جمع بندی قرآن چه نیازی به تایید شدن توسط علم دارد؟

دوم اینکه علومی که در جهت تأمین رفاه و آسایش زندگی انسان و در جهت کنجکاوی انسان‌ها بوده‌اند همیشه فرع بر اصل دین شمرده شده‌اند و در این زمینه من هم حق را به ایشان می‌دهم که وقتی اصل دین در خطر افتاد دیگر همتشان را صرف دفاع از دین کرده باشند و کمتر مانند شیخ بهایی و علامه حسن‌زاده و امثال ایشان وقت برای سایر علوم بگذارند ...

ولی حداقلش این است که خودمان برویم آیات و روایات را ببینیم و نگاه کنیم که آیا مطلب علمی می‌شود از آن‌ها استخراج کرد یا نه ... به نظر من که می‌شود، فقط چند تا مثال ساده‌اش را در پست‌های قبلی خدمتتان گفتم ... حالا اینکه علمای پیشین چرا به آن‌ها نپرداخته‌اند بحث خودش را می‌خواهد

امثال علامه‌مجلسی‌ها هم که واضح است در این زمینه‌ها کارهایی کرده‌اند و حالا اهمیتش را تشخیص داده بودند یا علاقه‌ی علمی خودشان بوده است مثلاً یک جلد از بحار را به موضوعات علمی اختصاص داده‌اند و در ذیل برخی از احادیث هم بحث‌های خوبی را ارائه کرده‌اند ... لاااقل تا جایی که من دیده‌ام ... امثال آیت‌الله رضوی‌ها هم هستند که مدعی هستند با استفاده از قرآن و روایات نظریات فیزیکی داده‌اند که حتی افرادی مثل هاوکینگ از ایشان دزدی علمی کرده‌اند و مدارکی را هم برای اثبات ادعای خود در اینترنت منتشر کرده‌اند ... یا شیخ بهایی و علمای دیگری به علوم غریبه اشراف داشته‌اند

در مورد انجیل که بعید می‌دانم معجزه‌تراشی کرده باشند، چون از نظر خود مسیحیان انجیل کتابی که از طرف خدا باشد نیست و صرفاً زندگی‌نامه‌ی حضرت مسیح علیه‌السلام است از قول حواریّون ایشان

اما در مورد تورات ممکن است، من خبر ندارم، شما می‌فرمایید بوده من هم می‌توانم بپذیرم که بوده باشد

اینکه دو نفر با هم یک نتیجه برسند هم در تاریخ علم مثال‌های زیادی دارد ... اینکه هاتف شعری بگوید و کسی هم همان معنا را در آزمایشگاه کشف کند نمی‌شود حتماً نتیجه گرفت که آن شخص که از نظر زمانی متأخرتر است حتماً از دیگری استفاده کرده باشد، شاید حتی آن شعر را نشنیده باشد، هر چیزی ممکن است ...

ما تا جایی که خاطرم هست در آن رساله انیشتین نگفته بود که من از روی حدیث معراج نسبیت را کشف کردم، بلکه در آن خطاب به آیت‌الله بروجردی می‌گوید که وقتی شما به من گفتید آن کتاب تفسیری را بخوانم (جالب است که اشاره به تفسیر روایی البرهان می‌کند که خیلی از مسلمان‌هایی که من تا کنون با ایشان سر و کار داشته‌ام اصلاً از وجودش هم باخبر نبودند و فکر می‌کردند تفسیر به دردبخور یکی المیزان است و دیگری هم تفسیر نور و چند تا تفسیر دیگر) و من با آن حدیث روبرو شدم و دیدم که با نسبیت من قابل توضیح دادن است ... اصلاً بحثشان این است که فکر کنم درش ادعا شده بود که قرار بوده انیشتین این رساله را در دفاع از اسلام بنویسد

برادر یک کمی باورش برایم سخت است که بپذیرم ایشان با شما شوخی نمی‌کرده‌اند

کدامشان خلاف علم بود بزرگوار؟
با شما موافقم که در مورد هیچ کدامشان علم هنوز جواب کاملی ندارد و در نتیجه این مثال‌ها پاسخ دقیقی به پرسش شما محسوب نمی‌شود، ولی اگر با سؤالاتی که در علم امروز داریم به سراغ قرآن و روایات برویم جواب‌های جالبی می‌توان برای آن سؤالات یافت ... جواب‌هایی که از منظر همین علوم امروزی قابل تأمل باشند ...

در این فرض، دانشمند تمام تلاش خود را کرده تا به سطح قرآن برسد و اگر شما اصرار دارید که اینرا نیاز قرآن به دانشمند معرفی کنید! مختارید...

اعراب عربستان مگر موضوع بحث ما بوده‌اند؟ ... من اگر بگویم مسلمین منظورم حتی اهل سنت هم نیست و تکیه‌ام بر روی شیعیان است، این مطلب از آنجا که تمرکزم بر روی آیات و روایات است و فهم آیات را متوقف بر شناخت روایات می‌دانم واضح است ... در همان روایات هم اگر طبیبی خدمت امام معصوم علیه‌السلام می‌رسید که علمی داشت یا هندی بود یا ایرانی تا جایی که در ذهن دارم ... یا در بحث نجوم وقتی از امام معصوم علیه‌السلام سؤال می‌شود می‌فرمایند که علم درست و حسابی به نجوم (به معنای فراگیر آن) کلاً فقط در نزد یک خانواده در مدینه است و در هند، یعنی از تمام مدینه فقط یک خانواده این علم را دارند ... و قص علی هذا ... ما صحبتمان بر روی مسلمین بود و نه اعراب آن هم فقط عربستان ...

در روایات آمده که خداوند هیچ کاری را بدون وسیله‌اش انجام نمی‌دهد و باز آمده که حضرت علی علیه‌السلام فرمودند که از قضای الهی می‌شود به قدر الهی پناه برد و با داشتن علم از جلوی فجایع جلوگیری کرد ... ما می‌گوییم باید هر دوی اینها با هم باشند، یعنی هم نگاهمان به آسمان باشد و هم به زمین، حالا یک عده خشک مقدس‌ها خام‌فهمی می‌کنند و می‌گویند که ما فقط با خدا کار داریم (جواب ایشان در حدیثی که حضرت موسی علیه‌السلام مریض شدند ولی به طبیب مراجعه نکردند تا شفا پیدا کنند و خداوند مؤاخذه‌اشان کرد آمده است) و یک عده‌ی دیگر هم از آن طرف بوم می‌افتند و می‌گویند که ما کاری به آسمان نداریم و می‌رویم سراغ همان اسباب و علل ... الآن شما چه نقدی را در این زمینه به خدا و دین خدا وارد می‌دانید؟ معلوم است که مشکل از کج‌فهمی‌ها و توهمات علمی خود ما انسان‌هاست ... ما کافی است خداوند را خالق قوانین طبیعت بشمریم، دیگر چه مزاحمتی خواهد داشت که این قوانین را کشف کنیم و فرمول‌بندی کنیم و از آن‌ها برای خود و سایر مردم بهره بگیریم؟

مسأله این هست که از دید کسی که به خدا ایمان دارد، تاکیدات دوم هم باید با حکمت صورت گرفته باشد و حتی اگر این نظر شما رو هم قبول کنیم باز باید بپرسیم چرا خدا این اشاره به این اندام خاص تاکید خودش رو نشون می‌ده

کجای حرفهای من تفسیر بود؟ صرفا نقش تاکید دوم رو بیان کردیم، فکر هم نکنم بشود ایرادی به آن گفته ها گرفت(از نظر خودم)

ببینید اگر مقصود اثر انگشت باشد که جز این «تفاوت» چه چیز قابل توجهی وجود دارد که به آن نسبت داد و اگر چیز دیگری باشد(مثل ویژگی هایش عجیب ریزاستخوانهای انگشتان دست) باز هم علم باید آن را کشف کند و نه با خواندن آیات.
هر چیزی روش خودش را دارد. کسی که ایمان دارد فقط می تواند اطمینان داشته باشد که حقیقتی در این این هست و کشف آن حقیقت با روش علمی صورت می گیرد.
به طور مثال فرض کنید ۱۰۰سال دیگه فهمیدند که پدیده ای بسیار عجیبتر از اثر انگشت در ساختمان انگشتان وجود دارد، احتمالا همه میگن که تفسیر درست همین هست
نهایتا میشه گفت یه چیزی هست ولی جزییاتش معلوم نیست.

بهتر است ما به افسانه های گذشته در همان سطح نگاه کنیم و به دنبال کشف حقیقت علمی از دل آنها نباشیم .. قرن ها ایرانیان با اسفندیار و رویین تنی وی قصه ها خوانده بودند ، اگر با دید تعصب گونه به آن نگاه می کردند یقین داشته باشید امروز می گفتند حکیم فردوسی قرن ها پیش به «ضدگلوله» اشاره کرده و علم از نو به همان رسیده است :))

چرا باید از علوم مختلف آگاه می بود؟ چه نیازی به فیزیک کوانتوم و و چیزهای شبیه توپولوژی جبری داشت؟ ناسازگاریش با دین کجاست؟

قبلن هم گفتم که جنس اموراتی که پیامبر درک میکند شبیه عارفان هست ولی فقط از نظر شدت و ضعف فرق دارد و پیامبر فراتر از آنها درک میکند، در طول ۱۴۰۰ سال ما هزاران عارف داشتیم که هیچ کدام یک قانون علمی یا کشف ریاضی نکردند، چطور می شود نتیجه گرفت پیامبر باید ریاضی یا فیزیک بلد می بود؟ همین الان هم علمایی وجود دارد که ادعا می‌شود کارهای خارق العاده میکنند، بهتر است آنها رو بیازماییم تا بفهمیم چقدر در علوم طبیعی مهارت دارند. اگر پیامبر فیزیکش در حد اینیشتن و فراتر از آن بوده می توان نتیجه گرفت که این افراد حداقل به اندازه افراد معمولی که به دانشگاه میروند باید به نظریات تسلط داشته باشند، چیزی که من ندیدم

چرا نمی‌شود بزرگوار؟ در بیشتر این ۱۴۰۰ سال لااقل شیعه در اقلیت مطلق به سر می‌برده است ... با این وجود من هم موافقم که کم‌کاری هم شده است ... گرچه علومی که توسعه می‌یافتند هم بیشتر صورت نظری محض داشته‌اند که دور بوده‌اند از هر نوع کاربردی شدن، مثل نظریات فلسفی و کلامی که آسمان‌ها چطور هستند و ماده چیست و مجردات بر چند دسته هستند و مقولات فلسفی کدامند و امثال آن، حداکثر در طب و نجوم و ریاضیات کارهای کاربردی می‌کردند ... مگرنه که چه در میان مسلمین و چه حتی در غرب تا همین ۲۰۰ سال پیش سبک زندگی هزاران سال تقریباً یکسان باقی مانده بود و تحول فن‌آورانه چند قرن از رنسانس علمی تأخیر داشته است ...

