جمع بندی حديث طير، يكى از دلايل تقدم و افضليت على (ع) بر صحابه رسول الله

تب‌های اولیه

3 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
حديث طير، يكى از دلايل تقدم و افضليت على (ع) بر صحابه رسول الله

با سلام

يكى از دلايل تقدم و افضليت على (ع) بر صحابه رسول الله و كافه افراد خلق حديثى است صحيح و متواتر (الغدير، 3/219) به نام حديث طير (مرغ) كه انس بن مالك صحابى و خدمتكار خالص رسول الله روايت نموده و محدثينى شيعى و سنى آن را از طرق گوناگون، به اسناد معتبر نقل كرده اند.

ابو عبدالرحمن احمد بن شعيب نسائى صاحب صحيح نسائى در خصائص اميرالمؤمنين على بن ابى طالب (ع) (51) متن حديث طير را چنين آورده است: «اخبرنا ذكريا بن يحيى قال : اخبرنا مشهر بن عبدالملك عن عيسى بن عمر عن السدى عن انس بن مالك: أن النبى صلى الله عليه و سلم كان عنده طائر فقال: اللهم ائتنى بأحب خلقك اليك يأكل معى من هذا الطير. فجاء ابوبكر فرده ثم جاء عمر فرده ثم جاء على فأذن له»

يعنى:
زكريا بن يحيى از حسن بن حماد از مسهر بن عبدالملك و مسهر از عيسى بن عمر و او از سدى و سدى از انس بن مالك روايت كرده اند كه: «براى پيغمبر (ص) مرغى آورده بودند. آن حضرت فرمود: خدايا. محبوب ترين خلق خود را نزد من بفرست تا از اين مرغ بخورد.

پس ابوبكر آمد ولى پيامبر او را نپذيرفت، بعد عمر آمد. او را هم نپذيرفت.
ولى وقتى على آمد اجازه فرمود داخل شود.:Sham:
علاء الدين على متقى هندى در كنز العمال فى سنن الاقوال و الافعال (15/420 به بعد) حديث انس را با مختصر اختلاف لفظى به سه صورت از ابن عساكر دمشقى روايت كرده است، متن حديث 422 چنين است: عن عمرو بن دينار عن انس قال: كنت مع رسول الله فى بستان فاهدى لنا طائر مشوى فقال: اللهم ائتنى بأحب الخلق اليك. فجاء على بن ابى طالب فقلت: رسول الله مشغول . فرجع ثم جاء بعد ساعة و دق الباب ورددته مثل ذلك. ثم قال رسول الله: يا انس افتح له فطال مارددته. فقلت يا رسول الله. كنت اطمع ان يكون رجلا من الانصار
. فدخل على بن ابى طالب فأكل معه من الطير. فقال رسول الله صلى الله عليه و سلم: المرء يحب قومه ـ يعنى : «عمرو بن دينار از انس بن مالك چنين روايت كرده است: با رسول الله در باغى بوديم. مرغ بريانى به ما هديه كردند. پس پيغمبر فرمود: خدايا كسى را كه از همه خلق بيشتر دوست دارى نزد من بفرست. پس على بن ابى طالب بيامد و خواست نزد پيغمبر رود.
من گفتم پيغمبر اكنون كارى دارد و مشغول است.
پس او برگشت و بعد از ساعتى باز آمد و دق الباب نمود.
خواستم مثل دفعه پيش او را برگردانم اما رسول الله فرمود: اى انس در را به روى على بگشا او را زياد معطل كردى.
گفتم اى فرستاده خدا طمع داشتم آن مرد يكى از انصار باشد.

پس على بن ابى طالب درآمد و با پيغمبر از آن مرغ بريان تناول كرد.
پيغمبر (ص) فرمود: انسان قوم خود را دوست دارد» اين حديث را ابن عساكر و ابن النجار روايت كرده اند.
در بعض روايات نام اهداء كننده مرغ بريان ام سليم مادر انس بن مالك و در بعض ديگر ام سلمه ام المؤمنين همسر رسول الله (ص) آمده است.

بعضى هم به جاى جوجه و مرغ، كبك گفته اند. الفاظ و اشكال گوناگون اين حديث و اسناد آن از طرق اهل سنت به تفصيل در جلد چهارم عبقات الانوار ـ كه تمام كتاب به شرح اين حديث اختصاص دارد ـ و در اعيان الشيعه (1/353) مندرج است.

