***** خطبه شعبانیه = در استانه ماه ضیافت *****
تبهای اولیه
در محضرخطبه شعبانيه :
عَنِ الرِّضَا عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِيٍّ عليه السلام قَالَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلی الله عليه وآله خَطَبَنَا ذَاتَ يَوْمٍ فَقَالَ:
أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّهُ قَدْ أَقْبَلَ إِلَيْکُمْ شَهْرُ اللَّهِ بِالْبَرَکَةِ وَ الرَّحْمَةِ وَ الْمَغْفِرَةِ شَهْرٌ هُوَ عِنْدَ اللَّهِ أَفْضَلُ الشُّهُورِ وَ أَيَّامُهُ أَفْضَلُ الْأَيَّامِ وَ لَيَالِيهِ أَفْضَلُ اللَّيَالِى وَ سَاعَاتُهُ أَفْضَلُ السَّاعَاتِ.
اى مردم! ماه خدا با برکت و رحمت و آمرزش به سوى شما رو کرده است.
ماهى که نزد خدا، بهترين ماههاست و روزهايش بهترين روزها و شبهايش بهترين شبها و ساعتهايش بهترين ساعتهاست.
هُوَ شَهْرٌ دُعِيتُمْ فِيهِ إِلَى ضِيَافَةِ اللَّهِ وَ جُعِلْتُمْ فِيهِ مِنْ أَهْلِ کَرَامَةِ اللَّهِ أَنْفَاسُکُمْ فِيهِ تَسْبِيحٌ وَ نَوْمُکُمْ فِيهِ عِبَادَةٌ وَ عَمَلُکُمْ فِيهِ مَقْبُولٌ وَ دُعَاؤُکُمْ فِيهِ مُسْتَجَابٌ فَاسْأَلُوا اللَّهَ رَبَّکُمْ بِنِيَّاتٍ صَادِقَةٍ وَ قُلُوبٍ طَاهِرَةٍ أَنْ يُوَفِّقَکُمْ لِصِيَامِهِ وَ تِلَاوَةِ کِتَابِهِ.
ماهى که در آن شما را به مهمانى خدا دعوت کرده اند و شما در آن از اهل کرامت خدا شده ايد. نفسهاى شما در آن ثواب تسبيح و ذکر خدا دارد و خواب شما ثواب عبادت.
اعمال شما در آن پذيرفته است و دعاهاى شما مستجاب، پس، از پروردگار خويش با نيت هاى راستين و دلهاى پاک، بخواهيد که توفيق روزه اين ماه و تلاوت قرآن در آن را به شما عنايت فرمايد.
فَإِنَّ الشَّقِيَّ مَنْ حُرِمَ غُفْرَانَ اللَّهِ فِى هَذَا الشَّهْرِ الْعَظِيمِ وَ اذْکُرُوا بِجُوعِکُمْ وَ عَطَشِکُمْ فِيهِ جُوعَ يَوْمِ الْقِيَامَةِ وَ عَطَشَهُ وَ تَصَدَّقُوا عَلَى فُقَرَائِکُمْ وَ مَسَاکِينِکُمْ وَ وَقِّرُوا کِبَارَکُمْ وَارْحَمُواصِغَارَکُمْ وَ صِلُوا أَرْحَامَکُمْ.
پس شقى و بدبخت، آن کسى است که در اين ماه بزرگ، از آمرزش خدا بى بهره شود. در اين ماه باگرسنگى و تشنگى خود، گرسنگى و تشنگى روز قيامت را بياد آوريد. به فقيران و درماندگان کمک وياری کنيد.
به پيران و کهنسالان احترام و به کودکانتان ملاطفت و مهربانى نموده و با خويشاوندان رفت و آمد داشته باشيد.
