آیا مردگان می فهمند و می شنوند؟
تب‌های اولیه
وقتی ما از مردگان سخن به میان می‌آوریم، در حقیقت از کسانی سخن می‌گوییم که جان ایشان از تن بیرون رفته است. (زمر، آیه 42) از این حالت در فرهنگ قرآنی و اسلامی به عنوان توفی و وفات یاد می‌شود؛ زیرا توفی و وفات به معنای گرفتن چیزی به صورت تمام و کمال است (اخذ الشی بتمامه). پس تعبیر به فوت به معنای نابودی، تعبیر نادرست و غلط است که در زبان فارسی رایج شده است و باید بجای آن از عبارت وفات استفاده کرد.
در حقیقت، هنگامی که مرگ آدمی فرا می‌رسد، فوت نمی‌شود بلکه وفات می‌کند و خداوند و فرشتگان مأمور الهی، جان و روح او را می‌گیرند و از طریق حلقوم روح و جان را از تن مرده بیرون می‌کشند. (واقعه، آیه83؛ قیامت، آیه26؛ زمر، آیه42)
بر اساس آموزه‌های قرآنی، هر موجودی به حکم وجود از برخی صفات چون عقل و شعور برخوردار است؛ از این رو همه موجودات هستی، اهل تسبیح خداوند هستند. (حشر، آیات1 و 24 و آیات دیگر قرآن)
ولی آنچه شعور و عقل کامل آدمی را موجب می‌شود، همان روح و نفس (جان و روان) آدمی است لذا خداوند کافران حق ناپذیر، ناشنوا و غیر قابل تفهیم را چونان مردگان می‌داند (نمل، آیه80؛ روم، آیات51و 52) و در آیات36و 121 و 122 سوره انعام نیز مشرکان را به سبب تاثیرناپذیری از پند و نصیحت‌ها، به عنوان انسان‌های مرده معرفی می‌کند.
خداوند در آیاتی از جمله آیه 22 سوره فاطر مردگان و زندگان را در شنیدن و فهم و درک یکسان نمی‌داند. این بدان معناست که شعور کامل آدمی به سبب همان روح و روانی است که از تن بیرون رفته است و از آن جایی که کافران و مشرکان از شعور و ادراک نسبت به مفاهیم قرآنی برخوردار نمی‌باشند، پس همانند مردگان بی‌شعور هستند.
البته باید توجه داشت که گاه وقتی ما از مردگان سخن به میان می‌آوریم، مراد تنها جسد و کالبد است و گاه دیگر مجموع روح و کالبد جدا شده است. با این همه مردگان در سطحی از شعور قرار دارند که همه موجودات به حکم وجود از آن بهره‌مندند هر چند که این سطح شعور به سطح شعور زنده انسانی نمی‌رسد.
اما باید توجه داشت که کافران به سبب اینکه در دنیا در سطح شعوری بسیار پایین‌تر از انسان‌های مؤمن قرار دارند و عقلشان به حد عقل اولوالألباب نرسیده است، با مرگ، برخی از پرده‌ها و حجاب‌ها از پیش ایشان برداشته می‌شود و به سطحی از شعور می‌رسند که برتر از شعور آنان در حیات مادی و دنیوی است. از این رو خداوند مرگ را کشف الغطاء ایشان می‌داند (ق، آیه22) که حقایق بسیاری برای آنان از بهشت و دوزخ و عذاب‌های آن کشف می‌شود و آنان آتش دوزخ را به عیان در برابر خود می‌بینند (تکاثر، آیه6) و عاجزانه از خداوند در خواست بازگشت و اصلاح امور خود را می‌کنند که با پاسخ رد خداوند مواجه می‌شوند.(مؤمنون، آیات99 و 100)
پیامبر گرامی(صلی الله علیه وآله) هنگامی که مشرکان جنگ بدر را در چاه ریخت با آنان سخن گفت. در روایت است پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) در جنگ بدر وقتی اجساد مشرکین را در چاهی انداخت، بالای آن چاه ایستاد و به آنان خطاب کرد: آنچه پروردگار ما به ما وعده داد عمل کرد و حق بود آیا به حق دریافتید آنچه پروردگارتان به شما وعده داده بود؟ یکی از صحابه عرض کرد یا رسول الله با مردگان حرف می‌زنی؟؟
پیامبر فرمود: شما از آنان شنواتر نیستید. (صحیح بخاری، ج5 باب قتل ابی جهل؛ و نیز سیره نبویه، ابن هشام، ج2، ص292)
آیت الله جوادی آملی می‌فرمایند: «مردگان توان شنیدن و فهمیدن را دارند، گرچه گوش و مغز مادی آنان از کار افتاده باشد، از این رو آنان را تلقین می‌کنند.
