ایرانیان مبتکر جنگ پارتیزانی

[=&quot]
[/]

[=&quot]سورنا يكي از سرداران بزرگ و نامدار تاريخ ايران در زمان اشكانيان است كه سپاه ايران را در نخستين جنگ با روميان فرماندهي كرد و رومي‌ها را كه تا آن زمان در همه جا پيروز بودند، براي اولين بار با شكستي سخت و تاريخي روبرو كرد[/].

[=&quot]سورنا از خاندان سورن يكي از هفت خاندان معروف ايراني (در زمان اشكانيان و ساسانيان) بود. سورن در زبان فارسي پهلوي به معني نيرومند است[/].

[=&quot]ژوليوس سزار، پمپي و كراسوس سه تن از سرداران و فرمانروايان بزرگ روم بودند كه سرزمينهاي پهناوري را كه به تصرف دولت روم در آمده بود، به طور مشترك و تحت عنوان كنسول اداره مي‌كردند. آنها در سوم اكتبر سال 56 پيش از ميلاد در جلسه لوكا تصميم حمله به ايران را گرفتند[/].

[=&quot]كراسوس فرمانرواي بخش شرقي كشور روم آن زمان يعني ، آسياي صغير( تركيه و سوريه امروزي) بود و براي گسترش دولت روم در آسيا، روياي پيروزي برايران، فتح ايران و سپس گرفتن هند را در سر مي پروراند . وي فاتح جنگ بردگان و اسپارتاكوس سردار قدرتمند انقلاب بردگان بود[/].

[=&quot]كراسوس (رييس دوره‌اي شوراي كنسولي) با سپاهي شامل بيش از 40 هزار نفر از لژيونرهاي ورزيده روم كه خود فرماندهي آنان رابرعهده داشت به سوي ايران روانه شد و ارد اول پادشاه اشكاني، سورنا سردار نامي ايران را مامور جنگ با كراسوس و دفع يورش رومي‌ها كرد[/].

[=&quot]نبرد ميان دو كشور در سال 53 پيش از ميلاد در جلگه‌هاي ميان رودان و در نزديكي شهر حران يا كاره روي داد. بر اساس روايات تاريخي، قبل از آغاز جنگ سورنا پيامي را براي كراسوس فرستاد و كنسول روم در جواب گفت : پاسخ تو را در پايتخت ايران مي دهم[/].

[=&quot]سورنا در جواب كراسوس پيام داد: اگر در كف دست من مويي مي بيني ، پايتخت ايران را نيز خواهي ديد[/].

[=&quot]درجنگ حران، سورنا با يك نقشه نظامي ماهرانه و به ياري سواران پارتي كه تيراندازان چيره دستي بودند، توانست يك سوم سپاه روم را نابود و اسير كند[/].

[=&quot]كراسوس و پسرش فابيوس دراين جنگ كشته شدند و تنها تعداد اندكي از رومي‌ها موفق به فرار گرديدند.روش نوين جنگي سورنا، شيوه جنگ وگريز بود[/].

[=&quot]اين سردار ايراني را مبتكر جنگ پارتيزاني (جنگ به روش پارتيان) در جهان مي‌دانند[/]. [=&quot]ارتش او شامل زرهپوشان سواركار، تيراندازان ورزيده، نيزه داران ماهر، شمشيرزنان دلير و پياده نظام همراه با شترهايي با بار آذوقه، آب و مهمات بود[/].

[=&quot]جنگ حران كه نخستين جنگ بين ايران و روم به شمار مي‌رود، داراي اهميت بسياري در تاريخ است زيرا رومي ها پس از پيروزيهاي پي درپي براي اولين بار در جنگ شكست بزرگي خوردند و اين شكست به قدرت آنان در دنياي آنروز سايه افكند و نام ايران را بار ديگر در جهان پرآوازه كرد و نام دولت پارت و شاهنشاهي اشكاني را جاودانه ساخت[/].

[=&quot]پس از پيروزي سورنا بر كراسوس و شكست روم از ايران، دولت مركزي روم دچار اختلاف شديد شد. پس از اين جنگ نزديك به يك قرن، رود فرات مرز شناخته شده بين دو كشور گرديد و مناطق ارمنستان و آسياي صغير (تركيه، سوريه، عراق) تبديل به ايالاتي از ايران شدند[/].

[=&quot]سورنا پس از شاه مقام اول كشور را داشت. وي ارد را به تخت سلطلنت نشانيد و به سبب اصالت خانوادگي در روز تاجگذاري شاهنشاه ايران كمربند شاهي را به كمر پادشاه بست. او به هنگام گرفتن شهر سلوكيه نخستين كسي بود كه برفراز ديوار دژ شهررفت و با دست خود دشمناني را كه مقاومت مي‌كردند بزير افكند[/].

[=&quot]سورنا در اين هنگام بيش از 30 سال نداشت.اما متاسفانه سورنا هيچ بهره‌اي از پيروزي بزرگ خود نبرد. ارد شاهنشاه اشكاني ناجوانمردانه بجاي قدرداني، سپهسالار دلاور ايراني را به قتل رساند[/].

[=&quot]سورنا در زمان پادشاهي اشك سيزدهم، ارد اول اشكاني، سپاه ايران را در نخستين جنگ با روميان (نبرد حران) فرماندهي كرد و روميان را كه تا آن زمان در همه جا پيروز بودند، براي اولين بار به سختي شكست داد. در اين جنگ كراسوس، پسرش و بيشتر سربازانش نابود شدند كه اين يكي از بزرگ‌ترين شكست رومي‌ها از ايرانيان در طول تاريخ بوده‌است.كراسوس كه قصد داشت به تقليداز اسكندر، ايران و هند را فتح كند، از سورنا، سردار ايراني، شكست خورد و خود و اغلب سربازانش كشته شدند[/].

[=&quot]منابع:[/]

[=&quot]روزگاران (تاریخ ایران)، دکتر عبدالحسین زرین‌کوب، چاپ سوم (1380)، بخش اشکانیان ص90-91[/]
[=&quot]فرهنگ معین، جلد پنجم، دکتر محمد معین[/]

[=&quot]ایرانویچ، دکتر بهرام فره‌وشی، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سوم، ص165
[/]

[=&quot]
[/]