وَ احْفَظُوا أَلْسِنَتَکُمْ وَ غُضُّوا عَمَّا لَا يَحِلُّ النَّظَرُ إِلَيْهِ أَبْصَارَکُمْ وَ عَمَّا لَا يَحِلُّ الِاسْتِمَاعُ إِلَيْهِ أَسْمَاعَکُمْ وَ تَحَنَّنُوا عَلَى أَيْتَامِ النَّاسِ يُتَحَنَّنْ عَلَى أَيْتَامِکُمْ وَ تُوبُوا إِلَى اللَّهِ مِنْ ذُنُوبِکُمْ.
زبان خود را از گفتار ناشايست نگاه داريد. ديدگان خود را از ديدن ناروا و حرام بپوشانيد و گوشهاى خود را از شنيدن آنچه نادرست است، باز داريد. با يتيمان مردم مهربانى کنيد تا بعد از شما با يتيمان شما مهربانى کنند. از گناهان خود به سوى خدا توبه و بازگشت کنيد.
وَ ارْفَعُوا إِلَيْهِ أَيْدِيَکُمْ بِالدُّعَاءِ فِى أَوْقَاتِ صَلَاتِکُمْفَإِنَّهَا أَفْضَلُ السَّاعَاتِ يَنْظُرُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِيهَا بِالرَّحْمَةِ إِلَى عِبَادِهِ يُجِيبُهُمْ إِذَا نَاجَوْهُ وَ يُلَبِّيهِمْ إِذَا نَادَوْهُ وَ يُعْطِيهِمْ إِذَا سَأَلُوهُ وَ يَسْتَجِيبُ لَهُمْ إِذَا دَعَوْهُ.
در اوقات نماز، دستهاى خود را به دعا برداريد، زيرا که وقت نماز بهترين ساعتهاست و در اين اوقات، حق تعالى با رحمت، به بندگانش مى نگرد و اگر با او مناجات کنند، پاسخشان دهد و چنانچه او را ندا کنند لبيکشان گويد و اگر از او بخواهند عطا کند و چون او را بخوانند مستجابشان گرداند.
َ ارْفَعُوا إِلَيْهِ أَيْدِيَکُمْ بِالدُّعَاءِ فِى أَوْقَاتِ صَلَاتِکُمْفَإِنَّهَا أَفْضَلُ السَّاعَاتِ يَنْظُرُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِيهَا بِالرَّحْمَةِ إِلَى عِبَادِهِ يُجِيبُهُمْ إِذَا نَاجَوْهُ وَ يُلَبِّيهِمْ إِذَا نَادَوْهُ وَ يُعْطِيهِمْ إِذَا سَأَلُوهُ وَ يَسْتَجِيبُ لَهُمْ إِذَا دَعَوْهُ.
در اوقات نماز، دستهاى خود را به دعا برداريد، زيرا که وقت نماز بهترين ساعتهاست و در اين اوقات، حق تعالى با رحمت، به بندگانش مى نگرد و اگر با او مناجات کنند، پاسخشان دهد و چنانچه او را ندا کنند لبيکشان گويد و اگر از او بخواهند عطا کند و چون او را بخوانند مستجابشان گرداند.
