اسلام چیست ؟ مسلمان کیست ؟ ( مباحث اسلام)
تب‌های اولیه
قرآن کریم متعدد و به صراحت دین همه ی انبیاء را اسلام معرفی می فرماید :
قال الله تعالی :
« أفغیر دین الله یبغون و له أسلم من فی السماوات » .1
آیا جز دین خدا را می جویند ؟ با این که تسلیم اوست هر آن چه که در آسمان ها و زمین است .
بنابر این دین به طور جامع همان تسلیم است . چنان که درخواست حضرت ابراهیم نبی صلوات الله علیه نسبت به خود و فرزندانش اسلام بوده است :
« ربنا و اجعلنا مسلمین لک و من ذریتنا امةَ مسلمةَ لک » . 2
پروردگارا ! هر دوی ما را از تسلیم شوندگان خود قرار ده و نیز از نسل ما امتی را که در برابر تو تسلیم باشند .
و نیز می فرماید :
« شرع لک من الدین ما وصّی به نوحاَ » . 3
از دین همان را برای شما مسلمانان تشریع نمود که به نوح سفارش و توصیه کرده بود .
بنا بر این دین الهی همان اسلام است و اسلام نیز چیزی تسلیم در برابر حق نیست ، البته این حقیقت با حفظ اصول و ارکان ، به اقتضای زمان ها و ادوار مختلف تحول می یابد و بر حسب استعدادها ، تغییر می کند و این یعنی یک سیر تکاملی معنوی برای بشر . این سیر همانند معجزات انبیاء متناسب با روح زمان و افق دید انسان ها فرق می کند .
چون بحث ناظر به جنبه اخلاقی تسلیم است و ما آن را در این حوزه ادامه می دهیم و بیش از این به جنبه ی کلامی نمی پردازیم دوستان می توانند از انجمن کلام پی گیر شوند .
پی نوشت ها :
1 - سوره ی آل عمران آیه 83 .
2 - سوره ی بقره آیه ی 128 .
3 - سوره ی شوری آیه ی 13 .
شناخت معیارهای تسلیم از دیدگاه خدای متعال ما را به این مهم رهنمون می کند :
1 - کنار گذاشتن سلایق شخصی و تسلیم امر رسول حق شدن :
قال الله تعالی :
« فلا و ربّک لا یؤمنون حتّی یحکموک فیما شجر بینهم ثم لا یجدوا فی انفسهم حرجاَ مما قضیت و یسلّموا تسلیماَ » . 1
نه ، سوگند به پروردگارت مؤمن نمی باشند ، مگر آن گاه که تو را (ای پیامبر ) در مشاجرات بین خود ، داور قرار دهند ، سپس از داوری تو اندک دل تنگی ای در خود نیابند و در برابر حکم و فرمانت تسلیم گردند .
[=tahoma][="]« انّ الّذين يكفرون بالله و رسله و يريدون ان يفرّقوا بين الله و رسله و يقولون نؤمن ببعض و نكفر ببعض و يريدون أن يتّخذوا بين ذلك سبيلاً٭ أولئك هم الكافرون حقّاً و أعتدنا للكافرين عذاباً مهينا » . 2
[/][/]
كساني كه به خدا و پيامبران خدا كافر شده‌اند و مي‌خواهند بين خدا و رسولانش جدايي اندازند و مي‌گويند به برخي ايمان مي‌آوريم و به بعضي كافر مي‌شويم و مي‌خواهند در اين ميان راهی (بينابين) اتخاذ كنند، اينان حقا كافرند و ما براي کافران عذاب خواركننده‌اي مهيا كرده‌ايم .
پی نوشت ها :
1 - سوره ی نساء آیه ی 65 .
2 - سوره ی نساء آیه ی 150 و 151 . .
