اینک منم، همان امامان معصوم !
تبهای اولیه
[h=2]
[/h]
بنا بر روایات همه امامان معصوم(علیهمالسلام) از یک نور آفریده شدهاند و یک هدف را بر عهده داشتهاند و آن هدایت مردم و اشاعه نور ایمان در دل آنها بودهاست اما بنا بر اقتضائات، در هر زمانی صفتی خاص در هر یک از امامان (علیهمالسلام) بروز کردهاست. امام مهدی (علیهالسلام) آخرین امام از سلسله ائمه (علیهمالسلام) هستند و اهداف و زحمات اهل بیت (علیهمالسلام) را به سرانجام میرسانند. ایشان جامع همه کمالات الهی انبیاء و اولیاء و ائمه (علیهمالسلام) میباشند به همین خاطر از جهات مختلفی به آن بزرگواران شباهت دارند. در این بخش به شباهتهای میان امام مهدی (علیهالسلام) و ائمه (علیهمالسلام) میپردازیم.
[h=4]اینک منم...
[/h]در روایتی امام صادق (علیهالسلام) فرمودند: قائم به دیوار کعبه تکیه داده و مردم جهان را مخاطب قرار میدهد و میفرماید: «هر کس بخواهد آدم و شیث را ببیند، اینک منم آدم و شیث؛ هر کس بخواهد نوح و سام را ببیند، اینک منم نوح و سام؛ هر کس بخواهد ابراهیم و اسماعیل را ببیند، اینک منم ابراهیم و اسماعیل؛ هر کس بخواهد موسی و یوشع را ببیند، اینک منم موسی و یوشع هر کس بخواهد عیسی و شمعون را ببیند، اینک منم عیسی و شمعون؛ هر کس بخواهد محمد- صلی الله علیه و آله - و علی -علیه السلام- را ببیند، اینک منم محمد و علی، هر کس بخواهد حسن و حسین -علیهماالسلام- را ببیند، اینک منم حسن و حسین، هر کس بخواهد امامان از اولاد حسین -علیه السلام- را ببیند، اینک منم آن امامان معصوم از نسل پاک حسین...» (١)
[h=4]آینه تمام و کمال عصمت پیشگان
[/h]مهمترین شباهتهای میان امام مهدی (علیهالسلام) با سایر امامان (علیهمالسلام) عبارتند از:
1- شباهت امام مهدی به امیرالمومنین (علیهماالسلام):
بارزترین صفات امیرالمومنین (علیهالسلام)، علم، زهد و شجاعت ایشان میباشد که تمام آنها در امام مهدی (علیهالسلام) نمودار است. امام علی (علیهالسلام) درباره علامتهای امام بر حق میفرماید: «امام، آگاهترین فرد است به حلال و حرام خدا و احکام گوناگون و اوامر و نواهی او و هر چه مردم نیازمند آن هستند.» (٢) او از حقایق مادی و معنوی پرده برمیدارد و مجهولات و نادانستهها را برای همگان روشن میسازد. انسانها را همراه با تکامل علوم مادی و دانش بشری، در خداشناسی و تکامل معنوی نیز کمک میکند و جامعههای جاهل را، آگاه، بینا و دانا میسازد.رهبر جامعه موعود، امام عالمی است که کسی دانشمندتر و حکیمتر از او نیست "أَوْسَعُكُمْ كَهْفاً وَ أَكْثَرُكُمْ عِلْما" (٣) علم و دانش در قلب و وجود او ریشه دوانده و جای گرفته است: «به درستی که علم به احکام خدا و سنت پیامبر -صلی الله علیه و آله - در دل مهدی -علیه السلام- می روید؛ همان طور که زراعت میروید بهترین روئیدنی»(٤) امام رضا (علیه السلام) فرمودند: «او عالمترین مردم و حکیمترین مردم و با تقواترین مردم و بردبارترین مردم و شجاعترین مردم و بخشندهترین مردم و عابدترین مردم است» (٥)
یکی از مهمترین اوصاف رهبر یک جامعه حلم و بردباری است و از جمله آثار این صفت: سکون، آرامش داشتن و سبک- سری نکردن در مواقعی است که شخص از دیگران نارواها ببیند. بارزترین صفت امام حسن مجتبی (علیهالسلام) حلم و بردباری ایشان بود. امام مهدی (علیهالسلام) در طول دوران غیبت صغرا و کبرا ناملایمات زیادی از دوست و دشمن دیده است و همه آنها را تحمل کرده و بلکه در مواقعی، برای رفع این جهالتها دعا کرده و از خداوند طلب بخشش کرده است. حضرت مهدی (علیهالسلام) در نامهای به شیخ مفید نوشتند:
«ما بر احوال شما آگاه هستیم و هیچ چیز از اوضاع شما بر ما پوشیده نیست. ما در رسیدگی و رعایت امور شما اهمال نکردهایم و شما را از یاد نبردهایم.»(٦)
مرحوم سیدبنطاووس میفرماید: در یک سحرگاه در سرداب مطهر (منزل حضرت در سامرا) از حضرت صاحبالامر ارواحنا فداه این مناجات را شنیدم که میفرمود:
خدایا! شیعیان ما را از شعاع نور ما و بقیه طینت ما خلق کردهای، آنها گناهان زیادی با اتکاء بر محبت به ما و ولایت ما کردهاند، اگر گناهان آنها گناهی است که در ارتباط با توست از آنها بگذر ... و آنچه از گناهان آنها که در ارتباط با خودشان است، خودت بین آنها را اصلاح کن...آنها را از آتش جهنم نجات بده و آنها را با دشمنان ما در خشم و سخط خود جمع نفرما. (٧)
3- شباهتهای امام مهدی به امام حسین(علیهماالسلام):
امام مهدی(علیهالسلام) شباهتهای زیادی به امام حسین (علیهالسلام) دارند. برخی از این شباهتها عبارتند از:
الف- موعود کتب آسمانی: از هر دو بزرگوار در قرآن و سنت پیامبران(صلواتاللهعلیهم) و کتابهای آسمانی یاد شده است. (٨)
ب- نهی از زشتی ها: امام حسین(علیهالسلام) در امر به معروف و نهی از منکر اهتمام داشتند و تقیه نکردند، امام مهدی(علیهالسلام) نیز اینگونهاند. امام حسین(علیهالسلام) میفرمایند: «همه خیرها در آن زمان است که مهدی قیام میکند و همه این زشتیها را ازمیان برمیدارد.» (٩) امام باقر(علیهالسلام) فرمودند: «دنیا پایان نمی یابد تا اینکه خدای عزوجل مردی از ما اهل بیت را بر میانگیزد او به کتاب خدا عمل میکند و زشتی در شما نمیبیند مگر اینکه از آن نهی میکند.» (١٠)
ج- آزاد از بیعت طاغوت: امام حسین (علیهالسلام) زیر بار بیعت طاغوت زمان نرفتند، امام مهدی (علیهالسلام) نیز زیر بار بیعت طاغوتی نمیروند. در روایتی از امام رضا (علیهالسلام) علت غیبت این گونه بیان شدهاست: «برای اینکه آن زمان که با شمشیر قیام میکند کسی بر عهده او [امام مهدی علیهالسلام] بیعتی نداشته باشد.» (١١)
د- بر بال فرشتگان: فرشتگان، هر دو امام بزرگوار (امام حسین و امام مهدی علیهماالسلام) را در زمان ولادت به اذن خداوند متعال به آسمان بالا بردند. (١٢)
ه- مصیبت بزرگ: مصیبت امام حسین (علیهالسلام) سختترین مصیبتهاست، مصیبت امام مهدی (علیهالسلام) نیز طولانی و محنتش شدید است.
و- کیست مرا یاری کند: امام حسین (علیهالسلام)، هنگامی که میخواستند از مکّه به سوی عراق خروج کنند، یاری خواستند، امام مهدی (علیهالسلام) نیز، هنگام ظهور در مکه یاری میطلبند. در این زمان نیز اگر گوش دلمان را باز کنیم ندای امام مهدی (علیهالسلام) را خواهیم شنید که از اهل ایمان یاری میطلبند، آیا کسی هست که ندای آن حضرت را پاسخ گوید؟ (١٣)
ادامه دارد....
پی نوشت:
١. بحارالانوار، علامه مجلسی، ج 53، باب 28، ص 9.
٢. همان،ج 25، باب 4، ح 33،ص 165.
٣. همان، ج 51، باب 2، ح 14، ص 115.
٤. همان، ج 52، باب 27، ح 16، ص 318.
٥. معانیالاخبار، ابنبابویه، باب معنی الإمام المبین، ح 4، ص 102.
٦. بحارالأنوار، علامه مجلسی، ج 53، ص 175
٧. این مطلب به نقل از مرحوم علامه مجلسی قدس سره از ملحقات کتاب انیس العابدین و علامه میرزا حسین نوری قدس سره میباشد. البته محدث نوری در نجم الثاقب در ذیل حکایت 19 در انتساب این واقعه به سیدبنطاووس تردید می فرمایند.
٨. ر.ک به: المحجّة فیما نزل من القرآن فی الحجّة علیهالسلام و جلد دهم بحارالانوار و تفاسیر و غیر این کتب.
٩. الغیبه، طوسی، ص 438.
١٠. بحارالانوار، علامه مجلسی، ج 52،، باب 27، ح 182، ص 378.
