برزخ از منظر قرآن و سنت

تب‌های اولیه

4 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
برزخ از منظر قرآن و سنت

كلمه برزخ در لغت‏ به معناى فاصله و حائل ميان دو چيز راگويند.

انسانها در برزخ به طور کامل به ثواب يا پاداش و يا عقاب اعمال شان نمي رسند بلکه در اين ميان و تا روز قيامت که الله تعالي هر وقت اراده نمود و قيامت را برپا کنند، خواهند ماند و تا آنروز مکاني است براي عذاب و ثواب انسان ها نه بصورت کلي.

از عبدالله بن عمر روايت است كه رسول الله صلي الله عليه وسلم مي فرمايند:
«إِنَّ أَحَدَكُمْ إِذَا مَاتَ عُرِضَ عَلَيْهِ مَقْعَدُهُ بِالْغَدَاةِ وَالْعَشِيِّ إِنْ كَانَ مِنْ أَهْلِ الْجَنَّةِ فَمِنْ أَهْلِ الْجَنَّةِ وَإِنْ كَانَ مِنْ أَهْلِ النَّارِ فَمِنْ أَهْلِ النَّارِ فَيُقَالُ هَذَا مَقْعَدُكَ حَتَّى يَبْعَثَكَ اللَّهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ»
«هر وقت، يكي از شما فوت كند، صبح و شام، جايگاهش به او عرضه مي شود. اگر بهشتي باشد جايگاهش در بهشت و اگر دوزخي باشد، جايگاهش در دوزخ، به او نشان داده مي شود. و به او گفته ميشود: اين، جاي توست تا روز قيامت كه خداوند تو را حشر مي نمايد».

به علاوه قيامت براي همه انسان ها در يک روز تحقق ميابد چرا که زمين و آسمان بايد دگرگون گردد و عالمي نو ايجاد شود و حيات نوين انسان ها در ان صورت گيرد بنابراين در ميان دنيا و آخرت برزخي قرار داده شده است و مردگان به آن جا مي روند و تا آخر دنيا و برپا شدن قيامت در ان جا خواهند بود و پس از پايان دنيا با يک ديگر محشور مي شوند زيرا ممکن نيست هر انسان براي خود مستقل قيامت داشته باشد. چرا که قيامت بعد از فناي دنيا و تبديل زمين و آسمان به زمين و آسمان ديگري است.
پس برزخ به معني "مابين" و "فاصله" است و در شرع يعني مابين دنيا و قيامت، بدين معني تا زماني که قيامت برپا مي گردد و آنروزي است که هيچکس بجز الله تعالي نمي داند، مردگان در آن عالم بسر مي برند و در آنجا معمولا از اصول اعتقادات انسان ها سوال مي شود و سوال و جواب مفصل را موکول به قيامت مي کنند، اگر مومن و موحد و صالح باشد در اينصورت عالم برزخ براي وي باغچه اي از باغهاي بهشت خواهد بود ( ولي نعمت هاي بهشت را تماما ندارد) و بلعکس از مشرک يا کافر باشد، قبر و عالم برزخ گودالي از گودال هاي آتش خواهد شد. بنابراين در دنياي برزخ عذاب و نعمت وجود دارد.

هنگامي كه انسان را در قبر، آن گودال تنگ و محدود و وحشتناك سرازير نمودند و سپس رويش خاك ريختند و تمامي اهل خانه و نزديكانش بازگشتند، آن گاه براي وي زندگي جديدي به نام عالم برزخ شروع مي شود، زندگي كه در آن عمل نيست وليكن آزمايش و بلا، و در نتيجه خوشي، يا عذاب، در روايت آمده است كه:

«سه چيز انسان را همراهي مي كند هنگام مردن، دو تا بر مي گردد و يكي باقي مي ماند اهل و عيالش، مال و دارائيش، و عملش، اهل عيال زن و فرزند و مال و دارائي همه بر مي گردند آن چه كه همراه او باقي مي ماند عمل وي مي باشد».