مثلاً در روایتی هست که معصوم علیه‌السلام از کسی که ادعای دانستن علم نجوم را داشته است سؤالاتی می‌پرسند، مثلاً می‌پرسند کدام ستاره اگر طلوع کنند هوا گرم‌تر می‌شود یا فلان حیوان فلان رفتار را از خودش نشان می‌دهد و آن مرد نمی‌دانست،

بحث علوم غریبه بحث جالبی است، نه بخاطر غریبه بودنش بلکه بخاطر محدودیت‌هایی که در به کار بستنش هست، مثلاً اگر این علوم از روال عادی به دست بیایند مثل سایر علوم هستند و می‌شود از آن‌ها در روال عادی زندگی استفاده کرد، ولی اگر قرار باشد به صورت علوم لدنّی با ریاضت و عبادت به دست بیاید دیگر هر استفاده‌ای نمی‌شود از آن کرد و باید آن را مخفی نگاه داشت ... الآن کم‌کم فن‌آوری‌هایی در افق نگاه همین علوم معمولی قرار گرفته‌اند که پیش از این فقط در گستره‌ی علوم غریبه و یا حتی جادوگری می‌شد جایشان داد ... آموزش بدون زمینه‌ی قبلی این علوم توسط اهل بیت علیهم‌السلام جنبه‌ی عمومی نداشته است و مانند کرامت به افراد خاصی داده می‌شد و ایشان هم می‌بایست این علوم را نزد خودشان نگاه می‌داشتند ...

مثل امروز که کسی مجاز نیست با استفاده از مثلاً طی‌الأرض برود به پایگاهی در اسرائیل و آنجا را منفجر کند، ولی با موشک چرا، اما اگر مثلاً بشود به همین صورت معمول علوم حصولی به فن‌آوری انتقال‌جرم دست پیدا کنیم آن وقت دیگر همان کار هم بلامانع خواهد بود

۱. هدف، پیروزی بر کافران نیست که اگر بود انجام این کار برای کسی که اسم اعظم خدا را بداند کاری نداشت و کافی بود دعا کند که همه‌ی کافران بمیرند یا وسایلشان نابود شود ... هدف تقابل میان مؤمنان و کافران است، چه برای ساخته‌تر شدن مؤمنان و چه برای فرصت داشتن کافران برای بازگشت و یا برای بدتر شدن ... هدف بعدی این است که اگر مؤمنان این قدرت خود را نشان دهند کافران زیادی جبراً ایمان خواهند آورد و چنین ایمانی هم ارزشی ندارد، به قول امام حسین علیه‌السلام در کربلا که به لشگر فرشتگان و جنیانی که برای کمک به ایشان آمده بودند، ما اگر بخواهیم خودمان به تنهایی برای شکست دادن این لشگرها کافی هستیم و از شما بر ایشان قادرتر هستیم، ولی اگر چنان کنیم آن‌ها بعد از ما به چه چیزی آزمایش شوند؟
۲. کم‌ترین احتمال رخداد فساد این است که هر علمی به صورت تدریجی فراگیر شود و فرهنگ استفاده‌ی از آن جا بیفتد تا اگر هم فسادی رخ می‌دهد محدود به اشقیاء شود و دامان اکثریت مردم را نگیرد ... اگر قرار بود خداوند عالم همه‌کاره‌ی مردم در ساختارهای اجتماعی ایشان بشود مشکلی نبود ولی اگر امور ایشان را در دنیا به خودشان سپرده باشد آن وقت شرایط باید قابل کنترل توسط خود ایشان باشد، حالا با زحمت اضافه و دادن تلفات هم که باشد، با کمی پیروزی و کمی شکست هم که باشد، ولی به هر حال باید بشود امور را جمع و جور کرد، باید امید به پیروزی و به ثمر رسیدن تلاش‌ها باشد، به همین دلیل علوم عمومی باید توسعه و نشر تدریجی داشته باشد ...

آیات و روایات که یک مجموعه‌ی سرّی که مخفی باشند نیستند که نیاز به این گمانه‌زنی‌ها داشته باشند، همین امروز در دستان ما هستند و لااقل خود من که آن‌ها را از نظر علمی خیلی غنی و پربار یافته‌ام ... شما می‌خواهید از تاریخ درس بگیرید می‌گویید نیست، من می‌بینم که هست و در نتیجه ناچار هستم شروع به گمانه‌زنی کنم که چرا پیشینیان کم‌کاری کرده‌اند ...

بله من اصرار دارم که بگویم بوده است ... و هنوز هم هست ... کسی اگر از همین مقدار علوم زیادی که در قرآن و روایات هست استفاده کند به بقیه‌اش هم می‌رسد ان شاء الله ... درب شهر علم بر کسی بسته نشده است ... همین امروز هم می‌شود از محضر قرآن و روایات استفاده کرد ... اینکه پیشینیان استفاده نکرده باشند یا زیاد استفاده نکرده باشند برای کسی که همین امروز رگه‌های درخشان علم را در قرآن و روایات ببیند دلیل خوبی برای انکار وجود این علوم در آیات و روایات نمی‌باشد

بله ... من بر اساس کدام منطق باید نتیجه‌بگیرم که چون تا کنون کارهای خیلی بزرگی در این زمینه‌ها نشده است پس تا ابد هم دیگر نمی‌شود کار بزرگی در این زمینه‌ها کرد؟ ... با این منطق حتی پیشرفت علوم متداول هم ممکن نیست، مثل اینکه نیتون بگوید اگر جاذبه چیزی که یونانیان می‌گفتند نیست آیا در این ۲۰۰۰ سال هیچ کس دیگری نمی‌فهمید؟ این همه دانشمند چرا هیچ کسی نفهمید که آن‌ها دارند مهملات می‌گویند؟ پس حتماً جاذبه همان است که یونانیان می‌گفتند ... جناب دارنی این چه منطقی در نتیجه‌گیری کردن است؟ در قرآن و روایات چیزی نیست چون ۱۴۰۰ سال از درون آن رأکتور اتمی و خودرو و هواپیما و فضاپیما و ماهواره بیرون نیامده است؟

بیماری‌های جسمی ممکن است به صلاح شخص باشد که حتی خوب نشود و در مریضی باقی ماندنش حکمت‌های زیادی باشد و نعمتی باید در لباس رنج و زحمت،

اما بیماری‌های روحی دیگر اینطور نیستند و رنج خالص هستند، این بیماری‌ها را باید حتماً تلاش کرد تا خوب شوند. انقلاب صنعتی در راستای تولید رفاه و آسایش جسم به راه افتاده و توسعه یافته است، و امروزه هم اکثر پیشرفت‌ها در راستای برتری‌جویی نظامی و سیاسی و استعمارگری است که رخ می‌دهد ... این انقلاب‌ها لزوماً مورد توصیه‌ی دین نیستند، انقلاب‌هایی که سبب رفاه عمومی مردم و دنیازدگی ایشان شده است و خودش اسباب مصرف‌گرایی و غفلت را بیش از پیش فراهم کرده و در عوض انسان‌ها از نظر روحی و روانی مریض و مریض‌تر شده‌اند ...

مگرنه در قرآن هست و روایت هم داریم که اگر از ولی خدا حمایت کنند درب‌های رحمت خدا از زمین و آسمان بر مردم گشوده می‌شود، اینکه بدون حمایت کامل از ولیّ خدا سعی کنیم بهشت خدا را در زمین بسازیم و مردم به آسایش تن برسند بدون آن‌که روانشان پاکیزه شده باشد این می‌تواند منجر به طغیان روزافزون گردد همانطور که امروزه شاهدش هم هستیم

رویکرد کلی جامعه‌ی علمی به نظرم قابل قبول و خوب است (به لحاظ کاربردی)، ولی همیشه در برهه‌های زمانی کوچکتر انحرافات زیادی در این رویکرد دیده می‌شود ... مثلاً یک زمان یک نگاه چنان مورد طرفداری قرار می‌گیرد که انگار وحی منزل است، و هر کسی که با آن مخالفت کند به انزوا کشیده می‌شود و چه بسا دیوانه شمرده شود، ولی بعد از مدتی مخالفت‌ها بالا می‌گیرد و نگاه کاملاً برعکس می‌شود و آن افراد به انزوا کشیده می‌شوند قهرمانان علمی که البته دیگر خودشان یا دیوانه شده‌اند و یا خودکشی کرده‌اند و یا زندگی شخصی و اجتماعی‌اشان به شدت سخت شده است ... اینکه می‌فرمایید جامعه‌ی علمی می‌داند که چگونه با مهملات برخورد کند در بلندمدت پذیرفتنی است ولی گاهی خودش سالها بر روی مهملات تکیه می‌کند و مخالفان را با بی‌رحمی قلع‌وقمع می‌کند ... در بهترین حالت این نشان‌دهنده‌ی یک پایش کور و هیجانی است که به عوامل زیادی از فردی تا اجتماعی بستگی دارد ...

