جمع بندی چرا بر خاک سجده می کنیم؟

تب‌های اولیه

5 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
چرا بر خاک سجده می کنیم؟

سلام

اخیرا با یک سنی بحثم شد

او از من پرسید دلیل شما چیه که به خاک سجده می کنید؟؟؟؟

جواب دادم ما از خاک اومدیم و به خاک برمیگردیم. ولی باز قانع نشد.

میشه کمک کنید؟؟؟

width: 700 align: center

[TD="align: center"]با نام و یاد دوست

[/TD]

[TD="align: center"]
[/TD]


کارشناس بحث: استاد صدرا

[TD][/TD]

momo55;1015459 نوشت:

اخیرا با یک سنی بحثم شد

او از من پرسید دلیل شما چیه که به خاک سجده می کنید؟؟؟؟

جواب دادم ما از خاک اومدیم و به خاک برمیگردیم. ولی باز قانع نشد.

میشه کمک کنید؟؟؟


با سلام و عرض ادب

سجده و قرار دادن پیشانی بر زمین، یکی از «ارکان» نماز در نزد همه ی مذاهب فقهی است[1] و نماز بدون سجده اساسا نماز نامیده نمی شود.

همچنین شکی نیست که قرار دادن پیشانی بر روی خاک؛ اصل در تحقق حقیقت و عنوان سجده و اصل اولی در سجده ی نماز است و کسی نیز در این امر تشکیک ننموده که وظیفه ی نمازگزار سجده ی بر روی زمین (روی خاک) است.[2]

بنابراین نقطه ی اختلاف در جواز یا عدم جواز سجده بر روی خاک نیست؛ بلکه سجده بر خاک اصل اولی در سجده است؛‌ اما محور اختلاف در آن است که آیا سجده ی بر غیر مصادیق (ارض) همچون فرش و موکت و غیره جایز است یا خیر؟ همچنین آیا جایز است نمازگزار به واسطه ی وجود حائل بر پیشانی او بر زمین سجده کند؟ یا خیر چنین امری جایز نمی باشد.

شیعه بر اساس ادله ی قطعی از سنت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) معتقد است نمازگزار می بایست در سجده پیشانی خود را بر روی سطح زمین (خاک و آنچه از خاک می روید که جنبه ی خوراکی و پوشاکی نداشته و کاغذ) قرار دهد؛ لذا وجود حائل موجب بطلان نماز خواهد بود؛ اما در میان اهل سنت چنین الزامی مشاهده نمی گردد.

بنابراین عملکرد شیعه در قرار دادن پیشانی بر روی خاک و آنچه از خاک می روید که جنبه ی خوراکی و پوشاکی نداشته بر اساس فقه اهل سنت محکوم به صحت است؛ اما به عکس عملکرد اهل سنت در عدم قرار دادن پیشانی بر زمین از دیدگاه شیعه محکوم به بطلان است.



[/HR] [1] . الموسوعة الفقهية الكويتية، ج24، ص201، طبع الوزارة: «أَجْمَعَ الْفُقَهَاءُ عَلَى فَرْضِيَّةِ السُّجُودِ فِي الصَّلاَةِ وَأَنَّهُ رُكْنٌ مِنْ أَرْكَانِ الصَّلاَةِ بِنَصِّ الْكِتَابِ وَالسُّنَّةِ وَالإْجْمَاعِ».