پس از اينكه انسان در بستر خاك آرام گرفت و تشيع كنندگان باز گشتند دو فرشته او را مي نشانند و از پروردگار (معبودش) و دين و پيامبرش سئوال ميكنند اگر آن شخص از گروه مؤمنان باشد خداوند او را ثابت قدم مي دارد و جواب صحيح و درست به وي الهام مي كند، چنانكه در قرآن مجيد مي فرمايد:

{يُثَبِّتُ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا بِالْقَوْلِ الثَّابِتِ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَفِي الْآخرةِ}[إبراهيم: 27].

خداوند تعالي آن مردميكه ايمان آورده اند با كلمه حق كه ثابت و پايدار است در دنيا و آخرت ثابت و پايدار مي گردادند.

ولي اگر از گروه كافران و بدكاران باشد، به هيچ وجه نمي تواند جواب فرشتگان را بدهد، اگر چه كه در دنيا مي دانسته است.

بعد از سئوال و جواب، شخص مؤمن در قبرش خوشبخت مي شود و جاي خويش را در بهشت مشاهده مي كند وهفتاد زراع قبرش گشاده مي شود و بوي رياحين و نسيم بهشت را استشمام ميكند، اما شخص كافر و بدكردار جاي خويش را در دوزخ ديده و قبر بر او فشار مي آورد تا اينكه تمام استخوان هايش در هم پيچيده مي شود، و قبرش گودالي از گودال هاي آتش مبدل مي گردد و حرارت و گرمي آتش دوزخ به وي مي رسد.

پس دانستيم كه قبر يا باغي از باغ هاي بهشت است و يا گودالي از گودال هاي دوزخ، چنانكه در حديث آمده است.
و دليل بر عذاب قبر از قرآن اين سخن الله تعالي مي باشد:
{وَحَاقَ بِآلِ فِرْعَوْنَ سُوءُ الْعَذَابِ**النَّارُ يُعْرَضُونَ عَلَيْهَا غُدُوًّا وَعَشِيًّا وَيَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ أَدْخِلُوا آلَ فِرْعَوْنَ أَشَدَّ الْعَذَابِ} [غافر 45- 46]

«و فرعونيان را عذاب سخت فرا گرفت. اينك آتش دوزخ را صبح و شام بر آنها عرضه ميدارند، و چون روز قيامت شود خطاب آيد كه: فرعونيان را به سخترين عذاب جهنم وارد كنيد».
اين حال و وضع آنها در برزخ دليل بر ثابت بودن عذاب قبر است.
«و اين آيه اصل بزرگي است در استدلال بر اينكه عذاب قبر در برزخ وجود دارد».
همچنين دليل بر عذاب قبر در قرآن اين فرموده الله تعالي مي باشد:
{سَنُعَذِّبُهُمْ مَرَّتَيْنِ ثُمَّ يُرَدُّونَ إِلَى عَذَابٍ عَظِيمٍ} [توبه 101]

«دو بار آنها را عذاب مي دهيم سپس آنها به عذابي بزرگ بازگردانيده مي‌شوند».
منظور از دو عذاب، عذاب دنيا و عذاب قبر است سپس به سوي عذابي بزرگ برگردانيده مي شوند».
اما دليل بر نعمت و عذاب قبر بسيار است كه از آن جمله روايت است كه رسول الله صلي الله عليه وسلم مي فرمايند:
«إِنَّ أَحَدَكُمْ إِذَا مَاتَ عُرِضَ عَلَيْهِ مَقْعَدُهُ بِالْغَدَاةِ وَالْعَشِيِّ إِنْ كَانَ مِنْ أَهْلِ الْجَنَّةِ فَمِنْ أَهْلِ الْجَنَّةِ وَإِنْ كَانَ مِنْ أَهْلِ النَّارِ فَمِنْ أَهْلِ النَّارِ فَيُقَالُ هَذَا مَقْعَدُكَ حَتَّى يَبْعَثَكَ اللَّهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ»
«هر وقت، يكي از شما فوت كند، صبح و شام، جايگاهش به او عرضه مي شود. اگر بهشتي باشد جايگاهش در بهشت و اگر دوزخي باشد، جايگاهش در دوزخ، به او نشان داده مي شود. و به او گفته ميشود: اين، جاي توست تا روز قيامت كه خداوند تو را حشر مي نمايد».
و از انسس روايت است كه رسول الله صلي الله عليه وسلم مي فرمايند:
«لَوْلَا أَنْ لَا تَدَافَنُوا لَدَعَوْتُ اللَّهَ أَنْ يُسْمِعَكُمْ مِنْ عَذَابِ الْقَبْرِ»
«اگر ترس از دفن نكردن مردهايتان نبود از خداوند مي خواستم كه عذاب قبر را بشنويد».
و دليل از كتاب و سنت بسيار است و آنچه ذكر شد به منظور استدلال كردن به آن در اثبات عذاب و نعمتهاي قبر بود و الله اعلم.

