آيا سيد بحر العلوم قليان مي كشيدند؟

[="Tahoma"]

با عرض سلام و ادب خدمت شما دوست بزرگوار

در برخی از نقل هایی که در رابطه با عالم بزرگوار علامه بحرالعلوم نقل شده است به قلیان کشیدن ایشان اشاره شده است.
نمونه معروف آن مربوط می شود به ملاقات آن عالم فرزانه با آقا امام زمان(عج) که آخوند ملا زین العابدین سلماسی نقل کرده اند که ماجرا اینگونه است:

آخوند ملا زین العابدین سلماسی از شاگردان و یاران نزدیک سید بحرالعلوم می گوید: ایامی که در جوار خانه خدا نزد سید به خدمت مشغول بودم روزی اتفاق افتاد که در خانه چیزی نداشتیم مطلب را به سید عرض کردم چیزی نفرمود از عادات جناب بحرالعلوم این بود که صبح اول وقت طوافی دور کعبه می کرد و به خانه می آمد و به اتاقی که مخصوص خودش بود می رفت ما قلیان تنباکویی برای او میبردیم آن را می کشید و برای هر صنفی بر طریق مذهبش درس می گفت در آن روزی که ازتنگدستی شکایت کردم چون از طواف برگشت به حسب عادت قلیان را حاضر کردم که ناگهان کسی در را کوبید سید بحرالعلوم بشدت مضطرب شد و به من گفت : قلیان را بگیرد و از اینجا بیرون ببر. آنگاه خود با شتاب به طرف در رفت و آن را باز کرد شخص ‍ بزرگواری در لباس عربی داخل شد و در اتاق سید نشست و سید در نهایت فروتنی و ادب دم در نشست.ساعتی نشستند و با یکدیگر سخن گفتند. آنگاه برخاست و در خانه را باز کرد و دست مهمان را بوسید او را بر ناقه ای که دم در خانه خوابانده بود سوار کرد. مهمان رفت و سید بحرالعلوم با رنگ دگرگون بازگشت و حواله ای به دست من داد و گفت : این حواله ای است برای مرد صرافی که در بازار صفاست نزد او برو و هر چه بر او حواله شده بگیر.

آن حواله را گرفتم و آن را نزد همان مرد که سید سفارش کرد بردم. مرد چون حواله را گرفت به آن نظر نمود و آن را بوسید و گفت : برو چند باربر و کارگر بیاور پس رفتم و چهار باربر آوردم به قدری که آن چهار نفر قدرت حمل داشتند پول آن زمان را برداشتند و به منزل آوردند من فوری برگشتم نزد آن صراف که از حال او و نویسنده حواله جویا شوم که او چه کسی بود وقتی رفتم نه صرافی را دیدم و نه مغازه ای را که دیده بودم. از مغازه صراف پرس و جو کردم گفتند ما اصلا در اینجا دکان صرافی ندیده ایم(1).

اما اینکه شما فرموده اید:«از هر چيزي كه انسان را در عالم خيالات و غفلت ببرد بجز آنچه كه در روايات ما سفارش شده نهي شده».

باید عرض کنم: باید بین مواد مخدر و دخانیات فرق بگذاریم. طبق نظر کارشناسان استعمال سیگار و قلیان و امثال آن استعمال مواد مخدر محسوب نمی شود تا بگوییم استعمال آن سبب می شود که انسان در عالم خیالات و غفلت وارد می شود آنهم با توجه به این نکته مهم که تنباکوهایی که در آن دوره مصرف می شدند،کاملاً طبیعی بودند و مانند تنباکوهای امروز نبوده اند که انواع و اقسام موارد افزودنی داشته باشند.

پی نوشت:
(1). منتهی الامال ، شیخ عباس قمی ، ج ۲، ص ۵۴۷

[="Tahoma"]

با عرض سلام و ادب

اینکه ایشان به محض ورود آقا امام زمان(عج)دستور می دهند که قلیان را خارج کنند،نمونه ای است از ابراز ارادت و رعایت ادب در محضر آن حضرت.