باعرض سلام و ادب
حضرت رسول اكرم (ص)
رمضان طلعيه ميهماني خدا در بهار قرآن، ماه سر دادن ذكر «بك يا الله»، موسم عبادت هاي عاشقانه در محضر باريتعالي و شب هاي قدر، ماه هم نوايي با شهيد محراب حضرت علي (ع) و ماه شكفتن گل معطر در بوستان فاطمه (س)، كريم اهل بيت حضرت امام حسن مجتبي (ع) و نويدبخش روزهايي كه دل هاي مومنين خانه خداست، زبان ها عطر دعا دارند و بوي خدا مي دهند و شب هايي كه فرشتگان، عرش را از ذكر و مناجات آذين مي بندند.ماه رمضان، ماه آگاهی بیشتر از حقایق هستی است و این هدف در سایه تلاوت قرآن و تدبر در آن به دست میآید. ماه رمضان ماه تقویت اراده و آزادی از زنجیرهای درونی است و این آرمان مقدس در پرتو «روزه» دست یافتی است.ماه رمضان، فرصتی برای دعا و نیایش و شب زندهداری است که عشق ملکوتی و اُُنس با محبوب جاودانه را پدید میآورد و شهد مناجات و نیایش را در کام انسان میریزد.در پرتو خورشید درخشان ماه رمضان، سلطه عادتها و غریزهها بر زندگی انسان کاهش مییابد، غفلتها زدوده میشود. به دلیل هماهنگی با جمع، موانع خودسازی کاهش مییابد و اخوت دینی و روح برادری و همدردی با نیازمندان تقویت میگردد، تلاوت قرآن و رعایت تقوا، زمینه تعالی و بازگشت به فطرت الهی و زندگی عالی انسان را فراهم میسازد.خودسازی در فرهنگ اهل بیت علیهمالسلام شامل کنترل تمام رفتارها و گفتارهای انسان در چارچوب دستورات خداست. کنترل اعضاء و جوارح و نفس براساس بایدها و نبایدهای قرآن و سنت، مصداق خودسازی اسلامی و الهی است و روایات مکرری یادآوری کرده است که روزهداری، فقط به دستگاه گوارش و خوردن و آشامیدن مربوط نیست، بلکه مهم کنترل انسان بر نفس اماره و مراقبت از روح انسان است.حلول ماه مبارک رمضان، ماه رحمت و برکت و غفران و نیایشهای عارفانه و بندگی خالصانه را به همه و خانواده هایشان تبریک عرض مینمایم و قبولی طاعات و عبادات همگان را آرزومندم. التماس دعا
حلول ماه مبارك رمضان ماه نزول قرآن و ماه ميهماني خدا را بر تمامي مسلمانان جهان و بخصوص شما کاربران محترم تبريك گفته و اميدواريم كه با عبادت خالصانه بتوانيم از فيوضات اين ماه پربركت بهره وافي و كافي را ببريم.
منبع:http://www.bpfars.ir/fa
http://www.beytoote.com
التماس دعا
باتشکرفراوان
أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّ أَنْفُسَکُمْ مَرْهُونَةٌ بِأَعْمَالِکُمْ فَفُکُّوهَا بِاسْتِغْفَارِکُمْ وَ ظُهُورَکُمْ ثَقِيلَةٌ مِنْ أَوْزَارِکُمْ فَخَفِّفُوا عَنْهَا بِطُولِ سُجُودِکُمْ وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ أَقْسَمَ بِعِزَّتِهِ أَنْ لَا يُعَذِّبَ الْمُصَلِّينَ وَ السَّاجِدِينَ وَ أَنْ لَا يُرَوِّعَهُمْ بِالنَّارِ يَوْمَ يَقُومُ النَّاسُ لِرَبِّ الْعَالَمِينَ.
اى مردم! جانهايتان در گرو اعمال شماست. پس با طلب آمرزش از خدا، آنها را از گرو، خارج کنيد. پشت شما از بار گناهان سنگين است، پس با طولانی کردن سجده ها، آن را سبک گردانيد و بدانيد که حق تعالى به عزت خود
أَيُّهَا النَّاسُ مَنْ فَطَّرَ مِنْکُمْ صَائِماً مُؤْمِناً فِى هَذَا الشَّهْرِ کَانَ لَهُ بِذَلِکَ عِنْدَ اللَّهِ عِتْقُ نَسَمَةٍ وَ مَغْفِرَةٌ لِمَا مَضَى مِنْ ذُنُوبِهِ، قِيلَ يَا رَسُولَ اللَّهِ فَلَيْسَ کُلُّنَا يَقْدِرُ عَلَى ذَلِکَ فَقَالَ ص اتَّقُوا النَّارَ وَ لَوْ بِشِقِّ تَمْرَةٍ اتَّقُوا النَّارَ وَ لَوْ بِشَرْبَةٍ مِنْ مَاء.ٍ
اى مردم! هرکه از شما روزه دار مؤمنى را در اين ماه افطار دهد، نزد خدا پاداش بنده آزاد کردن و آمرزش گناهان گذشته اش را خواهد داشت.