[2]. ر.ک: الموسوعة الفقهية الكويتية، ج23، ص127: «السُّجُودُ لُغَةً: مَصْدَرُ سَجَدَ، وَأَصْل السُّجُودِ التَّطَامُنُ وَالْخُضُوعُ وَالتَّذَلُّل، يُقَال: سَجَدَ الْبَعِيرُ إِذَا خَفَضَ رَأْسَهُ عِنْدَ رُكُوبِهِ، وَسَجَدَ الرَّجُل إِذَا وَضَعَ جَبْهَتَهُ عَلَى الأْرْضِ. وَالسُّجُودُ فِي الاِصْطِلاَحِ: وَضْعُ الْجَبْهَةِ أَوْ بَعْضِهَا عَلَى الأْرْضِ، أَوْ مَا اتَّصَل بِهَا مِنْ ثَابِتٍ مُسْتَقِرٍّ عَلَى هَيْئَةٍ مَخْصُوصَةٍ فِي الصَّلاَةِ». ابن حجر عسقلانی در این رابطه می نویسد: «... أن مباشرة الأرض عند السجود هو الأصل». (العسقلانی، فتح الباری فی شرح صحیح البخاری، ج1، ص493).

توضیح:
قرآن کریم مومنین را دستور به رکوع و سجود نموده؛‌ چنانکه می فرماید: «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ارْكَعُوا وَ اسْجُدُوا وَ اعْبُدُوا رَبَّكُمْ وَ افْعَلُوا الْخَيْرَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ»؛‌ «اى كسانى كه ايمان آورده ‏ايد، ركوع و سجود كنيد و پروردگارتان را».[1]

بيان دو ركن ركوع و سجود از ميان تمام اركان نماز به خاطر اهميت فوق العاده آنها در اين عبادت بزرگ است؛ اما در این میان سجده بیانگر اوج بندگی و فقر بنده در مقابل مولای خویش است که ظهور این بندگی در قرار دادن پیشانی بر خاک جلوه گر است.

بنا بر نقل اهل سنت پیامبر اکرم (صلَّى اللّه عليه و آله) فلسفه ی سجده ی بر خاك را در حديثى بيان كرده است كه به روشنى مى رساند كه اصرار تشريع اسلامى بر سجده بر زمين جنبه تربيتى داشته است.

در این نقل آمده است که آنحضرت فرمودند: «إذا صلّىَ أحدُكم فْليُلزِمْ جبهتهَ وأنْفه الأرض حتى يَخرُج مَنه الرَّغْم»؛[2] «هرگاه كسى از شما نماز گزارد، پيشانى و بينى خود را بر زمين قرار دهد تا ذلت وخضوع خود را آشكار سازد».

همچنین در منابع شیعی آمده که «هشام بن حكم» از امام صادق (عليه السَّلام) فلسفه ی سجده ی بر زمين را پرسيد. آنحضرت در پاسخ او چنين فرمود:
«زيرا سجده، خضوع و فروتنى در برابر خدا است و هرگز شايسته نيست انسان پرستشگر، بر خوردنى ها و پوشيدنى ها سجده كند؛ زيرا معبود دنياپرستان خوراك و پوشاك است؛ بنابراين نبايد بر آنچه معبود دنيا پرستان است سجده كرد، در حالى كه سجده بر خاك و زمين، بالاترين و برترين مظهر فروتنى و خضوع در برابر خداست».[3]

همچنین با نگاهی به احکام اسلامی مشاهده می شود که در شریعت اسلام زمین سجده گاه و مایه ی پاکیزگی بیان شده است؛ چنانکه پيامبر گرامى (صلَّى اللّه عليه و آله) در این رابطه فرمودند: «وَ جُعِلَتْ لِي الْأَرْضُ مَسْجِدًا وَ طَهُورًا»؛[4]«زمين براى من سجده گاه و مايه پاكيزگى قرار داده شده است».
مسلماً مقصود از زمين در اين حديث زمين طبيعى است، نه زمين مفروش یا فرش و سجاده به گواه اين كه براى زمين دو ويژگى قايل شده است:

الف) سجده گاه است (مسجداً)؛
ب) و طهور است (مطهر و مايه پاكيزگى)؛

مسلماً حكم دوم كه مايه ی پاكيزگى است از آنِ زمين طبيعى است كه انسان جُنبی که دسترسی به آب ندارد به واسطه ی تيمم بر زمين، کسب طهارت مى كند؛ لذا قرآن کریم مى فرمايد: «وَإِنْ كُنْتُمْ جُنُباً فاطّهروا وَإِنْ كُنْتُمْ مَرضى أَوْ عَلى سَفَر أَوْ جاءَ أَحَدٌ مِنْكُمْ مِنَ الْغائِط أَوْ لامَسْتُمُ النِّساء فَلَمْ تَجِدُوا ماءً فَتَيَمَّمُوا صَعِيداً طَيِّباً»؛ «اگر جنب باشيد خود را بشوييد و (غسل كنيد) و اگر بيمار و يا مسافر باشيد يا يكى از شما از قضاى حاجت بازگشت يا با زنان تماس گرفت و آبى براى غسل و يا وضو نيافتيد با خاك پاك تيمم كنيد».[5]

این آيه به روشنى نشان مى دهد كه دو چيز به ترتيب مايه ی پاكيزگى است، يكى غسل با آب، دومى تيمم بر خاك. بنابراين از آنجا كه زمين طبيعى داراى چنين ويژگى است، قهراً همان نيز سجده گاه پيامبر (صلَّى اللّه عليه و آله) و همه ی مسلمانان خواهد بود.

بیان سه مورد از روایات اهل سنت:

در منابع اهل سنت روایات متعددی در رابطه با سجده بر خاک وارد شده که سه مورد آن عبارتند از:

1) «انس بن مالك» می گوید: «كُنّا مَعَ رَسُول اللّهِ فى شِدّهِ الحَرِّ فَيَأْخُذ أَحَدُنا الحِصى فى يَدِهِ فَإِذا بَردَ وَضَعَهُ وَسَجَدَ عَلَيْهِ»؛[6] «ما با پيامبر در سخت ترين گرما نماز مى گزارديم هر يك از ما سنگريزه هايى به دست مى گرفت، آنگاه كه خنك مى شد به زمين مى گذاشت و بر آن سجده مى كرد». اصرار پيامبر (صلَّى اللّه عليه و آله) بر سجده بر زمين به حدى بود كه به شكايت ياران خود از گرمى سجده گاه ترتيب اثر نمى داد چون وحى الهى به او چنين اجازه نداده بود.

2) «خبّاب بن أرتّ» در این رابطه مى گويد: «شَكَونا إِلى رَسُولِ اللّهِ سَجدَهَ الرّمضاءِ فى جِباهِنا وَاكفّنا فَلَمْ يَشُكَّنا»؛[7] «از زيادى گرمى سجده گاه و زير دست ها به پيامبر شكايت برديم، او به شكايت ما ترتيب اثر نداد».

3) «خالد جهنى» مى گويد: پيامبر (صلی الله علیه وآله) صهيب را مشاهده كرد كه سجده مى كند و از خاك آلود شدن پيشانى مى پرهيزد، به او فرمود: «تَرّبَ وَجهَكَ يا صُهيبُ»؛[8] «صورت خود را برخاك بنه اى صهيب»!

موفق باشید.


[/HR] [1] . الحج/77.

[2] . عبدالرحمن ابوالفرج ابن الجوزی، غريب الحديث، ج1، ص404، دار الكتب العلمية - بيروت؛ ابن الاثیر، النهاية في غريب الحديث والأثر، ج2، ص587، المكتبة العلمية – بيروت.