نکته ديگر اينست که ما بين علما در اينکه آيا در برزخ عذاب و نعمت بر روح است يا بر روح و جسم هردو، اختلاف وجود دارد.

برخي از علما گفته اند که نعمت ها و عذاب قبر براي جسم و روح با هم است. پس روح وقتي كه متنعم يا معذب مي شود به بدن متصل است پس نعمت و عذاب براي هر دوي آنهاست همانگونه كه روح گاهگاهي كه از بدن جدا مي شود و متنعم يا معذب مي گردد(شامل هر دو مي‌گردد). پس نعمت و عذاب براي روح از بدن جدا نيست. و دليل بر اين گفته كتاب و سنت است و اهل سنت و جماعت بر آن اتفاق دارند بر خلاف كساني كه گمان مي كنند نعمت و عذاب قبر در هر حال تنها براي روح است و به بدن تعلق ندارد.

دليل بر آن حديث انس بن مالك است كه در آن رسول الله صلي الله عليه وسلم مي فرمايند:
«إِنَّ الْعَبْدَ إِذَا وُضِعَ فِي قَبْرِهِ وَتَوَلَّى عَنْهُ أَصْحَابُهُ وَإِنَّهُ لَيَسْمَعُ قَرْعَ نِعَالِهِمْ أَتَاهُ مَلَكَانِ فَيُقْعِدَانِهِ فَيَقُولَانِ مَا كُنْتَ تَقُولُ فِي هَذَا الرَّجُلِ لِمُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَأَمَّا الْمُؤْمِنُ فَيَقُولُ أَشْهَدُ أَنَّهُ عَبْدُ اللَّهِ وَرَسُولُهُ فَيُقَالُ لَهُ انْظُرْ إِلَى مَقْعَدِكَ مِنْ النَّارِ قَدْ أَبْدَلَكَ اللَّهُ بِهِ مَقْعَدًا مِنْ الْجَنَّةِ فَيَرَاهُمَا جَمِيعًا وَأَمَّا الْمُنَافِقُ وَالْكَافِرُ فَيُقَالُ لَهُ مَا كُنْتَ تَقُولُ فِي هَذَا الرَّجُلِ فَيَقُولُ لَا أَدْرِي كُنْتُ أَقُولُ مَا يَقُولُ النَّاسُ فَيُقَالُ لَا دَرَيْتَ وَلَا تَلَيْتَ وَيُضْرَبُ بِمَطَارِقَ مِنْ حَدِيدٍ ضَرْبَةً فَيَصِيحُ صَيْحَةً يَسْمَعُهَا مَنْ يَلِيهِ غَيْرَ الثَّقَلَيْنِ»

«هنگامي كه بنده اي را در قبرش ميگذارند و دوستانش بر ميگردند و مي روند، ميت صداي پاهايشان را مي شنود. در اين هنگام، دو ملائكه نزد او مي آيند، او را مي نشانند و از وي مي‌پرسند: درباره اين شخص، يعني محمد(ص) چه مي گفتي؟ جواب مي دهد: من گواهي مي دهم كه محمد صلي الله عليه وسلم بنده خدا و رسول اوست. ملائكه ها مي گويند: به جايگاه خود در روزخ نگاه كن. خداوند آنرا براي تو با جايي در بهشت، عوض كرده است». پيامبر صلي الله عليه وسلم فرمود: پس هر دو جا (بهشت و دوزخ) را مي بيند. اما اگر آن شخص، كافر يا منافق باشد، در جواب ملائكه ها، ميگويد: من چيزي نميدانم. هر چه مردم مي گفتند، من نيز مي گفتم. به او مي گويند: تو ندانستي و نه سعي كردي كه بداني. سپس، با پتكي آهني، ضربة محكمي بر فرق سرش، مي كوبند. آنگاه، چنان فريادي سر مي دهد كه بجز انسانها و جن ها، همة مخلوقات اطراف او، فريادش را مي شنوند».

