جمع بندی آیا اراده تکوینی خدا تخلف ناپذیر است؟

تب‌های اولیه

13 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
آیا اراده تکوینی خدا تخلف ناپذیر است؟

سلام و عرض ادب

سوالی داشتم :

آیا اراده تکوینی خدا تخلف ناپذیر است؟

یعنی انسان نمیتونه بر اون اراده غلبه کنه؟

با تشکر

با نام و یاد دوست


کارشناس بحث: استاد مشکور

باغ بهشت;558335 نوشت:
سلام و عرض ادب

سوالی داشتم :

آیا اراده تکوینی خدا تخلف ناپذیر است؟

یعنی انسان نمیتونه بر اون اراده غلبه کنه؟

با تشکر


سلام و ادب:Gol:

اراده‌هایی كه در قرآن شریف به خدا نسبت داده شده دو نوع است: نوع اول اراده تكوینی است، مقصود از اراده تكوینی این است كه شی ء مراد در نظام تكوین و واقع تحقق پیدا كرده است، چنانكه در این کریمه آمده است: «و اذا اراد الله بقومٍ سوءاً فلامردّ له» چون خدا برای گروهی بدی اراده كند جلوگیر ندارد.(1) همچنین در آیه ای دیگر چنین آمده: «انّما امره اذا اراد شیئاً ان یقول له كن فیكون» امر خدا وقتی كه اراده كند چیزی را به این است كه به او فرمان می‌دهد باش، پس آن چیز وجود پیدا می‌كند.(2) در اراده های تكوینی مراد هرگز تخلف پیدا نمی‌كند، یعنی اگر اراده خدا به چیزی تعلق گرفت وجود آن، حتمی و ضروری خواهد بود. بعنوان مثال درباره انسان و افعالش خداوند به اراده تکوینی اش اراده کرده است، که انسان، اختیار و آزادی عمل داشته باشد. و بر این اساس در برابر اوامر و نواهی الهی او را مکلف قرار داده است. از اینرو از آنجاییکه تخلف از اراده تکوینی خدا امکان پذیر نیست، انسان در انجام افعال و کردارش آزاد و مختار است و بنابر این در برابر خداوند نیز مسئول و پاسخگو خواهد بود بعبارتی نمی توان انسانی را در پهنه ی گیتی یافت که بر خلاف اراده تکوینی خداوند مجبور باشد و یا در برابر افعال و کردارش مسئول و پاسخگو نباشد.

در نتیجه نه تنها انسان که سرتاسر وجودش نیاز و فقر است بلکه هیچ قدرتی در عالم هستی قادر نیست در برابر اراده تکوینی خداوند عزم مخالفت کند، زیرا جز خداوند سایر موجودات همه و همه عین فقر و وابستگی و احتیاج به ذات لایزال الهی هستند و آنکه از خود چیزی ندارد چگونه می تواند در برابر دارای مطلق، عَلَم مخالفت بر دارد.

نوع دوم اراده تشریعی است، مقصود از اراده تشریعی این است كه خداوند متعال از لحاظ تشریع و جعل قانون چیزی را اراده نموده است، یعنی چیزهایی را كه می‌خواسته مردم انجام دهند تا به کمال و سعادت برسند. چنانکه در قرآن اشاره شده است كه: «ما یریدُ اللهُ لیجعلَ علیكم من حرجٍ ولكن یریدُ لیطهّرَكم ولیتمّ نعمتهُ علَیكم» خدا اراده نكرده شما را در حرج و سختی بیندازد بلكه اراده كرده كه شما را پاك گرداند و نعمتش را بر شما تمام كند.(3) در اراده تشریعی مراد حق تعالی در نظام تشریع و قانونگذاری تحقق پیدا كرده و طبق مراد و خواسته اش دستور و حکم صادر نموده است. در آیه مذكور خدا می‌فرماید: در نظام تشریع عسر و حرج وجود ندارد بلكه طهارت و اتمام نعمت است.‏ به عبارت دیگر خدای سبحان از انسان آزاد و مختار می خواهد که یکسری کارها را انجام بدهد و یکسری کارها را انجام ندهد. و اگر این انسان به دستورات الهی با حسن اختیار خود گردن نهاد, پاداش الهی را خواهد چشید و اگر با سوء اختیار خود, از دستورات الهی سرپیچی کرد, کیفر خواهد شد. بنابر این خداوند متعال اراده کرده است که انسان به اختیار خود به سمت خوبیها برود و از بدیها پرهیز کند. بنابر این تخلف از اراده تشریعی امکان پذیر است.(4)

