زیارت چیست ؟ اقسام و فوائد زیارت کدامست ؟

تب‌های اولیه

14 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
زیارت چیست ؟ اقسام و فوائد زیارت کدامست ؟

تعریف زیارت :
زیارت در لغت به معنای دیدن کردن ، به دیدار کسی رفتن ، و ... می باشد. به دیدار او رفت ، از او دیدن کرد ، هم معنای زیارت است.

زیارت در اصطلاح :
در فرهنگ و اصطلاح مذهبی زیارت نوعی دیدار خاص (توام با اکرام) از بزرگان و پیشوایان دینی است چه به حسب ظاهر در قید حیات باشند و یا از دار دنیا رخت بر بسته باشند چون به فرمایش صریح خدای متعال در قرآن کریم این بزرگواران که شهدای دار فنا می باشند زنده و مرزوق رب جلیل هستند :

« بل احیاء عند ربهم یرزقون » . 1
بلکه آنان زنده هستند و در نزد پروردگارشان رزق داده می شوند .

علم زیارت :
دانستن آداب و کیفیت زیارت بزرگان خود علمیست آموختنی به عبارت دیگر می توان گفت علم زیارت ، علم ارتباط اهل ایمان با پیشوایان و رهبران معصوم خود می باشد .

پی نوشت :
1 - سوره ی آل عمران آیه ی 169 .

ادامه دارد ...

زیارت به حواس ظاهره (حسّی) :
در چنین زیارتی انسان با حواس ظاهره مانند نگاه و مصافحه و بوسیدن ، مزور ( زیارت شونده) را زیارت می کند . زیارت حسی به تنهایی فضیلتی ندارد چنان که منافقین هم زیارت حسی داشته اند . ولی در دل بغض این عزیزان را در دل داشته اند .

زیارت در عالم خیال :
زائر در چنین حالتی بزرگوارانی را که در حضورش نیست در ذهن و خیال خود زیارت می کند مثلا با عکس و سایر نمادهای منسوب به آنان زیارت می کند .
امشب زغمت میان خون خواهم خفت
از بستر عافیت برون خواهم شد
باور نکنی خیال خود را بفرست
تا در نگری که بی تو چون خواهم خفت


زیارت با دل :

در چنین زیارتی زائر از سویدای دل با مزور ارتباط برقرار نموده و او را زیارت می کند . در زیارت دل که زیارت حقیقی هست بعد زمانی و مکانی تأثیری ندارد . اگر چه این زیارت با زیارت حسّی آمیخته شود نور علی نور خواهد بود اما به هر حال اصل زیارت به دل است .
گر چه دوریم به یاد تو سخن می گوئیم
بعد منزل نبود در سفر روحانی

به خصوص که حضرات معصومین سلام الله علیهم زنده و به اشراف ملکوتی از زیارت زائر مطلع و نظاره گر و متقابلا جواب زیارت را می دهند .

خداوند همه ی ما را هم در دنیا و هم در آخرت ، هم مشمول زیارت و هم مشمول شفاعت اهل بیت عصمت و طهارت قرار بدهد .

ادامه دارد ....

با کسب اجازه از جناب استاد سلیم

معنای زیارت
زیارت از ریشه (زور)به معنای عدول از چیزی است . دروغ را از آن جهت زور گویند که مایل و منحرف از راه حق می گیرد . زائر را از آن جهت زائر می گویند که وقتی به زیارت تو می آید از غیر تو عدول می کند و روی بر می گرداند .
زیارت در عرف آن است که انسان با انگیزه بزرگداشت کسی و انس گرفتن با او به او روی آورد .

فلسفه ی زیارت
تعظیم و تکریم و یاد کردن انسانهای شایسته و نیز زنده نگه داشتن نام و یاد آنها لازمه محبت انسان به نیکیها و کمالات است و ریشه در فطرت و سرشت آدمی دارد .
حکمت زیارت
زیارت ، حضور عارفانه ی عاشق در دیار معشوق اظهار عشق و ارادت محب به محبوب ، سرسپردن سرباز در پیش پای سردار است .
زیارت اعلان فروتنی دین دار در برابر دین و پیشوایان دینی عرضه خویشتن بر ترازو و ابزار سنجش و ایستادن در برابر آیینه و معیار کمال است .