و در حديث طولاني براء بن عازب كه احمد، ابوداود، حاكم و ديگران بصورت مرفوع از پيامبر صلي الله عليه وسلم روايت كرده اند بعد از ذكر خروج روح و بالا رفتن روح مؤمن به آسمان مي فرمايد:
«فَتُعَادُ رُوحُهُ فِي جَسَدِهِ فَيَأْتِيهِ مَلَكَانِ فَيُجْلِسَانِهِ فَيَقُولَانِ لَهُ مَنْ رَبُّكَ»

«روحش در جسمش برگردانيده مي شود پس دو ملائكه مي آيند و او را مي نشانند. به او مي گويند: پرورگارت كيست؟»

اين دو حديث بر واقع شدن عذاب و نعمت هاي قبر بر روح و جسم با هم دلالت دارند. در اين سخن پيامبر صلي الله عليه وسلم «إن العبد إذا وضع في القبر» «بنده هنگامي كه در قبر قرار گرفت» دلالت بر اين دارد كه لفظ عبد براي جسم و روح با هم بكار مي رود و همچنين برگشت روح به جسم هنگام سؤال كردن همانگونه كه در حديث براء بن عازب آمده همراه با آنچه در دو حديث كه گذشت اين از صفات جسم است مانند اين سخن:«يسمع قرع نعالهم»(فيقعدانه) «صداي پاهايشان را مي شوند كه مي روند»«پس او را مي نشانند» و«ويضرب بمطارق من حديد»«فيصيح صيحة» «و با پتكي از آهن او را مي زنند»«پس صيحه اي بسيار بلند سر مي دهد». از همه اينها اين نتيجه حاصل مي شود كه نعمت ها و عذاب قبر شامل جسم و روح با هم مي گردد.

بعد از پايان عالم برزخ که با برپا شدن قيامت به پايان مي رسد، مردگان نيز از آن عالم مي روند و وارد دنياي ابدي خواهند شد.هنگاميكه اسرافيل شيپور را براي اولين بار به صدا در مي آورد تمام موجودات زنده اي كه بر روي زمين هستند بيهوش شده، و ميميرند، چنانكه در قرآن كريم مي فرمايد:

{وَنُفِخَ فِي الصُّورِ فَصَعِقَ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَمَنْ فِي الْأَرْضِ} [الزمر: 68]

و دميده مي شود در شيپور پس آنچه از موجودات زنده كه در آسمان و زمين هستند بيهوش شده و مي ميرند.

والسلام

ye mosalman;103422 نوشت:
به علاوه قيامت براي همه انسان ها در يک روز تحقق ميابد چرا که زمين و آسمان بايد دگرگون گردد و عالمي نو ايجاد شود و حيات نوين انسان ها در ان صورت گيرد بنابراين در ميان دنيا و آخرت برزخي قرار داده شده است و مردگان به آن جا مي روند و تا آخر دنيا و برپا شدن قيامت در ان جا خواهند بود و پس از پايان دنيا با يک ديگر محشور مي شوند زيرا ممکن نيست هر انسان براي خود مستقل قيامت داشته باشد. چرا که قيامت بعد از فناي دنيا و تبديل زمين و آسمان به زمين و آسمان ديگري است.