[3] . ابن‏ بابويه، محمد بن على، من لا يحضره الفقيه، 4جلد، ج1، ص272، جماعة المدرسين في الحوزة العلمية بقم، مؤسسة النشر الإسلامي - ايران - قم، چاپ: 2، 1404 ه.ق.: «قَالَ هِشَامُ بْنُ الْحَكَمِ‏[3]- لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ: أَخْبِرْنِي عَمَّا يَجُوزُ السُّجُودُ عَلَيْهِ وَ عَمَّا لَا يَجُوزُ قَالَ «السُّجُودُ لَا يَجُوزُ إِلَّا عَلَى الْأَرْضِ أَوْ عَلَى مَا أَنْبَتَتِ الْأَرْضُ إِلَّا مَا أُكِلَ أَوْ لُبِسَ» فَقَالَ لَهُ جُعِلْتُ فِدَاكَ مَا الْعِلَّةُ فِي ذَلِكَ قَالَ «لِأَنَّ السُّجُودَ خُضُوعٌ‏ لِلَّهِ‏ عَزَّ وَ جَلَّ فَلَا يَنْبَغِي أَنْ يَكُونَ عَلَى مَا يُؤْكَلُ أَوْ يُلْبَسُ لِأَنَّ أَبْنَاءَ الدُّنْيَا عَبِيدُ مَا يَأْكُلُونَ وَ يَلْبَسُونَ وَ السَّاجِدُ فِي سُجُودِهِ فِي عِبَادَةِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَلَا يَنْبَغِي أَنْ يَضَعَ جَبْهَتَهُ فِي سُجُودِهِ عَلَى مَعْبُودِ أَبْنَاءِ الدُّنْيَا الَّذِينَ اغْتَرُّوا بِغُرُورِهَا وَ السُّجُودُ عَلَى الْأَرْضِ أَفْضَلُ لِأَنَّهُ أَبْلَغُ فِي التَّوَاضُعِ وَ الْخُضُوعِ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ».

[4] بخارى، محمد بن اسماعيل، صحيح البخاري، 11جلد، ج1، ص232،‌ جمهورية مصر العربية، وزارة الاوقاف، المجلس الاعلى للشئون الاسلامية، لجنة إحياء كتب السنة - مصر - قاهره، چاپ: 2، 1410 ه.ق.

[5] . المائدة/6.

[6] . البیهقی، السنن الکبری، ج2، ص106، مجلس دائرة المعارف النظامية الكائنة في الهند ببلدة حيدر آباد.

[7] . همان، ج2، ص104، ح2764.

[8] . أبو بكر عبد الرزاق بن همام الصنعاني، مصنف عبد الرزاق، ج1، ص391، ح1528، المكتب الإسلامي – بيروت.

سؤال: چرا شیعه بر روی خاک سجده می کند و اهل سنت بر غیر خاک؟

جواب:
سجده و قرار دادن پیشانی بر زمین، یکی از «ارکان» نماز در نزد همه ی مذاهب فقهی است(1) و نماز بدون سجده اساسا نماز نامیده نمی شود. همچنین قرار دادن پیشانی بر روی خاک؛ اصل در تحقق حقیقت و عنوان سجده و اصل اولی در سجده ی نماز است و کسی در این امر تشکیک ننموده که وظیفه ی نمازگزار سجده ی بر روی زمین (روی خاک) است.(2)

بنابراین نقطه ی اختلاف در جواز یا عدم جواز سجده بر روی خاک نیست؛ بلکه سجده بر خاک اصل اولی در سجده است؛‌ اما محور اختلاف در آن است که آیا سجده ی بر غیر مصادیق (ارض) همچون فرش و موکت و غیره جایز است یا خیر؟ همچنین آیا جایز است نمازگزار به واسطه ی وجود حائل بر روی پیشانی(همچون پارچه ی عمامه و چادر)، با این وصف بر زمین سجده کند، یا خیر چنین امری جایز نیست؟

شیعه بر اساس ادله ی قطعی از سنت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) معتقد است نمازگزار می بایست در سجده، پیشانی خود را بر روی سطح زمین (خاک و آنچه از خاک می روید که جنبه ی خوراکی و پوشاکی نداشته و کاغذ) قرار دهد؛ لذا وجود حائل موجب بطلان نماز خواهد بود؛ اما در میان اهل سنت چنین الزامی مشاهده نمی گردد.