امیرالمؤمنین(علیه السلام) پس از فرو نشستن گرد و غبار پیکار جمل فرمان داد «کعب بن سوره» قاضی بصره (در زمان حکومت عمر و عثمان) را در میان کشتگان یافته او را نشاندند... آنگاه حضرت از وی سوالی پرسید. سپس همین کار را با «طلحه» تکرار کرد. مردی از یاران گفت: این دو کشته چیزی نمی‌شنوند. آن حضرت فرمود: «یا رجل فوالله لقد سمعا کلامی کما سمع اهل القلیب کلام رسول الله؛ به خدا سوگند این دو نفر سخنم را شنیدند، آن گونه که اهل چاه حفر شده در بدر کلام رسول الله را شنیدند.» (معاد در قرآن، آیت الله جوادی آملی، ج4، صص 229 و 230)
سلام خدمت دوستان و کارشناسان محترم:Gol:
میخواستم بپرسم واسه حرف زدن با مرده ها حتما باید سر قبرشون باشیم تا اونا بشنوند؟
و یه سوال دیگه: وقتی میگن مرده ها میان به دیدن خانواده ها و یا اطرافیانشون و اونارو میبینن،اگه یه نامحرمی توی خونه باشه که پوشش درستی نداره مرده اون فرد رو میبینه؟؟؟
آخرین سوال:وقتی ما برای مرده ها خیرات میکینیم و یا قران میخونیم اونا کاملا متوجه میشن که کی این کارو کرده؟ اگر اون مرده مارو وقتی زنده بوده 1بار هم ندیده چی؟
سلام خدمت دوستان و کارشناسان محترم:Gol:میخواستم بپرسم واسه حرف زدن با مرده ها حتما باید سر قبرشون باشیم تا اونا بشنوند؟
و یه سوال دیگه: وقتی میگن مرده ها میان به دیدن خانواده ها و یا اطرافیانشون و اونارو میبینن،اگه یه نامحرمی توی خونه باشه که پوشش درستی نداره مرده اون فرد رو میبینه؟؟؟
آخرین سوال:وقتی ما برای مرده ها خیرات میکینیم و یا قران میخونیم اونا کاملا متوجه میشن که کی این کارو کرده؟ اگر اون مرده مارو وقتی زنده بوده 1بار هم ندیده چی؟
با سلام و عرض ادب
الف) در مورد سؤال اولتان عرض می شود:
در مورد مردم عادی روایات زیادی دلالت دارد بر بودن در کنار قبر میت، که تعدادی از این روایات در منابع عامه است همچون:
1-عن ابيهريرة قال قال النبيصلي الله عليه وآله:
«ما من عبد يمرّ بقبر رجل يعرفه في الدنيا فيسلم عليه الا عرفه وردّعليه السلام»[1].
ابوهريره از پيامبرصلي الله عليه وآله نقل ميکند که فرمود: «بندهاي نيست که بر قبر مردي که در دنيا او را ميشناخت ميگذرد و به او سلام ميدهد، مگر اين که صاحب قبر او را ميشناسد و سلام او را پاسخ ميدهد».
ابن قيّم جوزيه در کتاب الروح مي گويد: «سلف بر اين مطلب اجماع کرده و به تواتر رسيده است که شخص مرده، کساني را که به زيارتش مي آيند مي شناسد و از آمدنشان مسرور مي شود».
2ـ ابو هريره مي گويد: پيامبر (صلي الله عليه وآله) هر گاه به قبرستان مي رفت با اهل قبور اين چنين سخن مي گفت: «السلام عليکم اهل الديار من المؤمنين و المسلمين، و انّا ان شاء الله بکم لاحقون، اسأل الله لنا و لکم العافية»[2].
3-ابن ابي الدنيا در کتاب القبور از عايشه نقل مي کند که رسول خدا (صلي الله عليه وآله) فرمود: «هر کس به زيارت قبر برادر مؤمنش رود و نزد قبرش بنشيند، مرده با او انس مي گيرد، و جواب سلامش را مي دهد تا هنگامي که برخيزد و برود».