خوب اینها که یک تصور عامیانه ازمعاد است که دلیلی جز ظواهر بعضی آیات و روایات آنهم با ذهنیتی قبلی متناسب با عالم دنیا آنرا تایید نمی کند
ye mosalman;103422 نوشت:
برخي از علما گفته اند که نعمت ها و عذاب قبر براي جسم و روح با هم است. پس روح وقتي كه متنعم يا معذب مي شود به بدن متصل است پس نعمت و عذاب براي هر دوي آنهاست همانگونه كه روح گاهگاهي كه از بدن جدا مي شود و متنعم يا معذب مي گردد(شامل هر دو مي‌گردد). پس نعمت و عذاب براي روح از بدن جدا نيست. و دليل بر اين گفته كتاب و سنت است و اهل سنت و جماعت بر آن اتفاق دارند بر خلاف كساني كه گمان مي كنند نعمت و عذاب قبر در هر حال تنها براي روح است و به بدن تعلق ندارد.

خوب این ادعا هم بالوجدان مردود است چه اینکه در مدت زمانی کم جسم در قبر مادی از بین می رود و همراهی جسم با روح در عذاب و پاداش معنایی ندارد
حتی بسیاری از بیانات مثل در هم شکستن استخوان کفار در قبر بواسطه فشار قبر ( که بیانی رمزی از شدت عذاب کفار است ) در جسم مرده هیچ کافری مشاهده نشده است
خلاصه در عین پذیرش اصول مطالب که ماخوذ از آیات و روایات است تطبیق آنها را غلط می دانیم

ye mosalman;103422 نوشت:
بعد از پايان عالم برزخ که با برپا شدن قيامت به پايان مي رسد، مردگان نيز از آن عالم مي روند و وارد دنياي ابدي خواهند شد.هنگاميكه اسرافيل شيپور را براي اولين بار به صدا در مي آورد تمام موجودات زنده اي كه بر روي زمين هستند بيهوش شده، و ميميرند، چنانكه در قرآن كريم مي فرمايد: {وَنُفِخَ فِي الصُّورِ فَصَعِقَ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَمَنْ فِي الْأَرْضِ} [الزمر: 68] و دميده مي شود در شيپور پس آنچه از موجودات زنده كه در آسمان و زمين هستند بيهوش شده و مي ميرند.

این حرفها هم چیزی جز ترجمه آیات و روایت نیست و بواسطه تصلب بر ظواهر عمقی ندارد و پاسخگوی مسائل سنگین نیست
موفق در تعمق

حامد;103486 نوشت:
... این حرفها هم چیزی جز ترجمه آیات و روایت نیست و بواسطه تصلب بر ظواهر عمقی ندارد و پاسخگوی مسائل سنگین نیست
موفق در تعمق

حامد جان

شما جای اینکه تو مطلب دنبال اشکال بگردی، دنبال این باش که خوب بخونی یه چیزی یاد بگیری یه موقع به دردت بخوره.

این مقاله چنان سنگین و عمیقه و در عین حال واضحه که ایراد گرفتن از اون مثل این میمونه که شما بگی دو دو تا میشه 6 تا

اون وقت همه بهت میخندند.

ye mosalman;103511 نوشت:
حامد جان شما جای اینکه تو مطلب دنبال اشکال بگردی، دنبال این باش که خوب بخونی یه چیزی یاد بگیری یه موقع به دردت بخوره. این مقاله چنان سنگین و عمیقه و در عین حال واضحه که ایراد گرفتن از اون مثل این میمونه که شما بگی دو دو تا میشه 6 تا اون وقت همه بهت میخندند.

سلام
فلا تزکوا انفسکم هو اعلم بمن اتقی .
شعار دادن سخت نیست .
باید از جمع آوری روایات و نقل آنها از شما تشکر کرد
اما فهم یک روایت بهتر از نقل هزار روایت است
حالا من یک اشکال میکنم تا ببینیم چقدر علمی است :
تمام آیات و روایات معاد قابل تطبیق بر وجود برزخی هستند لذا دلیلی ندارد معادرا جسمانی بدانیم یعنی مرجحی وجود ندارد که بین وجود جسمانی مادی و وجود برزخی ، وجود جسمانی پذیرفته شود .
خوب حالا جواب بده .
موفق در اندیشه
موضوع قفل شده است