برخى از اصحاب گفتند: يا رسول الله! همه ما قادر به انجام آن نيستيم. حضرت فرمود: با افطار دادن روزه داران، از آتش جهنم بپرهيزيد اگرچه به نصف دانه خرما و يا به يک جرعه آب باشد.
أَيُّهَا النَّاسُ مَنْ حَسَّنَ مِنْکُمْ فِى هَذَا الشَّهْرِ خُلُقَهُ کَانَ لَهُ جَوَازاً عَلَى الصِّرَاطِ يَوْمَ تَزِلُّ فِيهِ الْأَقْدَامُ وَ مَنْ خَفَّفَ فِى هَذَا الشَّهْرِ عَمَّا مَلَکَتْ يَمِينُهُ خَفَّفَ اللَّهُ عَلَيْهِ حِسَابَهُ وَ مَنْ کَفَّ فِيهِ شَرَّهُ کَفَّ اللَّهُ عَنْهُ غَضَبَهُ يَوْمَ يَلْقَاهُ وَ مَنْ أَکْرَمَ فِيهِ يَتِيماً أَکْرَمَهُ اللَّهُ يَوْمَ يَلْقَاهُ.
اى مردم! هرکس اخلاق خود را در اين ماه نيکو کند، از صراط، آسان بگذرد، آن روز که قدمها، بر آن بلغزد. هرکس در اين ماه کارهاى غلامان و مستخدمان خود را سبک گرداند، خدا در قيامت حساب او را آسان کند.
هرکس در اين ماه از آزار رساندن به مردم خوددارى کند، حق تعالى، روز قيامت،خشم خود را از او بازدارد.
هرکس در اين ماه يتيم بى پدرى را گرامى دارد، خدا او را در قيامت عزيز گرداند.
وَ مَنْ وَصَلَ فِيهِ رَحِمَهُ وَصَلَهُ اللَّهُ بِرَحْمَتِهِ يَوْمَ يَلْقَاهُ وَ مَنْ قَطَعَ فِيهِ رَحِمَهُ قَطَعَ اللَّهُ عَنْهُ رَحْمَتَهُ يَوْمَ يَلْقَاهُ وَ مَنْ تَطَوَّعَ فِيهِ بِصَلَاةٍ کَتَبَ اللَّهُ لَهُ بَرَاءَةً مِنَ النَّارِ وَ مَنْ أَدَّى فِيهِ فَرْضاً کَانَ لَهُ ثَوَابُ مَنْ أَدَّى سَبْعِينَ فَرِيضَةً فِيمَا سِوَاهُ مِنَ الشُّهُورِ.
هرکس در اين ماه صله رحم کند و با خويشان بپيوندد، خدا او را در قيامت به رحمت خود واصل گرداند و هرکس در اين ماه رابطه اش را با خويشان خود قطع کند،خداوند در قيامت رحمت خود را از او دريغ نمايد.
هرکس در اين ماه نماز مستحبى بپا دارد، خداوند او را از آتش جهنم برهاند و کسى که نماز واجبى بجا آورد، خداوند ثواب هفتاد نماز واجب در ماههاى ديگر را به او عطا کند.
وَ مَنْ أَکْثَرَ فِيهِ مِنَ الصَّلَاةِ عَلَيَّ ثَقَّلَ اللَّهُ مِيزَانَهُ يَوْمَ تَخِفُّ الْمَوَازِينُ وَ مَنْ تَلَا فِيهِ آيَةً مِنَ الْقُرْآنِ کَانَ لَهُ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ خَتَمَ الْقُرْآنَ فِى غَيْرِهِ مِنَ الشُّهُورِ.
هرکس در اين ماه بسيار بر من صلوات فرستد، خداوند کفه سبک اعمال او را سنگين گرداند.
