جمع بندی آیا احکام اسلام در مورد مسایل شهوانی سختگیرانه نیست؟

با سلام و احترام و تشکر از سوال خوب شما

برای پاسخ به این سوال به چند نکته باید توجه بفرمایید:

نکته اول: تفاوت دفع ضرر بر جلب منفعت
باید بین گذشت و چشم پوشی اسلام از منفعت، با چشم پوشی بر ضرر تفاوت قائل شوید، در خصوص مهاجرت و روزه مریض و به طور کلی غالب اوامر الهی پای یک منفعتی در میان است که اسلام به خاطر مانع، یا مفسده بزرگتر، از این مصلحت چشم پوشی می کند، و خب نهایتش انسان از یک مصلحت باز می ماند اما ضرری به او نمی رسد، اما در خصوص نواهی خداوند پای یک ضرر در میان است، نه مصلحت، یعنی با انجام آن نهی به انسان ضرری وارد می شود، لذا طبیعتا نگاه به آن سخت گیرانه تر خواهد بود.

نکته دوم: تقدم دفع ضرر بزرگتر بر ضرر کوچکتر
طبق یک قاعده عقلی همواره برای ترجیح یک عمل یا ترک آن، باید بین مصالح ، مضرات و مفاسد آن را با هم مقایسه کرد تا دید کدام بر دیگری برتری دارد و آن جانب را گرفت، در خصوص روزه ماه رمضان و عدم وجوب آن برای مریض که مثال زدید اسلام از مصلحتی چشم پوشی می کند که مفسده آن بیشتر است، یا در خصوص نواهی مانند خوردن مردار اگر انسان در جایی قرار بگیرد که تنها راه زنده ماندن او خوردن گوشت مردار باشد، این کار برای او واجب است، اگرچه ضرر دارد اما مضرات نخوردن بیشتر از مضرات خوردن است، چرا که موجب مرگ او می شود.
در خصوص مسائل شهوانی هم اسلام چنین نگرشی دارد که در نکته پایانی به جزئیات آن اشاره خواهم کرد.

نکته سوم: حرمت خود ارضایی
قرآن کریم هر نوع ارضاء جنسی غیر از مواردی که ذکر می کند را حرام و غیر مجاز معرفی می کند:
«وَ الَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُون * إِلَّا عَلىَ أَزْوَاجِهِمْ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانهُُمْ فَإِنهَُّمْ غَيرْ مَلُومِينَ * فَمَنِ ابْتَغَى‏ وَرَاءَ ذَالِكَ فَأُوْلَئكَ هُمُ الْعَادُون‏»؛ و آنها كه دامان خود را (از آلوده‏شدن به بى‏عفتى) حفظ مى‏كنند * تنها آميزش جنسى با همسران و كنيزانشان دارند، كه در بهره‏گيرى از آنان ملامت نمى‏شوند * و كسانى كه غير از اين طريق را طلب كنند، تجاوزگرند.(مومنون:5الی7)
علاوه بر این که روایات بسیاری در حرمت و بزرگی گناه آن وارد شده است، مانند روایت امام صادق(ع):
«ثَلَاثَةٌ لَا یُکَلِّمُهُمُ اللَّهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَ لَا یَنْظُرُ إِلَیْهِمْ وَ لَا یُزَکِّیهِمْ وَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ... وَ النَّاکِحُ نَفْسَهُ» خداوند در روز قیامت با سه گروه حرف نمی زند و به آنان نظر نمی کند و آنان را از گناهان پاکیزه نمی سازد و برای آنان عذابی دردناک است،... و کسانی که با خود ازدواج(خودارضایی) کرده اند.

نکته چهارم: مضرات آزادی قوه شهویه در مقایسه با آزادی آن
اسلام هرگز خواستار سرکوب شهوت انسان نیست، لذا در گام اول با تشریع ازدواج موقت و ازدواج دائم و سفارش و توصیه و استحباب آن سعی در ارضاء صحیح این غریزه نموده است، اما در جایی که امکان ارضاء شرعی وجود ندارد نمی توانست حکم به آزادی دهد، چرا که در خصوص آزادی، یا مهار آن همین مقایسه ای که اشاره کردم را در نظر می گیرد، به راحتی با مقایسه می توان فهمید مضرات آزادی آن بسیار بیشتر از سختی کنترل آن است:

الف) قدرت قوه جنسی
نیروی جنسی در انسان آنقدر قوی است که نمی توان لحظه ای از مدیریت و کنترل آن غافل شد، وگرنه انسان را به قعر جهنم خواهد فرستاد، امام علی(ع) در این خصوص می فرمایند:
«أهجروا الشّهوات فإنّها تقودكم إلى إرتكاب الذّنوب و التّهجّم على السّيّئات‏»؛ از شهوات سرکش بپرهیزید که شما را به ارتکاب انواع گناهان و هجوم بر معاصی می کشاند.(تميمى آمدى، عبد الواحد بن محمد، غررالحکم، فصل سوم، ص152، ش28)

این قوه به قدری قوی است که حتی ممکن است از شنیدن صدای خلخال پای زنان تحرک شود، لذا قرآن کریم زنان را امر می کند که آرام قدم بردارند:

«وَ لا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ ما يُخْفينَ مِنْ زينَتِهِن‏»؛ و هنگام راه رفتن پاهاى خود را به زمين نزنند تا زينت پنهانيشان دانسته شود (و صداى خلخال كه برپا دارند به گوش رسد)(نور:31)