دلیل دیگرش این است که اصولاً جامعه‌ی علمی بدون اتکال به وحی راهی برای تشخیص علوم واقعی و مهملات واقعی ندارد تا بین آن‌ها را جدا نماید

اما در مورد اینکه فرمودید قرائت تورات از آفرینش به وضوح معلوم است که باطل و اشتباه است و قرآن هم همان سیاق را بیان کرده است، خوب طبق مطالبی که در بالا گفتم به نظرم می‌رسد باید در این فرمایش خود که فرمودید واضح است که اشتباه است تجدید نظر بنمایید، مگرنه چه بسا شما هم مانند رویه‌ی علوم در کوتاه‌مدت مسائلی را به وضوح اشتباه بدانید که بعداً به وضوح درست خواهید دانست یا بالعکس ... مگر اشتباهی که کلیسای قرون وسطی مرتکب شد چیزی جز این بود که گفت گالیله به وضوح در اشتباه است؟ ... آن‌ها برداشت خودشان از نظر دین را حق مسلّم فرض کرده بودند و شما هم برداشت خودتان از طبیعت را حق مسلّم فرض نموده‌اید ... فرق این دو رویکرد چیست؟

با نگاه شما به دین موافق نیستم، ولی نگاهتان در ادامه برایم جالب است و به نظرم درست هم باشد، خیلی از احتراعات می‌تواند با الهام گرفتن از حتی افسانه‌ها باشد، مگرنه جالب است که همین چند وقت پیش داشتم یک سری مقاله‌ی ادبی می‌خواندم که درش آمده بود که در شاهنامه به جراحی سزارین اشاره شده است، رفتم ببینم که شعرش چه بود که دیدم چون رستم چون خیلی بزرگ بوده نمی‌شده که از شکم مادرش با زایمان طبیعی به دنیا بیاید و به همین خاطر موبدی می‌آید و او را از پهلوی مادرش بیرون می‌کشد!
بله ... این پتانسیل معجزه‌ی‌علمی‌تراشی در اساطیر و افسانه‌ها هم هست و به قول شما اگر تمام ادعای ما در اعجاز علمی داشتن قرآن همین مقدار باشد به وضوح می‌توان از این جهت با قرآن تحدی کرد و آن را شکست داد، در نتیجه بهتر است بزرگواران یا دفاع خوبی در این زمینه داشته باشند و یا اینگونه مباحث را از وجوه اعجاز قرآن برنشمرند ... گرچه همینکه بگویند این دلالت‌ها ظنّی است و به تنهایی اثبات منحصربه‌فرد بودن قرآن را نمی‌کند می‌تواند دفاع تا حدودی قانع‌کننده‌ای باشد، ولی مشکلات دیگری ممکن است درش بروز کند که می‌شود همان دلیلی که من با تعریف ایشان از معجزه موافق نیستم ... چه آنکه شما اینجا همان کارکرد اعجاز علمی ادعا شده برای قرآن را از شاهنامه مطرح می‌کند و سایر کتب قصه را هم‌تراز قرآن در این زمینه‌ها می‌شمرید، در قدیم هم جادوگران شبیه به کارهای انبیاء علیهم‌السلام را انجام می‌دادند و برای مردم عادی به طور طبیعی راهی نبود که به صورت قطعی حجت را بر ایشان تمام کند که کدام معجزه است و کدام جادوگری و اصلاً آیا چیزی به اسم معجزه وجود دارد یا نه و ...

اشکال شما این است که با تعریف رایج از معجزه نمی‌توان معجزات علمی قرآن را کافی دانست تا بر مخاطبان قرآن حجت تمام شود که این کتاب از طرف خداست ... درست نتیجه‌گیری کردم؟

بله ولی قرآن بدون روایات می‌شود معاویه و خوارج و وهابیت و داعش ... از وهابیتی که تا همین چند دهه‌ی پیش فتوا داده بودند که صحبت کردن از خروج از جوّ زمین حرام است و استفاده از تفنگ و امثال آن حرام است چه انتظاری می‌شود داشت؟ ... در ضمن اینکه حتی اگر یک مثال هم پیدا نشود دلیل بر نقص قرآن و روایات نمی‌شود ... با این وجود علومی که تحت عنوان علوم غریبه محسوب می‌شوند در این میان هستند که کارکردشان برای ایجاد انقلاب صنعتی نبوده است، و شما هم می‌توانید به کل وجودشان را نپذیرید ...

پذیرش برداشت ما از نظر اسلام در مورد علم نجوم برای معتقدین به کیهان‌شناسی مدرن عجیب خواهد بود ...

یک نفر فرض می‌کند که چیزی در این میان نباشد و در نتیجه هر ادعایی تا اثبات نگردد به عنوان توجیهات باطل برداشت می‌شود، یک نفر دیگر هم به صورت پیش‌فرض باور دارد که چیزی در این میان باشد، در نتیجه طبیعی است دیگر انکار این مسائل به این سادگی را درست نشمرد ... بحث ما روی این مسائل بدون بحث ما بر روی پیش‌فرض‌هایمان به جای خاصی نمی‌رسد ... موافق نیستید؟

این اختلافاتی که با هم داریم در این تاپیک قابل طرح و بحث نیستند ...

اینکه تا خودشان به خودی خود برایم جالب نبودند به آن‌ها اعتنا نمی‌کردم درست است، ولی به هر حال اگر احتمال بدهم که یک عالم کل چنان مطلبی را بیان نموده است طبیعی است که شاخک‌هایم تیز بشوند و رویشان تأملی بکنم ...

این تواضعی که می‌فرمایید را در بسیاری از مسائل دیده‌ام ولی در برخی مسائل هم ندیده‌ام ... مثل اینکه می‌گویند هر کسی قیمتی دارد در جامعه‌ی علمی هم هر کسی ظرفیتی دارد و اگر مطلب از جایی برایش پیچیده‌تر باشد او هم جبهه می‌گیرد ... بلاتشبیه، بلاتشبیه، بدون آنکه بخواهم خودم را با گاؤس مقایسه کرده باشم، وضعیتی که به شخصه من با آن مواجه شدم خیلی شبیه است به چیزی که گاؤس در مورد ۳۰ سال سکوتش در باب هندسه‌ی غیراوقلیدوسی گفت، اینکه به این نتیجه رسیدم که زمان گفتن بعضی از حرف‌ها نیست چون ظرفیت پذیرش آن در جامعه‌ی علمی نیست ... حالا ممکن است که من کلاً هم در اشتباه باشم و نظریاتم همه اشتباه باشند، ولی اینکه تا صورت مسأله را می‌شنوند برخوردهای هیستریک بکنند و حاضر نشوند به استدلال‌ها و مطالب گوش کنند یا روی آن‌ها فکر کنند اینها نشان می‌دهد که مستقل از اینکه استدلال‌ها درست باشند یا نباشند مطرح شدن برخی از مسائل نیاز به ظرفیتی دارد که باید به تدریج شکل بگیرد و گاهی هم شاید به این راحتی‌ها اصلاً شکل نگیرد ... این وضعیت در یونان باستان بوده است و امروز هم همچنان همانطور است ... و البته جامعه‌ی علمی تقصیری هم ندارد و نمی‌شود گفت که ایشان غرض شخصی دارند، اینکه اگر کسی بگوید من اثبات کردم که نسبیت غلط است اول می‌گویند اشتباه می‌کنی و بعد شاید ۱۰ ثانیه به شما وقت بدهند که حرفت را بزنی، این بخاطر سابقه‌ی ادعاهای گزافی است که در طول تاریخ انجام شده است و باعث شده است تا نسبت به این ادعاها جبهه‌گیری شود ...

شما این قید را مطرح فرمودید که ایده از قرآن و روایات باشد و جامعه‌ی علمی هم به آن رسیده باشد ... مثالی که برای آن به ذهنم رسید همان بحث سرانگشتان بود، گرچه نزول آهن را هم دیده‌ام که برخی به آن اشاره کرده باشند و شاید مسائل دیگری هم باشد که حضور ذهن ندارم ...

جناب دارنی، خودم و شما را به انصاف فرامی‌خوانم ...
منظورم از بیان این مطالب مشخص نبود؟ گفتم ما مخالف آسایش و رفاه مردم هستیم؟ یا گفتم که آسایش و رفاه بدون معنویت است که خطرناک است؟ ... زمین بهشت می‌شود اگر جهنمیان به دنبال جهنم کردن دنیای دیگران به خیال خام بهشت شدن دنیای خودشان نباشند ...

من برداشت خودم از جزئیات دین را حق نمی‌دانم، کلیات دین را هم که روی درستیش قسم می‌خورم از روال عادی علوم اکتسابی کسب نشده که نقدهایم به علوم اکتسابی شامل آن‌ها هم بشود

در نتیجه چیزی که به نظر اشتباه می‌رسد هم شاید درست باشد و این گمان اشتباه بودن یک مطلب از نظر ما را نمی‌شود پتکی کرد و بر سر قرآن کوفت ... شاید قرآن درست می‌گوید و برداشت ما از کتاب آفرینش است که اشتباه است ...

قرآن با روایات شیعه از آن نظری که شما مدّ نظر دارید به طور مستقیم پیشرفتی در زندگی دنیای مردم ایجاد نکرده باشد قابل تأمل است ...
اما اینکه می‌فرمایید علوم غریبه علم محسوب نمی‌شود هم قاعدتاً بنا بر تعریفی است که شما از علم دارید بزرگوار ...
کاربرد عملی نداشتنش هم درست نیست ولی این کاربرد عملی برای همگان نبوده است ...
اینکه بود و نبودش روی هواست هم بستگی به این دارد که شما از کدام طرف به مسأله نگاه کنید ... اگر از خارج از اسلام به مسأله نگاه کنید بله احتمالاً تا یک مثال زنده‌اش را نشانتان ندهند نخواهید پذیرفت، اما اگر از داخل اسلام به آن نگاه کنید آن وقت دیگر پذیرش آن دشوار نخواهد بود ...
با این حساب اینکه دفاع دارد یا ندارد بستگی به این دارد که برای چه کسی بخواهیم شرحش بدهیم ... برای یک مسلمان کافی است نقل قول از کسی بیاوریم که او قبولش دارد به صداقت و راستگویی، مثلاً کافی است از مرحوم آیت‌الله بهجت برایش نقل قول بیاوریم ... ولی برای کسی که به علمای ما اعتمادی نداشته باشد اثبات این مسأله و دفاع از آن دشوار می‌شود ...

اجالتاً مرتاض‌های هندی به هر دردی که نخورند به این یک درد می‌خورند که نشان بدهند مسائلی هست که علم هست و کاربرد هم دارد ولی پذیرش آن با علوم رایج ساده نیست ... یا اینکه دربرخی مراسم خانقاه‌های فکر کنم بیشتر اهل سنت انجام می‌شود که مراسم ذکر می‌گیرند و وقتی که به خلسه می‌روند به خودشان قمه می‌زنند و شمشیر از بدنشان رد می‌کنند ولی نه در حین این کار از بدنشان خون می‌آید و نه بعد از این کار اثر آن زخم‌ها بر تنشان باقی می‌ماند ... علمای ما کرامت‌های خودشان را مخفی می‌کرده‌اند ولی شما خودتان می‌توانید بروید کرمانشاه یا کردستان و یکی از محل‌هایی که چنین کسانی دور هم جمع می‌شوند را بیابید و به مجلسشان بروید، یکی از معتمدین که رفته بود بهم می‌گفت ... و البته خودم هم چند دهه‌ی پیش فیلمش را دیده بودم و آن زمان از این امکانات امروزی جعل فیلم و اینها زیاد نبود، فکر کنم آن موقع اصلاً کامپیوتر شخصی هم آنچنان نبود ... خلاصه اینکه راه برای تحقیق کسی که شک داشته باشد بسته نیست ...

