این چه صیغه ای است؟

با سلام آیه" فَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتابَهُ بِيَمِينِهِ فَيَقُولُ هاؤُمُ اقْرَؤُا كِتابِيَهْ" در مجمع البيان گفته: كلمه" هاؤم" امر به چند نفر است و به منزله" هاكم" است، و اگر طرف مرد باشد، مى‏گويى" هاء يا رجل"، و به دو مرد مى‏گويى" هاؤما يا رجلان"، و به جمعيتى مى‏گويى" هاؤم يا رجال"، و به يك زن مى‏گويى" هاء يا امرأة"- و همزه را كسره مى‏دهى و بعد از همزه حرف" ياء" نمى‏آورى- و به دو زن مى‏گويى" هاؤما"، و به چند زن مى‏گويى" هاؤن"، و اين لغت اهل حجاز است.
و اهل نميم و قيس، در مفرد مذكر مثل اهل حجاز مى‏گويند:" هاء" و به دو نفر مى‏گويند:" هاءا" و به جماعت مردان مى‏گويند:" هاؤا"، و به يك زن" هاءى"، و به چند زن" هاؤن".
و بعضى از قبايل عرب بجاى همزه كاف مى‏آورند، مى‏گويند:" هاك، هاكما، هاكم، هاك، هاكما، هاكن" و در همه اين زبانها اين كلمه به معناى" بگير" است، و اين امرى است كه نهى ندارد «1».
اين آيه شريفه و ما بعدش تا كلمه" خاطئون" بيان تفصيلى اختلاف حال مردم در روز قيامت است، اختلافى كه از حيث سعادت و شقاوت دارند، و ما در سابق در تفسير" مَنْ أُوتِيَ كِتابَهُ بِيَمِينِهِ" «2» گفتارى در معناى دادن كتاب به دست راست اصحاب يمين داشتيم، و ظاهرا خطاب در جمله" هاؤُمُ اقْرَؤُا كِتابِيَهْ" به ملائكه باشد، و هاء در كلمه" كتابيه" و همچنين در آخر همه آيات بعدى، هاى وقف است، كه اصطلاحا آن را هاى استراحت مى‏نامند.
و معناى آيه اين است كه: اما كسى كه كتابش به دست راستش داده شده رو به فرشتگان مى‏كند و مى‏گويد: بياييد نامه عمل مرا بگيريد و بخوانيد كه چگونه به سعادت من حكم مى‏كند.