پس کسی که بخواهد با آزادی آن را کنترل کند، اسیر آن خواهد شد و به راحتی دیگر آزاد نخواهد شد، همانطور که امام علی(ع) می فرمایند:
«عَبْدُ الشَّهْوَةِ أَسِيرٌ لَا يَنْفَكُّ أَسْرُه‏»؛ برده شهوت چنان اسیر است که هرگز روی آزادی را نخواهد دید.(همان، فصل 55، ص464، ش15)

بنابراین مسائل جنسی بر خلاف مسائلی چون جهاد و روزه و... که مثال زدید، انسان را اسیر و مرید خویش می سازد.
لذا در جایی که حتی ترس تحریک این قوه وجود دارد باید پرهیز شود، مانند نگاه به چهره زنان آرایش کرده، و حتی تفکر در این خصوص، همان طور که امام علی(ع) می فرمایند:
« مَنْ كَثُرَ فِكْرُهُ فِي الْمَعَاصِي دَعَتْهُ إِلَيْهَا»؛ هر كه بسيار در گناه فكر کند، لذتها بر او غالب شوند.(غررالحکم، ص623)

ب) اعتیاد آور بودن انحرافات جنسی
دومین تفاوتی که بین مهاجرت و جهاد و روزه که اشاره فرمودید با آزادی جنسی دارد این است که خودارضایی و گوش کردن به صدای زن و... بر خلاف مصادیق قبلی موجب اعتیاد می شود، اعتیادی که شدیدا کنترل نفس را دشوارتر از گذشته می کند؛ پس این طور نیست که با انجام یک بار مثلا خودارضایی برای رفع سختی کنترل نفس، کار تمام شود، بلکه این خودارضایی آغاز یک راهی است که کنترل نفس را چندین برابر دشوارتر کرده، و رفته رفته ایستادگی در برابر شهوت را (عرفا) ناممکن می سازد.

ج) تغییر ذائقه
انحراف در ارضاء جنسی، ذائقه طبیعی انسان را عوض می کند، به طوری که بسیاری از کسانی که به خودارضایی اشتغال داشته اند بعد از ازدواج هم آن را بر رابطه با همسر ترجیح می دهند، که در این خصوص می توانید اطلاع دقیق تر را از کارشناسان مشاوره جویا شوید.
گواه دیگر در خصوص این تغییر ذائقه، پاسخ قوم لوط به حضرت لوط(ع) است که وقتی دختران خودش یا دختران قومش را به مردان برای ازدواج پیشنهاد نمود، گفتند:
«قَالُواْ لَقَدْ عَلِمْتَ مَا لَنَا فىِ بَنَاتِكَ مِنْ حَقٍ‏ّ وَ إِنَّكَ لَتَعْلَمُ مَا نُرِيد»؛ گفتند: «تو كه مى‏ دانى ما تمايلى به دختران تو نداريم و خوب مى‏ دانى ما چه مى‏ خواهيم‏.(هود-79)

با سلام و احترام

بله کاملا درست می فرمایید، بنده کاملا با شما موافق هستم، همان طور که در پست اول خودم به آن اشاره کردم این کشش و نیرو در درون انسان بسیار قدرتمند است، اما چاره ای جز ازدواج یا تقوا نیست، حتی با ازدواج هم تقوا لازم است وگرنه با توجه به قدرت و کشش، و همین طور تنوع طلبی این قوه شهوت، گاهی انسان های متاهل نیز دارای انحرافات جنسی می شوند.

اما باید توجه بفرمایید خداوند نسبت به بندگانش بسیار آگاه است و می داند شما در برابر کنترل این قوه چه سختی ای می کشید لذا دو کار انجام داده است:

اولا: تا آنجا که امکان دارد با تعالیم دین سعی بر آسان نمودن ازدواج نموده است، از سفارش به مهریه اندک، ازدواج در سنین پایین، آسان گرفتن ازدواج، همان طور که امام باقر(ع) از قول پیامبر(ص) می فرمایند:
«إِذَا جَاءَكُمْ مَنْ تَرْضَوْنَ خُلُقَهُ وَ دِينَهُ فَزَوِّجُوهُ‏ إِلَّا تَفْعَلُوهُ تَكُنْ فِتْنَةٌ فِي الْأَرْضِ وَ فَسادٌ كَبِيرٌ»؛ هنگامی که جوان مومن و خوش اخلاق برای خواستگاری نزد شما آمد او را بپذیرید که اگر چنین نکنید فتنه بزرگ و فساد عظیمی در زمین پدید می آید.(کلینی، محمد، الکافی، ج5، ص347)
می بینید که هرگز ثروت و دارای و... ملاک و شرط ازدواج قرار نگرفته است تا شرایط ازدواج آسان فراهم باشد، در غیر اینصورت فساد پدید می آید.
و همچنین با تعالیمی چون وجوب حجاب و پوشش زنان و مردان و حرمت اختلاط و پارتی های مبتذل و حرمت گوش کردن به صدای زنان و نگاه به تصاویر مستهجن راه کنترل نفس را تا زمان ازدواج و بعد از آن هموار نموده است.

