زمان جنگ جمل و سفر عائشه با طلحه به بصره؟
تبهای اولیه
میخواستم بدونم جنگ جمل چه سالی اتفاق افتاد، و اینکه ماجرای سفر عائشه به بصره بهمراهی طلحه چه زمانی بوده است؟ با تشکر
با عرض سلام و ادب جنگ جمل تنها چند ماه پس از روی کار آمدن امام علی(ع) در سال 36 هجری قمری،بعنوان نخستین جنگ داخلی میان مسلمانان با تحریک گروهی پیمان شکن به رهبری طلحه و زبیر و عایشه،در جمادی الثانی همان سال بر پا شد.
تشکر، خب سال هجرت عایشه بسمت بصره که با همراهی و تزویج او با طلحه انجامید کی بود(بنابر نقل حاج شیخ عباس قدس سره)؟ قبل جنگ جمل یا بعد آن؟
با عرض سلام و ادب
سال هجرت عایشه به همراه طلحه و زبیر به سمت بصره به منظور جنگ با امام علی(ع) در سال 36 هجری بوده است.اما در رابطه با این مطلب که زمان ازدواج عایشه با طلحه کی بوده است؟ با توجه به مطالب زیر مشخص خواهد شد که اصل طرح سوال به این صورت نادرست است،بلکه باید اینگونه مطرح می شد که آیا بعد از رحلت پیامبر خدا(ص) طلحه با عایشه ازدواج کرده بود؟ که در پاسخ باید گفت:
در قرآن مجید، دو آیه ذیل، ناظر به مطلبی است که در مورد سؤال شما قرار گرفته است.
"النبی اولی بالمؤمنین من انفسهم و ازواجه امهاتهم...[پیغمبر اسلام از خود مؤمنین نسبت به آنان اختیار دارتر است، و همسران وی مادران ایشانند...[1]"
مرحوم علامه طباطبائی در ذیل این آیه می نویسند:
... اینکه زنان رسول خدا (ص) مادران امتند، حکمی است شرعی و مخصوص به آن جناب و معنایش این است : همانطور که احترام مادر، بر هر مسلمان واجب، و ازدواج با او حرام است، همچنین احترام همسران رسول خدا (ص) بر همه آنان واجب، و ازدواج با آنان بر همه حرام است[2].
"... وَ ما کانَ لَکُمْ أَنْ تُؤْذُوا رَسُولَ اللّهِ وَ لا أَنْ تَنْکِحُوا أَزْواجَهُ مِنْ بَعْدِهِ أَبَدًا إِنَّ ذلِکُمْ کانَ عِنْدَ اللّهِ عَظیمًا...و شما حق ندارید رسول خدا (ص) را اذیت کنید، و بعد از مرگش با همسران او ازدواج نمایید، این کار تا ابد ممنوع است، چون نزد خدا کاری عظیم است. [جرمی بزرگ است][3]".
با ملاحظه این دو آیه، تصدیق خواهید فرمود که هیچ مسلمانی را یارای مخالفت با این دستور صریح خداوند، نیست، بنابراین نسبت مذکور در سوال، قطعاً خلاف واقع است. بله، در شأن نزول آیه 53 احزاب روایت شده است که ... طلحه بن عبیدالله گفته بود: محمد ما را از گرفتن دختر عموهایمان منع می کند، آن وقت بعد از ما زنان ما را می گیرد؟! ما هم صبر می کنیم تا او بمیرد، زنان او را بعد از او می گیریم و روایت شده که منظور او عایشه و ام سلمه بوده که پس از این گفته، آیه 53 سوره احزاب نازل شد[4].
روشن است که گفتار طلحه قبل از نزول این آیه بوده است و هیچگاه محقق نشد.
پی نوشتها:
[1]. سوره احزاب، آیه 6.
[2]. ترجمه المیزان، ج 16، ص 414.
[3]. سوره احزاب آیه 53.
[4]. ترجمه المیزان، ج 16، ص 516.
روشن است که گفتار طلحه قبل از نزول این آیه بوده است و هیچگاه محقق نشد.
فکر کنم منظور شما با تفسیر زیر است.
این روایت نیست برادر من.
تفسیر ،اقای قمی از آیه قرآن است و صد البته که شیعه با این موضوع شدیدا مخالف است.
فکر کنم منظور شما با تفسیر زیر است.
این روایت نیست برادر من.
تفسیر ،اقای قمی از آیه قرآن است و صد البته که شیعه با این موضوع شدیدا مخالف است.
علی بن ابراهیم قمی از امام صادق علیه السلام...امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف بر عایشه حد شرعی جاری می کنند به خاطر کاری که در راه بصره انجام داد؛ فلانی(طلحه)عایشه را دوست می داشت و زمانی که عایشه می خواست به طرف بصره برود، طلحه به او گفت: بر تو حلال نیست بدون محرم خارج شوی، پس عایشه خود را به ازدواج او درآورد...
ماجرا را چنین آورند : فلما ارادت ان تخرج الی البصرة قال لها طلحة : لا یحل لک ِ اِن تخرجی من غیر محرم فزوجت نفسها من طلحة " تفسیر القمی 2/377و عنه البحار 22/240و نور ثقلین 5/375
اما روایات میفرماید که ازدواج کرد. حالا اگر فرض را بنابر ازدواج باشد، این ازدواج قبل جنگ جملبود یا بعد آن؟
با عرض سلام و ادب
هر چند دلیل معتبر و متقنی در مورد ازدواج عایشه با طلحه در اختیار نداریم، بر فرض بعید،اگر هم چنین موضوعی مطرح شده باشد،مربوط به قبل از جنگ جمل است چون طلحه در جنگ جمل کشته شده بود.
