاى ظريف و درهم تنيده اى به تناوب تكرار شده اند (اگرچه هم اكنون به سختى قابل تشخيص اند); از فواصل گوشه هاى ستاره نيز درختان كوچكى بيرون آمده اند.
تصاوير معمارى نيز در نوع خود بى نظيرند.
نوعى خيال پردازى بديع در آنها وجود دارد كه به نحوى صريح و آشكار به نمايش گذاشته شده است.
تصاوير, نمونه هايى آرمانى از دو سبك مختلف بناى مسجد را در تركيبى از صحن و بناى مسجد در يك نما, نشان مى دهند.
خطوط مزين خارجى را مى توان ديوارهاى مسجد دانست; همان گونه كه رديفى از ستون ها در سطح صاف كف, نمايانگر بناى شكوهمند مسجدند. ستون ها آنچنان كه در نگاه اول به نظر مى رسد, بر روى يكديگر قرار ندارند, بلكه پشت سرهم اند; درست همانگونه كه درها و درختان باغ اين گونه به تصوير كشيده شده اند.
صفحه سمت راست, مسجدى را به نمايش مى گذارد كه يادآور سبك معمارى كليساهاى بازيليك كهن است; همان سبكى كه در مسجد اموى دمشق نيز به كار رفته است. مسجد بر بنيادى رفيع قرار گرفته, راهرويى طولانى از درب ورودى اصلى مستقيماً به محراب كه در جلوى آن يك منبر هنوز قابل ديدن است, مى رسد.
در دو طرف راهرو, دو رديف از ستون هاى دوطبقه وجود دارد كه باعث مى شود فضا بلند و فراخ به نظر آيد.
در كنار درب ورودى شكوهمند اصلى, دو درب كوچك از دو سمت مسجد به گونه اى خاص به درون صحن, بيرون زده شده است و چنين القا مى كند كه آن دو نمى توانند واقعاً آنجايى باشند كه تصوير نشان مى دهد.
اين دو, در واقع ورودى هاى فرعى دو سمت مسجدند كه براى بهتر ديده شدن به جلوى تصوير آورده شده اند.
نشانه محل وضو در جلوى مسجد و نه زيرزمين, آنچنان كه در تصوير به نظر مى رسد, يك تنگ و لگن است كه به عمد در اندازه اى بزرگ ترسيم شده است. شكل درهم و مبهم بالاى گوشه سمت چپ ديوار چيزى جز مقطع افقى يك مناره نيست كه امكان مشاهده پلكان مارپيچى درون آن را فراهم مى سازد.
متأسفانه بخش بالايى مناره و بالطبع همه مشخصات معمارى آن از ميان رفته است. به رغم آسيب فراوان, نقاشى هاى رنگى و تذهيب اين صفحه باقى مانده است و هم اكنون نيز چشم اندازى از رنگ آميزى نفيس و شكوه اوليه اين تصاوير را به بيننده القا مى كند.
در صفحه سمت چپ, يك مسجد به همراه صحن آن نقاشى شده است. پيشينه استفاده از اين نوع بناها به ابتداى معمارى اسلامى مى رسد; براى نمونه مسجد پيامبر(ص) در مدينه, در سال هاى 707 ـ 709 ميلادى به همين سبك بازسازى شد. رديف هايى از ستون هاى نسبتاً ضخيم در محوطه داخلى به موازات ديوار قبله كه در آن طاق شكوهمند محراب متمايز شده, ديده مى شود.
بخش پايين اين صفحه, كاملاً از هم پاشيده, اما احتمالاً ورودى هاى فرعى مسجد را نشان مى داده اند. اين برگ از رطوبت نيز آسيب جدى ديده و رنگ هاى آن تقريباً به طور كامل شسته شده است. آشكار شدن طراحى بسيار دقيق اوليه با قلم سياه, مرهون همين آسيب است.
باوجود اين تفاوت ها, تصاوير دو مسجد شباهت هايى نيز دارند: در هر صفحه در دو سوى محراب يك باغ وجود دارد. تعبير ساده اين همنشينى اين است كه مساجد در باغ قرار دارند و تعبير ديگر آن است كه باغ ها نماد بهشت اند. طرح مرمرى ستون هاى محراب با همه ستون هاى ديگر فرق دارد و چراغ هاى عظيمى فاصله ميان آنها را پر كرده است.
با مشاهده تصوير زير ميكروسكوپ آشكار شد كه نقطه هاى سياه تقريباً نامرئى در وسط چراغ ها, در واقع سوراخ هايى است كه به وسيله پرگار ايجاد شده است. همه شكل هاى دايره اى, مانند چراغ ها, طاق هاى ميان ستون ها و طرح هاى مدور با اين ابزار رسم شده است.
فان باتمر,5 متخصص تاريخ هنرهاى اسلامى, به ويژه هنرهاى به كار رفته در كتاب هاى اسلامى ـ كه چندين سال هم مديريت پروژه صنعا را به عهده داشت ـ تصاوير معمارى و ساير تزيينات اين قرآن را به دقت بررسى كرده است.
او باتوجه به ويژگى هاى تزيينات به كار رفته ـ كه از سنت هاى بسيار متنوع, متداول و كهن پيش از اسلام مانند سنت ايرانى الهام گرفته است ـ آفرينش اين قرآن را در عهد اموى و پيش از سال 750 ميلادى مى داند.
از آن جا كه چنين اثر هنريِ شكوهمندى, تنها مى تواند آفريده يك هنر دربارى بسيار ماهرانه و پيچيده باشد و باتوجه به تزيينات زيبا و ظريف فواصل سوره ها و خطاطى استادانه اين قرآن به خط كوفى, باتمر حدس مى زند زادگاه اصلى اين قرآن دمشق ـ پايتخت امويان ـ است.
اين قرآن احتمالاً به دستور وليد (دوره حكومت 705 ـ 715 ميلادى) نگاشته شده است; همو كه مسجد اموى دمشق را بنا نهاد و بازسازى مسجد پيامبر(ص) در مدينه و مرمت مسجد جامع صنعا نيز به فرمان او صورت گرفت.