زیارت در روایات

عبدالله پسر خلیفه ی دوم از رسول اکرم (صلی الله علیه وآله ) نقل کرده است که فرمود:
من جائنی زائرا لا تحمله الا زیارتی کان حقا علی ان اکون له شفیعا یوم القیامه
هر کس به زیارت من بیاید و انگیزه ای جز زیارتم نداشته باشد ، بر من لازم است که شفیع او در روز قیامت باشم.
همچنین آورده است که پیغمبر اکرم (صلی الله علیه وآله) فرمود:
من زار قبری و جبت له شفاعتی

اسحاق بن عمار از امام صادق علیه السلام روایت می کند که فرمود:
مرواه بالمدینه فسلموا علی رسول الله (صلی الله علیه وآله) و ان کانت الصلاه تبلغه من بعید
به مدینه بروید و بر پیامبر ( صلی الله علیه وآله و یلم ) سلام بدهید هرچند که سلام از راه دور به آن حضرت نیز می رسد .
زیارت از راه دور هرچند مورد قبول و توصیه است اما این حدیث نشان می دهد که حضور زائر در کنار مزور و قبر وی خصوصیتی دارد از جمله :
1) بهره مند شدن از فضای معنوی حرم های شریف که محل تردد فرشتگان ارواح انبیا و اولیا و محل تردد و تعلق ویژه روح بلند آن مزور است و دعا کردن در مظان استجابت دعا.
2) گسترش فرهنگ توحیدی و ولایت اهل بیت عصمت و طهارت در بین راهها و شهرها و مسیر مشاهده مشرفه.
3) نشانه ی صداقت زائر در دوستی و علاقه به مزور .
4)ارتباط ملتها و ملیتهای مختلف و آگاهی از مشکلات و امکانات یکدیگر .
5) عمل به توصیه ی کلی قرآن بر سیر در اطراف زمین و تماشای فرجام مجرمان .
6) وفاداری به مقتدا و تعهد به پبمانی که با او بسته است .
7)حرمهای شریف امامان معصوم ( علیه اسلام) در طول تاریخ ، مراکز علم ، تبلیغ و ترویج دین مبدا قیام ها و نهضت ها محل پیمان بستن و هم قسم شدن برای انقلابها ی رهایی بخش و ... بوده است ، این برکات از رفت و آمد زائران ناشی می شود .

زیارت در فقه

فقهای شیعه و سنی با استناد با توصیه ها و تاکیدات فراوانی که درباره زیارت شده است فتوا به استحباب زیارت داده اند به عنوان نمونه :
الف) عالم بزرگ اهل سنت ابن قدامه می گوید زیارت قبر پیامبر (صلی الله علیه و آله) مستحب است زیرا از خود آن حضرت روایت شده است : من حج فزار قبری بعد وفاتی فکانما زارنی فی حیاتی
ب) ابن هبیره نیز می گوید : پیشوایان 4 گانه اهل سنت ( مالک ، شافعی ، احمد حنبلی ، ابو حنیفه) بر استحباب زیارت پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله ) اتفاق کردند .

فوائد و بركات بي شماري براي زيارت متصور است ، از جمله ي مهم ترين آن ها مي توان به موارد زير اشاره كرد :

فائده ي عقلي و معرفتي :
زائر به بهانه ي زيارت با مقامات و كمالات و شئون مزور ( زيارت شونده ) آشنا مي شود . متون زيارتي وارده از حضرات معصومين سلام الله عليهم كه از آداب زيارت محسوب مي شود داراي محتواي معرفتي بالايي پيرامون مقامات آن بزرگواران است از جمله زيارت مشهور جامعه ي كبيره كه يك دوره امام شناسي و شناخت نامه فشرده از كمالات و مراتب والاي معنوي معصومين عليهم السلام در نظام تكوين و تشريع است .

