چشم و همچشمی

خدا رو شکر یکی از عادت هایی که من ازش متنفرم چشم و همچشمیه . دور و بر خودم دیدم کسانی که با چشم و همچشمی خواستن مثلا حودشونو پیشرفته نشون بدن اما متاسفانه باعث بدبختی خودشون شده طوری که بدهکاری زیاد باعث شده پیش یه اب خنک تو زندان نوش جون بکنن.

باسمه تعالی
با سلام:
پدیده نابهنجار چشم و هم چشمی از جمله پدیده ها و نابهنجاری هایی است که در میان مردم به شکل گسترده وجود داردکسانی که به این بیماری دچار می شوند و تحت تاثیر این پدیده نابهنجار اجتماعی، عمل و رفتار می کنند خود تحت تاثیر مواردی هستند که به چشم می آید و می کوشند تا از هم سطح های خویش کم تر نباشند از این رو خود اقدام به رفتاری می کنند که در چشم دیگران مطرح شوند.

بنابراین مولفه های اساسی چشم هم چشمی را می بایست در تظاهر، رقابت، احساس خودکم بینی و ارضای آن به اشکال مادی و ظاهری و مانند آن دانست.

شخصی که گرفتار بیماری و نابهنجاری اجتماعی چشم و هم چشمی می شود درحقیقت دچار جهل و ناآگاهی از وضعیت و موقعیت خود به عنوان انسان و هدف از زندگی است و از یک غریزه درست و فطرت سالم به شکل نادرستی بهره برداری کرده است.

قدرت و توانی که در نهاد بشر قرار داده شده تا با کمک آن خود را به سعادت برساند ابزاری برای بازدارندگی وی از ترقی و کمال می شود و جلوی پیش رفت و رشد و تکامل او را می گیرد. این گونه است که ظرفیت و توانایی خود را در جایی دیگر هزینه می کند که سودی برایش ندارد.

عامل دیگری که می توان برای چشم و هم چشمی بر شمارد، تکبر است. تکبر خصوصیت ضداخلاقی است که در همگان به گونه ای وجود دارد.

این خصوصیت که از آن به رذیلت اخلاقی یاد می شود موجب می شود تا شخص خود را برتر از دیگری بیابد. از این رو می کوشد تا به هر شکلی شده برتری خویش را نشان دهد و خود را فراتر و بزرگ تر و برتر از دیگری بنمایاند.

این گونه است که چیزهایی که در خود می یابد به رخ دیگری می کشد و در اموری که احساس می کند که از برتری برخوردار نیست تظاهر به دارایی آن می نماید. از این رو مسئله چشم و هم چشمی به عنوان تظاهر برای برتری جویی مطرح می شود و شخص می کوشد تا با تظاهر برتری خود را نشان دهد

تفاخر از دیگر عللی است که قرآن برای بیماری و نابهنجاری چشم و هم چشمی برمی شمارد.
در سوره تکاثر به این مسئله اشاره می کند که اعراب که از هر جایی خود را دچار کمبود و حقارت احساس می کردند برای جبران این نقیصه به تفاخر روی می آوردند.
از این رو با اشاره به اموری که از نظر هر خرمندی باطل و نادرست است به ایشان یادآور می شود که تفاخر به این امور چقدر پست می باشد.
اعراب برای بیان برتری خویش و تفاخر بر دیگران به مال و منال و فرزند بسنده نمی کردند بلکه حتی به شمارش مردگان خویش در گورستان ها می پرداختند تا فزونی نفرات خویش را به رخ دیگران بکشانند.

حسادت های فردی نیز در زمینه چشم و هم چشمی می تواند نقش داشته باشد چرا که افراد حسود به نوعی در پی همانندسازی با دیگران هستند و تمایلی نسبت به تمایز با اطرافیان خود نداشته و می خواهند چیزی جدای آنچه مورد تایید دیگران است، نباشند.

بررسی‌های علمی نشان می‌دهد كه چشم و هم چشمی بد و رقابت ناسالم در برخی از موارد موجب تحریك افراد و وقوع تخلفاتی در آنها می‌شود.

در بسیاری از موارد، وسواس، اختلاف‌های رفتاری، پرخاشگری و حتی طلاق در خانواده‌ها از چشم و هم چشمی‌های كوچك آغاز شده است.