2 - اذن در عبادت :
مسلمان حقیقی کسی است که در عباداتش مأذون بوده و اعمالش مطابق با تشریع الهی باشد . بی عبادتی و عبادات من درآوردی نافی امر تسلیم و انقیاد در برابر ذات اقدس خداوندی است . چنان که در دعای حضرت ابراهیم علی نبینا و آله و علیه السلام آمده است :
« ربّنا و اجعلنا مسلمین لک ... » . 1
پروردگارا ! هر دوی ما را از تسلیم شوندگان واقعی قرار بده .
به همین مناسبت است که اعمال فرق صوفیه و یا عرفان های نوظهور و فرقه های خود ساخته و شیطانی مورد ذمّ است .
مرحوم فیض کاشانی رحمة الله علیه در پاسخ به نامه ای در خصوص جواز برخی حرکات و اعمال صوفیه به ادعا و انتساب صدور مجوز آن از سوی این بزرگوار می نویسد :
بسم الله الرحمن الرحیم ، سبحانک هذا بهتان عظیم .
حاشا که تجویز کنم رسم تعبدی را که در قرآن و حدیث اذنی در آن وارد نشده باشد و تعبّد و رسمی را که از ائمّه ی معصومین صلوات الله علیه خبری در مشروعیّت آن نرسیده باشد ، بلکه نصّ قرآن به خلاف آن نازل باشد . 2
پی نوشت :
1 - سوره ی بقره آیه ی 128 .
2 - روضات الجنّات فی احوال العلماء و السادات ج6 ص98 و 99 - موسوی خوانساری .
[=microsoft sans serif]3 - اطاعت از معصومین صلوات الله علیهم و تسلیم شدن در برابر حکم آنان :
در تاپیکی که در موضوع فرق ایمان و اسلام بود رابطه ی ظاهری این دو را بیان کردیم و گفته شد که ایمان اعم از اسلام است و رابطه عام و خاص مطلق بینشان برقرار است اما این ناظر به مطلق اسلام بود چه اسلام ظاهری و مصلحتی و منافقانه باشد و چه اسلام ناب محمدی .
اما حقیقت امر این است که اسلام ناب با ایمان یک مجموعه ی مرتبط و متحد بوده و تجزیه بردار نیستند . لذا کسی که تسلیم محض پروردگار است یقیناَ به ولایت اولو الامر که امر شده حضرت حقند ایمان دارد و الا نه و نشانه ی این ایمان ، اطاعت است . و کسی که اطاعت از معصومین صلوات الله علیهم نداشته باشد، اطاعت از خداوند و رسول خداوند نداشته و هر چند مسلمان فقهی ظاهری باشد در باطن امر او مسلمان نیست ، مؤمن هم نیست .
[=microsoft sans serif]قال الله تعالی :
[=microsoft sans serif]« یا ایها الذین آمنوا اطیعوا الله و اطیعوا الرسول و اولی‌الا‌مر منکم فان تنازعتم فی شیآٍ فرّدوه الی الله والی الرسول ان کنتم تومنون بالله و الیوم الا‌خر ذلک خیر و احسن تاویلا » .1
ای کسانی که ایمان آوردید اطاعت کنید خدا را، اطاعت کنید پیامبر خدا را و اولی‌الا‌مر را هرگاه در چیزی نزاع داشتید، آن را به خدا و پیامبر بازگردانید(از او داوری بطلبید) اگر به خدا و روز رستاخیز ایمان دارید، این کار برای شما بهتر و عاقبت و پایان آن نیکوتر است.
برای اثبات اولی الامر بودن ائمه ی هدی صلوات الله علیه به آدرس زیر مراجعه فرمایید :
:Gol:http://www.ofoghhawzah.com/showdata.aspx?dataid=913615
[=microsoft sans serif]پی نوشت :
1 - سوره ی نساء آیه ی 59 .
دین اسلام مجموعه تعالیم و قوانینی است که از طرف خدا در قرآن به وسیله پیامبرگرامی اسلام و سیره آن حضرت و امامان معصوم«علیهم السلام» به انسانها عرضه شده است.