وثانیا: خداوند آگاه به سختی این کار است و می داند گاهی به هر دلیل شرایط ازدواج فراهم نمی شود، اینجا آنچه برای خدا مهم است این است که انسان مشغول مبارزه با نفس باشد، و تا زمین خورد سریع بلند شود، همین نفس مبارزه موجب عنایت خدا میشود تا رفته رفته انسان این انحرافات جنسی را ترک کند، پس اگر کسی دچار انحراف جنسی شد نباید گمان کند مغضوب خداوند شده و خدا دیگر به او نظر ندارد و در قعر جهنم خواهد بود، بلکه طبق فرمایش امام باقر(ع) همین پشیمانی ای که بعد از گناه به سراغ او می آید برای توبه کافی است و موجب بخشش او خواهد شد، همین که انسان می گوید ای کاش زمان به عقب بر میگشت و آن کار را مرتکب نمی شدم و تصمیم بر ترک آینده می گیرد دیگر هرگز به خاطر آن گناه عقوبت نمی شود.

پس انسان اگر در برابر نیروی عظیم شهوت گاهی پایش لغزید، باید سریعا بلند شود و توبه کند، بدتر از زمین خوردن انسان، بلند نشدن است، همین که انسان هربار که دچار خود ارضایی می شود تصمیم جدی بر ترک آن می گیرد در نگاه خداوند خیلی ارزشمند است، ولو هزار بار هم توبه بشکند باز این عزم مجدد و بلند شدن و یا علی(ع گفتن در نگاه خدا خیلی مهم است، این را دست کم نگیرید.

بنابراین در نگاه خداوند هرگز دو جوانی که یکی با شرمندگی مرتکب گناه می شود و بعد از آن پشیمان شده و عزم خود را بر ترک جزم می کند با کسی که هرگز چنین نگرشی ندارد و اصلا قصد ترک چنین عادتی را ندارد یکسان نیستند.
البته این نباید موجب جری شدن انسان بشود و تصمیم بر ترک را از دست بدهد، چون باز چنین جوانی با جوانی که به هر طریقی شده خود را کنترل کرده نیز یکسان نیستند.

سلام و احترام
پاسخ به سوال شما نیازمند بررسی و مقایسه روایات حرمت زنا و خودارضایی است، البته با توجه به روایاتی که الان در ذهن دارم حقیقتا دشوار است حتی از روایات هم برداشت کرد که کدام گناه بزرگتر هست، من برای مثال به دو روایت اشاره می کنم:

امام صادق(ع) در مورد خود ارضایی می فرمایند:

«ثَلَاثَةٌ لَا یُکَلِّمُهُمُ اللَّهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَ لَا یَنْظُرُ إِلَیْهِمْ وَ لَا یُزَکِّیهِمْ وَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ... وَ النَّاکِحُ نَفْسَهُ»؛ خداوند در روز قیامت با سه گروه حرف نمی زند و به آنان نظر نمی کند و آنان را از گناهان پاکیزه نمی سازد و برای آنان عذابی دردناک است،... و کسانی که با خود ازدواج(خودارضایی) کرده اند.

و در مورد زنا هم به روایت پیامبر(ص) در هنگام وصیت به علی(ع) اشاره می کنم که فرمودند:

«فِى الزِّنا سِتُّ خِصالٍ: ثَلاثٌ مِنها فِى الدُّنیا وَ ثلاثٌ فِى الآخِرَهِ، فَاَمّا الَّتى فِى الدُّنیا فَیَذهَبُ بِالبَهاءِ وَ یُعَجِّلُ الفَناءَ وَ یَقطَعُ الرِّزقَ وَ اَمّا الَّتى فِى الآخِرَهِ فَسوءُ الحِسابِ وَ سَخَطُ الرَّحمنِ وَ الخُلودُ فِى النّارِ»؛زِنا، شش پیامد دارد: سه در دنیا و سه در آخرت. سه پیامد دنیایى اش این است که: آبرو را مى بَرد، مرگ را شتاب مى بخشد و روزى را مى بُرد و سه پیامد آخرتى اش: سختى حسابرسى، خشم خداى رحمان و ماندگارى در آتش است.(صدوق، محمد بن علی، الخصال، ج1، ص321)

با سلام و احترام

در خصوص کبیره بودن گناه خودارضایی باید عرض کنم اولا در خصوص ملاک کبیره بودن چند نظر وجود دارد که برخی از دیدگاه‌ها در کنار قرآن، روایات را هم که وعده عذاب داده باشند موجب کبیره بودن آن گناه می دانند(ر.ک تحریرالوسیله، امام خمینی(ره)) در کتاب وسائل الشیعه روایات متعددی در این خصوص وجود دارد که برخی خودارضایی را هم ردیف زنا برشمرده‌اند و در برخی روایات آمده است که امام علی(ع) کسی را که خودارضایی می‌کرده تعزیر نموده‌اند.(وسائل، شیخ حر عاملی، ج20، ص352 الی 354) علاوه بر این که همانطور که اشاره شد قرآن کریم در آیه هفتم سوره مومنون ارضاء جنسی از راه غیر ازدواج را تجاوز دانسته و چنین کسانی را متجاوزین(العادون) معرفی می کند، و همین تعبیر(عادون) را برای هم‌جنس بازان قوم لوط در آیه 166سوره شعراء به کار می‌برد.
برای اطلاع بیشتر در این خصوص باید به کارشناس اخلاق مراجعه بفرمایید.

