جمع بندی منظور از وحدت بین شیعه و سنی چیست؟

کارشناس بحث: استاد هادی

با سلام و عرض ادب خدمت عارف بزرگوار

قبل از هر سخن از تأخیر بوجود امده در پاسخگویی عذرخواهی می کنم

شیعه و سنی در دو مرحله اعتقادات و احکام با همدیگر اختلاف دارند؛ برخی از اختلافات موجود بین شیعه و سنی، فهرست وار عرض می شود:

عقاید شیعه که مخالف با عقاید اهل سنت می باشد:

1.شعیه بر خلاف اهل سنت، صفات خدا را عین ذات می داند.
2.شیعه معتقد است که انبیاء معصوم هستند اما اهل سنت به عصمت هیچ بشری قائل نیستند.
3.شیعه بر خلاف اهل سنت، معتقد به بداء،رجعت و شفاعت است.
4.شیعه جمیع صحابه را عادل نمی داند اما اهل سنت تمام صحابه رسول الله(ص) را عادل می دانند.
5. مهم ترین باور شیعه، اعتقاد به امامت است که منشأ اختلاف بین شیعه و سنی است. شیعه معتقد به امامت و ولایت امیر المومنین علی علیه السلام و سایر امه اطهار علیهم السلام است اما اهل سنت به امامت معتقد نیستند.

مطالعه لینک های زیر در این زمینه مفید است:

http://www.pasokhgoo.ir/node/48215
http://www.askdin.com/thread4485.html
http://pasokhgoo.ir/node/25586

بیانات مقام معظم رهبری در ارتباط با سوال حضرت عالی :

«ما در مسئله وحدت، جدى هستيم. ما اتحاد مسلمين را هم معنا كرده‌ايم. اتحاد مسلمين، به معناى انصراف مسلمين و فِرَق گوناگون از عقايد خاص كلامى و فقهى خودشان نيست؛ بلكه اتحاد مسلمين به دو معناى ديگر است كه هر دوى آن بايد تأمين بشود: اول اين‌كه فِرَق گوناگون اسلامى (فرق سنى و فرق شيعه) -كه هر كدام فرق مختلف كلامى و فقهى دارند- حقيقتاً در مقابله با دشمنان اسلام، همدلى و همدستى و همكارى و همفكرى كنند. دوم اين‌كه فرق گوناگون مسلمين سعى كنند خودشان را به يكديگر نزديك كنند و تفاهم ايجاد نمايند و مذاهب فقهى را با هم مقايسه و منطبق كنند. بسيارى از فتاواى فقها و علما هست كه اگر مورد بحث فقهى عالمانه قرار بگيرد، ممكن است با مختصر تغييرى، فتاواى دو مذهب به هم نزديك شود»
«مسئله‌ این‌ است‌ که‌ وحدت‌ اسلامی‌ و وحدت‌ بینش‌ و نظر و سخن‌ مسلمین‌ برای‌ استکبار و در راس‌ آن‌ امریکای‌ غدار و ابزارهای‌ او در دستگاه‌ حاکمیت‌ سلطه‌ در عالم‌ خطرناک‌ است‌ این‌ حقیقتی‌ است‌ که‌ امام‌ بزرگوار ما بارها آن‌ را بیان‌ کرد». [بیانات در دیدار با میهمانان‌خارجی‌مراسم‌ اولین سالگرد ارتحال‌امام‌خمینی‌(ره‌)/ ۶۹/۳/۱۶]

در حقیقت عامل اختلاف نه اهل تسنن هستند و نه شیعیان؛ عامل اصلی اختلافات بین دو مذهب شیعه و سنی، وهابیت می باشند که به گروه تکفیری معروف هستند؛ این گروه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران چون نسبت به شیعیان احساس خطر کردند فعالیت خود را مضاعف کرده و با اختلاف افکنی موجبات عداوت و اختلاف بین دو مذهب را بوجود می آورند .
هم اکنون نیز چندین شبکه ماهواره ای توسط همین گروه مدیریت می شود و با دشنام دادن به بزرگان اهل سنت از قبیل عایشه و ... احساسات اهل سنت را تحریک کرده و باعث اختلاف و دشمنی می شوند .

پرسش:
منظور از وحدت شیعه و سنی چیست؟آیا عامل اختلاف در شیعیان هستند یا اهل تسنن؟

پاسخ:
شیعه و سنی در دو مرحله اعتقادات و احکام با همدیگر اختلاف دارند؛ برخی از اختلافات موجود بین شیعه و سنی، فهرست وار عرض می شود:
عقاید شیعه که مخالف با عقاید اهل سنت می باشد
1.شعیه بر خلاف اهل سنت، صفات خدا را عین ذات می داند.
2.شیعه معتقد است که انبیاء معصوم هستند اما اهل سنت به عصمت هیچ انسانی قائل نیستند.
3.شیعه بر خلاف اهل سنت، معتقد به بداء،رجعت و شفاعت است.
4.شیعه جمیع صحابه را عادل نمی داند اما اهل سنت تمام صحابه رسول الله(ص) را عادل می دانند.
5.مهم ترین باور شیعه، اعتقاد به امامت است که منشأ اختلاف بین شیعه و سنی است. شیعه معتقد به امامت و ولایت امیر المومنین علی (علیه السلام) و سایر ائمه اطهار (علیهم السلام) است اما اهل سنت به امامت معتقد نیستند.