شما بفرمایید کاربرد کیهان‌شناسی مدرن در چیست؟ با چیزهایی که الآن نسبت به یافته‌های کیهان‌شناسی مدرن در ذهن دارم این علم در حیطه‌ی علوم نظری قرار می‌گیرد که اگرچه بدون کاربرد نباشد ولی کابرد خاصی که در زندگی روزمره‌ی ما وارد شود هم جز خداکثر در چند مثال جزئي ندارد، برعکس همان مطلبی که شما از نجوم اسلامی مثال زدید که اگر درست باشد مشخص است که کاملاً کاربردی است، اگر امروز هم جفت‌گیری شترها برای ما اهمیتی نداشته باشد برای آن زمان می‌توانسته اهمیت زیادی داشته باشد، و اگر همان موقع هم اهمیتی نداشته تازه می‌شود مثل کیهان‌شناسی مدرن که از جنس علوم نظری است، یعنی از جنس معرفت صرف که هنوز کاربردی برایش پیدا نشده است ...

انسان هر وقت توانست «قانون» بسازد شاید بشود اسمش را خلق کردن گذاشت، مگرنه دارد با لگوهای ساخت کارخانه‌ی دیگری و طبق دستورات آن کارخانه لگوسازی می‌کند ...
حذف کردن برخی مراحل طبیعی رخداد یک فرایند و جایگزین کردن آن مراحل با معادل‌های آن اگرچه جالب است و برای انسان با این تاریخچه‌ای که دارد شگفت‌انگیز هم باشد ولی هنوز در مقابل ادعاهایی که دین برای خدا دارد اصلاً به چشم نمی‌آید و در حدّ گل‌بازی است ...

یک سؤال ممکن است در بستر یک سری پیش‌فرض خیلی موجّه محسوب گردد، ولی همان سؤال در بستر دیگری چندین و چند جواب دریافت نماید ...

جناب دارنی، من اینطور هستم و شما هم همینطور هستید و همه‌ی ما اینطور هستیم که وقتی با کوهی از داده‌ها که نمی‌دانیم درست هستند یا غلط روبرو می‌شویم بالأخره بر اساس یک سری توجیهات برخی از گزاره‌ها را درست فرض می‌کنیم و همانها را مبنای کارمان قرار می‌دهیم و جلو می‌رویم تا جایی به تناقض برسیم یا به نظرمان برسد که به تناقض و اختلاف در عقایدمان رسیده‌ایم، اینجاست که دو راه پیش روی خود داریم، اینکه بگوییم این گزاره‌ی جدید غلط است، یا اینکه بگوییم دانسته‌های پیشین ما که اجازه‌ی پذیرش این گزاره‌ی جدید را نمی‌دهند غلط بوده‌اند و باید اصلاح گردند، منصفانه این است که هر دو را محتمل بدانیم، ولی عقل حکم می‌کند که اول فرض کنیم دانسته‌های پیشین ما درست بوده‌اند و همتمان را معطوف کنیم به اینکه بطلان همین گزاره‌ی تازه از راه رسیده را توجیه نماییم چنانکه قانع‌کننده باشد، سپس اگر هر کاری که کردیم نشد منصف بود و تعصب نداشت و آن گزاره را هم رد کرد اینجاست که ناچار می‌شویم برویم سراغ آن دانسته‌های گذشته‌امان ... این مقابله با گزاره‌های جدید و شخم زدن باورهای پیشین رویکردی است که در علوم اکتسابی چاره‌ای از آن نداریم اگر بخواهیم منصف و حق‌طلب باشیم ... کسی که تا با یک گزاره‌ی جدید روبرو شود فرض را بر درستی آن بگذارد و برود پشته‌ی معارف خودش را بهم بریزد بعید می‌دانم شما هم چنین کسی را جز احمق چیز دیگری بدانید ... این کار که گفتم در حدّ قضیه‌ی حمار است که تا دلیل کافی نداریم اول به سراغ راه ساده‌تر برویم ...

حالا من و شما با دو پشته‌ی فکری متفاوت مقابل هم نشسته‌ایم و هر کدام در اولین گام برای مواجهه ابتدا گزاره‌های طرف مقابل را رد می‌کنیم ... و چرا نکنیم وقتی هر دو می‌توانیم جواب‌هایی برای این گزاره‌های مخالفمان بدهیم که برای خودمان و همفکران خودمان قانع کننده است؟ شما که می‌پرسید آن‌ها چرا یک سوزن هم نساخته‌اند آیا گمان می‌کنید ما هیچ جوابی برای چنین سؤالی نداشته باشیم؟ ... نه شما هم می‌دانید که ما بی‌جواب نیستیم و کوهی از احتمالات را مقابلتان می‌گذاریم، ولی ما هم می‌دانیم که مواجهه‌ی شما با این احتمالات این است که ما داریم با بیان آن‌ها فقط مواضع خودمان را توجیه می‌کنیم و روی سوراخ‌های فکری‌امان ماله می‌کشیم تا مخفی‌اشان نماییم و امثال آن ... خوب این رویکرد از شما و از ما کاملاً قابل پیش‌بینی است ... من اگر مسلمان نبودم و مثل شما منتقد دین بودم قاعدتاً خودم هم همین مواضعی را داشتم که شما دارید، و شما هم اگر مثل من مسلمان بودید و باور به خدا و اهل بیت علیهم‌السلام داشتید جواب‌های مثل من را به مثل جناب دارنی منطقی و موجه می‌شمردید و فکر نمی‌کردید که توجیه کردن و ماله‌کشیدن باشد ...
منطقی و موجه بودن در مورد مسائل خارجی که صرف ذهنی نیستند آنچنان هم حجیتی ندارد ... کارکرد این بحث‌ها حداکثر قانع کردن بیشتر همفکران و کمتر مخالفان است، ولی اینطور نیست که دیگر لای درز حرف‌هایمان، چه حرف‌های من و چه حرف‌های شما، مویی نرود یا قابل نقد نباشیم ...

این بحث کردن‌ها شاید بد هم نباشد، شاید باعث شد جرقه‌ای در ذهن یکی از دو طرف بخورد، ولی کارکردش حداکثر قانع کردن است و به قول معروف بر کسی با این حرف‌ها و فقط بر اساس این حرف‌ها حجت تمام نمی‌شود ... با این اوصاف به نظر من بهتر است سطح بحث‌هایمان را در محدوده‌ی خود تاپیک نگاه داریم و تلاش نکنیم تمام مسائل فی‌مابینمان را در یک تاپیک مطرح کنیم، چون با کلاف سردرگم شدن بحث شاید چنین بحثی دیگر همان کارکرد ساده‌ای که می‌شود از آن انتظار داشت را هم از دست بدهد ... باز هم هر طور که شما بفرمایید، با توجه به اینکه آغازگر تاپیک هستید شاید دیگر جناب عامل هم اعتراضی به طرح مباحثی که شما تشخیص می‌دهید برای این تاپیک لازم است مطرح شوند نداشته باشند ...

نه من نمی‌خواهم از راه‌های عجیب و غریب به سراغ علم بروم، ولی باور کنید هنوز هم جامعه‌ی علمی پر از تعصب است ... پر از تمایلات شخصی است ... پر از «من قال» است ... به هر حال من اینطور جامعه‌ی علمی را یافتم، تواضع دارد ولی تعصب هم دارد، ظرفیتش بی‌نهایت نیست و نسبت به برخی مسائل هم حساسیت‌های بیجا دارد و مواجهه‌ی آن با برخی نظریات تمسخر است به جای تأمل ... مثال‌هایی هم برای این مسائل در ذهن دارم که مربوط به خودم نیست ... من الآن مشکلم بیشتر با فلاسفه و زیست‌شناسان است تا با فیزیکدانان ...

مثلاً دیدم که شما و جناب رامشتاین روی این آیه بحث داشته‌اید که: «أَيَحْسَبُ الْإِنسَانُ أَلَّن نَّجْمَعَ عِظَامَهُ ﴿٣﴾بَلَىٰ قَادِرِينَ عَلَىٰ أَن نُّسَوِّيَ بَنَانَهُ ﴿٤﴾» ...صحبت از جمع کردن استخوان‌هاست در جایگاه سؤال، و صحبت از مساوی قرار دادن انگشتانش به عنوان اضافه‌ای بر جواب مثبت به سؤالی که پرسیده شده است ... صحبت از خلقت سرانگشتان نیست، صحبت از مساوی قرار دادن آن‌هاست ... حالا اگر استخوان‌ها جمع شوند و همین استخوان‌ها باز سرهم شوند قاعدتاً انگشتان دست شخص که نباید طولشان بلند و کوتاه شود، پس یا باید مثلاً دو انگشت سبابه با هم برابر شوند یا امثال آن، و یا باید هر انگشت جدید عیناً مشابه انگشت قبلی شود ... البته در این مباحث بین خود علما هم اختلاف هست، برخی که اصلاً جمع شدن همین استخوان‌ها را بخاطر شبهه‌ی آکل و مأکول نادرست می‌دانند، ولی ظاهراً این آن علما هستند که در اشتباه هستند چون شبهه‌ی آکل و مأکول هم غیرممکن نیست که جواب داده شود ... حالا اینکه خداوند دست روی چیز خاصی گذاشته باشد که حتی آن چیز را هم درست می‌کنم که مثل همین الأنش بشود می‌تواند این ایده را در ذهن‌هایی فعال کند که لابد در سرانگشتان چیزی هست که خاص است! بعد هیچ چیزی به ذهنشان نمی‌رسد و می‌روند به دنبال مقایسه‌ی آناتومیک آن یا شناخت ناخن و سایر مشخصات سرانگشتان که بفهمند چرا خداوند این مثال را زده است و چیزی در نمی‌یابند، حداکثر می‌روند سراغ مباحثی که مثلاً تحت عنوان انرژی درمانی و تمرکز انرژی در سرانگشتان و امثال آن مطرح می‌شود، شاید، شاید هم نه، تا اینکه کسی که کلاً روی مسأله‌ی دیگری فکر می‌کرده است به این نتیجه می‌رسد که سرانگشتان افراد با احتمال خطای کمی خاص افراد صاحب آن‌هاست، بعد یک مسلمان که داشته روی این آیه فکر می‌کرده و ذهنش به جایی نمی‌رسد ناگهان می‌گوید که پس شاید منظور خداوند از اینکه سرانگشتان را به طور خاص مثال زده است همین مطلب بوده است ... و می‌گوید نازل‌کننده‌ی قرآن ۱۴۰۰ سال قبل این مطلب را می‌دانسته و به آن اشاره کرده است ولی ما معنای اشارت او را نفهمیده بودیم تا امروز که علم نشان داد و ایمان ما به الهی بودن قرآن تقویت یافت ...

