مِن شَرِّ الْوَسْوَاسِ الْخَنَّاسِ...خناس یعنی چه؟آیا فرزند شیطان است؟

لذا هر چقدر ارتباط انسان با خداي متعال و معرفت نسبت به او عميق تر و گسترده تر باشد، تسلط شيطان بر او كمتر است. چنانچه خداي متعال در اين مورد مي فرمايد: انه ليس له سلطان علي الذين آمنوا و علي ربهم يتوكلون شيطان تسلطي بر كساني كه مؤمن بوده و بر پروردگارشان توكل مي كنند ندارد(نحل، آيه 99)و نيز مي فرمايد: ان عبادي ليس لك عليهم سلطان - تو (شيطان) بر بندگان خاص من تسلط و نفوذي نداري(اسراء، آيه 65)

در سوره مباركه نحل، آيه 99 و 100 مي خوانيم: «انه ليس له سلطان علي الذين آمنوا و علي ربهم يتوكلون انما سلطانه علي الذين يتولونه والذين هم به مشركون؛ شيطان تسلطي بر اهل ايمان و اهل توكل بر خداوند را ندارد و تنها بر كساني كه او را ولي و سرپرست خود قرار داده و كساني كه او را پرستش مي كنند، تسلط دارد يعني هر چند ما شيطان و همكارانش را نمي بينيم ولي رد پاي آنها را مي توانيم مشاهده كنيم. مثلا در قلبی که خدا نباشد جای شیطان در آن است.

یا هر جا مجلس گناه است و در هر نقطه اي وسايل معصيت فراهم باشد و هر زمان پاي زرق و برق دنيا و تجمل پرستي به ميان آيد، شيطان آماده حمله است. به هنگام طغيان غرايز و برافروخته شدن آتش خشم و غضب، حضور شيطان قطعي است.
.

و در امالى صدوق به سند خود از امام صادق (ع) روايت كرده كه فرمود:
وقتى آيه" وَ الَّذِينَ إِذا فَعَلُوا فاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ ذَكَرُوا اللَّهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ"، نازل شد ابليس به بالاى كوهى در مكه رفت كه آن را كوه" ثوير" مى‏نامند. و به بلندترين آوازش عفريت‏هاى خود را صدا زد، همه نزدش جمع شدند، پرسيدند اى بزرگ ما مگر چه شده كه ما را نزد خود خواندى؟ گفت: اين آيه نازل شده، كداميك از شما است كه اثر آن را خنثى سازد، عفريتى از شيطانها برخاست و گفت: من از اين راه آن را خنثى مى‏كنم. شيطان گفت: نه، اين كار از تو بر نمى‏آيد. عفريتى ديگر برخاست و مثل همان سخن را گفت، و مثل آن پاسخ را شنيد.
وسواس خناس گفت: اين كار را به من واگذار، پرسيد از چه راهى آن را خنثى خواهى كرد؟ گفت: به آنان وعده مى‏دهم، آرزومندشان مى‏كنم تا مرتكب خطا و گناه شوند، وقتى در گناه واقع شدند، استغفار را از يادشان مى‏برم. شيطان گفت: آرى تو، به درد اين كار مى‏خورى، و او را موكل بر اين ماموريت كرد، تا روز قيامت «3».
پس با توجه به بعضی روایات خناس نام یکی از شیاطین می باشد كه خیلی هم عالِم است.

اما دوست عزیز براي رهايي از القائات شيطاني و افكار بد و وسوسه‏هاي شيطاني بايد كاري كرد كه انسان بر خود مسلط شود. بر فكر و روح و باطن خود و بر خيالات خود غالب گردد و براي اين كار چند راه وجود دارد:

الف) توجه به ذات اقدس الهي و تقوا و پرهيز از گناهان. قرآن كريم مي‏فرمايد: «شيطان بر كساني كه ايمان دارند و بر پروردگارشان توكل مي‏كنند تسلطي ندارد. تسلط او تنها بر كساني است كه او را به سرپرستي خود برگزيده‏اند و آنها به فرمان شيطان به جاي فرمان خدا گردن مي‏نهند».
ب) انجام يك سري مستحبات؛ مثلا هميشه با وضو بودن و زبان را به ذكر مخصوصا «لاحول ولاقوة الا بالله العلي العظيم» عادت دادن. و نيز خواندن قرآن در اوقات مختلف كه دواي هر دردي است.
ج) خود را از بيكاري تنهايي و عوامل وسوسه انگيز دور نگه‏داشتن.
د) ذهن را همواره به امور شريفه متوجه ساختن و عادت دادن.
ه) مطالعه پيوسته پيرامون خداو معاد (مثلا روزي ده صفحه براي مدتي طولاني).
و) به طور منظم مثلا هفتگي به زيارت اهل قبور رفتن و نسبت به عاقبت خود و احوال پس از مرگ انديشيدن.
ح) شركت در مراسم ديني و فعاليت جدي در مسائل فرهنگي اجتماعي و... داشتن.
ط) نماز را با توجه و حال و عاشقانه و با حضور قلب خواندن.

وسوسه‏هاي نفساني، نداي شيطان است كه ما را به گناه و دوري از ساحت قدس الهي فرا مي‏خواند خداوند در برابر اين وسوسه‏ها، دعوات متعالي پيامبران و آموزه‏هاي ارجمند اديان الهي و دعوت دروني فطرت و عقل انساني را ارزاني داشته است، تا در اين ميان با چالشي سازنده، جوهره ناب انسان صيقل خورد و رخ نمايد. اساسا با اين چالش است كه حقيقت انسان و نعمت اختيار، معني مي‏يابد. وسوسه‏هاي شيطاني ـ در نگاهي ژرف ـ خود نعمتي است كه در فرايند كمال يابي انسان نقشي تعيين كننده دارد.