حديث طير را نه تنها علماى شيعه متواتر و قطعى الصدور مى دانند بلكه گروهى از حافظان و محدثين بزرگ اهل سنت نيز صحت و اعتبار آن را تأييد نموده اند (مقدمه فتح الملك العلى) به علاوه بعض مشاهير شيعه و سنى كتابهايى در شرح الفاظ و اسناد اين حديث تأليف كرده اند كه نام بعض ايشان چنين است:
1) ابوجعفر جرير طبرى مورخ و محدث مشهور (م 310 ق) به روايت عبقات 4/218؛
2) حافظ ابوالعباس عقده كوفى (م 332 ق) به روايت عبقات 4/218؛
3) حاكم نيشابورى شافعى (م 403/405 ق) مفسر و محدث و مورخ معروف به روايت المستدرك على الصحيحين 3/130، تاريخ بغداد، 5/473 و طبقات الشافعية، 3/64 تأليف سبكى؛
4) حافظ ابوطاهر حمدان از شاگردان حاكم نيشابورى ـ به روايت مقدمه فتح الملك العلى؛
5) ابوعبدالله ذهبى به روايت مقدمه «فتح الملك العلى» ؛
6) ابوبكر مردويه اصفهانى (م 410 ق) محدث و مفسر و مورخ مشهور، به روايت عبقات 4/5؛
7) حافظ ابونعيم اصفهانى (م 430 ق) جد علامه مجلسى و مورخ و محدث مشهور به روايت عبقات 4/5؛
Dirol و از همه جامعتر و مهمتر كتاب چهارم از منهج دوم از اثر بزرگ تشيع عبقات الانوار تأليف علامه مير حامد حسين لكنهويى كنتورى نيشابورى است (م 1306 ق) كه اختصاصا درباره اين حديث شريف تأليف شده و اسناد صحت و تواتر آن را از طرق اهل سنت با ذكر نام روات و نقد هر حديث به تفصيل ذكر كرده است.


منبع: دايرة المعارف تشيع / ج 6، ص 176

سؤال:
حديث طير، يكى از دلايل تقدم و افضليت امام على (علیه السلام) بر صحابه رسول الله (صلی الله علیه و آله) چیست؟

