جمع بندی کل اختلافات بین قرائات مختلف در قران چه هستند ؟

تب‌های اولیه

10 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
کل اختلافات بین قرائات مختلف در قران چه هستند ؟

سلام

لطفا کل اختلافات موجود در قران بین قرائات مختلف را بیان کنید ؟

با تشکر

با نام و یاد دوست


کارشناس بحث: استاد میقات

[="Tahoma"]با سلام و درود

در این جا نمی توان به همه اختلاف قرائات پرداخت. در این زمینه می توانید به کتب مربوطه از جمله کتاب های ذیل مراجعه نمایید:

"الاختلاف بين القراءات‏"، احمد البيلى‏
"اتحاف فضلاء البشر في القراءات الأربعة عشر"، الدمياطى‏
"تحبير التيسير في القراءات"، ‏ابن جزرى‏
"الاتقان فی علوم القرآن"، سیوطی

البته لازم به ذکر است که بین دو چیز بایستی فرق گذاشت، یکی خود قرآن و دیگری اختلاف قرائات.

قرآن مکتوب موجود، مطابق با قرائت مشهور و رائج بین مسلمانان تدوین شده و به تواتر هم به ما رسیده است، لذا در اصل و اعتبار قرآن کنونی، جای هیچ شک و شبهه ای نیست.

اما اختلاف قرائات، موضوعی است که از اصل قرآن جدا است. عوامل اختلاف قرائات را می توان این گونه بر شمرد: ابتدایی بودن خط، بی نقطه بودن حروف، خالی بودن از اعراب و حرکات، نبودن الف در کلمات، تفاوت لهجه ها، اجتهادات شخصی قاریان، و ... . (علوم قرآنى، معرفت، ص 184)

با توجه به اهتمام زیاد پیامبر صلی الله علیه وآله به قرآن و حفظ و ثبت و ضبط آن، مسلمانان نیز در این راستا بسیار فعال و کوشا بوده و اهمیت فوق العاده ای به تعلیم قرآن به همان صورتی از پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله شنیده اند داشتند.

قرآن کنونی هم مطابق با همان قرائت مرسوم و شایع در آن زمان ـ که همان قرائت پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله ـ بود تدوین و جمع آوری شد.

لذا شکی نیست که این قرآن موجود ـ که نسل به نسل از مسلمانان صدر اسلام تاکنون به ما رسیده ـ همان قرآنی است که توسط جبرئیل وحی بر پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله نازل شده و ایشان بر مردم قرائت کرده اند.

آن قرائتی که تطابق بیشتری با این قرآن مکتوب داشته باشد، از اعتبار و جایگاه بیشتری نیز برخوردار است زیرا در واقع، با قرائت مشهور و رایج، مطابقت بیشتری دارد.

با سلام

البته که در کتب موجود قرائات مشهوره مورد بحث واقع شده واگر بخواهید به همه آنچه که قبل از قرن چهارم هجری قرائت میشده دست بیابید امری محال است زیرا قریب به 8000 قرائت وجود داشته است !

اما آنچه که در مورد اختلاف قرائات و قران ، فوق العاده مهم است کشف قرائت اصلی که مقصود وهدف خدای متعال از نزول آیات است و این امر منحصر در یک کتاب نیست و نیازمند علمی وسیع و خوضی عمیق در تاریخ اسلام میباشد .

کتب زیر هم برای شروع خوبست :

ـ[المبسوط في القراءات العشر]ـ
المؤلف: الإمام / أبو بكر أحمد بن الحسين بن مهران الأصبهاني
(295 هـ) (381 هـ)

الكتاب: البدور الزاهرة في القراءات العشر المتواترة من طريقي الشاطبية والدُّرة - القراءاتُ الشاذةُ وتوجيهها من لغة العرب
المؤلف: عبد الفتاح بن عبد الغني بن محمد القاضي (المتوفى: 1403هـ)

«طَيِّبَةِ النَّشْرِ» فِي الْقِرَاءَاتِ الْعَشْرِ
تَأْلِيفُ: إِمَامِ الْحُفَّاظِ وَشَيْخِ الْقُرَّاءِ / مُحَمَّدِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ يُوْسُفَ الْمَعْرُوفُ بِابْنِ الْجَزَرِيِّ - رَحِمَهُ اللهُ تعالى -