در مورد آهن اشاره‌اشان به این است که در قرآن آمده است که «وَأَنزَلْنَا الْحَدِيدَ فِيهِ بَأْسٌ شَدِيدٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ»، البته من خودم نرفتم آن مسائل که گفته‌اند را دنبال کنم که درست است یا نه، ولی ادعا کرده‌اند که فیزیک امروز هم گفته است که برای تشکیل آهن از عناصر ساده‌تر بعد از مهبانگ بزرگ به فشارهایی نیاز بوده که در منظومه‌ی شمسی فراهم نبوده است و باید در مرکز ستارگان بزرگتری تشکیل شده باشد و بعد به نحوی به زمین هم رسیده باشد و ادعا این است که اینکه در قرآن آمده که آهن را نازل کردیم به همان معناست که امروز علم تصدیق کرده است و این را یکی از اعجازهای علمی قرآن دانسته‌اند ...

یک چیز دیگر هم بود که چند ساعت پیش یادم افتاده بود ولی یادم رفت، حالا اگر یادم آمد می‌گویم ان شاء الله

بهشت بعضی‌ها کاواره و رقاص‌خانه است و جهنمشان حسینیه و مسجد، بهشت بعضی‌ها هم حسینیه و مسجد است و جهنمشان کاواره و رقاص‌خانه ... آدم‌ها اینقدر می‌توانند متفاوت بشوند! ... در روایتی از معصوم علیه‌السلام پرسیدند که وقتی حضرت سلیمان علیه‌السلام فرمود که اگر هدهد عذر مقبولی برای تأخیرش نداشته باشد او را به سختی مجازات خواهم کرد «لَأُعَذِّبَنَّهُ عَذَابًا شَدِيدًا أَوْ لَأَذْبَحَنَّهُ أَوْ لَيَأْتِيَنِّي بِسُلْطَانٍ مُّبِينٍ» منظورشان چه بوده است؟ جواب داده شد که منظور ایشان این بوده که او را همنشین کلاغ قرار بدهند، اینکه همنشین بد داشتن جزء بدترین عذاب‌هاست، چنانکه در قرآن هم آمده است که دعای بدکاران این است که ای کاش بین ایشان و شیطان نفسشان فاصله‌ی بین دو مشرق بود «قَالَ يَا لَيْتَ بَيْنِي وَبَيْنَكَ بُعْدَ الْمَشْرِقَيْنِ فَبِئْسَ الْقَرِينُ» ... حالا یک نفر با اهل کاواره سنخیت دارد و بودنش در کنار یک مسجدی عذاب الیم است و یک نفر دیگر هم هوای روضه دارد و قرار گرفتنش کنار اهل دنیا عذاب الیم می‌شود ...
این هم بر می‌گردد به تفاوت نگاه ما که شما بهشتیان معروف در دین را عامل جهنم شدن دنیا می‌شمرید و ما جهنمیان معروف در دین را عامل جهنم شدن دنیا می‌شمریم و منتظریم که فرجی حاصل شود ...

هر کجایش را خواستید از من بپرسید که روی درستیش قسم می‌خورم یا نه تا بگویم نه، مگر در مواردی که گفتم ... مگرنه من قابل نقد هستم بدون شک ... چه در اعتقادات دینی‌ام و چه در نظریاتی که در مورد فلسفه یا علوم طبیعی دارم ... شاید گویش من هم به قول شما عادت گفتاری بوده است ... سابقاً بیشتر تأکید می‌کردم که نظراتم برای فکر کردن هستند و نه برای پذیرفتن ...

منظور از روز ظاهراً روز ۲۴ ساعته نیست و البته این واضح هم به نظر می‌رسد وقتی خلقت آسمان‌ها و زمین مقدم است بر خلقت خورشید و زمین و چرخش زمین به دور خودش ...

روح اسلام تسلیم شدن است، نحن ابناء الدلیل در اینجا جایگاهی ندارد، در اینجا اتفاقاً ابناء الدلیل شدن اگر منظور از دلیل همان چیزی باشد که رایج است دلیل شمرده شود شرک خفی است ...

دعوت به امیدواری که فرهنگ ماست، در قرآن که قرآن است آمده که «إِنَّهُمْ يَرَوْنَهُ بَعِيدًا ﴿٦﴾وَنَرَاهُ قَرِيبًا ﴿٧﴾» و این در دعای عهد هم آمده است، علاوه بر اینکه آن مژده به پیرمردها بود اما نه به همه‌ی پیرمردها که این مطلب هم از عین نقل قول ایشان برمی‌آمد و هم اینکه اگر فقط یک ماه هم بین این خبر تا ظهور فاصله می‌بود در همان یک ماه چه بسا خیلی‌ها از دنیا می‌رفتند،‌ مضاف اینکه حتی اگر مستقیم هم فرموده باشند که چنین خواهد شد و نشود باز مطابق اعتقاد شیعیان به بداء است ...
از نظر شما تمام این توضیحات ممکن است توجیه کردن محسوب شود، برای پذیرش این مسائل باید ایمان داشت و شناخت حقانیت دین هم نه از روی تصدیق این اعتقادات که بلکه از جای دیگری باید به دست بیاید ... تنها در این صورت است که در چنین مواردی می‌شود به جای تعجب کردن معتقد باقی ماند ...

علوم غریبه هم علم هستند و قابل تحقیق هستند اگر مثالش پیدا شده و مواجهه‌ی با آن عمومی گردد ... ما که نگفتیم علوم غریبه بدون واسطه از طرف خدا هستند که شما این جواب را مرحمت فرمودید

اینها همگی اما با داستان های قرآن و سایر داستان هایی که در کتب ملل مختلف نقل شده است متفاوت هستند .. مهمترین تفاوتشان نیز این است که مثلا اعمال دراویش کردستانی قابل آزمایش است ، قابل مطالعه است ، در دسترس است .. نیاز نیست اول کسی ثابت کند اینها واقعا وجود دارد و افسانه نیست .. به قول شما کافی است به آنجا مراجعه کند و همه چیز برایش مشخص شود .. حتی اگر شعبده بازی هم باشد باز هم قابل آزمودن است .. اما داستان ها و نقل قول های گذشته را نه می توان اثبات کد واقعا رخ داده ، نه قابل آزمایش است و نه حتی با قیاس قابل توجیه .. فرضا اگر امروز با تکنولوژی یک فرش پرنده تولید شود نمیتوان نتیجه گرفت پس داستان قالیچه سلیمان هم حتما درست بوده و واقعارخ داده

گمان کردم مثال شبیه‌سازی یک حیوان و تولد آن بدون جفت‌گیری را به عنوان یک عامل برتری برای انسان مدرن نسبت به دین محسوب کرده‌اید که این مطلب را گفتم تا برسانم این علم و توانایی کسب شده از آن در مقابل قدرت و اثرگذاری که برای خداوند و دین قائل هستیم اصلاً قابل ذکر نیست ... و خود شما هم به محدودیت‌های انسان اشاره داشتید و در نتیجه بحثی در این زمینه باقی نمی‌ماند

علم بدون معنویت مثل چاقوست در دست بدمست خراب ... حتی در قرآن هم آمده که هدایت قرآن برای افراد خاصی است، یا اینکه قرآن کتاب مکنونی است که به کنه آن نمی‌رسند مگر پاکیزگان ... درست کردن ظاهر زندگی مردم بدون درست کردن باطن زندگی ایشان وقتی ارزش دارد که دنیا اصالت داشته باشد و قیامت توهم باشد و این رویکردی است که در ایسم‌های بشری دنبال شده است، توصیه‌ی دین چیز دیگری است، در دین آمده که هر وقت باطنتان آباد شد آن وقت است که درب‌های رحمت خدا از زمین و آسمان برایتان گشوده می‌شود تا ظاهر زندگی‌اتان هم درست شود «وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَىٰ آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَيْهِم بَرَكَاتٍ مِّنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ وَلَـٰكِن كَذَّبُوا فَأَخَذْنَاهُم بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ» ... اگر خدا بخواهد گروهی را بیچاره کند همان کاری را می‌کند که الآن غرب در پیش گرفته است که می‌خواهد بهشت را در دنیا به انسان بدهد تا انسان به کل به غفلتی فرو رود که برون‌رفتی برای آن متصور نتوان شد «وَلَوْلَا أَن يَكُونَ النَّاسُ أُمَّةً وَاحِدَةً لَّجَعَلْنَا لِمَن يَكْفُرُ بِالرَّحْمَـٰنِ لِبُيُوتِهِمْ سُقُفًا مِّن فِضَّةٍ وَمَعَارِجَ عَلَيْهَا يَظْهَرُونَ ﴿٣٣﴾ وَلِبُيُوتِهِمْ أَبْوَابًا وَسُرُرًا عَلَيْهَا يَتَّكِئُونَ ﴿٣٤﴾وَزُخْرُفًا ۚ وَإِن كُلُّ ذَٰلِكَ لَمَّا مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا ۚ وَالْآخِرَةُ عِندَ رَبِّكَ لِلْمُتَّقِينَ ﴿٣٥﴾وَمَن يَعْشُ عَن ذِكْرِ الرَّحْمَـٰنِ نُقَيِّضْ لَهُ شَيْطَانًا فَهُوَ لَهُ قَرِينٌ ﴿٣٦﴾وَإِنَّهُمْ لَيَصُدُّونَهُمْ عَنِ السَّبِيلِ وَيَحْسَبُونَ أَنَّهُم مُّهْتَدُونَ ﴿٣٧﴾» ... اینکه فکر کنیم اهل بیت علیهم‌السلام اگر علمی داشته باشند باید حتماً خیر علمشان را به مردم بچشانند این انتظار از نظر ما بجا نیست ...

همه می‌گویند که هدف از اعجاز علمی قرآن این است که حقانیت قرآن با بالا رفتن دانش بشری آشکار شود ... یعنی در اینجا علم کمک می‌کند به اینکه حقانیت قرآن تحقیق شود و نه اینکه یک علم خاص در موضوعی علمی به مخاطبان قرآن انتقال یابد که اگر اینطوری بود دیگر اصلاً نیازی به قرآن نبود چون خود آن علم پیشتر به مخاطبان رسیده بود و گفتن قرآن دیگر ارزشی نداشته است ...