موفق باشید ...:Gol:

پاورقی________________________________________________
1. سوره رعد آیه 19
2. سوره یس آیه 82.
3. سوره مائده آیه 6.
4. برای آگاهی بیشتر ر.ک: 1- تفسیر نمونه، ج 1، ص 298 - ج 18، ص 480 2- تفسیر المیزان، ج 17، صص 175 - 170

[="Arial"][="Navy"]سلام و تشکر

نیرویی که خدا به زمین داده است ( نیروی جاذبه ) به وسیله اراده تکوینی خداست ؛ بله؟[/]

[="Tahoma"][="Navy"]

باغ بهشت;558335 نوشت:
سلام و عرض ادب

سوالی داشتم :

آیا اراده تکوینی خدا تخلف ناپذیر است؟

یعنی انسان نمیتونه بر اون اراده غلبه کنه؟

با تشکر


سلام
خدای متعال همه چیز را مسخر انسان کرده و غلبه اراده انسان بر امور دیگر در صحنه تکوین به معنای غلبه اراده انسان بر خدای تعالی نیست چون اراده و قدرت انسان از خدای متعال مستقل نیست
یا علیم[/]

[="Arial"][="Navy"]

محی الدین;558780 نوشت:
خدای متعال همه چیز را مسخر انسان کرده و غلبه اراده انسان بر امور دیگر در صحنه تکوین به معنای غلبه اراده انسان بر خدای تعالی نیست چون اراده و قدرت انسان از خدای متعال مستقل نیست

تشکر از شما

میشه با ذکر مثال گفتارتان را بیشتر توضیح دهید[/]

باغ بهشت;558775 نوشت:
سلام و تشکر

نیرویی که خدا به زمین داده است ( نیروی جاذبه ) به وسیله اراده تکوینی خداست ؛ بله؟


سلام مجدد:Gol:

چنانکه خداوند به اراده تکوینی اش طبیعت و سرشت آدمی را توأم با لوازم و اقتضاءاتی نظیر قوای جسمانی و نفسانی (عقل و وهم و شهوت و غضب) آفریده، نیروها و قوایی را نیز نظیر جاذبه زمین، حرکت وضعی و انتقالی و ... همراه با خلقت زمین در نهادش قرار داده است.

بنظرم روی سؤال شما اینست که اگر جاذبه زمین امری تکوینی است پس چگونه انسان می تواند بر آن غلبه پیدا کند؟ و اگر غلبه ممکن است، در واقع غلبه این بمعنای غلبه اراده انسان بر اراده تکوینی خداوند است؟ در پاسخ گفتنی است: خداوند در قرآن فرموده: «لقد کرمنا بنی آدم و حملناهم فی البر و البحر و رزقناهم من الطیبات و فضلناهم علی کثیر ممن خلقنا تفضیلا.» یعنی (مافرزندان آدم را بسیار گرامی داشتیم و آنها را به مرکب بر و بحرسوار کردیم - و جهان جسم و جان را مسخر انسان ساختیم - واز هر غذای لذیذ و پاکیزه آنها را روزی دادیم و بر بسیاری ازمخلوقات خود برتری و فضیلت کامل بخشیدیم).(1)

از اینرو؛ بنی آدم در میان سایر موجودات عالم، از یک ویژگی و خصیصه ای برخوردار گردیده و به خاطر همان خصیصه است که از دیگر موجودات جهان امتیاز یافته و آن عقلی است که به وسیله آن حق را از باطل و خیر را از شر و نافع را از مضر تمیز می دهد... تفضیل و تکریم ناظر به یک دسته از موهبتهای تکوینیه الهی است که به انسان داده شد، تکریمش به دادن عقل است که به هیچ موجودی دیگر داده نشده، و انسان به وسیله آن خیر را از شر و نافع را از مضر و نیک را ازبد تمیز می دهد، موهبتهای دیگری از قبیل تسلط بر سایر موجودات و استخدام و تسخیر آنها برای رسیدن به هدفها از قبیل نطق و خط و امثال آن نیز زمانی محقق می شود که عقل باشد.