4- عن عمرو بن حزم قال رآني رسول اللَّه«صلي الله عليه وآله» متکئا علي قبر فقال: «لا تؤذ صاحب هذا القبر»[3] .
عمرو بن حزم ميگويد: پيامبر خداصلي الله عليه وآله مرا ديد که بر قبري تکيه کردهام پس فرمود: «صاحب اين قبر را اذيت نکن».
5ـ ابن عباس مي گويد
«ضَرَبَ بَعْضُ أَصْحَابِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ خِبَاءَهُ عَلَى قَبْرٍ وَهُوَ لَا يَحْسِبُ أَنَّهُ قَبْرٌ فَإِذَا فِيهِ إِنْسَانٌ يَقْرَأُ سُورَةَ تَبَارَكَ الَّذِي بِيَدِهِ الْمُلْكُ حَتَّى خَتَمَهَا فَأَتَى النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنِّي ضَرَبْتُ خِبَائِي عَلَى قَبْرٍ وَأَنَا لَا أَحْسِبُ أَنَّهُ قَبْرٌ فَإِذَا فِيهِ إِنْسَانٌ يَقْرَأُ سُورَةَ تَبَارَكَ الْمُلْكِ حَتَّى خَتَمَهَا فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ هِيَ الْمَانِعَةُ هِيَ الْمُنْجِيَةُ تُنْجِيهِ مِنْ عَذَابِ الْقَبْرِ»[4].«يکي از اصحاب بر سر قبري خيمه زد، در حالي که نمي دانست آن جا قبر مرده
اي است، ناگهان صداي قرائت سوره ملک به گوش او رسيد تا اين که سوره را ختم کرد. نزد پيامبر (صلي الله عليه وآله)آمد و عرض کرد: اي رسول خدا! من بر قبري خيمه زدم، در حالي که نمي دانستم قبر است، ناگهان صداي سوره ملک را از آنجا شنيدم. حضرت (صلي الله عليه وآله) فرمود: اين سوره مانع از عذاب و نجات دهنده انسان از عذاب قبر است».
6ـ بيهقي از سعيد بن مسيّب نقل مي کند: ما با علي بن ابي طالب (عليه السلام) داخل قبرستان مدينه شديم. حضرت (عليه السلام) ندا داد: اي اهل قبرستان! سلام و رحمت خدا بر شما باد، از خبرهاي خود بر ما مي گوييد يا ما شما را خبر دهيم؟ سعيد مي گويد: صدايي شنيديم که در جواب مي گويد: «و عليکم السلام و رحمة الله و برکاته يا اميرالمؤمنين» خبر ده ما را از آنچه اتفاق افتاد. حضرت (عليه السلام) فرمود: اما زنان شما به همسري ديگران در آمدند، اموال شما تقسيم شد، و اولاد شما نيز در زمره ايتام در آمدند. ساختمانهايي که بنا کرديد دشمنانتان در آنها ساکن شدند. اين خبرهايي است که نزد ماست، خبرهايي که نزد شماست چيست؟
سعيد مي گويد: مرده اي به صدا درآمد و گفت: هر آينه کفن ها پاره شد، موها ريخت، پوست ها از بدن جدا شد، حدقه ها بر صورت ها ريخت و از بيني ها چرک بيرون آمد. آنچه را فرستاده بوديم يافتيم، و آنچه را به جا گذارديم خسارت ديديم...»
ب) در مورد سوال دوم عرض می شود :تکلیف مخصوص این عالم است و برزخ عالم تکلیف نیست.
ج) در مورد سوال سوم ظاهرا فرقی برای میت نداره و آنها متوجه می شوند که خیرات از طرف چه کسی است.
[=Times New Roman][1][=Times New Roman] .کنز العمال،ج15،ص646،ح42556.
[=Times New Roman][2][=Times New Roman] .صحیح مسلم،باب 35:مایقال عند الدخول القبور...،ح2302.همچنین در احادیث شماره 607و608و998و999و2299،این مطلب بیان شده است.
[=Times New Roman][3][=Times New Roman] نیل الاوطار،ج4ص135.ادارة الطباعة المنیریة.