این قید که یکسان بودن آن‌ها باید با چشم غیرمسلح و با دقت یک انسان معمولی مشخص باشد و به بیش از آن نیازی نیست را از کجا آوردید بزرگوار؟ در قرآن آمده که ما حتی انگشتان او را هم مساوی انگشتان این دنیایش خلق می‌کنیم، چیزی در مورد اینکه تا چه حد شباهت داشته باشد بیان نشده است، بنابراین خارج از حدود بیان آمده در قرآن نشده است اگر کسی یکسان بودن خطوط سرانگشتان بدن محشور شده در حشر با بدن دنیایی را هم مطرح نماید ...

ولی این سؤال باقی می‌ماند که چرا در خود آن آیه از لفظ خلق کردن که آن هم عربی است و در سایر آیات خود قرآن هم به کرّات استفاده شده است استفاده نشده است ... این یک سؤال است که کنجکاوی در مورد آن می‌تواند به صورت یک سؤال لاینحل در ذهن علما باقی بماند تا دانش بشر به جایی برسد که تفسیر جدیدی برای آن بیابد

جناب دارنی، اینکه واضح است که وقتی کسی با یک گزاره مواجه می‌شود برداشت او از آن گزاره متناسب باشد با سطح دانش و آگاهی‌اش ... با افزایش سطح دانش و آگاهی‌اش هم برداشتش ارتقاء می‌یابد ... حتی یک نفر ممکن است یک کتاب را ده بار بخواند و هر بار بگوید که انگار دارم کتاب جدیدی را می‌خوانم و از تازگی این کتاب برایم کم نشده است ... حرفی که در مورد قرآن هم زیاد بیان می‌شود و برای خودم هم همینطور بوده است ...
یک مثال برایتان بزنم ... یکی از ۴ امام اهل سنت رسید خدمت امام صادق علیه‌السلام، ایشان غذا که خوردند فرمودند که شکر خدا و شکر پیامبرش، آن امام اهل سنت برآشفت که اینکه دیگر واضح است که شرک است! امام علیه‌السلام آیه‌ای از قرآن را برایش تلاوت فرمودند و پرسیدند که آیا تا بحال این آیه را ندیده بودی؟ با تعجب گفت که چرا ولی تا کنون به آن توجه نکرده بودم ... امام علیه‌السلام جواب دادند که بلکه نفس تو مانع از این شد که این موضوع را از آن آیه درک کنی ...
با این حساب اینکه امروز چیزی را از قرآن برداشت کنیم یا به قرآن نسبت بدهیم لزوماً به این معنا نیست که کسی بتواند بپرسد اگر چنین چیزی در قرآن بود چرا تا کنون کسی به آن توجه نکرده بوده است ... مگر کتاب آفرینش از هزاران سال پیش تا همین چند صد سال پیش تغییری کرده بود که ناگهان شروع کردند طور دیگری آن را بخوانند و به آن توجه کنند و در آن عجایبی را کشف نمایند؟ اگر ۷۰۰۰ سال چنین توجهی نکرده باشند و بعد توجه کنند به معنای این است که در آن ۷۰۰۰ سال خبری از آن عجایب در کتاب آفرینش نبوده است؟

این حدیث را دیده بودم و آن را درست هم می‌دانم، ولی اینکه بحث شنبه و یکشنبه و دوشنبه پیش بیاید آیا یعنی مراد از روز همین روزهای ما باشد؟ زمانی که خورشید نبوده دوشنبه را چطوری به صورت روزهای هفته تعریف می‌کردید؟
...

چرا خدا حقانیت دینش را اثبات می‌کند، اما نه از این راه، از راه خودش اثبات می‌کند، اثباتی که بدانیم قابل اطمینان است و باید به آن تن بدهیم و اگر نپذیریم و عذر و بهانه بیاوریم هم بدانیم که داریم خودمان را گول می‌زنیم ... خدا حقانیت دینش را اثبات می‌کند و بعد کلی مطلب عجیب و غریب که پذیرششان سخت باشد را می‌گذارد مقابلمان و می‌گوید اگر به خدا بودن من ایمان داری بدون چون و چرا بپذیر ... اشکالی ندارد تحقیق هم بکنی ولی این تحقیق نباید شرط پذیرش تو از من محسوب گردد که اگر باشد آن وقت تو از من نپذیرفته‌ای بلکه از علم ناقص خودت تبعیت کرده‌ای و آن را شریک من در حکم قرار داده‌ای ... و این شرک خفی است ...

چه برای فکر کردن و چه برای سؤال پرسیدن در اسلام محدودیت داریم، ولی محدودیتش چیزی نیست که کسی بتواند نتیجه بگیرد که پس ما آزاد نیستیم ...
برای مثال در سوره‌ی مدثّر سه نوع تفکر اشتباه شمرده شده است که خداوند در مقابلش وعده‌ی عذاب می‌دهد، با آنکه تفکر بالاترین عبادت شمرده می‌شود که فضیلت آن از درک شب قدر هم بالاتر است، چرا که یک ساعتش معادل ۷۰ سال عبادت است در حالیکه شب قدر چند ساعت است و اینقدر فضیلت دارد ... سه تفکری که نهی شده‌ایم اینهاست:
۱. إِنَّهُ فَكَّرَ وَقَدَّرَ * فَقُتِلَ كَيْفَ قَدَّرَ * ثُمَّ قُتِلَ كَيْفَ قَدَّرَ
۲. عَلَيْهَا تِسْعَةَ عَشَرَ * وَمَا جَعَلْنَا أَصْحَابَ النَّارِ إِلَّا مَلَائِكَةً ۙ وَمَا جَعَلْنَا عِدَّتَهُمْ إِلَّا فِتْنَةً لِّلَّذِينَ كَفَرُوا ... وَلِيَقُولَ الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ وَالْكَافِرُونَ مَاذَا أَرَادَ اللَّـهُ بِهَـٰذَا مَثَلًا ۚ كَذَٰلِكَ يُضِلُّ اللَّـهُ مَن يَشَاءُ وَيَهْدِي مَن يَشَاءُ ...
۳. فَمَا لَهُمْ عَنِ التَّذْكِرَةِ مُعْرِضِينَ * ... * بَلْ يُرِيدُ كُلُّ امْرِئٍ مِّنْهُمْ أَن يُؤْتَىٰ صُحُفًا مُّنَشَّرَةً * كَلَّا ۖ بَل لَّا يَخَافُونَ الْآخِرَةَ
آیات خیلی عجیبی هستند ... در نوع اولی که از تفکر نهی شده‌ایم در واقع تفکر نیست و تفکیر است، یعنی خود را به فکر زدن است، یعنی خود را به زحمت انداختن برای استفاده از فکر است برای اینکه خودمان را توجیه کنیم، یعنی عذر و بهانه تراشیدن برای موجه جلوه دادن راهی که دوست داریم فرض کنیم درست است و دیگران را هم می‌خواهیم قانع کنیم که بپذیرند که درست است ... در نوع دوم از تفکر بحث سؤالات بیجا مطرح شده است که نوعاً انحرافی هستند و ذهن‌ها را از موضوعات اصلی‌تری منحرف می‌کنند ... و نوع سوم سؤالات هم برای وقتی است که برای شخص حجت تمام می‌شود ولی او اصرار دارد که الا و بالله باید برای من از آن راهی که خودم می‌گویم حجت تمام شود، مثل ریاضی‌دانی که بگوید من کاری ندارم که می‌دانم چه درست است یا نه، من به شرطی می‌پذیرم که اسلام حق است که آن را با زبان ریاضیات برایم اثبات کنند، یا چیزی شبیه به آن ...
تفکر فلاسفه‌ی ما در اتمام حجت فلسفی بر مخاطبان اسلام از نوع سوم است، سؤالات بنی‌اسرائیلی فکر کنم از نوع دوم باشند، و خیلی از محاجّه‌هایی که اهل کفر با اهل ایمان دارند هم از نوع اول است، ایشان چون نمی‌خواهند تسلیم اسلام شوند آسمان و ریسمان است که به هم می‌بافند تا خود را موجّه نشان دهند ...
برای سؤال پرسیدن منعیات دیگری هم داریم ... مثلاً در قرآن آمده که برای چه سؤالی می‌پرسید که اگر به شما جواب داده شود شما را ناراحت می‌کند ... یا منع شده‌ایم از اینکه سؤالی بپرسیم که جوابش را می‌دانیم و نیتمان از طرح این سؤال مشکل‌دار باشد ...

اما بجز این موارد خاطرم نیست که منع دیگری شده باشیم در تفکر یا در طرح پرسش ... مگر اینکه می‌فرمایند در ذات خداوند فکر نکن که ذهنت وا می‌ماند و به حیرت می‌افتی و به ذات او آگاه نمی‌گردی و چه بسا از حیرت به جنون کفر بیفتی و انکار کنی چیزی را که ظرفیت فهمش را نداری ...

حالا این قیود همان قول‌وزنجیرهای به بردگی کشیدن تفکر انسان‌های آزاده است؟ به نظر که اینطور نمی‌رسد ...

بله درست است ... دین همیشه یک جواب ساده برای تمام مجهولات دارد که درست هم هست، ولی به آن معنا نیست که بگوید برای این سؤال همین یک جواب بسیط وجود دارد و جواب تفصیلی ندارد، بنابراین کسی که به دنبال تفصیل مطلب باشد می‌تواند همچنان خود را در جایگاه یک دانشمند علوم طبیعی دانسته و به دنبال جواب‌های تفصیلی بگردد ...
اینکه دین برای هر سؤالی یک جواب اجمالی هم داشته باشد چگونه ممکن است به جای نقطه‌ی قوت نقطه‌ی ضعف دین محسوب گردد؟

نه بزرگوار، ما برای خدا خالقیتی از جنس خلقت قوانین را قائل هستیم، انسان حتی اگر دستکاری ژنی هم بکند همچنان از همان قوانینی که خداوند حاکم کرده است سود می‌برد و کارش مثل لگو بازی و ساخت بناهای لگویی با لگوهای کارخانه‌ی دیگری تحت ضوابط وضع شده توسط آن کارخانه‌ی دیگر است ... این کجا و آن کجا؟

جز این است که گفتم اول اصلاح باطن و انسان شدن،‌ بعد رفاه و آسایش و اصلاح ظاهر؟ ... مردم راست‌راست امامشان را مخالفت کرده و تنهایشان گذاشته و شهیدشان می‌کردند و به هلاکت کفر و شرک و نفاق می‌افتادند و ما انتظار داریم امام علیه‌السلام به ایشان طی‌الأرض و علم کیمیا و امثال آن بدهند تا زندگی‌اشان مرفه گشته و ظلم و فسادشان بیش از پیش سر به آسمان بگذارد؟ ... یزید اگر تانک و هواپیما و نفربر زرهی و موشک‌های بالستیک داشت چه می‌کرد؟