فائده ي عاطفي و محبتي :
دل هاي تفتيده از عشق به اهل بيت عصمت و طهارت سلام الله عليهم با زيارت تسكين مي يابد و بر محبت آنان افزوده مي شود . زيارت موجب ابراز عواطف و اظهار احساسات قلبي و دروني محبان نسبت به محبوب شده او را بر آورده و او را به وصال جانان مي رساند .

ادامه دارد ...

فائده ي رواني :
به بركت عبادت زيارت ، عقيده اي كه زائر نسبت به حضرات معصومين سلام الله عليهم دارد ، تلقين و تحكيم مي شود .

فائده تربيتي :
به تجربه رسيده زائراني كه قبل از زيارت ، انحرافات اخلاقي و عملي داشته اند وقتي در معرض روحانيت زيارت شونده و معنويت اماكن و مشاهد مشرفه اهل بيت عصمت و طهارت قرار مي گيرند از معصيت و نافرمانبرداري الهي منصرف شده و جزو توابين مي گردد و مصداق آيه ي شريفه زير مي شوند :
قال الله تعالي :
« ان الله يحبب التّوابين و يحبب المتطهرين » .
1
تحقيقاَ خداوند متعال بسيار توبه كنندگان و پاكي طلبان را دوست مي دارد .
از جمله ي افراد توبه كاري كه چنين فائده اي او را عاقبت به خير نمود حر بن يزيد رياحي مي باشد كه به بركت زيارت ولي الله زمان حضرت سيدالشهداء سلام الله عليه به سعادت ابدي رسيد و در ركاب حجت مظلوم خدا به شهادت رسيد و رضايت الهي را نصيب خود نمود .

پي نوشت :
1 - سوره ي بقره آيه ي 222 .

ادامه دارد ....

فائده ي عبادي :
زيارت اگر چه تكريم و بزرگداشت معصومين سلام الله عليهم است اما خودش يك عبادت بزرگ الهي محسوب مي شود .

قال رسول الله صلي الله عليه و آله لعلي :
« يا علي ! من زارني في حياتي او بعد مماتي ، او زارك في حياتك او بعد مماتك ، او زارك ابنيك في حياتهما او بعد مماتها ، ضمنت له يوم القيامه ان اخلصه من اهوالها و شدائدها حتي اصيبر معي في درجتي » .

حضرت رسول اكرم صلي الله عليه و آله خطاب اميرالمومنين علي سلام الله عليه فرمودند :
اي علي هركس زيارت كند مرا در حال حياتم يا بعد مماتم ، يا زيارت كند تو را در حال حياتت يا مماتت ، يا زيارت كند دو فرزندت( حسنين سلام الله عليهما ) را در حال حيات يا در حال ممات ، من ضمانت مي كنم كه او را از ترس و سختي هاي روز قيامت نجات دهم و او را با خودم سير بدهم و بگردانم در درجه ي خودم .

فائده ي ميثاقي :
زيارت به نوعي اعلان بيعت و تجديد ميثاق زائر با پيشوايان معصوم سلام الله عليهم اجمعين است كه در هر نوبت زيارت اين امر تجديد مي شود .

ادامه دارد ....

[=Microsoft Sans Serif]اركان زيارت چه چيز است :
زائر :
لوازم زائر هم براي زيارت عبارت مي باشد از دو مطلب :
1 - مراعات شرائط ظاهري مانند عسل يا وضو .
2 - خشوع باطني .
3 - فراموش كردن چيزهاي ديگر .
4 - ياد معصوم .
5 - معرفت اجمالي درباره ي زيارت شونده و مقام او .

فعل زيارت :
لوازم فعل زيارت :
1 - زيارت بايد تخيلي نباشد بلكه قلبي باشد . اگر چه در اثر تكرار اين زيارت هاي تخيلي امكان دارد زائر به توفيق تحصيل زيارت قلبي مشرف شود . زيارت تخيلي اشكالي نداشته و مردود نيست .
2 - زيارت همراه با معرفت ولو اجمالي باشد .
3 - زيارت با آداب شرعي انجام شود مانند : رو به قبله بودن - اذن دخول .