بنابراین عملکرد شیعه در قرار دادن پیشانی بر روی خاک و آنچه از خاک می روید که جنبه ی خوراکی و پوشاکی نداشته بر اساس فقه اهل سنت محکوم به صحت است؛ اما به عکس عملکرد اهل سنت در عدم قرار دادن پیشانی بر زمین از دیدگاه شیعه محکوم به بطلان است.

توضیح:
قرآن کریم مؤمنین را دستور به رکوع و سجود نموده؛‌ چنانکه می فرماید: «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ارْكَعُوا وَ اسْجُدُوا وَ اعْبُدُوا رَبَّكُمْ»؛‌ «اى كسانى كه ايمان آورده ‏ايد، ركوع و سجود كنيد و پروردگارتان را عبادت نمائید».(3)

بيان دو ركن ركوع و سجود از ميان تمام اركان نماز در این آیه، به خاطر اهميت فوق العاده آنها در اين عبادت بزرگ است؛ اما در این میان سجده بیانگر اوج بندگی و فقر بنده در مقابل مولای خویش است که ظهور این بندگی در قرار دادن پیشانی بر خاک جلوه گر است.

بنا بر نقل اهل سنت پیامبر اکرم (صلَّى اللّه عليه و آله) فلسفه ی سجده ی بر خاك را در حديثى بيان كرده است كه به روشنى مى رساند كه اصرار تشريع اسلامى بر سجده ی بر زمين جنبه تربيتى داشته است.

در این نقل آمده است که آنحضرت فرمودند: «إذا صلّىَ أحدُكم فْليُلزِمْ جبهتهَ وأنْفه الأرض حتى يَخرُج مَنه الرَّغْم».(4) «هرگاه كسى از شما نماز گزارد، پيشانى و بينى خود را بر زمين قرار دهد تا ذلت وخضوع خود را آشكار سازد».

همچنین در منابع شیعی آمده که «هشام بن حكم» از امام صادق (عليه السَّلام) فلسفه ی سجده ی بر زمين را پرسيد. آنحضرت در پاسخ او چنين فرمود:
«زيرا سجده، خضوع و فروتنى در برابر خدا است و هرگز شايسته نيست انسان پرستشگر، بر خوردنى ها و پوشيدنى ها سجده كند؛ زيرا معبود دنياپرستان خوراك و پوشاك است؛ بنابراين نبايد بر آنچه معبود دنيا پرستان است سجده كرد، در حالى كه سجده بر خاك و زمين، بالاترين و برترين مظهر فروتنى و خضوع در برابر خداست».(5)

همچنین با نگاهی به احکام اسلامی مشاهده می شود که در شریعت اسلام زمین سجده گاه و مایه ی پاکیزگی بیان شده است؛ چنانکه پيامبر گرامى (صلَّى اللّه عليه و آله) در این رابطه فرمودند: «وَ جُعِلَتْ لِي الْأَرْضُ مَسْجِدًا وَ طَهُورًا»؛(6) «زمين براى من سجده گاه و مايه ی پاكيزگى قرار داده شده است».
مسلماً مقصود از زمين در اين حديث زمين طبيعى است، نه زمين مفروش یا فرش و سجاده، به گواه اين كه براى زمين دو ويژگى قايل شده است:

الف) سجده گاه است (مسجداً)؛
ب) و طهور است (مطهّر و مايه پاكيزگى)؛

مسلماً حكم دوم كه مايه ی پاكيزگى است از آنِ زمين طبيعى است كه انسان جُنبی که دسترسی به آب ندارد به واسطه ی تيمم بر زمين، کسب طهارت مى كند؛ لذا قرآن کریم مى فرمايد: «وَإِنْ كُنْتُمْ جُنُباً فاطّهروا وَإِنْ كُنْتُمْ مَرضى أَوْ عَلى سَفَر أَوْ جاءَ أَحَدٌ مِنْكُمْ مِنَ الْغائِط أَوْ لامَسْتُمُ النِّساء فَلَمْ تَجِدُوا ماءً فَتَيَمَّمُوا صَعِيداً طَيِّباً»؛ «اگر جنب باشيد خود را بشوييد و (غسل كنيد) و اگر بيمار و يا مسافر باشيد يا يكى از شما از قضاى حاجت بازگشت يا با زنان تماس گرفت و آبى براى غسل و يا وضو نيافتيد با خاك پاك تيمم كنيد».(7)