اما اینکه فرموده اید در قدیم از قلیان بعنوان درمان استفاده می شده است،مطلبی راجع به این موضوع در سایت رسمی دکتر روازاده ارائه شده است که خدمت شما عرض می کنم:

آیا می دانید که در دوران گذشته قلیان و چپق کاربرد درمانی داشتند! یکی از روش های درمانی که کاربرد زیادی در طب جامع ایران داشته است، هدایت دارو به موضعی است که درد و بیماری در آنجا ریشه دوانده است.این شیوه درمانی تا چندی پیش در کشور ما مرسوم بوده است و حکما برای بیماران تجویز می کردند.از جمله وسایلی که می توان از طریق آن چنین شیوه درمانی را پیاده سازی کرد، قلیان و چپق بوده است که استعمار پیر(انگلیس) با شناسایی آنها و استفاده از ترفند همیشگی و کاری خود،
یعنی تغییر در ماهیت عناصر به جای رد موضوع، مورد مصرف این دو را عوض کرد و تنباکو را که به عنوان سم استفاده می شد، جایگزین ماده اصلی و جوهره قلیان و چپق کرد.
سوال اینجاست که ماده ای که فلسفه و قوام وجودی قلیان و علت پیدایشش به آن بسته است،چه ماده ای است؟چرا ما کوچکترین اطلاعی در این باره نداریم؟ در جواب باید گفت دانشمندان و حکمای ایران زمین برای عفونت ریه چاره اندیشی کردند و دریافتند که می توان از طریق مکش دارو هایی که در رفع عفونت ریه موثر است، دارو رابه آن قسمت سوق داده و عفونت را ریشه کن کنند.بدین منظور و با توجه به طبع فرد و این که ریه اش گرم و خشک یا سرد و تر باشد از یکی از این وسایل(قلیان و چپق) استفاده می کردند.
چپق با توجه به خشک بودنش، طبیعت ریه را گرم و خشک می کند، اما قلیان طبیعتش را سرد و تر یا گرمایی که بیشتر به سردی متمایل است، می کند حکما با استفاده از این دو وسیله، داروها را به موضع مورد نظر در ریه می رساندند، به عنوان مثال جهت از بین بردن عفونت که می بایستی مرزنجوش به آن ناحیه برسد، مرزنجوش را به شکل تنباکو خیس کرده، فردی که طبیعت ریه اش به گرمی و خشکی می زد، مرزنجوش را با قلیان می کشید، اما اگر طبیعتش به سردی می زد، آن را با چپق می کشیده است. این ها تنها نمونه ای کوچک از هزاران مورد درمان از طریق ارسال دارو به موضع درد بوده است که در گذشته های نه چندان دور توسط حکمای ما به بیماران تجویز می شده است که متأسفانه استعمار پیر با تغییر ماهیت آن و جایگزینی آن توانست یکی از مهلک ترین سم ها را به بدن انسان وارد نماید.
جای بسی شگفت است در حالی که قرن ها پیش بزرگان و حکمای ما این شیوه درمانی را به کار می بردند، امروزه سردمداران تکنولوژی غرب با افتخار اعلام می کند که علم و دانش بشری به این نتیجه رسیده است که باید یک سری از بیماری ها را از طریق همان موضع درد و بیماری درمان نماید.مدعیان علم ودانش به کجا می روند؟!
توصیه:برای تقویت ریه توصیه می شود عرق نعناع را به تنهایی درون قلیان بریزید و با مکیدن لوله هوای عرق نعناع را به ریه منتقل کنید. این کار هم یک ورزش سالم برای ریه شماست و هم یک روش درمانی موثر.شما بدون آن که نیاز داشته باشید مسافت زیادی را بدوید و دچار خستگی مفرط و مضرات دوندگی و پیاده روی های سنگین شوید، می توانید در محیط خانه با کشیدن قلیان به طریق مذکور، با یک تیر چند نشان بزنید. بدین منظور می توانید از عرق مرزنجوش به عنوان جایگزین عرق نعناع استفاده کنید.