در خصوص اصل «الْانْسانُ حَريصٌ عَلى‏ ما مُنعَ مِنْهُ»؛ انسان نسبت به آنچه منع شود حریص می‌شود، باید دقت کرد مطلب صحيحى است ولى باید دقت کرد: انسان به چيزى حرص مى‏ورزد كه هم از آن ممنوع شود و هم به سوى آن تحريك شود.(شهید مطهری، مجموعه آثار، ج19، ص461) لذا اسلام کشش و جاذبه انسان را قبول دارد و به خاطر حریص نشدن انسان به خاطر این منع روابط، دستور به پوشش و منع تحریک داده است. یعنی در حقیقت این حجاب دستوری برای حریص نشدن به خاطر محدودیت روابط است، والا اگر اسلام آزادی روابط را می‌پذیرفت نیازی به إعمال محدودیت‌هایی چون حجاب نبود.
ثانیا هرگز این قاعده نمی‌خواهد آزادی و بی قانونی را اثبات کند، در غیر این صورت تمام قوانین عالم را باید برداشت، چون هر قاونی اعم از قوانین راهنمایی و رانندگی، قوانین حقوقی فردی و اجتماعی، قوانین بین الملل و دیپلماتیک و... همه انسان را منع کرده و موجب حریص تر شدن انسان می‌گردند، ولی روشن است که نمی توان آنها را برداشت، چون بالاخره قانونی برای کنترل انسان‌ها و نفس بی نهایت طلب انسان باید وجود داشته باشد.

در خصوص این که ایران در واردات لوازم آرایش رتبه دارد درست است اما به نظرم نمی توان ریشه آن را فقط محدودیت ها دانست، بلکه علل متعددی دارد که برخی از آن علل ریشه روانشناختی و جامعه شناختی دارد، نقش عواملی چون تبلیغات رسانه ای، مدگرایی، و... را نیز باید لحاظ کرد.
حتی اگر بپذیریم که محدودیت هایی چون حجاب در این آمار نقش دارد باز نمی‌توان آن محدودیت ها را کنار گذاشت، بلکه باید مقایسه کرد و دید که کدامیک ارجحیت دارد.
همچنین باید دقت کنید که آرایشی که موجب جذابیت چهره نشده و برای پوشاندن عیوب صورت باشد اشکالی ندارد، حداقل به فتوای برخی مراجع(http://www.sistani.org/persian/qa/0928/ و http://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=21&lid=0&catid=531)

با سلام و احترام
نمی دانم منظورتان از تفسیر جهت دار چیست اما مقایسه آیات و روایات با یکدیگر برای گرفتن نتیجه برخی از اجتهاد مجتهدین و مراجع است، خود امیرالمومنین(ع) هم در مورد معنای آیات می فرماید:«يَنْطِقُ‏ بَعْضُهُ‏ بِبَعْضٍ‏ وَ يَشْهَدُ بَعْضُهُ عَلَى بَعْض‏»؛ بعضی از آیات، آیات دیگر را تفسیر کرده و از معنای آن سخن می گویند و برخی بر برخی دیگر شهادت می دهند.(نهج البلاغه، خطبه133)
قرآن کریم در آیات 5 الی7 سوره مومنون در یک حکم کلی ارضاء جنسی از هر طریقی غیر از ازدواج یا ما ملکت ایمانهم را تجاوز دانسته است و مرتکبین آن را «عادون» معرفی می کند، و در مورد قوم لوط در یک حکم جزئی قوم لوط را از متجاوزین و عادون دانسته است، چون طبق حکم کلی که در سوره مومنون آمده آنها از راهی غیر از ازدواج ارضاء می شده اند.
این یک تفسیر روشن است، جهت دار بودن آن برای بنده روشن نیست، و نمی دانم منظورتان دقیقا چیست، اگر عرایض بنده نامربوط بوده و قانعتان نکرد روشن تر بفرمایید که منظورتان را متوجه شوم و پاسخ بهتری ارائه دهم.

تقوا و خویشتن داری شما قابل تحسین است، اما در هر صورت در مقام علمی آیاتی که عرض کردم به روشنی گویای حرمت هرگونه ارضاء جنسی به غیر از ازدواج و مالکیت هست، همچنین روایاتی که در این خصوص وارد شده است دیگر جای تردید نمی گذارد.

از نظر اعتقادات شیعه تفاوتی میان کلام اهل بیت(ع) و کلام پیامبر(ص) وجود ندارد و ناگفته های پیامبر(ص) را که موقعیت بیان پیدا نکرده اند یا در تاریخ مفقود شده اند را اهل بیت(ع) بیان می کنند، حکم آنها و کلام آنها، حکم و کلام پیامبر(ص) است اگر در این تردیدی دارید بفرمایید تا وارد آن شوم؛ پس با پذیرش کلام اهل بیت(ع) اثبات می شود که حتی اگر پیامبر(ص) در این خصوص روایتی نداشتند، باز هم چنین نظری داشته اند، گواه مدعا برخی روایاتی است که در این خصوص از ایشان رسیده است، به عنوان نمونه می فرمایند: «نَاكِحُ الْكَفِّ مَلْعُون‏»؛ کسى که خودارضایى مى‏ کند، ملعون است.(ابن أبي جمهور، محمد بن زين الدين‏، عوالی الئالی، ج1، ص260)
همچنین عموم علمای اهل سنت نیز چه در قدیم و چه معاصرین قائل به حرمت خودارضایی هستند.(فتاوای الازهر، ج7،ص 229، سایت وزارت أوقاف مصر. به نقل از اسلام کوئست)

بنده به عنوان نمونه به نظر دو مرجع اشاره نمودم، برای اطلاع بیشتر در این خصوص باید با کارشناس فقه ما صحبت بفرمایید.