وهرکس که در اين ماه يک آيه از قرآن تلاوت کند، ثواب کسى را دارد که در ماههاى ديگر قرآن را ختم کرده باشد.
أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّ أَبْوَابَ الْجِنَانِ فِى هَذَا الشَّهْرِ مُفَتَّحَةٌ فَاسْأَلُوا رَبَّکُمْ أَنْ لَا يُغَلِّقَهَا عَنْکُمْ وَ أَبْوَابَ النِّيرَانِ مُغَلَّقَةٌ فَاسْأَلُوا رَبَّکُمْ أَنْ لَا يُفَتِّحَهَا عَلَيْکُمْ وَالشَّيَاطِينَ مَغْلُولَةٌ فَاسْأَلُوا رَبَّکُمْ أَنْ لَا يُسَلِّطَهَا عَلَيْکُمْ.
اى مردم! درهاى بهشت در اين ماه گشوده است، از پروردگار خود بخواهيد که آنها را بر روى شما نبندد.
و درهاى جهنم در اين ماه بسته است، از خدا بخواهيد که آنها را بر روى شما نگشايد.
شياطين در اين ماه در غل و زنجيرند. از خدا بخواهيد که آنها را بر شما مسلط نگرداند.
قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ عليه السلام فَقُمْتُ فَقُلْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ مَا أَفْضَلُ الْأَعْمَالِ فِى هَذَا الشَّهْرِ؟
فَقَالَ يَا أَبَا الْحَسَنِ أَفْضَلُ الْأَعْمَالِ فِى هَذَا الشَّهْرِ الْوَرَعُ عَنْ مَحَارِمِ اللَّهِ.
على عليه السلام مى فرمايد: در اين حال از جا برخاسته و عرض کردم، اى پيامبر خدا! برترين اعمال در اين ماه چيست؟ حضرت فرمود: اى ابا الحسن! برترين اعمال در اين ماه پرهيز از محرمات است.
قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ عليه السلام فَقُمْتُ فَقُلْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ مَا أَفْضَلُ الْأَعْمَالِ فِى هَذَا الشَّهْرِ؟ فَقَالَ يَا أَبَا الْحَسَنِ أَفْضَلُ الْأَعْمَالِ فِى هَذَا الشَّهْرِ الْوَرَعُ عَنْ مَحَارِمِ اللَّهِ.
على عليه السلام مى فرمايد: در اين حال از جا برخاسته و عرض کردم، اى پيامبر خدا! برترين اعمال در اين ماه چيست؟ حضرت فرمود: اى ابا الحسن! برترين اعمال در اين ماه پرهيز از محرمات است.
وسائل الشيعة ج : 10 ص :
امام خمینی:
«مناجات شعبانیه را خواندید؟ بخوانید آقا! مناجات شعبانیه از مناجاتهایی هست که اگر انسان دنبالش برود و فکر در او بکند، انسان را به یک جایی میرساند ... همه ائمه هم به حسب روایت میخواندند.»
- «مناجات شعبانیه از مناجاتهایی است که اگر یک نفر انسان دلسوخته ، یک عارف دلسوخته - نه از این عارفهای لفظی - بخواهد آن را شرح کند و شرح کند از برای دیگران، بسیار ارزشمند است و محتاج به شرح است...»
- «چه بسا مسائل عرفانی که در قرآن و این مناجاتهای ائمه اطهار(ع) و همین مناجات شعبانیه مسائل عرفانی هست که اشخاص، فلاسفه، عرفا، تا حدودی ممکن است ادراک کنند، بفهمند عناوین را، لکن آن ذوق عرفانی چون حاصل نشده است، نمیتوانند وجدان کنند.»
فضیلت شب اول ماه شعبان
شب و روز اول ماه شعبان از جمله روزهای پر فضیلت این ماه است و روزه این روز دارای فضیلت و ثواب بی شماری است. از حضرت صادق (علیه السلام) روایتی است که هر که روزه بگیرد روز اول ماه شعبان را بهشت بر او واجب میشود».
از حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) نیز نقل است که هر که سه روز اول این ماه را روزه بگیرد و در شبهای آن دو رکعت نماز بخواند بهشت بر او واجب میشود نمازی که در هر رکعت حمد یک مرتبه و توحید یازده مرتبه خوانده شود
ثواب روزه در ماه شعبان
برای روزه این ماه پر فضیلت اجر و پاداشهای بسیار زیادی ذکر شده است و در روایات و احادیث گوناگون به گرفتن روزه در این ماه سفارشهای زیادی آمده است. از ابوحمزه ثمالی نقل است که امام محمد باقر (علیه السلام) فرمودند: «کسی که شعبان را روزه بگیرد این روزه برای او پاک کننده از هر لغزش خواهد بود».
از امام صادق (علیه السلام) نیز نقل است که: «کسی که یک روز از ماه شعبان را روزه بگیرد حتما بهشت بر او واجب میشود و کسی که دو روز از این ماه روزه بدارد خداوند در هر روز و شب در سرای دنیا به او نگاه نماید و در بهشت نیز به این نگاه ادامه میدهد و کسی که سه روز از این ماه را روزه بگیرد هر روز خداوند را در عرش بهشتین زیارت خواهد نمود». در روایت دیگری از امام صادق (علیه السلام) آمده است که فرمودند: «روزه شعبان و رمضان به خدا سوگند توبهای از جانب خداوند است».
از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) نیز نقل شده است که: «کسی که یک روز از ماه شعبان را روزه بدارد خداوند برای او هفتاد کار نیک مینویسد که هر کار نیکی برابر با یکسال عبادت است و کسی که دو روز از این ماه را روزه بدارد گناه هلاک کننده از او میریزد. کسی که سه روز از این ماه را روزه بدارد هفتاد درجه از در و یاقوت در بهشتها برای او بالا میرود برای کسی که چهار روز از این ماه را روزه بگیرد روزی او گسترده میشود و کسی که پنج روز از این ماه را روزه بگیرد نزد بندگان خدا محبوب میشود و سپس رسول خدا ثواب سی روز روزه این ماه را به ترتیب بیان کردند».
از امام صادق روایت دیگری نقل است که فرمودند: «روزه شعبان و رمضان دو ماه پی در پی توبهای از جانب خدای عزوجل است، توبهای مقبول و پذیرفته شده».
از ایشان سؤال شده که آیا شخصی از پدران شما شعبان را روزه گرفته است و ایشان فرمودهاند: «بهترین پدرانم آن را روزه گرفته است». همچنین از ابوسعید مقبری نقل است که اسامه بن زید میگوید: که رسول خدا آنقدر روزه میگرفت که میگفتند همیشه روزه خواهد گرفت و آنقدر روزه نمیگرفت که میگفتند دیگر روزه نخواهد گرفت مقبری میگوید از اسامه پرسیدم آیا دیدی که رسول خدا طوری در ماهی روزه بگیرد که در هیچ ماهی این طور روزه نگیرد گفت بله شعبان ماهی بین رجب و رمضان است که مردم از آن غافلند ماهی که در آن اعمال بندگان به سوی خدا میرود و دوست دارم در حالی عمل من بالا رود که من روزه باشم».
از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) سؤال شد کدامیک از روزها برترند؟ فرمود: «شعبان. به جهت بزرگداشت رمضان
مناجات شعبانیه
مناجات معروف شعبانیه که از حضرت امیر (علیه السلام) و دیگر امامان معصوم (علیهم السلام) گزارش شده مناجاتی است بسیار ارجمند و گرانبها که در آن معارف فراوانی نهفته است به ویژه درباره آداب و آیین بندگی کردن، شیوه و شگرد با خدا رو به رو شدن و چگونه زبان به عذر و پوزش گشادن. این مناجات یکی از مهمترین و ارجمندترین اعمال این ماه است.