و اما تفضیل انسان بر سایر موجودات به این است که آنچه را به آنها داده از هریک سهم بیشتری به انسان داده است، اگر حیوان غذا می خورد خوراک ساده ای از گوشت و یامیوه و یا گیاهان و یا غیر آن دارد، ولی انسان که در این جهت با حیوان شریک است این اضافه را دارد که همان مواد غذایی را گرفته و انواع طعامهای پخته و خام برای خود ابتکار می کند، طعامهای گوناگون و فنون مختلف و لذیذ که نمی توان به شماره اش آورده برای خود اختراع می نماید و همچنین آشامیدنی و پوشیدنی و اطفاء غریزه جنسی و طریقه مسکن گزیدن و رفتار اجتماعی در حیوانات و انسان بدین قیاس است.»(2) همچنین با استفاده از نیروی عقل بر دیگر قوای طبیعت و زمین تسلط یافته و نیروهای آن را بنفع منافع خود مسخر می سازد بعنوان مثال بر قدرت جاذبه زمین تسلط یافته و با استمداد از عقل وسایل و تجهیزاتی می سازد که بتوانند از قدرت جاذبه زمین و سطح اتمسفر و لایه ازن نیز عبور کنند.

در نتیجه موارد اینچنینی به معنای غلبه اراده انسان بر اراده تکوینیه الهی نیست. بلکه تحقق اراده خدا بدست اراده انسانی است بعبارتی اراده انسان در طول اراده خداوند است نه در عرض و مقابل اراده خدا. و به بیانی دیگر می توان گفت: تسلط انسان به کمک عقل، بر دیگر قوای جهان مورد اراده خداوند بوده است.

موفق باشید ...:Gol:

پاورقی___________________________________________
1. سوره اسراء، آیه 70.

2. علامه طباطبایی، المیزان، ج 13، ص 214 - 216.


[="Arial"][="Navy"]

مشکور;558858 نوشت:
بنظرم روی سؤال شما اینست که اگر جاذبه زمین امری تکوینی است پس چگونه انسان می تواند بر آن غلبه پیدا کند؟ و اگر غلبه ممکن است، در واقع غلبه این بمعنای غلبه اراده انسان بر اراده تکوینی خداوند است؟

بله منظورم این بود

مشکور;558858 نوشت:
در نتیجه موارد اینچنینی به معنای غلبه اراده انسان بر اراده تکوینیه الهی نیست. بلکه تحقق اراده خدا بدست اراده انسانی است بعبارتی اراده انسان در طول اراده خداوند است نه در عرض و مقابل اراده خدا. و به بیانی دیگر می توان گفت: تسلط انسان به کمک عقل، بر دیگر قوای جهان مورد اراده خداوند بوده است.

اینم جواب کاملی بود
ممنون از شما :Gol:[/]

[="Microsoft Sans Serif"][="Black"]سلام
ببخشید من یه چیزو متوجه نشدم!
خدا به اراده تکوینی نیروی جاذبه رو قرار داده ؛ این درست .
انسان میاد هواپیما می سازه و بر این نیرو غلبه میکنه . خب انسان با این کارش باعث شد که اراده خدا که همان نیروی جاذبه بود خنثی بشه دیگه !!!!!!!!!!
مطالب جناب مشکور رو خوندم اما جواب این ذهنیتم رو نگرفتم :Gig:
[/]

شمیم بهشت;558992 نوشت:
[=Microsoft Sans Serif]سلام
ببخشید من یه چیزو متوجه نشدم!
خدا به اراده تکوینی نیروی جاذبه رو قرار داده ؛ این درست .
انسان میاد هواپیما می سازه و بر این نیرو غلبه میکنه . خب انسان با این کارش باعث شد که اراده خدا که همان نیروی جاذبه بود خنثی بشه دیگه !!!!!!!!!!
مطالب جناب مشکور رو خوندم اما جواب این ذهنیتم رو نگرفتم :Gig:

با عرض سلام و کسب اجازه از استاد محترم

اراده انسان تنها در محدوده ایست که خداوند به او اجازه داده نه بیشتر.