مزور ( زيارت شونده ) :
لوازم مزور ( زيارت شونده ) :
زيارت شونده بايد زنده باشد و گرنه زيارت زيارت اموات است لكن زيارت حضرات معصومين سلام الله عليهم و شهدا و اولياي الهي اينان زندگانند .

خداوند توفيق زيارت امام زمانمان ارواحنا فداه و ساير حضرات معصومين و مشاهد مشرفه را نصيب ما بگرداند .:Gol:

به اعتبار بعد مکانی ، زیارت به اقسامی زیر تقسیم می گردد :

زیارت قریب ( نزدیک ) :
در چنین زیارتی مؤمن توفیق دارد که از نزدیک به زیارت معصوم سلام الله علیه و سایر اولیای الهی نائل شود ، که تأکید اخبار زیارت بیشتر به این نوع زیارت اشاره دارد . در این نوع زیارت مؤمن هم حسّاَ و هم قلباَ اولیای الهی و در رأس آنان چهارده وجود مقدس سلام الله علیهم اجمعین را زیارت می کند .

زیارت بعید ( دور ) :
مؤمن به عللی از جمله بعد مکانی یا عدم تمکن مالی سفر و یا موانع دیگر امکان اختیاری برای حضور و شرفیابی در محضر قدسی معصومین سلام الله علیهم یا مشاهد مشرّفه ی و زیارت آنان را ندارد ، لذا از راه دور به صورت قلبی نه حسی حضرات را زیارت می کند ، از لوازم این نوع زیارت ، استفاده از زیارت نامه های وارد شده می باشد . زیارت نامه ها جبران زیارت نزدیک شیعیان و جبران زیارت غائبین و ابعدین و تکمیل کننده ی حاضرین است . اگر چه زیارت نامه ها صرفاَ برای زیارت از راه دور نیست . بلکه هنگام زیارت قریب هم مورد استفاده قرار می گیرند . زیارت بعید هم مانند زیارت قریب دارای آداب خاصی می باشد که در متون زیارتی و آداب زیارت آمده است . در زیارت از راه دور اگر کسی علم خواندن این زیارت نامه ها را ندارد می تواند با مختصر سلامی زائر آن بزرگواران شود مانند :
السلام علیکم یا اهل بیت النبوة
السلام علیک یا رسول الله
السلام علیک یا امیرالمؤمنین
السلام علیک یا اباعبدالله الحسین

و یا می تواند حکایت کننده باشد دیگری زیارت مأثوره می خواند و او هم پس از شنیدن آن را حکایت کند .

و من الله التوفیق

در مورد حقيقت توسل هم مطالبي بگذاريد
چگونگي توسل و نيت صحيح
يعني در حاجت دادن به زائر مستقل نيستند؟
يا گونه اي ديگه هست
ممنون

يحيي;79638 نوشت:
در مورد حقيقت توسل هم مطالبي بگذاريد
چگونگي توسل و نيت صحيح
يعني در حاجت دادن به زائر مستقل نيستند؟
يا گونه اي ديگه هست
ممنون

با سلام.

حقیقت توسل با حقیقت تشیع بسیار نزدیک است. شیعه، یعنی پیروی از اهل بیت(ع) برای نزدیک شده به خداوند و توسل هم چیزی جز واسطه قرار دادن معصوم و پیروی از آنها برای تقرب به خداوند نیست. در حقیقت توسل به اولیاى الهى، به معناى واسطه (و سبب) قرار دادن آن انسان‏هاى پاک و مقرب درگاه الهى و طلب دعاى خیر آنان در حق متوسّلان است.




گفتنى است علت اینکه خداوند به پیامبران و اولیاى الهى، چنین نقشى را داده تا مردم به آنان به عنوان واسطه و سبب بنگرند، این است که اوّلاً خداوند، با این کار، اولیاى خود را در کانون توجه و اقبال مردم قرار دهد تا در عمل، مردم با مراجعه به آنان و الگوگیرى از آنان، به طریق هدایت و سعادت دست یابند. ثانیاً از آنجا که اولیاى الهى، انسان‏هایى مثل خود ما هستند، خیلى زود و راحت مى‏توانیم با آنان رابطه عاطفى و نزدیک برقرار مى‏کنیم و همین ارتباط سریع، ما را به این اسوه‏ها نزدیک مى‏کند و ما را در معرض هدایت آنان قرارمى‏دهد.