[=Times New Roman][4][=Times New Roman] .سنن ترمذی،باب ما جاءفي فضل سورة الملک.،ح28
خیرات برای مرده و یا سر زدن به مرده/همه برای تفکریست که در وجود خود شماست
یعنی در واقع شما نیازمند این کار هستید نه ان اقا یا خانمی که مرده است !!!
متوجه میشوید که چه میگویم؟
خیرات برای مرده و یا سر زدن به مرده/همه برای تفکریست که در وجود خود شماست یعنی در واقع شما نیازمند این کار هستید نه ان اقا یا خانمی که مرده است !!!
سلام خدمت شما دوست محترم
تا جایی من اطلاع دارم که میگن اموات خیلی به خیرات ما نیاز دارن، میشه بگید این نظر خودتون بود یا....؟
سلام
بله اموات میشنون در واقع آنها الان در قلب ما قرار دارن ( منظورم از نظر مختصات مکانی متناظر هست) و هر کاری که ما انجام میدهیم (و می گوییم مخصوصا ) آنها آن را از آسمان بالای سرشان میشنون!(مثل اینکه صدایی از آسمون در عالم برزخ پخش میشه و اونها متوجه میشن که این صدای برای چه کسی هست!! ( البته این برزگی و مقام اون روح هم بستگی داره که با چه کیفیتی بشنوه!)
آخرین سوال:وقتی ما برای مرده ها خیرات میکینیم و یا قران میخونیم اونا کاملا متوجه میشن که کی این کارو کرده؟ اگر اون مرده مارو وقتی زنده بوده 1بار هم ندیده چی؟
من بازم این سوالو دارم. میشه بیشتر توضیح بدین؟؟؟
من بازم این سوالو دارم. میشه بیشتر توضیح بدین؟؟؟
با سلام و عرض ادب
لزومی به شناخت شخص نیست؛ اعمال صالح دارای حقیقتی هستند، که اگر صاحب آن عمل آنرا به دیگری اهدا نماید به او خواهدرسید.
مثلا شما شنیده اید که وقتی مومنی از دنیا می رود؛ از مومنین می خواهند برای او نماز وحشت بخوانند (كه دو ركعت است در ركعت اول بعد از حمد ,آيه الكرسي و در ركعت دوم بعد از حمد ,ده بار سوره ي قدر خوانده مي شود و بعد از نماز گفته مي شود:خدايا ثواب اين نماز را به فلان فرد برسان).
حقیقت این نماز به حال میت نافع خواهد بود و چه بسا او را از مشکلاتی برهاند.
به این سخن مرحوم حضرت ایت الله بهجت(رضوان الله تعالی علیه) توجه بفرماید:
در قضیه تحریم تنباکو، علمای اصفهان نامه ای برای مرحوم میرزا نوشتند که مضمون آن این بود که مردم چندان از فتوای شما استقبال نکردند. حامل نامه، آقای حاج آقا منیر نزد آخوند ملا فتح علی سلطان آبادی می رسد. ایشان می فرماید: نامه ای با خود داری که در آن چنین و چنان نوشته شده است و تمام نامه را از اول تا آخر برای حامل نامه و در حالیکه نامه در جیب او بود، می خواند.
سپس حاج آقا منیر حامل نامه، از ایشان خواهش می کند عملی به او یاد بدهند. ایشان می فرماید: شما بحر مواج هستید.
تا اینکه بعد از خواهش و التماس می فرمایند: سه چیز را مواظبت کنید و خود ایشان هم به این سه امر مواظبت می کرده است:
1- خواندن زیارت عاشورا در هر روز.
2- خواندن نماز وحشت در هر شب برای مومنین و مومنات، در هر کجای عالم که فوت کرده باشند.
3- نماز اول ماه را ترک نکنید.
نقل می کنند که یکی از بستگان میتی، او را در خواب می بیند، میت به او می گوید: نماز آخوند ملا فتح علی مرا نجات داد. وی از خواب بیدار می شود و سراغ آخوند را می گیرد و به خدمتش می رسد و عرض می کند: شما برای فلان میت در فلان شب، نماز وحشت خوانده اید؟ ایشان می فرمایند بله. پرسید: آیا ایشان را می شناسی؟ فرمود: شناختن لازم نیست. گفتن «اللهم اغفر للمومنین و المومنات» محض احسان به آنهاست. [1]