ـ[النشر في القراءات العشر]ـ
المؤلف: شمس الدين أبو الخير ابن الجزري، محمد بن محمد بن يوسف (المتوفى: 833 هـ)
المحقق: علي محمد الضباع (المتوفى 1380 هـ)

خیر البریه;521628 نوشت:
با سلام

البته که در کتب موجود قرائات مشهوره مورد بحث واقع شده واگر بخواهید به همه آنچه که قبل از قرن چهارم هجری قرائت میشده دست بیابید امری محال است زیرا قریب به 8000 قرائت وجود داشته است !

اما آنچه که در مورد اختلاف قرائات و قران ، فوق العاده مهم است کشف قرائت اصلی که مقصود وهدف خدای متعال از نزول آیات است و این امر منحصر در یک کتاب نیست و نیازمند علمی وسیع و خوضی عمیق در تاریخ اسلام میباشد .

با سلام و درود

خیر، این گونه نیست. قرآن بر اساس قرائت رایج و مشهور آن زمان که از رسول اکرم صلی الله علیه وآله دریافت شده بوده، مکتوب شده است.

عالمان و دانشمندان علوم قرآنی، این گونه که شما گمان نموده اید، نظر ندارند.

از طرفی ما توسط اهلبیت عصمت و طهارت، به عمل بر همین قرآن و معیار قرار دادن همین قرآن، موظف شده ایم.

همین قرآن مکتوب، مورد تایید حضرات معصومین علیهم السلام بوده است.

نکته دیگر این که، کشف مراد الهی را نمی توان از ظاهر الفاظ و نوع قرائت قرآن به دست آورد. کشف مراد الهی، در حوزه تفسیر است و موضوع تفسیر را بایستی جدای از قرائت دانست.

این که در برخی قرائت ها، اضافه ای ذکر شده است، این اضافه تفسیر آیه بوده است که راوی، از روی قصور، آن را در متن اصلی قرار داده است و نفرات بعد از ایشان تصور نموده اند این جزء آیه است.

با آن همه اهتمام پیامبر صلی الله علیه وآله بر کتابت و ثبت و ضبط آیات، و نیز توجه مسلمانان بر محافظت و توجه به قرآن و قرائتی که از رسول خدا وارد شده، چنین تصوری که قرائت اصلی گم شده باشد و قرآن بدون توجه به قرائت اصلی، مکتوب شده باشد، تصوری غیرمعقول و غیرمنطقی است.

در صدر اسلام، اختلاف قرائت، بدین حد نبوده و قرآن به قرائت مشهور و رایج بین مسلمانان قرائت می شده و طبق همان هم مکتوب شده است.

وقتی برای مقابله با حذف یک واو در آیه «وَ الَّذِينَ يَكْنِزُونَ الذَّهَبَ وَ الْفِضَّة»(توبه، 35)، یکی از صحابه (أبی ابن کعب) به مخالفت با عثمان برخاسته و می گوید آیه نازل شده با واو است و اگر بخواهی آن واو را از قرآن حذف کنی من با شمشیر مقابلت می ایستم و می جنگم (ر.ک: الدر المنثور، سیوطی، ج 3، ص 232)؛ چگونه می توان تصور نمود که قرائت مشهور وجود نداشته و قرآن بر اساس آن مکتوب نشده است.

لذا این قرآن مکتوب، مطابق با همان قرائت مشهور در زمان پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله است.

نقل قول:

کتب زیر هم برای شروع خوبست :

ـ[المبسوط في القراءات العشر]ـ
المؤلف: الإمام / أبو بكر أحمد بن الحسين بن مهران الأصبهاني
(295 هـ) (381 هـ)

الكتاب: البدور الزاهرة في القراءات العشر المتواترة من طريقي الشاطبية والدُّرة - القراءاتُ الشاذةُ وتوجيهها من لغة العرب
المؤلف: عبد الفتاح بن عبد الغني بن محمد القاضي (المتوفى: 1403هـ)