بنابراین استفاده از قلیان هیچگونه کراهتی هم نداشته است تا بگوییم برای رسیدن به مقامات بالا باید از اینگونه اعمال مکروه هم خودداری کرد.

اما یافتن پاسخ این سوال که آیا سید بحرالعلوم دچار بیماری خاصی بوده اند یا خیر؟ نیازمند تحقیقات مفصلی است که در صورت یافتن مطلبی در این رابطه خدمت شما عرض خواهم کرد.

طبق نقل های موجود سید بحرالعلوم چندین مرتبه به محضر آقا امام زمان(عج) مشرف شدند که یکی ازاین موارد اینگونه نقل شده است:

سید بحرالعلوم در زمان تحصیل با میرزای قمی (ره) همدرس بودند و مرحوم میرزا می گوید: چون استعدادش زیاد نبود من غالباً درسها را برای ایشان تقریر می كردم.

بعد از اینكه من به ایران آمدم و چندسالی گذشت بار دیگر به زیارت عتبات عالیات موفّق شدم.
در این زمان سید بحرالعلوم اشتهار علمی زیادی پیدا كرده بود و وقتی با ایشان ملاقات كردم، ایشان را دریای موّاجی از علم دیدم.
وقتی سّر قضیه را از ایشان جویا شدم، در خلوت اینگونه برایم تعریف كردند:

«شبی به مسجد كوفه رفته بودم،دیدم آقایم حضرت ولی عصر (ع) مشغول عبادت است ایستادم و سلام كردم.
جوابم را مرحمت فرمودند و دستور دادند پیش بروم.
من كمی جلو رفتم ولی ادب كردم و جلوتر نرفتم.
فرمودند: جلوتر بیا، پس چند قدمی جلوتر رفتم باز هم فرمودند: جلوتر بیا.
و من نزدیك شدم تا آنكه او آغوش مهر گشود و مرا در بغل گرفت و به سینه مباركش چسبانید.
در آن هنگام آنچه را خداوند متعال می خواست كه به قلب و سینه من سرازیر شود، سرازیر شد.»(1)

مورد دیگر:

عالم ربانى , آخوند ملا زين العابدين سلماسى (ره ) نقل نمود: در حـرم عـسـكـريين (ع ) با جناب سيد بحرالعلوم (ره ) نماز خوانديم .
وقتى ايشان خواست بعد از تشهد ركعت دوم برخيزد, حالتى برايش پيش آمد كه اندكى توقف كرد و بعد برخاست .
هـمـه ما از اين كار تعجب كرده بوديم و علت آن توقف را نمى دانستيم و كسى هم جرات نمى كرد سـؤال كند, تا آن كه به منزل برگشته و سفره غذا را انداختند.
يكى ازسادات حاضر در مجلس به من اشاره كرد كه علت توقف سيد در نماز را سؤال كنم .
گفتم : نه تو از ما نزديك ترى .
در اين جا جناب سيد (ره ) متوجه من شده و فرمود: چه مى گوييد؟ مـن كه از همه جسارتم زيادتر بود, گفتم : آقايان مى خواهند سر آن حالت را كه در نمازبراى شما پيش آمد, بدانند.
فرمودند: حضرت بقية اللّه (ع ) براى سلام كردن به پدر بزرگوارشان داخل حرم مطهر شدند, لذا از مـشـاهـده جـمـال نـورانـى ايـشـان حـالـتى كه ديديد به من دست داد, تا آن كه از آن جا خارج شدند.(2)

پي نوشت:
1-نجم الثاقب ـ ص473 ، میرزا حسین نوری (ره)

2- العبقری الحسان.حاج شيخ على اكبر نهاوندى(رحمه الله)

پرسش:
آيا سيد بحر العلوم قليان مي كشيدند؟
اگر بله، چگونه اين كار را توجيه مي كردند ؟چون از هر چيزي كه انسان را در عالم خيالات و غفلت ببرد بجز آنچه كه در روايات ما سفارش شده نهي شده است.

