پاسخ خواندنی علامه جعفری به پرسش پروفسور هربرت درباره انسان
تبهای اولیه
با سلامبه گزارش قاب نقره برنا، علامه محمد تقی جعفری از جمله عارفان و دانشمندانی است که در عرصههای مختلفی همچون فلسفه ، دین و اخلاق دارای نظر بود. وی در مدت عمر شریفشان با دانشمندان بسیاری از کشورهای دیگر گفت و گو و مصاحبه کرده است.
آنچه در ادامه میخوانید مصاحبه ایشان با پروفسور هربرت از فرانسه است که در سال 1365 و درباره "دیدگاههای اسلام درباره انسان" انجام گرفته است.
هربرت: آیا تفسری که اسلام درباره انسان ارائه میدهد، میتواند برای دیگر سرزمینها و جوامع و مکاتب قابل قبول باشد یا نه؟
جعفری: بی تردید، جواب این سوال، بسیار ساده و آسان نیست. ما نخست باید در نظر داشته باشیم که وقتی میگوییم انسان از دیدگاه اسلام این گونه توصیف شده و قلمرو انسان "آن چنان که هست" در اسلام چنین است و انسان "آن چنان که باید باشد" چنان است، معنایش این نیست که مفاهیم و قضایایی که اسلام در این دو قلمرو مطرح کرده است، حتما متضاد و مخالف دیگر نظریات و دیدگاهها میباشد. نه، چنین نیست، زیرا ما با کمال روشنی میبینیم مفاهیم و حقایقی درباره انسان مطرح شده که مورد قبول همه اقوام و ملل، و مورد پذیرش بیشتر انسانهای متمدن و فرهنگی است، چه در گذشته، چه در حال و چه در آینده، از جمله کلیاتی که مورد اتفاق نظر است، موضوعات مربوط به ابعاد اصلی انسان است.
بی تردید، نیازهای مادی، حتی نیازهای مغزی و بلکه نیازهای روانی، تا حدود بسیار زیادی مورد اتفاق نظر همه اقوام و ملل آگاه از انسان میباشد. همان گونه که نیاز انسان به غذا، پوشاک، مسکن و بهداشت، مورد اتفاق نظر همه جوامع است؛ هم جوامع بشری که از فرهنگ و تمدن برخوردارند و هم جوامعی که در حد وسط قرار گرفته اند.
حتی به اجمالی، جوامعی که به اصطلاح سیاسی امروز «عقب افتاده» تلقی میشوند، نیازهای اولیه مادی انسان بر تعریف انسان مورد قبول همه میباشد؛ همان گونه که نیاز انسان به اندیشه و تعقل و به برخورداری از زیباییها و ارتباط با فرهنگها مورد اختلاف نبوده است و همه آن را میپذیرند.
اسلام هم درباره اینها بدون تردید یک مطلب تعبدی و یک مطلب خلاف معمول نیاورده است و همه اینها را میپذیرد. اسلام توصیفهای طبیعی و ذاتی انسانها را قبول میکند و آنها را برای شناخت انسان، یعنی: شناخت آنها را، حتی تامین منطقی آنها را برای شناخت انسان و حیات او ضروری میداند.
بنابراین، وقتی میگوییم: انسان از دیدگاه اسلام در مقابل دیگر اقوام و ملل و سرزمینها و تمدنها، باید این نکته را در نظر داشته باشیم که موارد اتفاق فراوانی وجود دارد.
هم چنین، ابعاد دیگری که در انسانها موجود است، هر دو مکتب (اسلامیو غیر اسلامی)، آنها را میپذیرند.
مسائلی مثل: آرزو ،اشتیاق، علاقه به کمال، علاقه به پیشرفت و زندگی با یک فرهنگ شایسته، همان گونه که در دیگر اقوام و ملل وجود دارد، اسلام هم درباره انسان همان مفاهیم را در انسان «آن چنان که هست» میپذیرد و تردیدی در آنها ندارد.
http://bornanews.ir/Pages/News-63557.aspx