«طَيِّبَةِ النَّشْرِ» فِي الْقِرَاءَاتِ الْعَشْرِ
تَأْلِيفُ: إِمَامِ الْحُفَّاظِ وَشَيْخِ الْقُرَّاءِ / مُحَمَّدِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ يُوْسُفَ الْمَعْرُوفُ بِابْنِ الْجَزَرِيِّ - رَحِمَهُ اللهُ تعالى -

ـ[النشر في القراءات العشر]ـ
المؤلف: شمس الدين أبو الخير ابن الجزري، محمد بن محمد بن يوسف (المتوفى: 833 هـ)
المحقق: علي محمد الضباع (المتوفى 1380 هـ)


تشکر فراوان

میقات;523346 نوشت:
خیر، این گونه نیست. قرآن بر اساس قرائت رایج و مشهور آن زمان که از رسول اکرم صلی الله علیه وآله دریافت شده بوده، مکتوب شده است.

عالمان و دانشمندان علوم قرآنی، این گونه که شما گمان نموده اید، نظر ندارند.

از طرفی ما توسط اهلبیت عصمت و طهارت، به عمل بر همین قرآن و معیار قرار دادن همین قرآن، موظف شده ایم.

همین قرآن مکتوب، مورد تایید حضرات معصومین علیهم السلام بوده است.

نکته دیگر این که، کشف مراد الهی را نمی توان از ظاهر الفاظ و نوع قرائت قرآن به دست آورد. کشف مراد الهی، در حوزه تفسیر است و موضوع تفسیر را بایستی جدای از قرائت دانست.

با سلام

اختلافات عجیب وحوادث قرن اول چنین چیزی را ثابت نمیکند ، اختلافات بزرگترین اصحاب مانند ابن مسعود با عثمان ، و تخطئه عثمان بوسیله امام علی (ع) و وجود اختلاف در قرائات بزرگترین دلیل سخن ماست .

چرا حجاج یوسف عثمانی میگفت اگر کسی بقرائت ابن مسعود قران بخواند گردنش را میزنم ؟!

نقل قول:

این که در برخی قرائت ها، اضافه ای ذکر شده است، این اضافه تفسیر آیه بوده است که راوی، از روی قصور، آن را در متن اصلی قرار داده است و نفرات بعد از ایشان تصور نموده اند این جزء آیه است.

ممکن است بعضی چنین باشد اما همه نیست مثلا آیه 24 نساء در قرائت اهل بیت بطریق شیعه با الی اجل مسمی بوده وبسند صحیح از اهل سنت هم ابن عباس به الله قسم میخورد که آیه اینگونه نازل شده :

" فما استمتعتم به منهن إلى أجل مسمى "

ایضا :
وروي عن ابن مسعود، وابن عباس، وأبي بن كعب وسعيد بن جبير: أنهم قرأوا کذالک.

میقات;523346 نوشت:

با سلام و درود

خیر، این گونه نیست. قرآن بر اساس قرائت رایج و مشهور آن زمان که از رسول اکرم صلی الله علیه وآله دریافت شده بوده، مکتوب شده است.

عالمان و دانشمندان علوم قرآنی، این گونه که شما گمان نموده اید، نظر ندارند.

از طرفی ما توسط اهلبیت عصمت و طهارت، به عمل بر همین قرآن و معیار قرار دادن همین قرآن، موظف شده ایم.

همین قرآن مکتوب، مورد تایید حضرات معصومین علیهم السلام بوده است.

نکته دیگر این که، کشف مراد الهی را نمی توان از ظاهر الفاظ و نوع قرائت قرآن به دست آورد. کشف مراد الهی، در حوزه تفسیر است و موضوع تفسیر را بایستی جدای از قرائت دانست.

این که در برخی قرائت ها، اضافه ای ذکر شده است، این اضافه تفسیر آیه بوده است که راوی، از روی قصور، آن را در متن اصلی قرار داده است و نفرات بعد از ایشان تصور نموده اند این جزء آیه است.

با آن همه اهتمام پیامبر صلی الله علیه وآله بر کتابت و ثبت و ضبط آیات، و نیز توجه مسلمانان بر محافظت و توجه به قرآن و قرائتی که از رسول خدا وارد شده، چنین تصوری که قرائت اصلی گم شده باشد و قرآن بدون توجه به قرائت اصلی، مکتوب شده باشد، تصوری غیرمعقول و غیرمنطقی است.