نه بزرگوار منکر نیستم ... البته منکر نیاز قرآن به علم هستم و لی منکر نیاز مردم به علم برای فهم بهتر قرآن نیستم

اینکه شما انتظار دارید، قرآن برای شما مسائلی را مطرح کند تا از آن مطالب علمی استخراج کنید آن هم برای اعراب 1400 سال قبل که حتی اسم خودشان هم بلد نبودن،یکم بی انصافیست.به بچه دبستانی که انتگرال درس نمیدن...اصلا قرآن کتاب فلسفی یا علمی نیست که بخواد با جزییات صحبت کنه...بفرض اینکه یک پدیده علمی را هم به طور دقیق شرح میداد،آیا می توانست برای تمام دوران حجت باشد؟شاید در یک برهه ی زمانی عده ای ایمان بیاورند اما نسل های بعدی خواهند گفت از کجا معلوم قرآن را دستکاری نکرده باشند و آن را مطابق علم امروزی در نیاورده باشند؟یا آنکه همین حالا پیامبر(ص) پیش ما بودند و معجزه ای را هم به اذن خدا انجام میدادند باز هم نمی توانست برای ما حجت باشد چون می توانستیم ایراد بگیریم که شعبده بازیست،مثلا دیوید کاپرفیلد هم این کار را بلد هست و این موضوع چیزی شبیه به جریان حضرت موسی (ع) و ساحران فرعون شود...کلا این جهان ماده بر اساس نظام علت و معلولی اداره میشه و زمان و مکان توش نقش داره...آنجا که عصای حضرت موسی (ع) تبدیل به مار شد بنظر من که اینطور نبود یک دفعه عصا به ماری تبدیل شود،یک سری علت و معلول هایی پشت سر هم انجام گرفته تا عصا به مار تبدیل شده...چطور یک دانه گیاه طی مراحلی در خاک رشد میکند دقیقا مثل همان...پس ایمان آوردن به این حرف ها نیست،تا خود شخص با مسئله توحید مشکل داشته و کور دل باشد به هیچ طریقی ایمان نمیاورد...

الَّذِی خَلَقَ سَبْعَ سَماوات طِباقاً ما تَرى فِی خَلْقِ الرَّحْمنِ مِنْ تَفاوُت فَارْجِعِ الْبَصَرَ هَلْ تَرى مِنْ فُطُور(ملک/3)

همان کسى که هفت آسمان را به صورت طبقه طبقه و روي هم آفرید; در آفرینش خداوند رحمان هیچ تضاد و عیبى نمى بینى! بار دیگر نگاه کن، آیا هیچ شکاف و خللى مشاهده مى کنى؟!

خب الان علم به این این موضوع پی برده که اتمسفر زمین شامل هفت طبقه هستش یعنی :

1-تروپوسفر2-استراتوسفر3-ازونسفر4-مزوسفر5-یونوسفر6-ترموسفر7-اکسوسفر

الان شما انتظار داری خدا برای عرب 1400 سال پیش که انسان زنده به گور می کردند،چطور حرف بزند که هم عربا شاخ در نیارن و رم نکنن و هم ما متوجه شیم؟؟انتظار
داری خدا بیاد این طبقات رو با اسم شون توضیح بده؟؟

البته در آیه 12 سوره فصلت هم خداوند اشاره دارد که کارکرد هر طبقه را به آن وحی کرده است...

قَضاهُنَّ سَبْعَ سَماواتٍ فی‏ یَوْمَیْنِ وَ أَوْحى‏ فی‏ کُلِّ سَماءٍ أَمْرَها وَ زَیَّنَّا السَّماءَ الدُّنْیا بِمَصابیحَ وَ حِفْظاً ذلِکَ تَقْدیرُ الْعَزیزِ الْعَلیم(فصلت/12)

در این هنگام آنها را به صورت هفت آسمان در دو روز آفرید، و در هر آسمانى کار آن را وحى فرمود، و آسمان پایین را با چراغ‌هایى زینت بخشیدیم، و حفظ کردیم،این است تقدیر

خداوند توانا و دانا

سلام
خب من هم اشاره کردم که قرآن مطلقا کتاب علمی یا فلسفی نیست که بخواهد با گذشت زمان کهنه شود...انسان،انسان است چه 1400 سال پیش باشد چه حالا و چه آینده...قرآن کتاب هدایت انسان است...شاید احکام آن برای 1400 سال پیش باشد ولی روح احکام ثابت و پایدارن...

برادر ببین،بحث سر اتمسفر زمین هستش،در آیات قبل،اول آفرینش زمین بود بعد آسمان زمین،در آیه گفته نشده آسمان ها یعنی منظور آسمان زمین یا همون جو زمین هست...آیات قبل،از سوره فصلت

آفرینش زمین :

قُلْ أَئِنَّكُمْ لَتَكْفُرُونَ بِالَّذِي خَلَقَ الْأَرْضَ فِي يَوْمَيْنِ وَتَجْعَلُونَ لَهُ أَنْدَادًا ذَلِكَ رَبُّ الْعَالَمِينَ ﴿۹﴾
بگو: آيا شما به آن كسي كه زمين را در دو روز آفريد كافر هستيد؟ و براي او همانندهائي قائل مي‏شويد؟ او پروردگار جهانيان است.

آمده شدن زمین برای حیات و پرداختن به جو زمین:

وَجَعَلَ فِيهَا رَوَاسِيَ مِنْ فَوْقِهَا وَبَارَكَ فِيهَا وَقَدَّرَ فِيهَا أَقْوَاتَهَا فِي أَرْبَعَةِ أَيَّامٍ سَوَاءً لِلسَّائِلِينَ ﴿۱۰﴾
او در زمين كوههائي قرار داد، و بركاتي در آن آفريد، و مواد غذائي مختلف آن را مقدر فرمود، اينها همه در چهار روز بود، درست به اندازه نياز تقاضا كنندگان!

ثُمَّ اسْتَوَى إِلَى السَّمَاءِ وَهِيَ دُخَانٌ فَقَالَ لَهَا وَلِلْأَرْضِ ائْتِيَا طَوْعًا أَوْ كَرْهًا قَالَتَا أَتَيْنَا طَائِعِينَ ﴿۱۱﴾
سپس اراده آفرينش آسمان فرمود در حالي كه به صورت دود بود، به آن و به زمين دستور داد به وجود آئيد و شكل گيريد، خواه از روي اطاعت و خواه اكراه! آنها گفتند: ما از روي طاعت مي‏آئيم!

میدانیم که جهان با یک بیگ بنگ یا یک انفجار بزرگ آغاز شده و در حال بسط و گسترش است که این موضوع در آیه 47 سوره ذاریات اشاره شده است.

وَالسَّمَاء بَنَیْنَاهَا بِأَیْدٍ وَإِنَّالَمُوسِعُونَ ﴿۴۷﴾
و ما آسمان را با قدرت خود بر افراشتیم و آن را همچنان گسترش می دهیم...

جالبه نگفته گسترش دادیم گفته شده میدهیم یعنی همچنان ادامه داره...

پس خدا از بالاتر از جو زمین هم بی اطلاع نیست...

سلام
بنده اصلا تفسیر خاصی نکردم... همه چیز عین معنای قرآن است.نباید آیات را به صورت جدا ازهم تفسیر کنید در غیر اینصورت درمعنا و مفهوم آیات دچار اشتباه می شویم.
آیات 9 و 10 و 11 که معنا و مفهومش مشخص است. در آیه 12 هم ابتدا اشاره شده (پس آنها= به زمین و آسمانش درآیه قبل بر میگردد)یعنی هم زمین و هم آسمانِ زمین را هفت طبقه کرده ایم...من جایی ندیدم بگوید آسمانِ اولیه!! گفته شده آسمانِ دنیا را با چراغ ها آذین کردیم، جایی گفته نشده آسمانِ دنیا یکی از طبقات است...
اینکه میفرمایید نمی شود آسمان چندین معنا بدهد درست نیست...یک کلمه در یک جمله میتواند معنا و مفهوم متفاوتی به خود بگیرد مثلا کلمه (شیر) را در نظر بگیرید :
شیر=شیر فلکه ی آب
شیر=شیر خوراکی
شیر=حیوان شیر
شیر=مجاز شجاعت
باید دید این کلمات با توجه به خود جمله و جملات قبل، چگونه بکار رفته اند سپس آن را معنا کرد...این هفت طبقه آسمان و هفت طبقه زمین در سوره طلاق آیه 12 نیز آمده که همان معنا را میدهد:

اللّهُ الَّذِی خَلَقَ سَبْعَ سَماوات وَ مِنَ الْأَرْضِ مِثْلَهُنَّ یَتَنَزَّلُ الْأَمْرُ بَیْنَهُنَّ لِتَعْلَمُوا أَنَّ اللّهَ عَلى کُلِّ شَیْء قَدِیرٌ وَ أَنَّ اللّهَ قَدْ أَحاطَ بِکُلِّ شَیْء عِلْماً
خداوند همان کسى است که هفت آسمان را آفرید، و از زمین نیز همانند آنها را; فرمان او در میان آنها پیوسته فرود مى آید تا بدانید خداوند بر هر چیز تواناست و این که علم او به همه چیز احاطه دارد! (طلاق/12)

در سوره بقره آیه 29
هُوَ الَّذی خَلَقَ لَکُمْ ما فِی الْأَرْضِ جَمیعاً ثُمَّ اسْتَوى إِلَى السَّماءِ فَسَوّاهُنَّ سَبْعَ سَماوات وَ هُوَ بِکُلِّ شَیْء عَلیمٌ
او خدائى است که همه آنچه را در زمین وجود دارد، براى شما آفرید; سپس به آسمان پرداخت; و آنها را به صورت هفت آسمان مرتب نمود; و او به هر چیز آگاه است.(بقره/29)

تمام آیاتی که اشاره شد آسمان یک معنا را میدهد...ببنید نمی گوید آسمان ها بلکه میگوید آسمان...یعنی منظورش یک آسمان یعنی آسمان زمین دراینجا یعنی همان جو زمین هست...

نه میخواستید واقعا طبقه باشد!!!خب مشخص است تقسیم بندیست...در مورد روایات هم نمی توان به آنها تکیه زیادی داشت. در خطبه 210 نهج البلاغه در مورد اختلاف در راوایات آمده است که:
آنچه در دست مردم است گاه حقّ است و گاه باطل، گاه صدق است و گاه کذب، گاه ناسخ است و گاه منسوخ، گاه عام است و گاه خاص، گاه محکم است و گاه متشابه، گاه احاديثى است که به دقّت حفظ و نقل شده، گاه رواياتى است که با ظنّ و گمان روايت شده است، ودر زمان حيات رسول خدا(صلى الله عليه وآله) آن قدر دروغ بر آن حضرت بسته شد که حضرت به پا خاست و خطبه اى خواند و فرمود: هر کس عمداً به من دروغى ببندد بايد جايگاه خويش را در آتش دوزخ مهيّا سازد!