پاسخ:
يكى از دلايل تقدم و افضليت على (علیه السلام) بر صحابه رسول الله و كافه افراد خلق حديثى است صحيح و متواتر (1) به نام حديث طير (مرغ) كه انس بن مالك صحابى و خدمتكار خالص رسول الله روايت نموده و محدثين شيعى و سنى آن را از طرق گوناگون، به اسناد معتبر نقل كرده‌اند:
ابو عبدالرحمن احمد بن شعيب نسائى صاحب صحيح نسائى در خصائص اميرالمؤمنين على بن ابى طالب (علیه السلام) متن حديث طير را چنين آورده است: «اخبرنا ذكريا بن يحيى قال : اخبرنا مشهر بن عبدالملك عن عيسى بن عمر عن السدى عن انس بن مالك: أن النبى صلى الله عليه و سلم كان عنده طائر فقال: اللهم ائتنى بأحب خلقك اليك يأكل معى من هذا الطير. فجاء ابوبكر فرده ثم جاء عمر فرده ثم جاء على فأذن له»: زكريا بن يحيى از حسن بن حماد از مسهر بن عبدالملك و مسهر از عيسى بن عمر و او از سدى و سدى از انس بن مالك روايت كرده اند كه: «براى پيغمبر (صلی الله علیه و آله) مرغى آورده بودند. آن حضرت فرمود: خدايا. محبوب‌ترين خلق خود را نزد من بفرست تا از اين مرغ بخورد. پس ابوبكر آمد ولى پيامبر او را نپذيرفت، بعد عمر آمد. او را هم نپذيرفت.ولى وقتى على آمد اجازه فرمود داخل شود.
علاء الدين على متقى هندى در كنز العمال فى سنن الاقوال و الافعال (2) حديث انس را با مختصر اختلاف لفظى به سه صورت از ابن عساكر دمشقى روايت كرده است، متن حديث 422 چنين است:
عن عمرو بن دينار عن انس قال: كنت مع رسول الله فى بستان فاهدى لنا طائر مشوى فقال: اللهم ائتنى بأحب الخلق اليك. فجاء على بن ابى طالب فقلت: رسول الله مشغول . فرجع ثم جاء بعد ساعة و دق الباب و رددته مثل ذلك. ثم قال رسول الله: يا انس افتح له فطال مارددته. فقلت يا رسول الله. كنت اطمع ان يكون رجلا من الانصار فدخل على بن ابى طالب فأكل معه من الطير. فقال رسول الله (صلى الله عليه و آله): المرء يحب قومه: «عمرو بن دينار از انس بن مالك چنين روايت كرده است: با رسول الله در باغى بوديم. مرغ بريانى به ما هديه كردند. پس پيغمبر فرمود: خدايا كسى را كه از همه خلق بيشتر دوست دارى نزد من بفرست. پس على بن ابى طالب بيامد و خواست نزد پيغمبر رود.
من گفتم پيغمبر اكنون كارى دارد و مشغول است.
پس او برگشت و بعد از ساعتى باز آمد و دق الباب نمود.
خواستم مثل دفعه پيش او را برگردانم اما رسول الله فرمود: اى انس در را به روى على بگشا او را زياد معطل كردى.
گفتم اى فرستاده خدا طمع داشتم آن مرد يكى از انصار باشد.
پس على بن ابى طالب در آمد و با پيغمبر از آن مرغ بريان تناول كرد.
پيغمبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: انسان قوم خود را دوست دارد» اين حديث را ابن عساكر و ابن النجار روايت كرده اند.
در بعض روايات نام اهداء كننده مرغ بريان ام سليم مادرانس بن مالک و در بعض ديگر ام سلمه همسر رسول الله (صلی الله علیه و آله) آمده است.
بعضى هم به جاى جوجه و مرغ، كبك گفته اند. الفاظ و اشكال گوناگون اين حديث و اسناد آن از طرق اهل سنت به تفصيل در جلد چهارم عبقات الانوار ـ كه تمام كتاب به شرح اين حديث اختصاص دارد ـ و در اعيان الشيعه (3) مندرج است.
حديث طير را نه تنها علماى شيعه متواتر و قطعى الصدور مى دانند بلكه گروهى از حافظان و محدثين بزرگ اهل سنت نيز صحت و اعتبار آن را تأييد نموده اند (مقدمه فتح الملك العلى) به علاوه بعض مشاهير شيعه و سنى كتابهايى در شرح الفاظ و اسناد اين حديث تأليف كرده‌اند كه نام بعض ايشان چنين است:
1) ابوجعفر جرير طبرى مورخ و محدث مشهور به روايت عبقات 4/218؛
2) حافظ ابوالعباس عقده كوفى به روايت عبقات 4/218؛
3) حاكم نيشابورى شافعى مفسر و محدث و مورخ معروف به روايت المستدرك على الصحيحين 3/130، تاريخ بغداد، 5/473 و طبقات الشافعية، 3/64 تأليف سبكى؛
4) حافظ ابوطاهر حمدان از شاگردان حاكم نيشابورى ـ به روايت مقدمه فتح الملك العلى؛
5) ابوعبدالله ذهبى به روايت مقدمه «فتح الملك العلى»؛
6) ابوبكر مردويه اصفهانى محدث و مفسر و مورخ مشهور، به روايت عبقات 4/5؛
7) حافظ ابونعيم اصفهانى جد علامه مجلسى و مورخ و محدث مشهور به روايت عبقات 4/5؛
Dirol و از همه جامع‌تر و مهمتر كتاب چهارم از منهج دوم از اثر بزرگ تشيع عبقات الانوار تأليف علامه مير حامد حسين لكنهويى كنتورى نيشابورى است كه اختصاصا درباره اين حديث شريف تأليف شده و اسناد صحت و تواتر آن را از طرق اهل سنت با ذكر نام روات و نقد هر حديث به تفصيل ذكر كرده است.

منابع:

1. امینی، عبد الحسین، الغدير، ج 3، صفحه 219 .
2. متقی هندی، علی، کنز العمال، ج 15، صفحه 420 به بعد.
3. امین، سید محسن، ج 1، صفحه 353.

موضوع قفل شده است