ناآگاهی، تجمل‌گرایی، داشتن اعتقادات ضعیف، به دنبال مد بودن، غلبه احساسات بر تعقل، تبعیت از فرهنگ‌های بیگانه بدون شناخت و
ارزیابی دقیق از آن فرهنگ، عدم تشخیص نیازهای واقعی خود، خانواده و جامعه، حاصلی جز چشم و هم چشمی بد و رقابت ناسالم در جامعه ندارد

و مردم به جای تحقق كمالات اخلاقی و معنوی به سمت ثروت‌های قارونی و الگوبرداری از آن‌ها می‌روند و رقابت و مسابقه ناسالمی را رقم می‌زنند

ریشه رقابت ناسالم را می‌بایست در كج فهمی، عدم تشخیص حق و كمال از باطل و نقص، تغییر ارزش‌ها و اصول اخلاقی، جایگزین شدن مادیات به جای معنویات، حسادت، غرور و كبر، عدم اعتماد به نفس، احساس خود كم بینی و مانند آن جست.

چشم و هم چشمی، موجب تنش، بی قراری، نارضایتی، اضطراب، افسردگی و فساد اخلاقی در جامعه می شود.

براي رهايي از اين مشكل مي بايست از همان روش هايي استفاده كرد كه در از ميان بردن تكبر و حسادت و تظاهر و تكاثر و ديگر رذايل اخلاقي استفاده مي شود. از اين رو تغيير بينش و نگرش مردم و تغيير الگوهاي رفتاري، از مهم ترين عوامل بازسازي و جلوگيري از رواج پديده چشم و هم چشمي است
بنابراین، لازم است با تغییر در بینش‌ها و نگرش‌ها رفتار مردم را بهبود بخشید و اجازه نداد كه جامعه دچار رقابت ناسالم و چشم و هم چشمی بد شود.
برای این منظور می‌بایست بر اصولی چون غبطه در امور معنوی و رقابت سالم در معنویات و امور اخلاقی تاكید كرد و ارزش‌ها را در امور خیر و مناسب دانست و با بیدار كردن وجدان‌های خفته، آنان را به سمت و سوی كمال واقعی یعنی خدایی شدن هدایت كرد
و همه ابزارهای مادی و دنیوی را به عنوان یك وسیله به مردمان فهماند و اجازه نداد تا ابزار به عنوان هدف و وسیله به عنوان كمال مطرح شود و ضدارزش به جای ارزش بنشیند

چشم و هم چشمی در امور معنوی انسان ساز خوب ( نه اینکه از امور
معنوی فقط باهزینه مثل تعداد عمره و ... چشم و هم چشمی شود)

بلکه از امور معنوی بدون هزینه یا کم هزینه و معتبر بیشتر پیروی شود

و چشم و هم چشمی در امور مادی مثل تهیه مبلمان و ... در اکثر اوقات نباید باشد

مگر در شرایط خاص و زیبا مثل تهیه یک گلدان زیبا و ........... یا تمیز زندگی کردن

که هزینه زیادی ندارد و به خانواده هم فشاری نمی آورد

آیا حدیث در مذمت چشم همچشمی دنیایی داریم؟ لطفا با منبع ذکر فرمائید

باسمه تعالی
باسلام:
حضرت امام صادق علیه السلام در اوضاع آخرالزمان می فرمایند:

وَ رَأَيْتَ النَّاسَ يَنْظُرُ بَعْضُهُمْ إِلَى بَعْضٍ وَ يَقْتَدُونَ بِأَهْلِ الشُّرُور(1

و دیدی مردم با هم هم چشمی می کنند و به مردم بد اقتدا می کنند.

پی نوشت:
1-بهشت كافى، ترجمه روضه كافى صفحه 71

باسلام و عرض ادب و تشکر از استاد سمیع بابت مطالب زیبا و مفیدشان

وَأَكْثِرْ أَنْ‏ تَنْظُرَ إِلَى‏ مَنْ فُضِّلْتَ عَلَيْهِ فَإِنَّ ذَلِكَ مِنْ أَبْوَابِ الشُّكْر.(نهج البلاغه، ص 460)
سعی کن تا می توانی به زیر دست خودت در نعمتها نگاه کنی، به کسی که تو بر او برتری داده شده ای، که این نوع نگاه از ابواب شکر الهی است.
همینطور که ملاحظه می شود، حضرت امیر علیه السلام، این نوع نگاه به زیر دستان را، از ابواب شکر بر نعمتهای الهی قلمداد می کنند.