ادامه دارد !

جوهر و قلم

اگرچه تاكنون بر روى اين آثار هيچ تجزيه و تحليل شيميايى صورت نگرفته است, اما ماده اصلى جوهر اين دستنوشته ها را زاج كبود و عصاره غدد گياهى كه بر اثر نيش حشرات به وجود مى آيد, تشكيل مى دهد.
رنگ جوهرها طيفى از قهوه اى روشن تا قهوه اى تيره و سياه است. برخلاف جوهرهاى برگرفته از دوده كه بعدها مورد استفاده قرار گرفت, اين جوهر در برابر رطوبت بسيار مقاوم است و سوراخ هايى كه بر اثر اسيد جوهر بر روى پوست ايجاد مى شود, بسيار اندك است; البته اين پديده مى تواند مرهون هواى بسيار خشك صنعا باشد. قلم ها نيز از بامبو يا نى به شكلى ماهرانه تراشيده شده اند.

وضعيت قطعات پيدا شده

وضعيت قطعات يافت شده را مى توان از خيلى خوب تا كاملاً از بين رفته, درجه بندى كرد: اما بايد در نظر داشت كه بيشتر آسيب ها در واقع پيش از انبار كردن پوست ها در فضاى زير سقف رخ داده بوده است. غبار دائمى هواى صنعا تمام قطعات را پوشانده بود.
كثافات ديگر مانند آثار حشرات و ساير موارد شناسايى نشده نيز مشاهده مى شد; همچنين در بسيارى موارد ورق ها به هم چسبيده بود. در برخى موارد حشرات و جوندگان بخش هايى از ورق ها را خورده بودند.
گاه نيز يك قسمت كاملاً جدا شده بود كه نشان مى داد پارگى ها به دست انسان صورت گرفته بوده است; افزون بر اين بيشتر قطعات پيچيده, لوله شده, مچاله يا پاره شده بود. اگرچه چرم بسيار مقاوم است, اما نبايد در معرض رطوبت قرار گيرد. بسيارى از آسيب ها بر اثر آب به وجود آمده است گاه نيز تمام نوشته ها محو شده, يا پوست ها چروك شده, يا لك گرفته و يا چنان متلاشى شده اند كه امكان ترميم آنها وجود ندارد.
آب و هواى صنعا به رغم وجود دو فصل بارش گاه بسيار كوتاه و گذرا, معمولاً خشك است, اما به نظر نمى رسد كه اين خشكى, آسيبى جدى بر پوست ها وارد كرده باشد, بلكه برعكس به حفظ آنها, اگرچه نه در وضعيتى مطلوب, كمك كرده است.