بسم رب الشهداء
امیرالمؤمنین (علیه السلام) در خطبهى 172 نهج البلاغه مىفرمایند:
"... طلحه و زبیر همسر رسول خدا (ص) را به همراه خود مىکشیدند چونان کنیزى را که به بازار برده فروشان مىبرند"[1].
از این سخن مولا علی "علیه السلام" به خوبى متوجه مىشویم عامل انسانى مهم جنگ جمل، کسى جز طلحه و زبیر نبوده، و عایشه در این بین بیشتر مورد سوء استفاده قرار گرفته است.
[1] نهج البلاغة، ص 247، انتشارات دار الهجرة، قم، بی تا
زمان جنگ جمل و سفر عایشه به بصره
جمع بندی:
پرسش:
جنگ جمل چه سالی اتفاق افتاد ؟
پاسخ:
با عرض سلام و ادب جنگ جمل تنها چند ماه پس از روی کار آمدن امام علی(ع) در سال 36 هجری قمری،بعنوان نخستین جنگ داخلی میان مسلمانان با تحریک گروهی پیمان شکن به رهبری طلحه و زبیر و عایشه،در جمادی الثانی همان سال بر پا شد.
پرسش:
سال هجرت عایشه بسمت بصره که با همراهی و تزویج او با طلحه انجامید کی بود(بنابر نقل حاج شیخ عباس قدس سره)؟ قبل جنگ جمل یا بعد آن؟
پاسخ:
با عرض سلام و ادب سال هجرت عایشه به همراه طلحه و زبیر به سمت بصره به منظور جنگ با امام علی(ع) در سال 36 هجری بوده است.
اما در رابطه با این مطلب که زمان ازدواج عایشه با طلحه کی بوده است؟ با توجه به مطالب زیر مشخص خواهد شد که اصل طرح سوال به این صورت نادرست است،بلکه باید اینگونه مطرح می شد که آیا بعد از رحلت پیامبر خدا(ص) طلحه با عایشه ازدواج کرده بود؟
که در پاسخ باید گفت: در قرآن مجید، دو آیه ذیل، ناظر به مطلبی است که در مورد سؤال شما قرار گرفته است. "النبی اولی بالمؤمنین من انفسهم و ازواجه امهاتهم...[پیغمبر اسلام از خود مؤمنین نسبت به آنان اختیار دارتر است، و همسران وی مادران ایشانند...[1]"
مرحوم علامه طباطبائی در ذیل این آیه می نویسند: ... اینکه زنان رسول خدا (ص) مادران امتند، حکمی است شرعی و مخصوص به آن جناب و معنایش این است : همانطور که احترام مادر، بر هر مسلمان واجب، و ازدواج با او حرام است، همچنین احترام همسران رسول خدا (ص) بر همه آنان واجب، و ازدواج با آنان بر همه حرام است[2].
"... وَ ما کانَ لَکُمْ أَنْ تُؤْذُوا رَسُولَ اللّهِ وَ لا أَنْ تَنْکِحُوا أَزْواجَهُ مِنْ بَعْدِهِ أَبَدًا إِنَّ ذلِکُمْ کانَ عِنْدَ اللّهِ عَظیمًا...و شما حق ندارید رسول خدا (ص) را اذیت کنید، و بعد از مرگش با همسران او ازدواج نمایید، این کار تا ابد ممنوع است، چون نزد خدا کاری عظیم است. [جرمی بزرگ است][3]".
با ملاحظه این دو آیه، تصدیق خواهید فرمود که هیچ مسلمانی را یارای مخالفت با این دستور صریح خداوند، نیست، بنابراین نسبت مذکور در سوال، قطعاً خلاف واقع است. بله، در شأن نزول آیه 53 احزاب روایت شده است که ... طلحه بن عبیدالله گفته بود: محمد ما را از گرفتن دختر عموهایمان منع می کند، آن وقت بعد از ما زنان ما را می گیرد؟! ما هم صبر می کنیم تا او بمیرد، زنان او را بعد از او می گیریم و روایت شده که منظور او عایشه و ام سلمه بوده که پس از این گفته، آیه 53 سوره احزاب نازل شد[4].
روشن است که گفتار طلحه قبل از نزول این آیه بوده است و هیچگاه محقق نشد.
پرسش:
در برخی روایات آمده که عایشه با طلحه ازدواج کرد. حالا اگر فرض را بنابر ازدواج باشد، این ازدواج قبل جنگ جمل بود یا بعد آن؟
بعنوان نمونه علی بن ابراهیم قمی از امام صادق علیه السلام...امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف بر عایشه حد شرعی جاری می کنند به خاطر کاری که در راه بصره انجام داد؛ فلانی(طلحه)عایشه را دوست می داشت و زمانی که عایشه می خواست به طرف بصره برود، طلحه به او گفت: بر تو حلال نیست بدون محرم خارج شوی، پس عایشه خود را به ازدواج او درآورد...«فلما ارادت ان تخرج الی البصرة قال لها طلحة : لا یحل لک ِ اِن تخرجی من غیر محرم فزوجت نفسها من طلحة» "[5]
پاسخ:
با عرض سلام و ادب
هر چند دلیل معتبر و متقنی در مورد ازدواج عایشه با طلحه در اختیار نداریم، بر فرض بعید،اگر هم چنین موضوعی مطرح شده باشد،مربوط به قبل از جنگ جمل است چون طلحه در جنگ جمل کشته شده بود.
پی نوشتها:
[1]. سوره احزاب، آیه 6.
[2]. ترجمه المیزان، ج 16، ص 414.
[3]. سوره احزاب آیه 53.
[4]. ترجمه المیزان، ج 16، ص 516.
[5]. تفسیر القمی،ج 2ص377.