اگر خانمی نداند که موهایش بیرون است، چه یک تار مو باشد و چه تارهای مو اشکالی ندارد، و اما اگر خانمی عمدا مویش را بیرون بگذارد یا به دنبال تاثیر آن در جذابیت چهره اش هست یا از روی دهن کجی به حکم خداوند، چون دلیل منطقی دیگری برای آن نمی توان یافت که یک تار مو را همینطوری عمدا بیرون بگذارد، پس در هر صورت اگر با توجه مویش را بیرون بگذارد حرام است، چه یک تار مو باشد و چه تارهای مو.
علاوه بر این که اساسا حتی بیرون گذاشتن یک تار مو نیز بر روی جوان مجرد تاثیر دارد، چون قوه تخیل او را شدیدا به کار می گیرد.
ثالثا: اصلا معقول نیست که مثلا کسی بگوید یک میلیمتر از گردن اگر پیدا باشد اشکالی دارد؟ حالا اسلام می بایست یک میلیمتر را جایز اعلام می کرد! به همین صورت معقول نیست که توقع داشته باشیم اسلام حکم دهد حالا بیرون گذاشتن یک تار مو اشکال ندارد!!!
از نظر اسلام پوشاندن موها و تمام بدن زن به غیر از اعضایی که استثناء شده اند لازم است، اگر اسلام می خواست پوشیده نشدن مقدار دیگری را بپذیرد و قائل به جواز شود، دو صورت می داشت یا مشخص و با حد و مرز، یا نامشخص و بدون حد و مرز و گذاشتن بر عهده عرف؛ اگر این مقدار جایز به طور نامشخص می بود، طبیعتا این جواز پله، پله پیش می رفت، هر کجا نهی از منکر می کردی طرف پاسخ می داد اسلام بیرون گذاشتن مقدار محدودی از موها را جایز شمرده است؛ پس می بایست یک جا قاطعانه حد آن مشخص شده و جلوی آن گرفته میشد؛ خب حالا از اسلام توقع دارید که چه میگفت؟ مثلا باید میگفت تا سه شاخه مو اشکالی ندارد! یا تا یک میلیمتر بالاتر از مچ دست یا فراتر از گردی صورت اشکالی ندارد! روشن است که چنین حکمی علاوه بر اینکه هیچ مبنای عقلانی نداشت، کابردی نیز نمی بود چون بالاخره سطح تحریک پذیری مردها با یکدیگر مختلف است لذا می بایست حکم دهد مطلقا نواحی جلب کننده زن پوشیده باشد.

ببینید مقام بیان تعالیم، غیر از مقام اجرای آن است، پزشک همواره دارویی که بیمار به آن نیازمند است را به او معرفی می کند، این که بیمار توان تهیه آن را ندارد یا در تهیه آن دچار مشکلات می شود نباید مانع از بیان درمان شود. اسلام برنامه ای اجتماعی داده است برای سعادت بشر، مانند هر برنامه ای که جامعه شناسان مطرح می کنند، این ایده، ایده ای است که آنها برای سعادت جامعه بیان می کنند، و محقق ساختن آن در گرو پذیرش مردم است.
بسیاری از احکام دیگر اسلام هم زمین مانده و اجرا نمی شود، اما اسلام به عنوان بیان کننده راه سعادت می بایست آنها را به بشر نشان می داد تا مشخص شود کدام انسان ها برای تحقق آن تلاش می کنند و کدامیک مانع می شوند، و همچنین منکرین در قیامت نگویند برنامه ای برای اصلاح جامعه از طرف خداوند به ما نرسیده بود لذا خودمان اقدام به اصلاح کردیم که سر از فساد درآورد!
پس ما دو چیز داریم که باید آنها را از یکدیگر جدا کنیم: یکی بیان راه سعادت جامعه که بر عهده خداوند و فرستادگان اوست، و دوم پذیرش و اجرای آن در جامعه که وظیفه عموم مردم است.

بله احسنت، فرمایش شما کاملا درست است، خود این سختی کشیدن در راه مجاهده با نفس موضوعیت دارد؛ یک هواپیما هم برای اوج گرفتن نیاز به باد مخالف دارد، لذا با سرعت زیاد این امر را ایجاد کرده و پرواز را ممکن می سازد، قرآن کریم هم از این رازی که در جزء، جزء عالم است پرده برداشته است: «ان مع العسر یسرا»؛ با هر سختی آسانی است(شرح:6)

سوال
درقرآن کریم احکام زیادی بیان شده و بعد از بیان آنها برای کسانی که به هر دلیلی نمی توانند به این احکام یا توصیه ها عمل کنند راهکار دیگری ارائه شده است؛ برای مثال قرآن حکم مهاجرت درراه خدا رو از مستضعفینی که نمی توانند مهاجرت کنند سلب کرده، یا حکم کسی که توان جهاد نداره، عدم وجوب جهاد هست، یا چاره مریض در ماه رمضان، به جا آوردن قضای اون روزه در وقت سلامتی هست؛ اما چرا وظیفه کسی که توانایی ازدواج نداره سرکوب این غریزه هست؟
دینی که تا این حد وارد جزییات شده و احکامش نسبتا ساده و کاربردی هستند چرا درمورد مسایل جنسی اینقدر سخت گیری کرده؟ درصورتی که فکر نمیکنم هیچ آیه ای مبنا بر حرمت یا کبیره بودن این کار وجود داشته باشد. یا احکام دیگری چون نگاه به نامحرم با کوچکترین آرایش، به بهانه طغیان شهوت حتی برای متاهلین، یا گوش کردن به خوانندگی زن و...