در صدر اسلام، اختلاف قرائت، بدین حد نبوده و قرآن به قرائت مشهور و رایج بین مسلمانان قرائت می شده و طبق همان هم مکتوب شده است.

وقتی برای مقابله با حذف یک واو در آیه «وَ الَّذِينَ يَكْنِزُونَ الذَّهَبَ وَ الْفِضَّة»(توبه، 35)، یکی از صحابه (أبی ابن کعب) به مخالفت با عثمان برخاسته و می گوید آیه نازل شده با واو است و اگر بخواهی آن واو را از قرآن حذف کنی من با شمشیر مقابلت می ایستم و می جنگم (ر.ک: الدر المنثور، سیوطی، ج 3، ص 232)؛ چگونه می توان تصور نمود که قرائت مشهور وجود نداشته و قرآن بر اساس آن مکتوب نشده است.

لذا این قرآن مکتوب، مطابق با همان قرائت مشهور در زمان پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله است.

تشکر فراوان

لطف کنین برای ما ثابت کنین قبل از عثمان ، همه با قراءت پیغمبر اکرم میخواندند در حالی که شواهد نشون میده اون زمان ها هم قراءات مختلفی وجود داشته.
ضمنا فرمودید موضع تفسیر باید جدای از قراءت باشد در حالی که بعضی مفسرین از یک قراءت خاص در تفسیر استفاده میکنند

[="Tahoma"]

خیر البریه;523544 نوشت:
با سلام

اختلافات عجیب وحوادث قرن اول چنین چیزی را ثابت نمیکند ، اختلافات بزرگترین اصحاب مانند ابن مسعود با عثمان ، و تخطئه عثمان بوسیله امام علی (ع) و وجود اختلاف در قرائات بزرگترین دلیل سخن ماست .

چرا حجاج یوسف عثمانی میگفت اگر کسی بقرائت ابن مسعود قران بخواند گردنش را میزنم ؟!

با سلام و درود

اختلاف بوده ولی قرائت مشهور و رائج هم بوده است.

از طرفی ممانعت حجاج با قرائت ابن مسعود، فقط به جهت مقابله با سایر قرائت ها نبوده بلکه می تواند به این جهت باشد که ابن مسعود، تفسیر آیات را هم ذکر می کرده و آیات متعددی، شأن نزول و تفسیرشان در باب مقام و منزلت حضرت علی علیه السلام بوده است.

نقل قول:

ممکن است بعضی چنین باشد اما همه نیست مثلا آیه 24 نساء در قرائت اهل بیت بطریق شیعه با الی اجل مسمی بوده وبسند صحیح از اهل سنت هم ابن عباس به الله قسم میخورد که آیه اینگونه نازل شده :

" فما استمتعتم به منهن إلى أجل مسمى "

ایضا :
وروي عن ابن مسعود، وابن عباس، وأبي بن كعب وسعيد بن جبير: أنهم قرأوا کذالک.

ما روایات متعددی داریم که از طرف معصومین علیهم السلام سفارش شده ایم که قرآن را با همین قرائت مکتوب بخوانیم و همین قرآن مکتوب را معیار قرار دهیم. لذا چنین روایاتی که شما مطرح می فرمایید، با این روایات متعارضند و نمی توانند در برابر آن ها مقابله نمایند.

[="Tahoma"]

muiacir;523820 نوشت:
لطف کنین برای ما ثابت کنین قبل از عثمان ، همه با قراءت پیغمبر اکرم میخواندند در حالی که شواهد نشون میده اون زمان ها هم قراءات مختلفی وجود داشته.

با سلام و درود

اولا بنا بر نظر برخی عالمان و دانشمندان اسلامی، قرآن در زمان حیات خود پیامبر صلی الله علیه وآله، تدوین و جمع آوری شده است، و برخی دیگر جمع آوری آن را به زمان خلیفه اول، منسوب می دانند. لذا در هر حال، قبل از عثمان، قرآن به صورت مکتوب درآمده بوده است.