این آيه به روشنى نشان مى دهد كه دو چيز به ترتيب مايه ی پاكيزگى است، يكى غسل با آب، دومى تيمم بر خاك. بنابراين از آنجا كه زمين طبيعى داراى چنين ويژگى است، قهراً همان نيز سجده گاه پيامبر (صلَّى اللّه عليه و آله) و همه ی مسلمانان خواهد بود.

بیان سه مورد از روایات اهل سنت:
در منابع اهل سنت روایات متعددی در رابطه با سجده بر خاک وارد شده که سه مورد آن عبارتند از:

1) «انس بن مالك» می گوید: «كُنّا مَعَ رَسُول اللّهِ فى شِدّهِ الحَرِّ فَيَأْخُذ أَحَدُنا الحِصى فى يَدِهِ فَإِذا بَردَ وَضَعَهُ وَسَجَدَ عَلَيْهِ»؛(8) «ما با پيامبر (صلی الله علیه وآله) در سخت ترين گرما نماز مى گزارديم هر يك از ما سنگريزه هايى به دست مى گرفت، آنگاه كه خنك مى شد به زمين مى گذاشت و بر آن سجده مى كرد». اصرار پيامبر (صلَّى اللّه عليه و آله) بر سجده ی بر زمين به گونه ای بود كه به شكايت ياران خود از گرمى سجده گاه ترتيب اثر نمى داد چون وحى الهى به او چنين اجازه نداده بود.

2) «خبّاب بن أرتّ» در این رابطه مى گويد: «شَكَونا إِلى رَسُولِ اللّهِ سَجدَهَ الرّمضاءِ فى جِباهِنا وَاكفّنا فَلَمْ یُشکِنا»؛(9) «از زيادى گرمى سجده گاه و زير دست ها به پيامبر شكايت برديم، (امّا) او به شكايت ما ترتيب اثر نداد».

3) «خالد جهنى» مى گويد: پيامبر (صلی الله علیه وآله) صهيب را مشاهده كرد كه سجده مى كند و از خاك آلود شدن پيشانى مى پرهيزد، به او فرمود: «تَرّبَ وَجهَكَ يا صُهيبُ»؛(10) «صورت خود را برخاك بنه اى صهيب»!

با توجه به این مطالب روشن می گردد اصل اولی در سجود قرار دادن پیشانی بر روی خاک (و آنچه از خاک می روید که جنبه ی خوراکی و پوشاکی نداشته) بود و سجده ی بر غیر آن در غیر حال ضرورت مخالف تشریع اسلامی است.