روش توسل به معصومین علیهم السلام و دیگر اولیاى الهى نیز این است که هنگام دعا و درخواست از خداوند، خدا را به حق آنان و پاکى آنان بخوانیم. در حقیقت به خداوند عرض کنیم که هر چند ما به سبب گناه و عصیان و نافرمانى، استحقاق نداریم که حاجت و خواسته ما برآورده شود؛ لکن به واسطه علقه و ارتباط معنوى و محبّت و پیروى از اولیاى تو، تو را به حق این آبرومندان درگاهت مى‏خوانیم که حاجت ما را برآورده سازى.

با توجه به بیان فوق، توسّل نوعى خواندن خدا و دعا کردن است که در آن خدا را به اولیایش مى‏خوانیم. بله گاهى براى این که آن رابطه و علقه معنوى با اولیاى الهى را - که در اثر پیروى و پیمودن راه و روش و مکتب آنان حاصل مى‏شود - بیشتر کنیم، اعمال صالحى (همچون حج یا انفاق به مستمندان) را به نیابت از آنان انجام مى‏دهیم و ثوابش را به روح آنان هدیه مى‏کنیم یا در مناسبت‏هاى شادى آنان (مثل میلاد). یا غم و حُزن آنان (مثل ایام شهادت)، با اظهار شادى یا حزن به آنان اظهار علاقه و همراهى مى‏کنیم.
تمامی زیارات، به خصوص زیارت جامعه کبیره و مانند آن، روش هایی برای توسل به معصومان هستند، در این زمینه خواندن دعای توسل با توجه و حضور قلب توصیه می شود. استمرار در این دعا می تواند آثار معنوی فراوانی داشته باشد.