پاسخ
برای پاسخ به این سوال به چند نکته باید توجه بفرمایید:

نکته اول: تفاوت دفع ضرر بر جلب منفعت
باید بین گذشت و چشم پوشی اسلام از منفعت، با چشم پوشی بر ضرر تفاوت قائل شوید، در خصوص مهاجرت و روزه مریض و به طور کلی غالب اوامر الهی پای یک منفعتی در میان است که اسلام به خاطر مانع، یا مفسده بزرگتر، از این مصلحت چشم پوشی می کند، و خب نهایتش انسان از یک مصلحت باز می ماند اما ضرری به او نمی رسد، اما در خصوص نواهی خداوند پای یک ضرر در میان است، نه مصلحت، یعنی با انجام آن نهی به انسان ضرری وارد می شود، لذا طبیعتا نگاه به آن سخت گیرانه تر خواهد بود.

نکته دوم: تقدم دفع ضرر بزرگتر بر ضرر کوچکتر
طبق یک قاعده عقلی همواره برای ترجیح یک عمل یا ترک آن، باید بین مصالح ، مضرات و مفاسد آن را با هم مقایسه کرد تا دید کدام بر دیگری برتری دارد و آن جانب را گرفت، در خصوص روزه ماه رمضان و عدم وجوب آن برای مریض که مثال زدید اسلام از مصلحتی چشم پوشی می کند که مفسده آن بیشتر است، یا در خصوص نواهی مانند خوردن مردار اگر انسان در جایی قرار بگیرد که تنها راه زنده ماندن او خوردن گوشت مردار باشد، این کار برای او واجب است، اگرچه ضرر دارد اما مضرات نخوردن بیشتر از مضرات خوردن است، چرا که موجب مرگ او می شود.
در خصوص مسائل شهوانی هم اسلام چنین نگرشی دارد که در نکته پایانی به جزئیات آن اشاره خواهم کرد.

نکته سوم: حرمت خود ارضایی
قرآن کریم هر نوع ارضاء جنسی غیر از مواردی که ذکر می کند را حرام و غیر مجاز معرفی می کند:
«وَ الَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُون * إِلَّا عَلىَ أَزْوَاجِهِمْ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانهُمْ فَإِنهَّمْ غَيرْ مَلُومِينَ * فَمَنِ ابْتَغَى‏ وَرَاءَ ذَالِكَ فَأُوْلَئكَ هُمُ الْعَادُون‏»؛ و آنها كه دامان خود را (از آلوده‏شدن به بى‏عفتى) حفظ مى‏كنند * تنها آميزش جنسى با همسران و كنيزانشان دارند، كه در بهره‏گيرى از آنان ملامت نمى‏شوند * و كسانى كه غير از اين طريق را طلب كنند، تجاوزگرند.(1)
قرآن کریم در این آیه شریفه ارضاء جنسی از راه غیر ازدواج را تجاوز دانسته و چنین کسانی را متجاوزین(العادون) معرفی می کند، و همین تعبیر(عادون) را برای هم‌جنس بازان قوم لوط در آیه 166سوره شعراء به کار می‌برد.
علاوه بر این که روایات بسیاری در حرمت و بزرگی گناه آن وارد شده است، از پیامبر(ص) روایت شده که فرموده‌اند:
می فرمایند: «نَاكِحُ الْكَفِّ مَلْعُون‏»؛ کسى که خودارضایى مى‏ کند، ملعون است.(2)
امام صادق(ع) نیز می‌فرمایند:
«ثَلَاثَةٌ لَا یُکَلِّمُهُمُ اللَّهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَ لَا یَنْظُرُ إِلَیْهِمْ وَ لَا یُزَکِّیهِمْ وَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ... وَ النَّاکِحُ نَفْسَهُ» خداوند در روز قیامت با سه گروه حرف نمی زند و به آنان نظر نمی کند و آنان را از گناهان پاکیزه نمی سازد و برای آنان عذابی دردناک است،... و کسانی که با خود ازدواج(خودارضایی) کرده اند.(3)
برای اطلاع بیشتر می‌توانید به کتاب وسائل الشیعه مراجعه بفرمایید که در برخی از روایات خودارضایی هم ردیف زنا برشمرده‌ شده، و در برخی دیگر آمده است که امام علی(ع) کسی را که خودارضایی می‌کرده تعزیر نموده‌اند.(4)
همچنین عموم علمای اهل سنت نیز چه در قدیم و چه معاصرین قائل به حرمت خودارضایی هستند. (5)