یعنی اگر اراده خداوند این باشد که انسان نتواند کاری را انجام دهد برای او امکان پذیر نخواهد بود.

مثلا اراده خدا اینست که موتور هواپیما از کار بیفتد. اگر همه انسانها جمع شوند نمیتوانند جلوی اراده خدا را بگیرند و بر نیروی جاذبه غلبه کرده و از رسیدن اجل گروهی که در آن هواپیما هستند جلوگیری کنند.

البته این به آن معنا نیست که خداوند مسبب سقوط همه هواپیماهاست ، چون خیلی از سقوطها ناشی از خطا یا احمال کاریهای انسانهاست که باعث میشود اجل افراد جلو بیفتد

[="Tahoma"][="Navy"]

باغ بهشت;558781 نوشت:

تشکر از شما

میشه با ذکر مثال گفتارتان را بیشتر توضیح دهید


سلام
از آنجا که انسان موجود مستقلی در عالم تکوین نیست تصرفات و تسلط او به معنای غلبه بر خدای تعالی نیست بلکه در راستای آن است بعبارت روشنتر انسان بر موجودات دیگر که بنحو خاص خود اراده و قدرت الهی را نشان می دهند غلبه می یابد نه بر خدای تعالی در بیانی ساده تر هردو تیم بازیگر در عرصه تکوین مال خداست و غلبه یکی بر دیگری به معنای غلبه بر خدا نیست بلکه به معنای غلبه اراده ای از خدای تعالی بر اراده دیگر اوست . البته هم اینها در عرصه تکوین است . در عرصه تشریع معیارها بنحو خاص خود مطرح هستند و میزان و قانونی برای کلیت تصرفات انسان است
یا علیم[/]

شمیم بهشت;558992 نوشت:
سلام
ببخشید من یه چیزو متوجه نشدم!
خدا به اراده تکوینی نیروی جاذبه رو قرار داده ؛ این درست .
انسان میاد هواپیما می سازه و بر این نیرو غلبه میکنه . خب انسان با این کارش باعث شد که اراده خدا که همان نیروی جاذبه بود خنثی بشه دیگه !!!!!!!!!!
مطالب جناب مشکور رو خوندم اما جواب این ذهنیتم رو نگرفتم

سلام و ادب :Gol:

در رفع ابهام شما توجه به این نکته ضروری است: همان خدایی که به اراده تکوینی اش اراده کرده قوای طبیعت و از جمله جاذبه زمین را برای قوام و استواری زمین در نهاد آن قرار دهد همو اراده کرده که همه مخلوقات، با همه قوای شان مسخر انسان باشند. بعبارتی خداوند اراده کرده انسان بتواند جهان را با استفاده از نیروی عقل و اختیار به تسخیر خود در آورده، بر آنها تسلط یابد و از قوای آنها برای اهداف کمالی اش بهره ببرد. چنانکه خداوند در قرآن می فرماید: "وَسَخَّرَ لَكُم مَّا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا مِّنْهُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لَّقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ؛ و آنچه را در آسمان‏ها و آنچه را در زمين است مسخر شما كرد كه همه از اوست. قطعا در اين [امر] براى مردمى كه مى‏ انديشند نشانه‏ هاست"(جاثیه، 13)

به بیانی دیگر خلقت جهان و مافیها به اراده خدا، خلقت انسان و دادن اراده و اختیار به وی به اراده خدا و نیز مسخر ساختن مخلوقات جهان برای رسیدن انسان به کمال هم با اراده خدا اما با بهره گیری انسان از قوه عقل و اختیار و اراده اش. در این مدل، چگونه تسلط انسان بر جاذبه زمین و دیگر قوای طبیعت بمعنای تسلط و غلبه بر اراده خدا معنا می شود؟ (دقت کنید)

بنابر این در یک سلسله مراتب طولی، همه اموری که از طریق اسباب و مسببات، حادث می شوند از اراده خداوند نشأت می گیرد. نه اینکه انسان، اراده مستقلی داشته باشد و یا اراده اش در نقطه مقابل و معارض با اراده خداوند باشد.

