ابن طباطبا کیست؟ چر اقیام کرد؟ در چه سالی ؟

ایشان محمد بن ابراهيم" بن اسماعيل بن ابراهيم بن حسن بن حسن بن علي ابن ابي­طالب علیهما السلام معروف به "ابن طباطبا" از خاندان بنی الحسن بود
پس از شهادت امام حسین علیه السلام ،قیامهای پی در پی در بین علویان ودوستاداران آنان بوجود آمد
در بیتن علویان قیام زید ویحیی از شاخه خاندان بین الحسین بودند اما بعد از یحیی اکثر قیمهای علویان در شاخه بنی الحسن یعنی فرزندان اما م حسن علیه السلام رخ داد

این قیامهای یک دلیل مشترک داشت وآن ظلم وستمی بود که از طرف خلفای جور بر فرزندان علی علیه السلام می رفت،ابتدا بنی امیه تا توانستند در حق فرزندان علی علیه السلام ظلم وستم وسخت گیری نمودند ،بعد از آن که بنی عباس بر سر کار آمدند نه تنها این سختگیریها کمتر نشد بلکه تشدید شد ، و با عث بوجود آمدن قیامهای علویان در نقاط مختلف مملکت اسلامی شد
اما علاوه بر این دلیل مشترک که در همکه قیامها بوود در قیام ابن طبا طبا آورده اند که
"نصر بن شبيب" كه از شيعيان خاندان پيغمبر و مردي خوش عقيده بود و در جزيره سكونت داشت، براي انجام حج به حجاز آمد. چون به مدينه رسيد از خاندان رسول خدا و كساني كه از آنها به جاي مانده بودند تحقيقاتي به عمل آورد و با محمد بن ابراهيم آشنا شد. "نصر بن شبيب" به نزد محمد آمد و پس از سخنان مقدماتي، سخن از مظلوميت خاندان پيغمبر و غصب حقوقشان به دست مردم و حكومت به ميان آورد و ادامه داد، تا چه وقت بايد حق شما را پايمال كنند و شيعيان­تان را تحت فشار قرار دهند و از اين مقوله چندان سخن گفت كه محمد بن ابراهيم را حاضر به قيام كرد و مکان قیام را در «جزيره» (شمال عراق) تعيین کردند.[1]

نصر بن شبيب به ديار و شهر خود رفت و محمد بن ابراهيم طبق همان وعده به جزيره رفت و بر نصر وارد شد. نصر خانواده و عشيره خود را گرد آورد و جريان قيام را در راه یاری رساندن به محمد بن ابراهیم، را آشکار کرد. دسته‌اي پذيرفتند و دسته‌اي خودداري كردند و كار اختلاف ميان آنها بالا كشيد. بعد از پراکنده شدن آن جمع، يكي از عموزاده‌ها و نزديكان نصر،[2] در خلوت به نزد او رفته و به او گفت تو مي‌خواهي چه بلايي بر سر خود و خاندانت بياوري آيا تو چنين مي‌پنداري كه اگر قيام كردي خليفه وقت تو را آزاد مي‌گذارد و با تو کاری ندارد و او را از عواقب كارش ترساند.
نصر بن شبيب با شنيدن اين سخنان، در تصميمي كه در مورد ياري محمد بن ابراهيم گرفته بود متزلزل گشت و مردد شد. از اينرو از محمد بن ابراهیم عذرخواهي كرد. محمد بن ابراهيم خشمناك شده از خانه او خارج شد و از آنجا به حجاز برگشت و سر راه خود با "ابوالسرايا" برخورد كرد،[3] كه از مخالفين حكومت عباسي بود و در نواحي «سواد» (کوفه) شورش كرده بود و علت شورش آن اين بود كه، در سپاه "هرثمه" (والي بغداد) شمشير مي‌زد، هرثمه در پردا­خت­ مواجب او تعلل مي‌كند و اين كار باعث خشم ابوالسرايا شد و از سپاه هرثمه جدا شد و با محمد بن ابراهيم بيعت كرد.[4]
محمد بن ابراهيم به او پيشنهاد كرد به كوفه برود و ابوالسرايا پذيرفت و قرار ملاقات و قيام را در كوفه گذاشتند. ابوالسرایا راهی کوفه شد و محمد بن ابراهیم نیز خود زودتر به کوفه رسید و در آنجا به تفحص حال مردم پرداخت.[5]

[1]. اصفهانی، ابوافرج؛ فرزندان ابوطالب، ترجمه فاضل، تهران، کتاب فروشی و چاپخانه علی­اکبر علمی، چاپ، دوم، 1329، ص 270
[2]. فرزندان ابو طالب،همان،ص272
[3]. اصفهاني، ابوالفرج؛ مقاتل الطالبين، ترجمه هاشم محلاتي، تهران، كتابفروشي صدوق، 1342، ص 560.
[4]. طبري، محمد جرير؛ تاريخ طبري، ترجمه ابوالقاسم پاينده، تهران، انتشارات بنياد فرهنگي، 1354، ج 13، ص 5631.

[5]. فرزندان ابوطالب، پیشین، ص274

ایشان در سال 199هجری قمری یعنی اواخر قرن دوم قیام کردند وکمتر از دوسال قیامشان طول کشد
این قیام در زمان امامت حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام اتفاق افتاده است