اقتصاد در دوران خلفاء
تب‌های اولیه
اقتصاد در دوران خلفاء
اوج گسترش فتوحات
[="]امور مالی مسلمانان پس از فتوحات در سرزمین های شام و ایران بسط و گسترش فراوانی پیدا نمود به نحوی که خلفا و اعراب که تنها با زنگی بادیه نشینی آشنا بودند در چگونگی خرج کردن این اموال سردرگم شدند. خلیفه دوم تنها راه را در تقسیم آن اموال بین مسلمانان دید که با اعتراض برخی افراد روبه رو شد که تقسیم این اموال را سبب نخوت و تنبلی مسلمانان می دانستند.[/]
[="]این اموال از پنج راه در بیت المال مسلمانان جمع آوری می شد.[/]
1. [="]زکات. که از سال نهم هجری در دستور کار حکومت پیامبر(ص) در مدینه قرار گرفت . زکات از اموال مسلمانان مانند گاو و گوسفند و شتر و ... و به صورت سالیانه جمع آوری می شد و موارد مصرف آن مشخص بود.[/]
2. [="]غنائم. که چهار قسمت آن بین جنگجویان تقسیم می شد و یک قسمت دیگر آن به حکومت می رسید تا برای امور مسلمانان هزینه و تقسیم شود. [/]
3. [="]خراج. که از زمین های دوران فتوحات که در دست مسلمانان و صاحبانشان قرار داشت اخذ میشد. این زمینه بعلت آشنایی نداشت اعراب به مسائل کشاورزی در دست صاحبان اصلی یشان باقی ماند.[/]
4. [="]جزیه. که از اهل کتاب و به صورت سالیانه گرفته میشد. ثروتمندان، چهار دینار؛ افراد متوسط، دو دینار و فقراء، یک دینار پرداخت می کردند.[/]
5. [="] عشریه. مالیات دیگری بود که از تجار غیر مسلمان که به بلاد اسلامی می آمدند، گرفته می شد.
از پیدایش اسلام تا ایران اسلامی، رسول جعفریان، ص182-184
[/]