پاسخ:
با عرض سلام و ادب
در برخی از نقل هایی که در رابطه با عالم بزرگوار علامه بحرالعلوم نقل شده است به قلیان کشیدن ایشان اشاره شده است.
نمونه معروف آن مربوط می شود به ملاقات آن عالم فرزانه با آقا امام زمان(عج) که آخوند ملا زین العابدین سلماسی نقل کرده اند که ماجرا اینگونه است:

آخوند ملا زین العابدین سلماسی از شاگردان و یاران نزدیک سید بحرالعلوم می گوید: ایامی که در جوار خانه خدا نزد سید به خدمت مشغول بودم روزی اتفاق افتاد که در خانه چیزی نداشتیم مطلب را به سید عرض کردم چیزی نفرمود از عادات جناب بحرالعلوم این بود که صبح اول وقت طوافی دور کعبه می کرد و به خانه می آمد و به اتاقی که مخصوص خودش بود می رفت ما قلیان تنباکویی برای او میبردیم آن را می کشید و برای هر صنفی بر طریق مذهبش درس می گفت در آن روزی که ازتنگدستی شکایت کردم چون از طواف برگشت به حسب عادت قلیان را حاضر کردم که ناگهان کسی در را کوبید سید بحرالعلوم بشدت مضطرب شد و به من گفت : قلیان را بگیرد و از اینجا بیرون ببر.
آنگاه خود با شتاب به طرف در رفت و آن را باز کرد شخص ‍ بزرگواری در لباس عربی داخل شد و در اتاق سید نشست و سید در نهایت فروتنی و ادب دم در نشست.ساعتی نشستند و با یکدیگر سخن گفتند. آنگاه برخاست و در خانه را باز کرد و دست مهمان را بوسید او را بر ناقه ای که دم در خانه خوابانده بود سوار کرد. مهمان رفت و سید بحرالعلوم با رنگ دگرگون بازگشت و حواله ای به دست من داد و گفت : این حواله ای است برای مرد صرافی که در بازار صفاست نزد او برو و هر چه بر او حواله شده بگیر.

آن حواله را گرفتم و آن را نزد همان مرد که سید سفارش کرد بردم. مرد چون حواله را گرفت به آن نظر نمود و آن را بوسید و گفت : برو چند باربر و کارگر بیاور پس رفتم و چهار باربر آوردم به قدری که آن چهار نفر قدرت حمل داشتند پول آن زمان را برداشتند و به منزل آوردند من فوری برگشتم نزد آن صراف که از حال او و نویسنده حواله جویا شوم که او چه کسی بود وقتی رفتم نه صرافی را دیدم و نه مغازه ای را که دیده بودم. از مغازه صراف پرس و جو کردم گفتند ما اصلا در اینجا دکان صرافی ندیده ایم(1).

اما اینکه شما فرموده اید:«از هر چيزي كه انسان را در عالم خيالات و غفلت ببرد بجز آنچه كه در روايات ما سفارش شده نهي شده».

باید عرض کنم: باید بین مواد مخدر و دخانیات فرق بگذاریم. طبق نظر کارشناسان استعمال سیگار و قلیان و امثال آن استعمال مواد مخدر محسوب نمی شود تا بگوییم استعمال آن سبب می شود که انسان در عالم خیالات و غفلت وارد می شود آنهم با توجه به این نکته مهم که تنباکوهایی که در آن دوره مصرف می شدند،کاملاً طبیعی بودند و مانند تنباکوهای امروز نبوده اند که انواع و اقسام موارد افزودنی داشته باشند.

پرسش:
با توجه به اينكه علما و مومنين براي رسيدن به مقامات بالا بايد حتي ترك مكروه كنند و بر انجام اعمال بيهوده اصرار نورزند .ايا قليان كشيدن براي سید بحرالعلوم فوايدي داشت؟ مثلا گفته می شود براي تسكين درد استفاده ميشده.ايا ايشون بيماري خاص داشتند؟

پاسخ:
با عرض سلام و ادب
اینکه ایشان به محض ورود آقا امام زمان(عج)دستور می دهند که قلیان را خارج کنند،نمونه ای است از ابراز ارادت و رعایت ادب در محضر آن حضرت.
اما اینکه فرموده اید در قدیم از قلیان بعنوان درمان استفاده می شده است،مطلبی راجع به این موضوع در سایت رسمی دکتر روازاده(2) ارائه شده است که خدمت شما عرض می کنم:

آیا می دانید که در دوران گذشته قلیان و چپق کاربرد درمانی داشتند! یکی از روش های درمانی که کاربرد زیادی در طب جامع ایران داشته است، هدایت دارو به موضعی است که درد و بیماری در آنجا ریشه دوانده است.این شیوه درمانی تا چندی پیش در کشور ما مرسوم بوده است و حکما برای بیماران تجویز می کردند.از جمله وسایلی که می توان از طریق آن چنین شیوه درمانی را پیاده سازی کرد، قلیان و چپق بوده است که استعمار پیر(انگلیس) با شناسایی آنها و استفاده از ترفند همیشگی و کاری خود،
یعنی تغییر در ماهیت عناصر به جای رد موضوع، مورد مصرف این دو را عوض کرد و تنباکو را که به عنوان سم استفاده می شد، جایگزین ماده اصلی و جوهره قلیان و چپق کرد.
سوال اینجاست که ماده ای که فلسفه و قوام وجودی قلیان و علت پیدایشش به آن بسته است،چه ماده ای است؟چرا ما کوچکترین اطلاعی در این باره نداریم؟ در جواب باید گفت دانشمندان و حکمای ایران زمین برای عفونت ریه چاره اندیشی کردند و دریافتند که می توان از طریق مکش دارو هایی که در رفع عفونت ریه موثر است، دارو رابه آن قسمت سوق داده و عفونت را ریشه کن کنند.بدین منظور و با توجه به طبع فرد و این که ریه اش گرم و خشک یا سرد و تر باشد از یکی از این وسایل(قلیان و چپق) استفاده می کردند.

چپق با توجه به خشک بودنش، طبیعت ریه را گرم و خشک می کند، اما قلیان طبیعتش را سرد و تر یا گرمایی که بیشتر به سردی متمایل است، می کند حکما با استفاده از این دو وسیله، داروها را به موضع مورد نظر در ریه می رساندند، به عنوان مثال جهت از بین بردن عفونت که می بایستی مرزنجوش به آن ناحیه برسد، مرزنجوش را به شکل تنباکو خیس کرده، فردی که طبیعت ریه اش به گرمی و خشکی می زد، مرزنجوش را با قلیان می کشید، اما اگر طبیعتش به سردی می زد، آن را با چپق می کشیده است. این ها تنها نمونه ای کوچک از هزاران مورد درمان از طریق ارسال دارو به موضع درد بوده است که در گذشته های نه چندان دور توسط حکمای ما به بیماران تجویز می شده است که متأسفانه استعمار پیر با تغییر ماهیت آن و جایگزینی آن توانست یکی از مهلک ترین سم ها را به بدن انسان وارد نماید.

جای بسی شگفت است در حالی که قرن ها پیش بزرگان و حکمای ما این شیوه درمانی را به کار می بردند، امروزه سردمداران تکنولوژی غرب با افتخار اعلام می کند که علم و دانش بشری به این نتیجه رسیده است که باید یک سری از بیماری ها را از طریق همان موضع درد و بیماری درمان نماید.مدعیان علم ودانش به کجا می روند؟!
توصیه:برای تقویت ریه توصیه می شود عرق نعناع را به تنهایی درون قلیان بریزید و با مکیدن لوله هوای عرق نعناع را به ریه منتقل کنید. این کار هم یک ورزش سالم برای ریه شماست و هم یک روش درمانی موثر.شما بدون آن که نیاز داشته باشید مسافت زیادی را بدوید و دچار خستگی مفرط و مضرات دوندگی و پیاده روی های سنگین شوید، می توانید در محیط خانه با کشیدن قلیان به طریق مذکور، با یک تیر چند نشان بزنید. بدین منظور می توانید از عرق مرزنجوش به عنوان جایگزین عرق نعناع استفاده کنید.