عمليات حفظ و نگهدارى

تلاش براى حمايت از ميراث گرانبهاى مسجد جامع صنعا, به ضرورى ترين و اصلى ترين كارها محدود گرديد; هدف اصلى, حفظ و ترميم يافته ها بود; از اين رو هيچ گونه عمليات اصلاحى صورت نگرفت; براى مثال سوراخ هاى ايجاد شده بر پوست ها پر نشد و بازنويسى خطوط شسته شده يا بخش هايى از متون كه به اشكال ديگر از ميان رفته بود, به دليل رعايت اصول اخلاقى, نادرست شمرده شد.
شيوه استفاده شده براى حفظ و نگهدارى, بسيار ساده, اما نيازمند دقت, حوصله و حسياست زياد بود.
ابتدا قطعات برحسب اهميت دسته بندى شد. در اين ميان ورق هاى داراى تزيينات يا خط زيبا يا اندازه بزرگ در اولويت قرار گرفت.
در مرحله نخست تمام كثافات سطحى پاك شد; سپس پوست ها يك شب در محفظه اى مرطوب قرار داده شد تا نرم و قابل انعطاف گردند و بتوان چروك ها و لول ها را باز و سپس تميز, صاف و مسطح كرد.
پاكسازى با استفاده از يك دستمال كتان و محلول آب و الكل با نسبت يك به چهار صورت گرفت.
اين محلول اگر با دقت كافى به كار رود, مى تواند گرد و غبار و كثافات را پاك كند; بدون اينكه بر خطوط و نقاشى ها اثر گذارد.
پوسته ها و لكه هاى به جا مانده از حشرات, به وسيله چاقوى جراحى با دقت بسيار برداشته شد. اين كار نيازمند توجه خاصى بود; زيرا ممكن بود آثار به جا مانده از حشرات به آسانى با علائم زير و زَبر اشتباه شوند. بخش هاى كاملاً از ميان رفته بريده شد; البته با دقت زياد براى به حداقل رساندن ميزان بريدگى ها, و در موارد كاملاً ضرورى, پارگى ها با كاغذ نازك ژاپنى تعمير شد و بخش هاى از هم جداشده به هم وصل گرديد.
پوست هاى چروك شده بايد با دقت فراوان صاف مى شد. تا آسيب نبيند. صاف و مسطح كردن پوست ها دشوارترين مرحله كار بود; زيرا لبه ورق ها پس از استفاده از رطوبت در مرحله پاكسازى به شدت لوله و چروك شده بود. ورق هاى پوست, بين ورقه هايى از جنس سيليكون قرار داده شد.
لبه هاى چروك شده, بخش بخش, صاف و در جاى خود قرار داده شد و بلافاصله زير بارى سنگين, قرار گرفت. پس از گشت ده دقيقه كار بررسى مى شد تا اگر اشتباهى صورت گرفته, قبل از خشك شدن بيش از حد پوست ها اصلاح شود. پس از يكى دو ساعت كه پوست ها تقريباً خشك شده بود, بار ديگر اندكى از محلول آب و الكل به آنها افشانده مى شد, ميان ورقه هاى بزرگ سيليكونى گذاشته, تحت فشارى اندك قرار داده مى شد.
اگر هنگامى كه پوست مرطوب است, تحت فشار شديد قرار گيرد, بسيار نازك مى شود. روز بعد پوست ها ميان جوهر خشك كن قرار داده مى شد و چند روز تحت فشار قرار گرفت تا كاملاً خشك شود.

ادامه دارد !