پی نوشت:
1. الموسوعة الفقهية الكويتية، طبع الوزارة، ج24، ص201.: «أَجْمَعَ الْفُقَهَاءُ عَلَى فَرْضِيَّةِ السُّجُودِ فِي الصَّلاَةِ وَأَنَّهُ رُكْنٌ مِنْ أَرْكَانِ الصَّلاَةِ بِنَصِّ الْكِتَابِ وَالسُّنَّةِ وَالإْجْمَاعِ».
2.
همان، ج23، ص127.: «السُّجُودُ لُغَةً: مَصْدَرُ سَجَدَ، وَأَصْل السُّجُودِ التَّطَامُنُ وَالْخُضُوعُ وَالتَّذَلُّل، يُقَال: سَجَدَ الْبَعِيرُ إِذَا خَفَضَ رَأْسَهُ عِنْدَ رُكُوبِهِ، وَسَجَدَ الرَّجُل إِذَا وَضَعَ جَبْهَتَهُ عَلَى الأْرْضِ. وَالسُّجُودُ فِي الاِصْطِلاَحِ: وَضْعُ الْجَبْهَةِ أَوْ بَعْضِهَا عَلَى الأْرْضِ، أَوْ مَا اتَّصَل بِهَا مِنْ ثَابِتٍ مُسْتَقِرٍّ عَلَى هَيْئَةٍ مَخْصُوصَةٍ فِي الصَّلاَةِ». ابن حجر عسقلانی در این رابطه می نویسد: «... أن مباشرة الأرض عند السجود هو الأصل». (العسقلانی، فتح الباری فی شرح صحیح البخاری، دار المعرفة - بيروت، 1379، ج1، ص493).
3. الحج/77.
4. عبدالرحمن ابوالفرج ابن الجوزی، غريب الحديث، دار الكتب العلمية - بيروت، ج1، ص404؛ ابن الاثیر، النهاية في غريب الحديث والأثر، المكتبة العلمية – بيروت،‌ج2، ص587.
5. ابن‏ بابويه، محمد بن على، من لا يحضره الفقيه، 4جلد، جماعة المدرسين في الحوزة العلمية بقم، مؤسسة النشر الإسلامي - ايران - قم،چاپ: 2، 1404 ه.ق،‌ج1، ص272.: «قَالَ هِشَامُ بْنُ الْحَكَمِ‏ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ: أَخْبِرْنِي عَمَّا يَجُوزُ السُّجُودُ عَلَيْهِ وَ عَمَّا لَا يَجُوزُ قَالَ «السُّجُودُ لَا يَجُوزُ إِلَّا عَلَى الْأَرْضِ أَوْ عَلَى مَا أَنْبَتَتِ الْأَرْضُ إِلَّا مَا أُكِلَ أَوْ لُبِسَ» فَقَالَ لَهُ جُعِلْتُ فِدَاكَ مَا الْعِلَّةُ فِي ذَلِكَ قَالَ «لِأَنَّ السُّجُودَ خُضُوعٌ‏ لِلَّهِ‏ عَزَّ وَ جَلَّ فَلَا يَنْبَغِي أَنْ يَكُونَ عَلَى مَا يُؤْكَلُ أَوْ يُلْبَسُ لِأَنَّ أَبْنَاءَ الدُّنْيَا عَبِيدُ مَا يَأْكُلُونَ وَ يَلْبَسُونَ وَ السَّاجِدُ فِي سُجُودِهِ فِي عِبَادَةِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَلَا يَنْبَغِي أَنْ يَضَعَ جَبْهَتَهُ فِي سُجُودِهِ عَلَى مَعْبُودِ أَبْنَاءِ الدُّنْيَا الَّذِينَ اغْتَرُّوا بِغُرُورِهَا وَ السُّجُودُ عَلَى الْأَرْضِ أَفْضَلُ لِأَنَّهُ أَبْلَغُ فِي التَّوَاضُعِ وَ الْخُضُوعِ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ».
6. بخارى، محمد بن اسماعيل، صحيح البخاري، 11جلد، جمهورية مصر العربية، وزارة الاوقاف، المجلس الاعلى للشئون الاسلامية، لجنة إحياء كتب السنة - مصر - قاهره، چاپ: 2، 1410 ه.ق، ج1، ص232،.
7. المائدة/6.
8. البیهقی، السنن الکبری، مجلس دائرة المعارف النظامية الكائنة في الهند ببلدة حيدر آباد، ج2، ص106.
9. همان، ج2، ص104، ح2764.
10. أبو بكر عبد الرزاق بن همام الصنعاني، مصنف عبد الرزاق، المكتب الإسلامي – بيروت
،
ج1، ص391، ح1528.

موضوع قفل شده است