بر اساس آيات و روايات، ارتباط خاصى ميان قبر برزخى و قبر خاكى، يعنى بين روح انسان در برزخ و بدن مادى او در قبر خاكى وجود دارد. اين ارتباط، در اصل از ارتباط روح و بدن مادى كه در طول زندگى دنيوى با يكديگر يك نوع اتحاد داشته‏اند، سرچشمه مى‏گيرد كه با قطع تعلق روح از بدن پس از مرگ به كلى از ميان نمى‏رود، بلكه يك نوع ارتباط در حدّ پايين‏ترى ميان روح برزخى و بدن مادى و خاكى وجود دارد، البته نه در حد و اندازه‏اى كه در زندگى دنيوى و در دوران تعلق روح به بدن وجود داشت و نه با آن كيفيت و كميت، بلكه در ميزانى ضعيف‏تر و با كم و كيفى ديگر. از همين رو، قبر خاكى با قبر و عالم برزخى روح ارتباطى دارد كه نقاط ديگر اين ارتباط را ندارند، و به همين جهت است كه على رغم حضور روح در عالمى فوق ماده، زمان و مكان [برزخ‏] توجه خاصى به بدن مادى و نقطه‏اى كه بدن خاكى در آن است، دارد و بر اساس همين ارتباط ميان قبر خاكى و قبر برزخى است كه دستورات و احكام خاصى در باب قبر، تشييع جنازه، كفن، دفن، حرمت قبر، استحباب زيارت قبور، دعا، طلب رحمت و مغفرت بر سر قبور و نظاير آنها در شريعت اسلامى وجود دارد.
اين ارتباط روح با قبر خاكى موجب مى‏شود كه بتوان از اين طريق بهتر با روح رابطه برقرار و به او توجه كرده و نيز توجه او را جلب كرد، بدين جهت در روايات تأكيد فراوانى بر زيارت قبور، دعا، طلب رحمت و مغفرت و تلاوت قرآن كريم بر سر قبرها شده است، هر چند اين آداب در هر جايى براى مردگان خوب است، ولى به دليل ارتباط قبر برزخى با قبر خاكى بر انجام اين آداب بر سر قبرها تأكيد بيشترى شده و از استحباب بيشترى برخوردار است. از طرفى ارواح نيز بر اساس اين ارتباط با بدن مادى و قبر خود از حضور مؤمنان مسرور و مبتهج مى‏شوند. امام صادق (ع) مى‏فرمايد: «قسم به خداى متعال، مردگان رفتن شما را [بر سر قبورشان‏] مى‏دانند و با حضور شما مسرور مى‏شوند و با شما اُنس مى‏گيرند و بهره‏مند مى‏شوند»،(1).
امّا مهم‏ترين اثر دنيوى زيارت اهل قبور براى انسان، تذكر مرگ و يادآورى اين رخداد مهمّ است و اين خود، موجب باز داشتن انسان از بازى‏هاى دنيوى،(2)، مانع انجام كارهاى زشت و ناروا،(3) باعث انجام اعمال و كردار نيك،(4) سبب بى رغبتى و كم خشنودى از دنيا،(5) و زمينه‏ساز عبرت آموزى است،(6).
رو به گورستان دمى خامش نشين آن خموشان سخن‏گو را ببين‏
ليك اگر يك رنگ بينى خاكشان نيست يكسان حالت چالاكشان‏
شحم و لحم زندگان يكسان بود آن يكى غمگين، دگر شادان بود
تو چه دانى تا ننوشى قالشان ز آنكه پنهان است بر تو حالشان‏
بشنوى از قال‏هاى و هوى را كى ببينى حالت صد توى را
(7) راجع به حرم اهل‏بيت و معصومين نيز مسأله اين طور است كه: اولاً، توجه آن عزيزان به آن مكان‏ها بيشتر است.
ثانياً، با وجودى كه خداوند همه جا هست ولى توجه خداوند به حرم معصومين و بعضى از مكان‏ها بيشتر است. مثلاً راجع به مسجد قبا قرآن مى‏فرمايد: فِيهِ رِجالٌ يُحِبُّونَ أَنْ يَتَطَهَّرُوا در آن كسانى هستند كه دوست دارند پاك شوند و اين ملاك در هر مكانى باشد. بيشتر مورد توجه خداوند قرار مى‏گيرد و حرم معصومين يكى از بارزترين مصاديق اين آيه شريفه است. زيرا در سال ميليون‏ها انسان براى توبه و ارتباط با خداوند در اين مكان‏ها حاضر مى‏شوند.
ثالثاً، انسان‏هاى معمولى در حدى نيستند كه در هر زمان و مكانى بتوانند با خداوند و يا اولياء الهى رابطه برقرار كنند، لذا سفارش شده كه در مكان‏هاى مقدس و زمان‏هاى حساس مثل شب جمعه، شب قدر، روز عرفه و. بر اين كار اهتمام ورزند.
رابعاً، زيارت قبور و حرم اهل‏بيت و بزرگان موجب زنده نگه‏داشتن آنها مى‏گردد. امروزه اثرى از يزيد و شمر و ابوسفيان و امثال آنها نيست ولى اهتمام مسلمين و مؤمنين بر ساخت حرم و زيارت معصومين، موجب گشته كه اولياء الهى هميشه زنده و مطرح باشند و اين خود يكى از مصاديق تعظيم شعائر الهى است.
پى‏نوشت‏
(1) (وسائل الشيعه، ج 2، ص 878 و نيز در اين باب نگا: عروج روح، استاد محمد شجاعى، مقدمه و تدوين محمدرضا كاشفى، تهران، كانون انديشه جوان، چاپ اوّل، 1379 ش، ص 71- 76)
(2) (نگا: نهج‏البلاغة، ترجمه دكتر سيد جعفر شهيدى، خطبه 84، ص 66)
(3) (همان خطبه 99، ص 92)
(4) (همان، كلمات قصار، 31، ص 364)
(5) (همان، كلمات قصار 349، ص 423)
(6) (همان، خطبه 221، ص 252)
(7) (مثنوى 3 4764- 4768)