دسته بندى و نگهدارى دائمى

پس از طى اين مراحل, ديگر مى شد پوست ها را در دست گرفت. طبقه بندى و نگهدارى, آخرين مرحله كار بود.
محتواى متن ورق ها مانند شماره سوره ها و آيات در ابتدا و انتهاى هر صفحه توسط همكاران يمنى پروژه مشخص مى شد و بدين ترتيب در جايگاه مناسب خود قرار مى گرفت. به تمام ورق هاى متعلق به يك نسخه, يك شماره رمز (كُد) داده مى شد.
به سبب پراكندگى ورق ها, اندازه ابعاد, معيار مناسبى براى طبقه بندى نبود; از اين رو تعداد خطوط هر صفحه و بيشترين طول خطوط (بر حسب سانتيمتر) معيار طبقه بندى قرار گرفت.
اين دو شماره در واقع شماره رمز هر نسخه را تشكيل مى داد. در صورتى كه اين دو شماره در دو نسخه متفاوت, يكسان بود.
شماره ديگرى بر اساس تفاوت خط, تزيينات, كيفيت پوست, اندازه و مانند آن, بدانها افزوده مى شد. در صورت ثابت نبودن تعداد خطوط صفحات مختلف يك قرآن ـ حالتى كه براى مثال در قرآن هاى حجازى مشاهده مى شود ـ از شماره رمز (01) استفاده شده است.
در مواردى هم كه تشخيص معيار ممكن نبود, از شماره (00) استفاده شده است.
متأسفانه به دليل كمبود وقت, هيچ تقسيم بندى ديگرى جز تقسيم بندى اوليه صورت نگرفته است.
تنها باتمر كه در حال حاضر بر روى نسخه هاى تذهيب شده كار مى كند, توانسته است در حدود صد نمونه قرآن داراى تذهيب را در 950 نسخه يافت شده شناسايى كند.
اصلى ترين هدف پروژه در سال هاى پايانى, حفظ و ذخيره سازى دائمى يافته ها بود. مهم ترين اولويت ها سالم ماندن قطعات, استفاده آسان و دسترسى سريع به اطلاعات بود.
ورق هاى بسيار نازك و آسيب ديده متعلق به نسخه هاى بزرگ تر يا مهم تر, جداگانه در ميان ورقه هايى از جنس پلاستيك خنثى, البته به گونه اى كه جريان هوا ممكن باشد, قرار داده شد. ورق هاى داراى يك شماره رمز, در پوشه هايى صاف كه دور تا دور آن را مقوايى نازك و غيراسيدى پوشانده بود قرار داده شد.
بر روى هر ورق پوست, ورقه شفافى از پلاستيك خنثى چسبانده شد تا ضمن محافظت از قطعات و صاف نگه داشتن آنها, امكان مشاهده راحت آنها نيز فراهم گردد. نسخه هاى ضخيم تر با مقواى غيراسيدى نيز پوشانده شد, اما در بخش بالاى آن به جاى مقوا از همان پلاستيك هاى شفاف خنثى استفاده شد.
هر نسخه پس از طى اين مراحل, در ميان دو مقوا كه با بندهايى به هم وصل مى شد, قرار گرفت. قطعه اى از بالاى مقوا بريده شد تا بتوان درون آن را آسان تر مشاهده كرد و همچنين انتقال ورق هاى تازه ذخيره شده راحت تر گردد و لازم نباشد هر بار بندهاى جلد مقوايى را باز كرد. اين بسته بندى ها سپس درون صندوق هايى با آسترى پلاستيكى ـ كه در كارگاه پروژه به طور خاص براى اين منظور ساخته شده بودند ـ قرار داده شد.
به نظر مى رسد با اين تلاش ها و تمهيدات, اين ميراث و اسناد گرانبهاى فرهنگ اسلامى براى نسل هاى آينده به خوبى حفظ و نگهدارى شود; مگر آنكه حادثه غيرمترقبه اى پيش آيد. قطعات قرآن هم اكنون در دارالمخطوطات, درست مقابل مسجد جامع صنعا نگهدارى مى شود. كارگاه حفظ و نگهدارى نيز كه توسط طرف آلمانى پروژه اهدا شده است, در دار المخطوطات قرار دارد.

ادامه دارد !

