جمع بندی حور العین در احادیث وقرآن

در بهشت اگر چه خوراکی هست ولی این خوراکی ها بسیار فراتر از آن چیزی است که ما در دنیا چشیده ایم وبه همین نسبت سایر لذّت های بهشتی با موارد مشابه دنیایی آن قابل قیاس نیست ومهم تر این که نعمت هایی در بهشت وجود دارد که تصوّر آن در این جهان برای ما ممکن نسیت.کسی از لذّت منظرۀ زیبا یا بوی خوش بهرمندمی شودکه از ابزارمتناسب با آن یعنی چشم و بینی برخوردار باشد. انسان باید در رحم دنیا مراتب کمال خود را بپیماید تادر سیر تکاملی خود به ابزار و لوازم مورد نیاز آن جهانی مجهز شود.
همچنان که جنین از لذّت شیر، بی اطّلاع است و نوزاد از خوردن گوشت محروم و کودک از لذایذ جنسی ناآگاه؛ تا زمانی که به رشد لازم برسند،برخورداری از نعمت های بهشتی مستلزم رسیدن به آن مراحل است.
اگر فهماندن لذّت ازدواج به کودک خردسال ممکن بود فهماندن لذایذ بهشت هم به اهالی دنیا ممکن می شد.تمام نعمت های دنیا و لذّت های آن تنها به قدر چشیدن ذرّه ای از آن اقیانوس رحمت و نعمت است.
امیرمؤمنان در مقایسه ای میان دنیا و آخرت فرمودند:
كُلُّ شَيْ‏ءٍ مِنَ الدُّنْيَا سَمَاعُهُ أَعْظَمُ مِنْ عِيَانِهِ وَ كُلُّ شَيْ‏ءٍ مِنَ الْآخِرَةِ عِيَانُهُ أَعْظَمُ مِنْ سَمَاعِه‏
یعنی: همه چيز دنيا شنيدن آن بزرگتر از ديدن آن است، و هر چيز از آخرت ديدن آن بزرگتر از شنيدن آن است‏.
یعنی هر چه از آخرت بشنوی باز حقیقت آن چیزی فراتر از شنیده هاست و زبان ها از توصیف و درک ها از فهم همۀ عظمت آنها عاجزند.
زنان بهشتى دو دسته ‏اند:
دسته اول : حور العين بهشتى هستند كه در بسيارى از آيات قرآن از آنان وصف شده در سورة الرحمن مي فرمايد:
فِيهِنَّ خَيْراتٌ حِسانٌ فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ حُورٌ مَقْصُوراتٌ فِي الْخِيامِ فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ لَمْ يَطْمِثْهُنَّ إِنْسٌ قَبْلَهُمْ وَ لا جَانٌّ «1»
(در آن بهشتها زنان نيكو خوى پاكيزه روى هستند، پس بكدام يك از نعمت هاى پروردگارتان تكذيب مي كنيد،
زنان حورى هستند كه در خيمه ‏ها مستور و در حجله ‏ها محجوبند. پس به كدام يك از نعمت هاى پروردگارتان تكذيب مي كنيد، آنان را لمس نكرده پيش از اهل بهشت نه بشرى و نه جنّى)
و نيز مي فرمايد: فِيهِنَّ قاصِراتُ الطَّرْفِ لَمْ يَطْمِثْهُنَّ إِنْسٌ قَبْلَهُمْ وَ لا جَانٌّ فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ كَأَنَّهُنَّ الْياقُوتُ وَ الْمَرْجانُ «2» (در آن بهشتها زنانى باشند كه چشم خود بر شوهران خود دوخته و بديگران ننگرند و جن و بشرى قبل از اهل بهشت آنان را لمس نكرده و مانند ياقوت و مرجانند)
و در سوره واقعه مي فرمايد:
وَ حُورٌ عِينٌ كَأَمْثالِ اللُّؤْلُؤِ الْمَكْنُونِ «3» (و حور العين كه مانند مرواريد دست نخورده هستند)
و نيز مي فرمايد:
إِنَّا أَنْشَأْناهُنَّ إِنْشاءً فَجَعَلْناهُنَّ أَبْكاراً» «4» (ما آنان را بدون ولادت آفريديم و دوشيزگان قرار داديم)
و در احتجاج طبرسى روايت مي كند كه زنديقى از حضرت صادق {عليه السّلام} سؤال كرد كه
چگونه ميشود حورالعين بهشتى هميشه بكر باشند؟
حضرت فرمود آنان از طيب خلق شده و آفت به آنها نرسد و خون و غير آن از محل آنها خارج نشود و جز عورت مرد بر آنها وارد نگردد.
