حضرت عبدالمطلب داراي چه ديني بوده است؟
تبهای اولیه
•
نمایش پاسخ ...
با كمي دقت و تأمل در سيره عملي حضرت عبدالمطلب در بين اقوام و جامعه عصر خويش به راحتي ميتوان دريافت كه وي به چه ديني بوده است و در اين گفتار اندك به چند نكته از زندگي آن بزرگوار و به دو روايت كه دربارة وي از پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ و حضرت امام صادق ـ عليه السّلام ـ نقل شده، اشاره مي گردد:
عبدالمطلب پس از وفات عموي خويش به رياست قريش ميرسد و مناصب پدرانشان كه سلسلهوار به عمويش رسيده بود به وي واگذار ميشود.
آن جناب در اثر بزرگواري و حسن تدبيري كه در ادارة كارها داشت به زودي در ميان قريش نفوذ كرده و محبوبيت زيادي به دست ميآورد و جرياناتي مانند حفر چاه زمزم و داستان اصحاب فيل كه پيش ميآيد برعظمت و مقام والاي او ميافزايند.
در جريان اصحاب فيل عبدالمطلب در مقابل ابرهه كه وي را مورد عتاب قرار ميدهد كه عزّت و شرف خود و پدرانت در معرض هتك و زوال است، آن گاه تو در فكر شتران خويش هستي، آن بزرگوار ميفرمايد: «أنا ربّ الابل و للبيتِ ربُّ سيَمنَعُه» من صاحب اين شترانم و كعبه نيز صاحبي دارد كه از آن نگاهداري خواهد كرد.
و آن گاه كه براي وداع به سوي كعبه ميرود دست بر پردة كعبه چنين ميگويد:
خداوندا براي مصون بودن از شر و گزند آنان اميدي به غير تو نيست.
پروردگارا! بندة تو در خانة خود دفاع ميكند. تو نيز از خانة خود دفاع كن روزي را نرسان كه صليب آنان پيروز گردد و كيد و خدعه آنان غالب شود.[1]
از حكايات و كلمات كوتاه و حكمت آميز وي چنين استفاده ميشود كه وي در آن محيط تاريك در شماره مردان موحد و معتقد به معاد بوده است. او پيوسته اينگونه ميگفت كه: «مرد ستمگر در همين سراي زندگي به سزاي خود ميرسد و اگر اتفاقاً عمر او سپري شود و سزاي عمل خود را نبيند در روز بازپسين به سزاي كردار خود خواهد رسيد.[2]
در تواريخ اهل سنت آمده كه از عبدالمطلب سنتهايي به جاي مانده كه بيشتر آنها در قرآن كريم نيز به صورت سنت و قانون آمده و از آن جمله است: «وفاي به نذر، منع از ازدواج محارم، بريدن دست دزد، نهي از كشتن دختران، حرمت شراب و زنا و نيز قدغن كرد كه كسي با بدن برهنه طواف كند.»[3]
مرحوم كليني در اصول كافي از امام صادق ـ عليه السّلام ـ روايت كرده كه آن حضرت فرمود:
«يحشُرُ عبدالمطلب يوم القيامه أمّةً واحدة عليه سيماء الانبياء و هيبةُ الملوك؛ عبدالمطلب در روز قيامت يك امت محشور ميگردد (يعني در زمان خود تنها او بود كه پيرو دين حق بود) و سيماي پيمبران و هيبت شاهان را داراست.»
در حديث ديگري شيخ صدوق (ره) از رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله ـ روايتي نقل ميكند و خلاصه آن اين است كه آن حضرت به علي ـ عليه السّلام ـ فرمود: همانا عبدالمطلب در زمان جاهليّت پنج سنت (قانون) قرار داد كه خداي تعالي آنها را در اسلام مقرّر فرمود:
1. زن پدر را بر پسران حرام كرد؛ 2. گنجي به دست آمده و خمس آن را جدا كرد و در راه خدا داد.
3. هنگامي كه زمزم را حفر كرد نامش را سقايت الحاج ناميد؛ 4. دية قتل را صد شتر قرار داد.
5. طواف كعبه را به هفت شوط مقرّر داشت.
آن گاه رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله ـ چنين فرمود: همانا عبدالمطلب به بتها قرعه نميزد و آنها را نميپرستيد و از آنچه براي بت ها قرباني ميكردند نميخورد و ميگفت من بر دين ابراهيم باقي هستم.[4]
با ذكر اين مطالب ميتوان به اين نتيجه رسيد كه حضرت عبدالمطلب فردي موحّد، يكتاپرست و به دين حضرت ابراهيم بود و در تمام دوران زندگيش به جز خداي احد و واحد كس ديگر را نپرستيد و در آن زمانة تاريك و بتپرستي و گمراهي با ايمان راسخ خود توانست دين خود را حفظ كند. آري او يك موحد واقعي از تبار دين حنيف بود.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. زندگاني حضرت محمد خاتم النبيين، رسول محلاتي.
2. تاريخ پيامبر اسلام، دكتر آيتي.
3. منتهي الامال، شيخ عباس قمي.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . سبحاني، جعفر، فروغ ابديت، قم، مركز انتشارات دفتر تبليغات، چاپ دهم، ج اول، ص119 الي 125.
[2] . همان.
[3] . رسولي محلاتي، سيد هاشم، زندگاني حضرت محمد خاتم النبيين، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامي، چاپ نهم، 1375، ص 28 و 29.
[4] . همان.