موفق باشید ...:Gol:

سوال:
آیا اراده تکوینی خدا تخلف ناپذیر است؟یعنی انسان نمیتونه بر اون اراده غلبه کنه؟

پاسخ:
بنام خدا

سلام و ادب:Gol:

در جمعبندی این بحث، توجه به چند نکته ضروری است:

اولاً: اراده‌هایی كه در قرآن شریف به خدا نسبت داده شده دو نوع است:

اول) اراده تكوینی: مقصود از اراده تكوینی این است كه شی ء مراد در نظام تكوین و واقع تحقق پیدا كرده است، چنانكه در این کریمه آمده است: «و اذا اراد الله بقومٍ سوءاً فلامردّ له» چون خدا برای گروهی بدی اراده كند جلوگیر ندارد.(1)همچنین در آیه ای دیگر چنین آمده: «انّما امره اذا اراد شیئاً ان یقول له كن فیكون» امر خدا وقتی كه اراده كند چیزی را به این است كه به او فرمان می‌دهد باش، پس آن چیز وجود پیدا می‌كند.(2) در اراده های تكوینی مراد هرگز تخلف پیدا نمی‌كند، یعنی اگر اراده خدا به چیزی تعلق گرفت وجود آن، حتمی و ضروری خواهد بود.

دوم) اراده تشریعی: مقصود از اراده تشریعی این است كه خداوند متعال از لحاظ تشریع و جعل قانون چیزی را اراده نموده است، یعنی چیزهایی را كه می‌خواسته مردم انجام دهند تا به کمال و سعادت برسند. در نظام تشریع عسر و حرج وجود ندارد بلكه طهارت و اتمام نعمت است.‏ به عبارت دیگر خدای سبحان از انسان آزاد و مختار می خواهد که یکسری کارها را انجام بدهد و یکسری کارها را انجام ندهد. و اگر این انسان به دستورات الهی با حسن اختیار خود گردن نهاد, پاداش الهی را خواهد چشید و اگر با سوء اختیار خود, از دستورات الهی سرپیچی کرد, کیفر خواهد شد. تخلف از اراده تشریعی خداوند ممکن است، زیرا خداوند به اراده تکوینی اش اراده کرده انسان با اختیار، مسیر سعادت یا شقاوت خود را برگزیند.

بنابر این، آنچه تخلف از آن ممکن نیست، اراده تکوینی خداست. در نتیجه نه تنها انسان که سرتاسر وجودش نیاز و فقر است بلکه هیچ قدرتی در عالم هستی قادر نیست در برابر اراده تکوینی خداوند عزم مخالفت کند، زیرا جز خداوند سایر موجودات همه و همه عین فقر و وابستگی و احتیاج به ذات لایزال الهی هستند و آنکه از خود چیزی ندارد چگونه می تواند در برابر دارای مطلق، عَلَم مخالفت بر دارد.

ثانیاً: غلبه انسان بر برخی امور تکوینی مانند جاذبه زمین و دیگر قدرتهای موجود در عالم، به معنای غلبه اراده انسان بر اراده تکوینیه الهی نیست. بلکه تحقق اراده خدا بدست اراده انسانی است بعبارتی اراده انسان در طول اراده خداوند است نه در عرض و مقابل اراده خدا. و به بیانی دیگر می توان گفت: همان خدایی که به اراده تکوینی اش اراده کرده قوای طبیعت و از جمله جاذبه زمین را برای قوام و استواری زمین در نهاد آن قرار دهد همو اراده کرده که همه مخلوقات، با همه قوای شان مسخر انسان باشند. بعبارتی خداوند اراده کرده انسان بتواند جهان را با استفاده از نیروی عقل و اختیار به تسخیر خود در آورده، بر آنها تسلط یابد و از قوای آنها برای اهداف کمالی اش بهره ببرد.

موفق باشید ...:Gol:

پاورقی_______________________________
1. سوره رعد آیه 19
2. سوره یس آیه 82.

موضوع قفل شده است