مقام معظم رهبری در ارتباط با وحدت شیعه و سنی فرمودند:
«ما در مسئله وحدت، جدى هستيم. ما اتحاد مسلمين را هم معنا كرده‌ايم. اتحاد مسلمين، به معناى انصراف مسلمين و فِرَق گوناگون از عقايد خاص كلامى و فقهى خودشان نيست؛ بلكه اتحاد مسلمين به دو معناى ديگر است كه هر دوى آن بايد تأمين بشود: اول اين‌كه فِرَق گوناگون اسلامى (فرق سنى و فرق شيعه) -كه هر كدام فرق مختلف كلامى و فقهى دارند- حقيقتاً در مقابله با دشمنان اسلام، همدلى و همدستى و همكارى و همفكرى كنند.

دوم اين‌كه فرق گوناگون مسلمين سعى كنند خودشان را به يكديگر نزديك كنند و تفاهم ايجاد نمايند و مذاهب فقهى را با هم مقايسه و منطبق كنند. بسيارى از فتاواى فقها و علما هست كه اگر مورد بحث فقهى عالمانه قرار بگيرد، ممكن است با مختصر تغييرى، فتاواى دو مذهب به هم نزديك شود»
«مسئله‌ این‌ است‌ که‌ وحدت‌ اسلامی‌ و وحدت‌ بینش‌ و نظر و سخن‌ مسلمین‌ برای‌ استکبار و در راس‌ آن‌ امریکای‌ غدار و ابزارهای‌ او در دستگاه‌ حاکمیت‌ سلطه‌ در عالم‌ خطرناک‌ است‌ این‌ حقیقتی‌ است‌ که‌ امام‌ بزرگوار ما بارها آن‌ را بیان‌ کرد». [1]

عامل اصلی اختلافات بین دو مذهب شیعه و سنی، وهابیت می باشد؛ وهابیت، نه سنی است و نه شیعه! این گروه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران چون نسبت به شیعیان احساس خطر کردند فعالیت خود را مضاعف کرده و با اختلاف افکنی موجبات عداوت و اختلاف بین دو مذهب شیعه و سنی را بوجود می آورند.
هم اکنون نیز چندین شبکه ماهواره ای توسط همین گروه مدیریت می شود و با دشنام دادن به بزرگان اهل سنت از قبیل عایشه و ... احساسات اهل سنت را تحریک کرده و باعث اختلاف و دشمنی می شوند.

بسیاری از علمای طراز اول شیعه برای حفظ وحدت بین مسلمین اقداماتی انجام دادند که بازتاب مهم و تأثیر گذاری در کل جهان داشته است؛ پس از انقلاب اسلامی، به تدبیر بنیان گذار جمهوری اسلام ایران حضرت آیت الله خمینی (رحمه الله علیه) ایام ولادت با سعادت رسول الله (صلی الله علیه و اله)، هفته وحدت نامیده شد.

حضرت امام (رحمه الله علیه) فرمودند: «ما با مسلمین اهل تسنن یکی هستیم. اگر کسی کلامی بگوید که باعث تفرقه بین ما مسلمانها بشود بدانید که یا جاهل است یا از کسانی است که میخواهد بین مسلمانان اختلاف بیندازند. قضیه شیعه و سنی اصلاً در کار نیست ما همه با هم برادریم. لازم است برادران ایرانی و شیعیان دیگر کشورها از اعمال جاهلانه که موجب تفرقه صفوف مسلمین است، خودداری کنند و لازم است در جماعات اهل سنت حاضر شوند و از انعقاد و تشکیل نماز جماعت در منازل و گذاشتن بلندگوهایی مخالف رویه اجتناب نمایند»[2]
آیت الله خامنه ای و بسیاری از مراجع دیگر جهت حفظ وحدت شرکت در نماز جماعت اهل سنت را جایز می دانند.[3]
تشكیل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی یکی دیگر از اقدامات وحدت آفرین حضرت آیت الله خامنه ای است؛ تأسیس مجمع جهانی تقریب اسلامی در داخل و خارج كشور مؤثر بوده است. یكی از آثار خارجی آن این است كه همه میدانند رهبر جمهوری اسلامی جزو طرفداران تقریب است. ایشان در حرمت توهین به مقدسات اهل سنت فتوا داده اند و این موضوع تأثیر بالایی در اهل سنت كشور و جهان اسلام داشته است.

منابع:
[1] بیانات در دیدار با میهمانان خارجی مراسم اولین سالگرد ارتحال امام خمینی(ره)/ ۶۹/۳/۱۶
[2] صحیفه امام، ج ۱۰، ص۶۱
[3] حسینی خامنه ای، سید علی، اجوبة الاستفتاءات، ص 120 – 121، س 599، 600 و 601، دفتر معظم له، قم، چاپ اول، 1424ق