اسلام به معنای تسلیم بودن در مقابل احکام و دستورات پروردگار جهان، است. و مسلمان کامل کسی است که به خدا و روز قیامت و پیامبری محمد«صلی الله علیه وآله» ایمان داشته باشد در اعمال و گفتار و به طور کلی در زندگی خود تسلیم اوامر و دستورات خداوند بزرگ باشد.
مسلمان کسی است که به یگانگی خداوند متعال و به رسالت پیامبر اسلام شهادت دهد. این فرد، کسی است که از کفر خارج شده و در اسلام داخل شده است.
امّا واقعیّت این مسلمانی در علم به معارف حقّه اسلام و عمل به آن است. نشانه اسلام، امانتداری، اهمیّت به نماز و زکات و... است. چنانکه رسول گرامی اسلام«صلی الله علیه وآله» فرمود:«الاسلام عریان لباسه التقوی و زنیته الحیاء و ثمرته العلم؛ اسلام عریان است لباسِ آن پرهیزگاری(ترک گناهان و انجام واجبات) و زینت آن داشتن حیاست و میوه آن علم است؛ همان علمی که از آن تعبیر به قرب الهی و کمالات انسانی میکنند») میزانالحکمه، ج 3، ح 8804.
معنای پایه: اسلام از ریشه سلم (selm) گرفته شده است. سلم یعنی برکنار بودن از هر مرض مادی و معنوی، جسمی و روحی، ظاهری و باطنی.
اسلام: لفظ سلم در باب افعال به «اسلام» تغییر شکل می‌دهد. باب افعال معمولا برای تعدیه(متعدی کردن) الفاظ است. بنا براین واژه اسلام را می‌توان این گونه معنا کرد: برکنار نگه داشتن خود و دیگران از هر مرض ظاهری و باطنی یا عیب‌های مادی و معنوی.
سلام: آنکه از هر عیب و نقص ظاهری و باطنی پاک و منزه است. این لفظ به عنوان یکی از نام‌های خداوند نیز مطرح است. در دیدار آدم ها با هم گفتن سلام در واقع نوعی آرزوی سلامت برای طرف مقابل است.
مسلم: کسی که در روابطش بادیگران، سعی می‌کند تا خود را و دیگران را از نارسایی‌های مادی و معنوی برکنار نگه دارد.
تسلیم: کسی که در ارتباط بادیگران بی‌خطر می‌شود و گزند و آسیبی به دیگری نمی‌رساند.
«قل آمنا بالله و ما انزل علینا و ما انزل علی ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و الاسباط و ما اوتی موسی و عیسی و النبیون من ربهم، لا نفرق بین احدٍ منهم و نحن له مسلمون»
بگو ایمان آوردیم به خدا و آنچه نازل شده برما و آنچه نازل شده بر ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب. و آنچه داده شد موسی را و عیسی را و رسولان را از پروردگارشان، جدا نمی‌کنیم ایشان را از یکدیگر، و ما او را(خداوندرا) مسلم هستیم.
در آیه 80 همان سوره باز هم می‌خوانیم که
ومن یبتغ غیر الاسلام دینا، فلن یقبل منه و هو فی الآخره من الخاسرین
(هرکس غیر از اسلام دین دیگری را دنبال کند، هرگز از او پذیرفته نخواهد شد، و درآخرت از زیانکاران است)
بنا برآنچه در آیات فوق می‌بینیم، منظور از لفظ «اسلام» در قرآن گروه خاصی که خود را صرفا پیرو محمد رسول و آداب و مناسک خاصی بدانند نیستند، بلکه همه‌ی ملت‌های دیگر، اعم از کلیمی، مسیحی، زردشتی و هر آیین دیگری که هدف آنان صلح و سلامت برای همه‌ی جامعه‌ی بشری باشد مسلم هستند. و هر گروهی که جز این بیاندیشد و عمل کند اگرچه نام اسلام یا هر دین دیگری را هم بر خود نهاده باشند، مسلم نیست و از او پذیرفته نخواهد شد. این نکته نیز بدیهی می نماید که سالم سازی خویش و جامعه امری نسبی است و همچنین متناسب با شرایط زمان و مکان متغییر و سیال می باشد.