در ثانی، در آن زمان و در طبقه اول، اختلاف قرائت بوده ولی قرائت رایج و مشهور هم وجود داشته است، لذا این گونه نبوده که با وجود اختلاف قرائت، قرائت مشهور و رائجی که توسط پیامبر به مردم تعلیم شده، نامعلوم باشد.

این کاملا معقول و منطقی است که در آن زمان، با وجود توجه خاص پیامبر صلی الله علیه وآله به قرائت نازل شده و تعلیم آن به دیگران و نیز با اهتمام زیادی که مسلمانان در فراگیری و حفظ و ثبت قرآن داشتند، قرآن با همان قرائتی که نازل شده و ایشان از پیامبر فراگرفته اند، شهرت و رواج زیادی داشته و قرآن نیز مطابق با همان مکتوب شده باشد.

نقل قول:

ضمنا فرمودید موضع تفسیر باید جدای از قراءت باشد در حالی که بعضی مفسرین از یک قراءت خاص در تفسیر استفاده میکنند

عرض بنده این بود که همه مراد الهی را نمی توان از الفاظ قرآن به دست آورد؛ و با وجود اختلاف قرائت بگوییم پس دیگر نمی توان به همه مراد الهی پی برد.

یک مفسر نیز بایستی بر اساس قرائت مشهور، قرآن را تفسیر کند و در جایی هم که قرائت مشهور مشخص نیست بایستی تفسیرش را به صورت احتمال بیان کند و نمی تواند بطور قطع، آن را به قرآن نسبت بدهد.

این که مفسر، یک قرائت را مشهور تشخیص داده و بر اساس آن تفسیر می کنند، ایراد محسوب نمی شود. مشکل در جایی است که قرائت مشهور مشخص نباشد و مفسر بدون قرینه و ادله محکم، کلام الهی را بر اساس یک قرائت، تفسیری قطعی نماید و به خداوند نسبت بدهد.

پرسش:
لطفا کل اختلافات موجود در قرآن بین قرائات مختلف را بیان کنید؟
در ضمن، شواهد نشان میدهد قبل از عثمان، قرائات مختلفی وجود داشته لذا نسبت دادن این قرآن موجود، به قرائت پیامبر اکرم، نیاز به اثبات دارد.

پاسخ:
با سلام و درود
در این جا نمی توان به همه اختلاف قرائات پرداخت. در این زمینه می توانید به کتب مربوطه از جمله به این کتاب ها مراجعه نمایید: "الاختلاف بين القراءات‏"، احمد البيلى‏؛ "اتحاف فضلاء البشر في القراءات الأربعة عشر"، الدمياطى‏؛ "تحبير التيسير في القراءات"، ‏ابن جزرى‏؛ "الاتقان فی علوم القرآن"، سیوطی؛ "النشر فی القرائات العشر"، ابن جزری؛ "المبسوط فی القرائات العشر"، ابن مهران؛ و ... .

در ادامه چند مطلب عرض می شود:
مطلب اول: بنا بر نظر برخی عالمان و دانشمندان اسلامی، قرآن در زمان حیات خود پیامبر (صلی الله علیه وآله)، تدوین و جمع آوری شده است، و برخی دیگر جمع آوری آن را به زمان خلیفه اول، منسوب می دانند. لذا در هر حال، قبل از عثمان، قرآن به صورت مکتوب درآمده بوده است.
در ثانی، در آن زمان و در طبقه اول، اختلاف قرائت بوده ولی قرائت رایج و مشهور هم وجود داشته است، لذا این گونه نبوده که با وجود اختلاف قرائت، قرائت مشهور و رائجی که توسط پیامبر به مردم تعلیم شده، نامعلوم باشد.