دسته دوم:
زنان مؤمنه صالحه هستند كه بمراتب از حور العين زيباترند، در سوره زخرف مي فرمايد:
ادْخُلُوا الْجَنَّةَ أَنْتُمْ وَ أَزْواجُكُمْ تُحْبَرُونَ «5» (داخل بهشت شويد شما و همسرانتان در حالى كه مورد كرامت هستيد)
و نيز مي فرمايد جَنَّاتُ عَدْنٍ يَدْخُلُونَها وَ مَنْ صَلَحَ مِنْ آبائِهِمْ وَ أَزْواجِهِمْ وَ ذُرِّيَّاتِهِمْ «6»
(داخل مي شوند بهشت هايى را كه محل اقامت جاودانى است خود آنها و كسانى كه شايسته است از پدران و همسران و فرزندان آنها)
و نيز مي فرمايد إِنَّ أَصْحابَ الْجَنَّةِ الْيَوْمَ فِي شُغُلٍ فاكِهُونَ هُمْ وَ أَزْواجُهُمْ فِي ظِلالٍ عَلَى الْأَرائِكِ مُتَّكِؤُنَ «7»
(ياران بهشت آن روز در نعمت ها متلذذ هستند خود ايشان و همسرانشان در سايبانها بر تخت ها تكيه داده ‏اند)
و هر دو دسته از زنان بهشتى پاكيزه و مطهره هستند هم از كثافات ظاهريه مثل خون و بول و غايت و حيض و نفاس، و هم از كثافات باطنيه از اخلاق رذيله و صفات خبيثه مانند حقد و حسد و امثال اينها و هم از اعمال زشت و ناپسنديده و بالجمله جميع مراتب طهارت را دارا هستند.
حور جمع حوراء به معنای زنی است که سفیدی چشمش بسیار سفید و سیاهی آن نیز بسیار سیاه باشد و یا به معنای زنی است که دارای چشمان سیاه چون چشم آهو باشد، “عین” جمع کلمۀ “عیناء” به معنای درشت چشم است، و
ظاهراً حورالعین موجوداتی غیر از زنان دنیا هستند.[8]
خداوند در مورد آنان می‌فرماید: “حورالعین را به ازدواج آن‌ها درمی آوریم”.[9]
بنا بر تفسیر اغلب مفسّران، ازدواج به معنای دنیوی آن، در بهشت وجود ندارد.
پس این جا، نزدیک کردن و عطا کردن حورالعین از طرف خداوند به بندگان بهشتی‌اش مراد است.[9]از صفات بیان شده برای حورالعین در قرآن و بعضی روایات می‌توان چنین استفاده کرد که حورالعین در بهشت بیش از یک همسر ندارد؛ زیرا خداوند در مورد صفات حورالعین می‌فرماید: “…نه هیچ انسانی قبل از ایشان (قبل از آن شخص بهشتی) آن‌ها را لمس کرده و نه هیچ جنّی”.[10]
مرحوم مجلسی در تفسیر “قاصرات الطرف” که در ابتدای همین آیه آمده است، می‌گوید:
یعنی زوج‌هایی هستند که نگاهشان فقط برای شوهرانشان است و به هیچ کس غیر از شوهرانشان رغبتی ندارند.[11]اما آیا زنان دنیایی هم همین گونه‌اند یا نه؟
شاید بتوان گفت که اگرچه اهل بهشت هر آنچه در بهشت بخواهند بر ایشان آماده است، اما هرگز درخواستی به عنوان تعدّد زوجات ندارند. همان گونه که زنان پاک در دنیا، چشم به غیر از همسر خود ندارند، در بهشت هم که جای پاکان است، خواهان زوج‌های متعدد برای خود نیستند.
در روایتی از امام صادق(عليه السّلام) در مورد ازدواج مرد و زن زمینی در بهشت سؤال شد، حضرت فرمودند: “اگر رتبۀ زن بالاتر بود و خواست با مرد زمینی‌اش ازدواج کند می‌تواند او را انتخاب کند (و مرد نمی‌تواند وی را انتخاب کند) که در این صورت مرد همسر او می‌گردد، ولی اگر رتبۀ مرد بالاتر بود او می‌تواند زن را اختیار کند (این جا زن چنین حقّی ندارد) که در این صورت، زن یکی از همسران مرد می‌شود”؛[12] یعنی زن یکی از همسران مرد می‌شود، ولی مرد تنها همسرِ زن می‌گردد، این مطلب را برخی دیگر از روایات نیز بیان می‌کند.
همچنین در روایتی از پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) نقل شده که فرمودند: “زن اگر در دنیا دو شوهر داشته(البته منظور همزمان نیست) در آخرت هر کدام را که بهتر دید (از حیث اخلاق) انتخاب می‌کند”.[13] حضرت نفرموده اند که می‌تواند هر دو را انتخاب کند، بلکه فرمود بهترین آن‌ها را انتخاب می‌کند.در پایان تذکر این نکته به جا است که برای خدمت گزاری بهشتیان، “غلمان” هایی وجود دارد و در این بین فرقی میان زن و مرد نیست.قرآن مجید در این باره می‌فرماید: “پیوسته بر گردشان نوجوانانی برای (خدمت) آنان گردش می‌کنند که چون مرواریدهای درون صدفند”.[15]ظاهر این آیه آن است که پسران زیبای بهشتی فقط برای خدمت گزاری بهشتیان آفریده شده اند.