نکته چهارم: مضرات آزادی قوه شهویه در مقایسه با آزادی آن
اسلام هرگز خواستار سرکوب شهوت انسان نیست، لذا در گام اول با تشریع ازدواج موقت و ازدواج دائم و سفارش و توصیه و استحباب آن سعی در ارضاء صحیح این غریزه نموده است، اما در جایی که امکان ارضاء شرعی وجود ندارد نمی توانست حکم به آزادی دهد، چرا که در خصوص آزادی، یا مهار آن همین مقایسه ای که اشاره کردم را در نظر می گیرد، به راحتی با مقایسه می توان فهمید مضرات آزادی آن بسیار بیشتر از سختی کنترل آن است:

الف) قدرت قوه جنسی
نیروی جنسی در انسان آنقدر قوی است که نمی توان لحظه ای از مدیریت و کنترل آن غافل شد، وگرنه انسان را به قعر جهنم خواهد فرستاد، امام علی(ع) در این خصوص می فرمایند:
«أهجروا الشّهوات فإنّها تقودكم إلى إرتكاب الذّنوب و التّهجّم على السّيّئات‏»؛ از شهوات سرکش بپرهیزید که شما را به ارتکاب انواع گناهان و هجوم بر معاصی می کشاند.(6)

این قوه به قدری قوی است که حتی ممکن است از شنیدن صدای خلخال پای زنان تحرک شود، لذا قرآن کریم زنان را امر می کند که آرام قدم بردارند:

«وَ لا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ ما يُخْفينَ مِنْ زينَتِهِن‏»؛ و هنگام راه رفتن پاهاى خود را به زمين نزنند تا زينت پنهانيشان دانسته شود(و صداى خلخال كه برپا دارند به گوش رسد).(7)

پس کسی که بخواهد با آزادی آن را کنترل کند، اسیر آن خواهد شد و به راحتی دیگر آزاد نخواهد شد، همانطور که امام علی(ع) می فرمایند:
«عَبْدُ الشَّهْوَةِ أَسِيرٌ لَا يَنْفَكُّ أَسْرُه‏»؛ برده شهوت چنان اسیر است که هرگز روی آزادی را نخواهد دید.(8)

بنابراین مسائل جنسی بر خلاف مسائلی چون جهاد و روزه و... که مثال زدید، انسان را اسیر و مرید خویش می سازد.
لذا در جایی که حتی ترس تحریک این قوه وجود دارد باید پرهیز شود، مانند نگاه به چهره زنان آرایش کرده، و حتی تفکر در این خصوص، همان طور که امام علی(ع) می فرمایند:
«مَنْ كَثُرَ فِكْرُهُ فِي الْمَعَاصِي دَعَتْهُ إِلَيْهَا»؛ هر كه بسيار در گناه فكر کند، لذتها بر او غالب شوند.(9)

ب) اعتیاد آور بودن انحرافات جنسی
دومین تفاوتی که بین مهاجرت و جهاد و روزه که اشاره فرمودید با آزادی جنسی دارد این است که خودارضایی و گوش کردن به صدای زن و... بر خلاف مصادیق قبلی موجب اعتیاد می شود، اعتیادی که شدیدا کنترل نفس را دشوارتر از گذشته می کند؛ پس این طور نیست که با انجام یک بار مثلا خودارضایی برای رفع سختی کنترل نفس، کار تمام شود، بلکه این خودارضایی آغاز یک راهی است که کنترل نفس را چندین برابر دشوارتر کرده، و رفته رفته ایستادگی در برابر شهوت را (عرفا) ناممکن می سازد.

ج) تغییر ذائقه
انحراف در ارضاء جنسی، ذائقه طبیعی انسان را عوض می کند، به طوری که بسیاری از کسانی که به خودارضایی اشتغال داشته اند بعد از ازدواج هم آن را بر رابطه با همسر ترجیح می دهند. علاوه بر وجود چنین مشکلی در مشاوره های خانوادگی، گواه دیگر در خصوص این تغییر ذائقه، پاسخ قوم لوط به حضرت لوط(ع) است که وقتی دختران خودش یا دختران قومش را به مردان برای ازدواج پیشنهاد نمود، گفتند:
«قَالُواْ لَقَدْ عَلِمْتَ مَا لَنَا فىِ بَنَاتِكَ مِنْ حَقٍ‏ّ وَ إِنَّكَ لَتَعْلَمُ مَا نُرِيد»؛ گفتند: «تو كه مى‏ دانى ما تمايلى به دختران تو نداريم و خوب مى‏ دانى ما چه مى‏ خواهيم‏.(10)

نکته پنجم: ریاضت نفس موضوعیت دارد
نباید از این نکته غافل شد که خود ان سختی مبارزه با نفس موضوعیت دارد، همان طور که امام علی(ع) می‌فرمایند: « الشَّرِيعَةُ رِيَاضَةُ النَّفْس‏»؛ شریعت یعنی ریاضت نفس.(11)
البته صرف سختی کشیدن هدف نیست، بلکه ساختار عالم به گونه ای است که رشد انسان همواره در سایه تحمل سختی ها و مشقت ها حاصل می شود و ریاضت نفس نقش غیر قابل بدیلی در تکامل و تعالی انسان دارد، همان طور که قرآن کریم می‌فرماید:
«إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْرا»؛ به درستی که به همراه هر سختی، آسانی است.(12)

دو نکته تکمیلی
بعد از بیان نظر اسلام در حکمت این سخت‌گیری، ذکر دو نکته در پایان ضرورت دارد:

نکته اول: اسلام اگرچه از یک جهت آزادی جنسی را محدود نموده، اما از طرف دیگر تا آنجا که امکان دارد با تعالیم دین سعی بر آسان نمودن ازدواج نموده است، از سفارش به مهریه اندک، ازدواج در سنین پایین، آسان گرفتن ازدواج، همان طور که امام باقر(ع) از قول پیامبر(ص) می فرمایند:
«إِذَا جَاءَكُمْ مَنْ تَرْضَوْنَ خُلُقَهُ وَ دِينَهُ فَزَوِّجُوهُ‏ إِلَّا تَفْعَلُوهُ تَكُنْ فِتْنَةٌ فِي الْأَرْضِ وَ فَسادٌ كَبِيرٌ»؛ هنگامی که جوان مومن و خوش اخلاق برای خواستگاری نزد شما آمد او را بپذیرید که اگر چنین نکنید فتنه بزرگ و فساد عظیمی در زمین پدید می آید.(13)
می بینید که هرگز ثروت و دارای و... ملاک و شرط ازدواج قرار نگرفته است تا شرایط ازدواج آسان فراهم باشد، در غیر اینصورت فساد پدید می آید.
و همچنین با تعالیمی چون وجوب حجاب و پوشش زنان و مردان و حرمت اختلاط و پارتی های مبتذل و حرمت گوش کردن به صدای زنان و نگاه به تصاویر مستهجن راه کنترل نفس را تا زمان ازدواج و بعد از آن هموار نموده است.
عمده مشکل جامعه ما این است که دارد به قوانین اسلام، نصفه عمل می شود، فقط به بخش اول یعنی محدودیت روابط عمل می‌شود، ولی این محدودیت طولانی و بدون جایگزین شده و محرک های مختلف نیروی جنسی جوان را تحریک می‌کنند، به راستی اگر در کنار محدودیت روابط که در اسلام است ازدواج آسان گرفته می‌شد و همه بانوان حجاب را جدی می‌گرفتند، شبکه های ماهواره ای و سایت‌های اینترنتی مستهجن و عکس های مبتذل و شبکه های اجتماعی که امروز ابزار انتقال فایل های مبتذل شده اند وجود نداشت و... قطعا کارآمدی احکام دین نمود و بروز بسیار بیشتری می داشت.

نکته دوم: خداوند آگاه به سختی این کار است و می داند گاهی به هر دلیل شرایط ازدواج فراهم نمی شود، اینجا آنچه برای خدا مهم است این است که انسان مشغول مبارزه با نفس باشد، و تا زمین خورد سریع بلند شود، همین نفس مبارزه موجب عنایت خدا میشود تا رفته رفته انسان این انحرافات جنسی را ترک کند، پس اگر کسی دچار انحراف جنسی شد نباید گمان کند مغضوب خداوند شده و خدا دیگر به او نظر ندارد و در قعر جهنم خواهد بود، بلکه طبق فرمایش امام باقر(ع) همین پشیمانی ای که بعد از گناه به سراغ او می آید برای توبه کافیست(14) و موجب بخشش او خواهد شد، همین که انسان می گوید ای کاش زمان به عقب بر میگشت و آن کار را مرتکب نمی شدم و تصمیم بر ترک آینده می گیرد دیگر هرگز به خاطر آن گناه عقوبت نمی شود.

پس انسان اگر در برابر نیروی عظیم شهوت گاهی پایش لغزید، باید سریعا بلند شود و توبه کند، بدتر از زمین خوردن انسان، بلند نشدن است، همین که انسان هربار که دچار خود ارضایی می شود تصمیم جدی بر ترک آن می گیرد در نگاه خداوند خیلی ارزشمند است، ولو هزار بار هم توبه بشکند باز این عزم مجدد و بلند شدن و یا علی(ع) گفتن در نگاه خدا خیلی مهم است، این را نباید دست کم گرفت.

در نگاه خداوند هرگز دو جوانی که یکی با شرمندگی مرتکب گناه می شود و بعد از آن پشیمان شده و عزم خود را بر ترک جزم می کند با کسی که هرگز چنین نگرشی ندارد و اصلا قصد ترک چنین عادتی را ندارد یکسان نیستند.
البته این نباید موجب جری شدن انسان بشود و تصمیم بر ترک را از دست بدهد، چون باز چنین جوانی با جوانی که به هر طریقی شده خود را کنترل کرده نیز یکسان نیستند.
_________________________________
1. مومنون:5الی7.
2. ابن أبي جمهور، محمد بن زين الدين‏، عوالی الئالی، ج1، ص260.
3. صدوق، محمد بن علی، الخصال، جامعه مدرسين‏، چاپ اول، 1362ش، قم، ج1، ص106.
4. حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل، مؤسسة آل البيت‏(ع)، چاپ اول، 1409ق، قم، ج20، ص352 الی 354.
5. فتاوای الازهر، ج7،ص 229، سایت وزارت أوقاف مصر.
6. تميمى آمدى، عبد الواحد بن محمد، غررالحکم، دار الكتاب الإسلامي‏، چاپ دوم، 1410ق، قم، فصل سوم، ص152، ش28.
7. نور:24/31.
8. غررالحکم، فصل 55، ص464، ش15.
9. همان، ص623.
10. هود:11/79.
11. غررالحکم، ص40.
12. شرح:94/6.
13. کلینی، محمد، الكافي، دار الكتب الإسلامية، چاپ چهارم، 1407ق، تهران، ج5، ص347.
14. الکافی، ج2، ص426.