• شخصی در مدرسه فیضیه به آیت الله مظاهری گفت آقا خانه ما آفتاب گیرنیست، دعا کنید خدا یک خانه آفتابگیر بدهد، ایشان گفتند: سعدی یک بار از خدا درخواست کرد، خدایا به ما کفش بده، وقتی بیرون رفت دید شخصی پا ندارد، گفت خدایا الحمدلله که ما پا داریم،با این عمل روحیه شکرگزاری در او ایجاد شد.

• 1. سفارشاتی که از اهل بیت به نشستن سر سفره فقراء غذا خوردن با آنها نموده اند.
• 2. رفتن به عیادت مریض
• 3. رفتن به تشییع جنائز
• 4. تا می تواند نشست و برخاست خود را با متمولین و ثروتمندان فقط در حد صله رحم قرار دهد.

باید رقابت در امور معنوی و خیر باشد، قرآن می فرماید: وَ في‏ ذلِكَ فَلْيَتَنافَسِ الْمُتَنافِسُون‏. در این نعمتها، مشتاقان باید از هم پیشی بگیرند.

ابن عباس گفت: به پيامبر خدا دو شتر بزرگ هديه داده شد، پس به اصحاب خود نظر كرد و گفت: آيا در ميان شما كسى هست كه دو ركعت نماز بخواند و در آن به كار دنيا توجه نكند و قلب او جز به ياد خدا نباشد؟ اگر چنين باشد يكى از اين دو شتر را به او مى‏دهم.
على برخاست و نماز خواند، وقتى سلام نماز را داد، جبرئيل نازل شد و گفت:
يكى از اين دو شتر را به او بده. پيامبر گفت: او در تشهد نماز به اين فكر افتاد كه كدام يك از اين دو شتر را بگيرد. جبرئيل گفت: او به اين فكر بود كه كدام يك از آنها چاق‏تر است آن را بگيرد تا آن را بكشد و در راه خدا صدقه بدهد، بنابراين، فكر او براى خدا بود نه براى خودش يا براى دنيا. پيامبر هر دو شتر را به او داد و خدا اين آيه را نازل كرد: «ان فى ذلك لذكرى لمن كان له قلب» يعنى در نماز على‏ موعظه‏اى براى هر كسى است كه عقل داشته باشد «او القى السمع» يعنى با دو گوش خود به آنچه با زبان تلاوت مى‏كند گوش بدهد «و هو شهيد» يعنى قلب او براى خدا حضور داشته باشد.
پيامبر خدا فرمود: بنده‏ اى نيست كه دو ركعت نماز مى‏خواند و در آن راجع به چيزى از امور دنيا فكر نمى‏كند مگر اينكه خداوند از او راضى مى‏شود و گناهان او را مى‏بخشد.

شاید بتوان گفت ریشه چشم و هم چشمی در این صفت انسانی است که خداوند در قرآن از آن تعبیر به «هلوع» کرده است. هلوع یعنی پرخواه و زیاده خواه. و این صفتی است از انسانهایی که نفس خود را تربیت ننموده اند و صفت کمال طلبی و جمال خواهی خود را کنترل ننموده و صرف در امور مادی کرده اند.

إِنَّ الْإِنْسانَ خُلِقَ هَلُوعا إِذا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعا وَ إِذا مَسَّهُ الْخَيْرُ مَنُوعا

از امام صادق سوال شد که «هلوع» یعنی چه؟ حضرت فرمودند: خداوند در دو آیه بعدی تفسیر آن را بیان نموده است. اذا مسه الشر جزوعا و اذا مسه الخیر منوعا. وقتی شر و گرفتاری به او برسد، بی تابی می کند و سر از گلایه وشکایت در می آورد و هنگامی که نعمتی به او برسد از دیگران باز داشته و ممانعت می کند و حق شخصی خود می داند.[=&quot]
انسان همه خیرها را برای خودش می خواهد لذا چشم و هم چشمی پیش می آید.[/][=tahoma]
در ادامه آیه می فرماید: «الا المصلّین». مگر کسانی که به خدا متصل باشند، یعنی همه خیرها و خوبیها و جمالها را نزد خدا می بینند نه در دنیا و نعمتهای مادی.
[=&quot]
[/][/]