اینکه تشخیص دهیم حدیث همان است که نقل شده یا آنکه مضمون آن درست نقل شده یا حدیث اعتبار داشته باشد جای بحث است...

خب موسع از وسع میاد،از نظر من ما چند نوع وسع داریم:
یک وسع معنای توانایی و قدرت میده .
یک وسع با توجه به آیات دیگر قرآن به معنای وسعت در چیزی معنا میده(وسعت درعلم،وسعت در رحمت،وسعت در روزی).

پس یک وسعت فیزیکی داریم و یکی وسعت معنوی پس دو گونه میتوان تفسیر کرد:

ما آسمان را با نیرو برافراشتیم و به راستی که ما گستراننده آن هستیم.
ما آسمان را با نیرو برافراشتیم و به راستی که ما توانایی خلقت همچین آسمانی را داریم.
احتمالا منظور شما تفسیر دوم هست...
به طور دقیق نمی توان گفت منظور کدام تفسیر است اما هر دو صورت میتواند درست باشد...به هر حال قرآن کلام وحی بوده و به زبان بشری تنزیل یافته و آنکه در این مورد تشخیص دهیم منظور آیه چه چیز بوده کمی مشکل است...

[HL]من هم به اعجاز علمی اعتقادی ندارم[/HL]، اصولاً علوم قرآن را برای مؤمنان می‌دانم در حالی که معجزه برای اثبات حقانیت قرآن به غیرمؤمنان است، گرچه می‌تواند کارکرد تقویت ایمان مؤمنان را هم داشته باشد ... حالا چرا جناب عامل تشریف نمی‌آورند اگر دفاعی دارند بیان کنند را نمی‌دانم ...

پناه می‌برم به خدا ... جناب دارنی من چیزی را که خودم با آن قانع نشده باشم را برای شما بیان نمی‌کنم مگر آنکه ذکر کنم که خودم هم قبولش ندارم یا رویش تردید دارم ... این چیزی است که خیلی‌ها رعایتش نمی‌کنند و به همین خاطر نمی‌توانند در بحث منصف باقی بمانند ...

آن نازل کردنی که در مورد انعام هست ظاهراً در مورد لباس هم هست:
وَأَنزَلَ لَكُم مِّنَ الْأَنْعَامِ ثَمَانِيَةَ أَزْوَاجٍ ...
يَا بَنِي آدَمَ قَدْ أَنزَلْنَا عَلَيْكُمْ لِبَاسًا ...

توضیح علامه مجلسی در این زمینه اینطور است:
وَ أَنْزَلَ لَكُمْ مِنَ الْأَنْعامِ ثَمانِيَةَ أَزْواجٍ فيه وجوه أحدها أن معنى الإنزال هنا الإحداث و الإنشاء كقوله قَدْ أَنْزَلْنا عَلَيْكُمْ لِباساً و لم ينزل اللباس و لكن أنزل الماء الذي هو سبب القطن و الصوف و اللباس يكون منهما فكذلك الأنعام تكون بالنبات و النبات بالماء. و الثاني أنه أنزلها بعد أن خلقها في الجنة عن الجبائي قال و في الخبر الشاة من دواب الجنة و الإبل من دواب الجنة و الثالث أن المعنى جعلها نزلا و رزقا لكم و يعني بالأزواج الثمانية من الأنعام الإبل و البقر و الغنم الضأن و المعز من كل صنف اثنان هما زوجان. أقول و قال البيضاوي وَ أَنْزَلَ لَكُمْ أي و قضى أو قسم لكم فإن قضاياه توصف بالنزول من السماء حيث كتب في اللوح أو أحدث بأسباب نازلة منها كأشعة الكواكب و الأمطار [بحار الأنوار (ط - بيروت)، ج‏61، ص: 107]

اما هیچ کدام این نظریات به تنهایی قطعی نیستند و ناقض اینکه این نزول واقعاً به معنای نزول از آسمان به زمین باشند نیست (گرچه نظر دوم همین را مطرح می‌کند، برای لباس هم می‌تواند به همین صورت باشد، حداقل لباسی که برای حضرت ابراهیم علیه‌السلام آورده شد و جزء میراث نبوت به حضرت یوسف علیه‌السلام رسید نازل شده‌ی خدا بود، کما اینکه قوچی که برای ذبح به جای حضرت ابراهیم علیه‌السلام آورده شد از آسمان آورده شد، همانطور که منّ و السّلوی که برای بنی‌اسرائيل آمد و سفره‌ای که از انواع اطعمه برای حوارون حضرت مسیح علیه‌السلام آورده شد از آسمان فروآورده شد) ... بلکه تلاش‌هایی هستند برای درک بهتر این گزاره‌های قرآن، همانطور که در بحث نزول آهن تلاش کرده‌اند با علوم جدید توضیحش بدهند و بهتر آن را بفهمند ...

این را که توضیح دادم بزرگوار ... اما لااقل در عصر حاضر جنبش‌هایی علمی به راه افتاده یا در آستانه‌ی به راه افتادن است ...

یعنی آیات قرآن مبهم‌تر از جملات کتاب آفرینش هستند؟

با این حساب اگر با هدایت برداشت‌هایمان از قرآن به مطالعه‌ی کتاب آفرینش بپردازیم می‌توانیم تعداد مسیرهای اشتباهی که با سعی و خطا باید طی کنیم را کاهش دهیم

از طریق فطرتی که در عالم ذر به انسان اعطا شده است

با اینکه خیلی از پاسخ‌های آماده و از قبل تعیین شده اشکال دارند با شما موافقم ولی با اینکه در اسلام نمی‌توان به سراغ چراها رفت و در اکثر موارد باید به دنبال یافتن پاسخ چگونه‌ها بود موافق نیستم ... درست عکس آن در علوم طبیعی است که چراها خیلی زود به بن‌بست می‌رسند و ادعایی هم ندارند که چراها را داشته باشند و کارشان توصیف طبیعت است که یعنی بیان چگونگی‌ها ... نه چراها ...

علم ... ولی بزرگوار علم که اختراع انسان نیست، انسان کنجکاو تلاش کرد و به بخشی از آن دست یافت، رسید نه اینکه بسازد، خود این علم از کجا آمده است، جواب ما خداست و دین خدا ..

بله بزرگوار باز هم در کار خدا دخالتی نکرده‌ایم ...
برای اینکه اولاً از خود قرآن برایتان مثال آوردم از اینکه می‌شود aging را متوقف کرد و یا به شدت کند کرد تا آنجا که بتوان تا قیام قیامت زنده ماند، یا به قول روایات شخص آنقدر زنده بماند که خودش بخواهد که بمیرد ... و دوماً اینکه با این کار فقط مرگ طبیعی در اثر پیری است که متوقف می‌شود و بحث نامیرایی پیش نمی‌آید، همین الآن هم بیشتر مرگ و میرها از غیر از پیری است ... تصادفات و بیماری‌ها ...
در مورد بیماری‌ها هم حتی اگر تمام بیماری‌ها را هم درمان کنیم همچنان مطابق این روایت است که برای هر مرضی درمانی هست مگر برای مرض مرگ، معنای مرض مرگ را هم اینطور تفسیر کرده‌اند که مرضی که انسان در آن بمیرد، یعنی خود بیماری بهانه‌ای باشد برای رسیدن مرگ به انسان، که در این صورت حتی اگر مرضی پیش‌پاافتاده باشد که درمانش موجود هم هست و ساده هم هست ولی باز اگر قرار باشد شخص در آن بمیرد خواهد مرد، حالا یا بخاطر اشتباه درمانی یا کادر پزشکی، یا اینکه ناگهان اتفاق جدیدی در دل این بیماری برای شخص بیفتد که از چشم دیگران مخفی بوده یا قص علی هذا ... با این حساب حتی اگر همه‌ی درمان‌ها هم کشف شوند همچنان نمی‌شود گفت در کار خدا دخالتی شده است و مثلاً خدا می‌خواست کسی بمیرد ولی ما نگذاشتیم، العیاذ بالله ...

موارد متعددند ... ولی دین با فن‌آوری‌های معمول که مخالفت نمی‌کند ... با سلاح‌های کشتار جمعی مخالفت می‌کند، با عوامل ایجاد فساد و فحشاء مخالف است، با لهو و لعب مخالفت می‌کند، با ماشین رختشویی که مخالفتی نکرده است ... اینکه خودش درست نکند یک بحث است و اینکه شما می‌فرمایید تحریم می‌کند بحث دیگری است ...

فکر نکنم اینکه دستشویی آمده باشد کنار آشپزخانه یا چسبیده به اتاق نشیمن طراحی بشود جزء پیشرفت‌های انسان مدرن محسوب شود ...
مضاف اینکه آن‌ها با آن وضع زندگی‌اشان خو کرده بودند، برای مثال آن صحابی رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله که بیابانگرد بود وقتی اسلام آورد و خواست ساکن مدینه گردد برای خودش چادری در بیابان کنار شهر زد و ساکن آنجا شد و به داخل شهر نیامد ...

تمامی پیامبران علوم زیادی داشتند ولی همه فقط قومشان را دعوت به خوب شدن و انسان شدن می‌کردند و می‌فرمودند که اگر از ما تبعیت کنید دربهای رحمت خدا از زمین و آسمان برایتان باز می‌شود

مطمئن نیستم منظورتان چیست، اینکه چون پیامبر خدا شارح آیات قرآن هستند و علم هم شارح این دسته از آیات قرآن است پس علم هم‌شأن پیامبر خداست؟ اگر منظورتان همین است باید توجه کرد که پیامبر خدا علم قطعی به آیات قرآن دارند ولی علوم ظنی فقط می‌توانند ظنّ و گمان‌هایی عالمانه را نسبت به کتاب خدا شکل بدهند ... فرق بین پیامبر خدا و علوم طبیعی می‌شود فرق بین علوم Ontic و علوم Epistemic، می‌شود همانکه خداوند فرمود ظن و گمان انسان را از حقیقت بی‌نیاز نمی‌کند، یعنی علوم طبیعی انسان را از داشتن پیامبری که علم و حکمت را بیاموزد بی‌نیاز نمی‌کند ...