علم ودین از منظر علامه طباطبایی

تب‌های اولیه

1 پست / 0 جدید
علم ودین از منظر علامه طباطبایی

بسم الله
موضوع علم ودین و نحوه ارتباط آنها از دیر باز مورد توجه اندیشمندان غربی بوده است زیرا از بعد رنسانس به دلیل عدم هماهنگی گزاره های علمی(علم مبتنی بر تجربه حسی) و دینی و عملکرد آباء کلیسا و از همه مهمتر تحریف تورات وانجیل،به تعارض آن دو رای دادند.که به تدریج این مسأله وارد جهان اسلام نیز شد و نظریات مختلفی در باره آن مطرح گردید.در اینجا مناسب دیدم به نظریه علامه طباطبایی اشاره کنم. علامه علم تجربی را با استناد به آیات قرآن می پذیرد.ولی یقینی نمی داند وعلاوه بر آن منابع معرفتی دیگری مثل عقل و کشف شهود بر می شمرد.1
دین را به سنت عملی که بر اساس مسأله جهان بینی معرفت شناسانه بنیان گرفته است،تعریف می کند 2که می توان در فهم گزاره های دینی از فطرت ،عقل ،کشف شهود،علم تجربی و روش نقلی بر پایه ایات و روایات بهره می جوید و در تفسیر از آیات از روش قران به قرآن با استناد به روایات استفاده می کند3.که در ترابط علم ودین تاثیر زیادی می گذارد.وی با اعتقاد به ابتناء علم تجربی بر عقل،نقش مهم عقل در فرهنگ اسلامی را متذکر می شودو تعامل دو سویه عقل و وحی ،رابطه هماهنگی میان علم و دین قائل است.قران، برهان و عرفان را با یکدیگر هماهنگ می داند4. وبا توجه به نمونه های تعارض میان گزاره های علمی و دینی آن را ظاهری می داند که با تصرف لفظی و معنوی5 در آیات قران و تفسیر آیه به آیه و تذکر به یقینی و تضمینی نبودن یافته های علمی قابل رفع است .
و در علم دینی یک رویکرد حد اکثری دارد که حضور آموزه های دینی را در متن علوم تجربی می داندکه در تمامی مراحل از مبادی علوم تا فرضیه ها،نظریه ها اهداف و پیش فرضهاآن تحت تاثیر اموزه های دینی است.6
1-محمدحسین طباطبایی،اصول فلسفه و روش رئالیسم ،ج 1،ص99،98و همان ج 2 ص 44و45و نهایه الحکمه ج4،ص 935و936 و المیزا ج2 ص157 وج20 ص 280.
2-محمد حسین طباطبایی ،المیزان،ذیال آیه 19 ال عمران و 30 روم.
3-المیزان ،ج6،ص283 وج20ص404.وج12،ص262
4-وحی و رهبری در قرآن،عبد الله جوادی آملی،ص282.المیزان ذیل ایه 23 جاثیه.
5-المیزان ،ج20،ص33و ص32. و ج2،ص 112.
6-عبد الحسین خسرو پناه،کلام جدید،ص378-383.قران در اسلام از محمد حسین طباطبایی ص111.