بنابراین استفاده از قلیان هیچگونه کراهتی هم نداشته است تا بگوییم برای رسیدن به مقامات بالا باید از اینگونه اعمال مکروه هم خودداری کرد.
اما یافتن پاسخ این سوال که آیا سید بحرالعلوم دچار بیماری خاصی بوده اند یا خیر؟ تا جایی که بررسی کردیم مطلبی در این مورد نیافتیم.

پرسش:
سید بحرالعلوم چند بار خدمت آقا امام زمان(عج) رسیدند؟

پاسخ:
طبق نقل های موجود سید بحرالعلوم چندین مرتبه به محضر آقا امام زمان(عج) مشرف شدند که یکی ازاین موارد اینگونه نقل شده است:
سید بحرالعلوم در زمان تحصیل با میرزای قمی (ره) همدرس بودند و مرحوم میرزا می گوید: چون استعدادش زیاد نبود من غالباً درسها را برای ایشان تقریر می كردم.

بعد از اینكه من به ایران آمدم و چندسالی گذشت بار دیگر به زیارت عتبات عالیات موفّق شدم.
در این زمان سید بحرالعلوم اشتهار علمی زیادی پیدا كرده بود و وقتی با ایشان ملاقات كردم، ایشان را دریای موّاجی از علم دیدم.
وقتی سّر قضیه را از ایشان جویا شدم، در خلوت اینگونه برایم تعریف كردند:

«شبی به مسجد كوفه رفته بودم،دیدم آقایم حضرت ولی عصر (ع) مشغول عبادت است ایستادم و سلام كردم.
جوابم را مرحمت فرمودند و دستور دادند پیش بروم.
من كمی جلو رفتم ولی ادب كردم و جلوتر نرفتم.
فرمودند: جلوتر بیا، پس چند قدمی جلوتر رفتم باز هم فرمودند: جلوتر بیا.
و من نزدیك شدم تا آنكه او آغوش مهر گشود و مرا در بغل گرفت و به سینه مباركش چسبانید.
در آن هنگام آنچه را خداوند متعال می خواست كه به قلب و سینه من سرازیر شود، سرازیر شد.»(3)

مورد دیگر:
عالم ربانى , آخوند ملا زين العابدين سلماسى (ره ) نقل نمود: در حـرم عـسـكـريين (ع ) با جناب سيد بحرالعلوم (ره ) نماز خوانديم .
وقتى ايشان خواست بعد از تشهد ركعت دوم برخيزد, حالتى برايش پيش آمد كه اندكى توقف كرد و بعد برخاست .
هـمـه ما از اين كار تعجب كرده بوديم و علت آن توقف را نمى دانستيم و كسى هم جرات نمى كرد سـؤال كند, تا آن كه به منزل برگشته و سفره غذا را انداختند.
يكى ازسادات حاضر در مجلس به من اشاره كرد كه علت توقف سيد در نماز را سؤال كنم .
گفتم : نه تو از ما نزديك ترى .
در اين جا جناب سيد (ره ) متوجه من شده و فرمود: چه مى گوييد؟ مـن كه از همه جسارتم زيادتر بود, گفتم : آقايان مى خواهند سر آن حالت را كه در نمازبراى شما پيش آمد, بدانند.
فرمودند: حضرت بقية اللّه (ع ) براى سلام كردن به پدر بزرگوارشان داخل حرم مطهر شدند, لذا از مـشـاهـده جـمـال نـورانـى ايـشـان حـالـتى كه ديديد به من دست داد, تا آن كه از آن جا خارج شدند.(4)

پی نوشت:
(1). منتهی الامال ، شیخ عباس قمی ، ج ۲، ص ۵۴۷
(2). http://ravazadeh.com/fa/content/do-you-know-/1477-%D8%A2%DB%8C%D8%A7-%D9%85%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%AF-%DA%A9%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85-%D9%82%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%88-%DA%86%D9%BE%D9%82-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AF-%D8%AF%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D9%86%D8%AF.html
(3). نجم الثاقب ـ ص473 ، میرزا حسین نوری (ره)
(4). العبقری الحسان.حاج شيخ على اكبر نهاوندى(رحمه الله)