از دیگر مفاهیمی که در این مناجات به آن اشاره شده است درباره معنی و مفهوم دیدار خدا و قرب خداست و همچنین درباره خودشناسی و اینکه خودشناسی رمینه و زاینده خداشناسی است نکتههای نعزی آمده است
از فضایل دیگر ماه شعبان
از جمله فضایل دیگر ماه شعبان وجود مولودهای مبارک این ماه است. سوم شعبان روز میلاد حضرت امام حسین (علیه السلام) و چهارم میلاد حضرت ابوالفضل (علیه السلام) و پنجم شعبان میلاد پر برکت امام سجاد (علیه السلام).
نیمه شعبان نیز شب و روزی است که به راستی شأن و شرافت و قدر و منزلت بسیار بالایی دارد و روز میلاد حضرت امام زمان (عج) است.
نیمه این ماه پر فضیلت بنا بر روایات گوناگون یکی از شبهای قدر است که به احیای آن سفارش بسیار زیادی شده است.
از امام جعفر صادق (علیه السلام) روایت است که از حضرت امام محمد باقر (علیه السلام) از فضیلت شب نیمه شعبان سؤال شد؛ ایشان فرمودند: «آن شب افضل شبهاست بعد از لیله القدر در آن شب عطا میفرماید خداوند به بندگان فضل خود را و میآمرزد ایشان را به من و کرم خویش پس سعی و کوشش کنید در تقرب جستن به سوی خدای تعالی در آن شب، پس آن شبی است که خدا قسم یاد کرده است به ذات مقدس خود که دست خالی برنگرداند سائلی را که به درگاه او آمده است
روزهای مؤمنان
ماه شعبان ماهی است که در آن بهشت را بیارایند و روزهای مؤمنان را منشعب سازند و بیفزایند و از این جهت آن را شعبان خوانند.
امام صادق (علیه السلام) فرمودند: «هر که یک روز از شعبان روزه دارد بهشت بر او واجب شود و هر که دو روز روزه دارد خدای تعالی هر روز و شبی دو بار بر او نگرد در سرای دنیا و دائم در بهشت نظرش بدو بود».
پیامبر گرامی اسلام چون ماه نو از شعبان میدید در مدینه ندا میفرمود که ای اهل یثرب! من رسول خدایم به شما، بدانید که شعبان ماه من است. خدای رحمت کند آن که مرا بر ماه من یاری کند.
حضرت علی (علیه السلام) در این باره فرمودهاند: «هرگز از من نگذشت روزه شعبان از آن زمان که فرموده رسول الله (صلی الله علیه و آله) را در مورد شعبان شنیدم».
سه روز آخر شعبان
روزه داشتن سه روز پایانی ماه شعبان برای آنکه همه ماه را روز نداشته فضیلت بسیاری دارد. شیخ صدوق از حضرت صادق (علیه السلام) روایت کرده است: «هر کس سه روز پایانی شعبان را روزه بگیرد و آن را به ماه رمضان پیوند بزند خداوند پاداش دو ماه روزه پیاپی را به او میدهد
آخرین جمعه شعبان
از کتاب عیون از عبدالسلام بن صالح هروی نقل شده که میگوید:
در آخرین جمعه شعبان به دیدن امام رضا (علیه السلام) رفتم حضرت فرمودند «اباصلت بیشتر شعبان گذشت و این آخرین جمعه آن است کوتاهی گذشته خود را جبران کن. بسیار دعا و استغفار کن و خیلی قرآن بخوان. از گناهانت توبه کن تا وقتی ماه رمضان میآید مخلص برای خدا باشی و هیچ امانتی بر گردنت نباشد مگر این که آن را رد کنی و هیچ کینهای از مؤمنی در دلت نباشد مگر اینکه آن را از بین ببری و از هر گناهی که انجام میدهی دست برداری.
ماه شریفی است و آن ماه من است، حاملان عرش آن را بزرگ میشمارند و حق آن را میشناسند، آن ماهی است که در آن همچون ماه رمضان، روزی بندگان زیاد میشود.