سلام و تشکر از جناب رضا بخاطر مطالب مفید و ارزشمند این تابیک

می خواستم بدانم چرا ادامه ندادید ؟

قرآن همیشه مورد توجه هنرمندان بوده ولی توجه به دستورات آن خواسته الهی است

[=Century Gothic]پيوست: گروه متخصصان

[=Century Gothic]جيرد پوين6 از خاورشناسان متخصص در زبان عربى دانشگاه سارلند7 در ساربروكن8 مدير پروژه در چهار سال نخست بود.
در سال 1985 هانس گاسپر فون باتمر از همان دانشگاه جانشين وى شد.
خانم اورسولا درايب هولتس متخصص ترميم كاغذ, از سال 1982 تا پايان سال 1989 كه مرحله اصلى پروژه به پايان رسيد, مسئول امور حفظ و نگهدارى بود.
تهيه مواد لازم براى نگهدارى و صحافى تا چند سال بعد هم بنا به گزارش باتمر ادامه يافت. باتمر با تهيه ميكروفيلم از پوست نوشته ها در زمستان 1996 مرحله پايانى پروژه را به انجام رساند.
گروهى از همكاران يمنى در موفقيت پروژه سهمى اساسى و مهم داشتند.
ضمن بزرگداشت همه آنان شايسته است از يحيى الخزّان ياد كنيم كه از ابتدا با اين پروژه همكارى كرد و هم اكنون نيز در كتابخانه اشتغال دارد. يكى ديگر از افراد يمنى دوره اى به مدت سه سال براى حفظ و صحافى در آلمان گذراند. متأسفانه او هم اكنون با پروژه همكارى نمى كند, اما توانست قبل از رفتن عده اى را تعليم دهد.

[=Century Gothic]1. استاديادر دانشگاه تربيت مدرس.

[=Century Gothic]2. Early Quran fragments from the Great Mosque in Sanna, Ursula Dreibholz

[=Century Gothic]اين گزارش به سه زبان انگليسى, آلمانى و عربى در يك مجلد 78 صفحه اى منتشر شده است و حاوى تصويرهايى از مسجد جامع صنعا و نسخه هاى خطى و تزيينات به كاررفته در آنها و نحوه نگهدارى از آنهاست. اين ترجمه مبتنى بر متن انگليسى است (مترجم).

[=Century Gothic]3. Albercht Noth.

[=Century Gothic]4 . اين سخن اشاره اى تلويحى به ديدگاه جان ونزبرو مبنى بر تدوين قرآن در اواخر قرن دوم يا اوايل قرن سوم هجرى است كه در سال 1977 ميلادى در كتاب مطالعات قرآنى ارائه شد و چالش هاى بسيارى برانگيخت. درباره اين نظريه و نقد آن, ر. ك به: نصرت نيل ساز; (بررسى و نقد ديدگاه ونزبرو درباره تثبيت نهايى متن قرآن); مقالات و بررسى ها, ش 88, 1387, 151 ـ 170.

[=Century Gothic]5. Hans-Casper Graf Von Bothmer.
6. Gerd-Rudiger Puin
7. Saarland.
8. Saarbruken.

كشف نسخه‌ نادری از قرآن كريم در مسجد جامع صنعا

گروه بين‌الملل: «علی محمد مجور» نخست‌وزير دولت يمن از كشف يك نسخه‌ی نادر و تاريخی قرآن كريم در مسجد جامع «صنعا» پايتخت يمن توسط باستان‌شناسان اين كشور خبرداد.


به گزارش خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا) به نقل از پايگاه اطلاع‌رسانی‌ محيط،‌ علی محمد مجور با اعلام اين‌خبر گفت: قدمت اين نسخه قرآنی نادر و تاريخی كه در 4500 صفحه نگاشته‌شده، به دوران نگارش خطوط بی‌نقطه بازمی‌گردد، كه با خط كوفی و حجازی نوشته شده‌است.

در همين‌راستا، معاون نخست‌وزير يمن در امور اقتصادی و مسئول نظارت بر عمليات مرمت و بازسازی مسجد جامع صنعا گفت: اين نسخه قرآنی نادر و تاريخی دارای لطافت‌ و ظرافت‌های خاص هنری و يك كشف علمی بی‌سابقه است.

گفتنی‌است، مسجد جامع صنعا در يمن، از قديمی‌ترين مساجد اسلامی است كه به دستور پيامبر گرامی اسلام(ص) در سال ششم هجری قمری ساخته شده و در طول ساليان متمادی چندين‌بار مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته‌است.

موضوع قفل شده است