این کاملا معقول و منطقی است که در آن زمان، با وجود توجه خاص پیامبر(صلی الله علیه وآله) به قرائت نازل شده و تعلیم آن به دیگران و نیز با اهتمام زیادی که مسلمانان در فراگیری و حفظ و ثبت قرآن داشتند، قرآن با همان قرائتی که نازل شده و ایشان از پیامبر فراگرفته اند، شهرت و رواج زیادی داشته و قرآن نیز مطابق با همان مکتوب شده باشد.
مطلب دوم: بین دو چیز بایستی فرق گذاشت، یکی خود قرآن و دیگری اختلاف قرائات.
قرآن مکتوب موجود، مطابق با قرائت مشهور و رائج بین مسلمانان تدوین شده و به تواتر هم به ما رسیده است، لذا در اصل و اعتبار قرآن کنونی، جای هیچ شک و شبهه ای نیست.
اما اختلاف قرائات، موضوعی است که از اصل قرآن جدا است. عوامل اختلاف قرائات را می توان این گونه بر شمرد: ابتدایی بودن خط، بی نقطه بودن حروف، خالی بودن از اعراب و حرکات، نبودن الف در کلمات، تفاوت لهجه ها، اجتهادات شخصی قاریان، و ... .(1)

نکته: این که در برخی قرائت ها، اضافه ای ذکر شده است، این اضافه، تفسیر آیه بوده است که راوی، از روی قصور، آن را در متن اصلی قرار داده است و نفرات بعد از ایشان تصور نموده اند این جزء آیه است.
مطلب سوم: با توجه به اهتمام زیاد پیامبر( صلی الله علیه وآله) به قرآن و حفظ و ثبت و ضبط آن، مسلمانان نیز در این راستا بسیار فعال و کوشا بوده و اهمیت فوق العاده ای به تعلیم قرآن به همان صورتی از پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) شنیده اند داشتند.
قرآن کنونی هم مطابق با همان قرائت مرسوم و شایع در آن زمان ـ که همان قرائت پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) بود تدوین و جمع آوری شد.
لذا شکی نیست که این قرآن موجود ـ که نسل به نسل از مسلمانان صدر اسلام تاکنون به ما رسیده ـ همان قرآنی است که توسط جبرئیل وحی بر پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) نازل شده و ایشان بر مردم قرائت کرده اند.
آن قرائتی که تطابق بیشتری با این قرآن مکتوب داشته باشد، از اعتبار و جایگاه بیشتری نیز برخوردار است زیرا در واقع، با قرائت مشهور و رایج، مطابقت بیشتری دارد.
مطلب چهارم: با آن همه اهتمام پیامبر صلی الله علیه وآله بر کتابت و ثبت و ضبط آیات، و نیز توجه مسلمانان بر محافظت و توجه به قرآن و قرائتی که از رسول خدا وارد شده، چنین تصوری که قرائت اصلی گم شده باشد و قرآن بدون توجه به قرائت اصلی، مکتوب شده باشد، تصوری غیرمعقول و غیرمنطقی است.
در صدر اسلام، اختلاف قرائت، بدین حد نبوده و قرآن به قرائت مشهور و رایج بین مسلمانان قرائت می شده و طبق همان هم مکتوب شده است.
وقتی برای مقابله با حذف یک واو در آیه «وَ الَّذِينَ يَكْنِزُونَ الذَّهَبَ وَ الْفِضَّة»(2)، یکی از صحابه (أبی ابن کعب) به مخالفت با عثمان برخاسته و می گوید آیه نازل شده با واو است و اگر بخواهی آن واو را از قرآن حذف کنی من با شمشیر مقابلت می ایستم و می جنگم (3)؛ چگونه می توان تصور نمود که قرائت مشهور وجود نداشته و قرآن بر اساس آن مکتوب نشده است.

این قرآن مکتوب، بر اساس قرائت رایج و مشهور آن زمان که از رسول اکرم (صلی الله علیه وآله) دریافت شده بوده، مکتوب شده است. و همین قرآن مکتوب، مورد تایید حضرات معصومین (علیهم السلام )بوده و ما توسط اهلبیت عصمت و طهارت، به عمل بر همین قرآن و معیار قرار دادن همین قرآن، موظف شده ایم.
لذا این قرآن مکتوب، مطابق با همان قرائت مشهور در زمان پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) است.

_____________

  1. علوم قرآنى، معرفت، نرم افزار علوم قرآنی نور (مشکات)، ص 184.
  2. توبه، 35.
  3. ر.ک: الدر المنثور، سیوطی، نرم افزار جامع التفاسیر نور، ج 3، ص 232.

موضوع قفل شده است