رسول خدا محمد مصطفی(ص) میفرماید:
شعبان ماه شریفی است و آن ماه من است، حاملان عرش آن را بزرگ میشمارند و حق آن را میشناسند، آن ماهی است که در آن همچون ماه رمضان، روزی بندگان زیاد میشود.
- در این ماه صلوات بسیار فرستد.
- در هر روز از شعبان در وقت زوال و در شب نیمه آن صلوات مَرْویه از حضرت امام زین العابدین (ع) را بخواند.
- صدقه دادن در این ماه، اگر چه به اندازه نصف دانه خرمایى باشد، خوب است و خداوند بدن صدقه دهنده را بر آتش جهنم حرام میکند.
- از جمله اعمالی که در ماه شعبان به آن سفارش شده تمرین سکوت برای اندیشیدن درخویش است و آماده شدن برای بهره برداری بهتر از ماه رمضان
*اعمال ماه شعبان
اعمال مشترکه ماه شعبان آن چند امر است:
- هر روز هفتاد مرتبه بگوید: اَسْتَغْفِرُاللّهَ وَ اَسْئَلُهُ التَّوْبَةَ
- هر روز هفتاد مرتبه بگوید: اَسْتَغْفِرُاللّهَ الَّذى لا اِلهَ اِلاّ هُوَ الرَّحْمنُ الرَّحیمُ الْحَىُّ الْقَیوُمُ وَ اَتُوبُ اِلَیهِ و در بعضى روایات الْحَىُّ الْقَیومُ پیش از الرَّحْمنُ الرَّحیمُ است و عمل به هر دو خوبست و از روایات مستفاد مىشود که بهترین دعاها و ذکرها در این ماه استغفار است و هر که هر روز از این ماه هفتاد مرتبه استغفار کند مثل آن است که هفتاد هزار در ماههاى دیگر استغفار کند.
- در این ماه تصدق کند، اگر چه به نصف دانه خرمایى باشد تا حق تعالى بدن او را بر آتش جهنم حرام گرداند، از حضرت صادق(ع) منقول است که از آن جناب سوال کردند از فضیلت روزه رجب فرمود: چرا غافلید از روزه شعبان، راوى عرض کرد: یابن رَسول الله چه ثواب دارد کسى که یک روز از شعبان را روزه بدارد؟ فرمود: به خدا قسم! بهشت ثواب اوست، عرض کرد: یابن رسول الله بهترین اعمال در این ماه چیست؟ فرمود: تصدق و استغفار، هر که در ماه شعبان تصدق کند، حق تعالى آن را تربیت کند، همچنانکه یکى از شما شتر بچهاش را تربیت مىکند تا آنکه در روز قیامت به صاحبش برسد، در حالتى که به قدر کوه احد شده باشد.
- در تمام این ماه هزار بار بگوید: لا اِلهَ اِلا اللّهُ وَلانَعْبُدُ اِلاّ اِیاهُ مُخْلِصینَ لَهُ الدّینَ وَ لَوُ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ که پاداش بسیار دارد، از جمله آنکه عبادت هزار ساله در نامه عملش بنویسند.
- در هر پنجشنبه این ماه دو رکعت نماز کند، در هر رکعت بعد از حمد صد مرتبه توحید و بعد از سلام صد بار صلوات بفرستد تا حق تعالى هر حاجتی که دارد، برآورد، از امر دین و دنیاى خود و روزه اش نیز فضیلت دارد و روایت شده که در هر روز پنجشنبه ماه شعبان آسمانها را زینت مىکنند، پس ملائکه عرض مىکنند: خداوندا! بیامرز روزهداران این روز را و دعاى ایشان را مستجاب گردان، در خبر نبوى است که هر که روز دوشنبه و پنجشنبه شعبان را روزه دارد، حق تعالى بیست حاجت از حوائج دنیا و بیست حاجت از حاجتهاى آخرت او را برآورد.
- در این ماه صلوات بسیار فرستد.