١١. کمالالدین، صدوق، ج 2، باب 44، ح 4، ص 232، ترجمه منصور پهلوان.
١٢. همان، باب 41، روایاتی که در مورد مادر مکرمه حضرت قائم (علیهالسلام) وارد شدهاست.
١٣. با استفاده از: مکیالالمکارم، آیت الله سید محمد تقی موسوی اصفهانی، ترجمه سید مهدی حائری قزوینی، ج1، ص 321 تا 328.
[h=1]آینه تمام عیار سلسله عصمت[/h] [h=2]
[/h]
همانطور که در بخش قبل بیان شد، بنا بر روایات، همه امامان معصوم (علیهمالسلام) از یک نور آفریده شدهاند و یک هدف را بر عهده داشتهاند و آن هدایت مردم و اشاعه نور ایمان در دل آنها بودهاست؛ اما بنا بر اقتضائات، در هر زمانی صفتی خاص در هر یک از امامان (علیهمالسلام) بروز کردهاست. امام مهدی (علیهالسلام) آخرین امام از سلسله ائمه (علیهمالسلام) هستند و اهداف و زحمات اهل بیت (علیهمالسلام) را به سرانجام میرسانند. ایشان جامع همه کمالات الهی انبیاء و اولیاء و ائمه (علیهمالسلام) میباشند به همین خاطر از جهات مختلفی به آن بزرگواران شباهت دارند. در این بخش به شباهتهای میان امام مهدی (علیهالسلام) با سایر ائمه (علیهمالسلام) میپردازیم.
[/HR] 4- شباهت امام مهدی به امام سجاد (علیهماالسلام):
بارزترین صفت امام سجاد (علیهالسلام) عبادت ایشان میباشد که «زینالعابدین» و «سیّدالعابدین» نامیده شدند. امام مهدی (علیهالسلام) نیز اینگونهاند. امام موسی کاظم (علیهالسلام) در وصف امام مهدی (علیهالسلام) فرمودند: «با آن چهره گندمگون، زردی بی خوابی شب نیز آمیخته است، پدرم فدای آن کس که شبش را در حال سجود و رکوع و ستارهشماری (کنایه از بیداری) خواهد گذراند...» (١)
5- شباهت امام مهدی به امام باقر (علیهماالسلام):
بارزترین صفت امام باقر (علیهالسلام)، شباهت به رسول خدا (صلی الله علیه و آله) بود لذا جابر بن عبدالله انصاری هنگامی که نگاهش به آن حضرت افتاد گفت: «به پروردگار کعبه قسم، شمائل پیامبر است.» (٢) روایات بسیاری از طرق شیعه و سنی از رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) در وصف امام مهدی (علیهالسلام) نقل شده که آن حضرت فرمودند: «نام او نام من و کنیهاش کنیه من است، از نظر خلقت و رفتار شبیهترین مردم به من است ...» (٣)
6- شباهت امام مهدی به امام صادق (علیهماالسلام):
بارزترین صفت امام صادق (علیهالسلام) پخش علوم و بیان احکام برای مردم بود به طوری که برای امامان پیش از آن حضرت این امر میسّر نشد، با این حال تمام علومی که نزد آن حضرت بود، کشف نشد و برای ظهور امام مهدی(علیهالسلام) به تأخیر افتاد و آن حضرت تمام احکام را بیان خواهند کرد و آنچه را که امامان (علیهمالسلام) و پیغمبران (صلوات الله علیهم) شایستگی آن را در مردم ندیدند، فاش خواهند کرد.
امام صادق (علیهالسلام) میفرمایند: «علم و دانش 27 حرف (شعبه) است. تمام آنچه پیامبران الهی آوردهاند، دو حرف (شعبه) بیشتر نبود و مردم تاکنون جز دو حرف را نشناختهاند اما هنگامی که قائم ما قیام کند 25 حرف دیگر را آشکار سازد و در میان مردم منتشر میکند و دو حرف دیگر را به آن ضمیمه میکند تا 27 حرف کامل و منتشر شود.» (٤)
7- شباهت امام مهدی به امام موسی کاظم (علیهماالسلام):
امام موسی کاظم (علیهالسلام) بیش از پدران بزرگوارش دچار تقیه و شدت بیمناکی از دشمنان بودند. امام مهدی (علیهالسلام) نیز (در دوران غیبت) اینگونه هستند، بهطوری که در برخی از روایات یکی از علل غیبت حفظ جان حضرت مهدی (علیهالسلام) عنوان شدهاست. امام صادق (علیهالسلام) فرمودند: «امام منتظر پیش از قیام خود مدتی از چشمها غایب خواهد شد». از حضرت درباره علت آن سوال شد، حضرت فرمودند: «بر جان خویش بیمناک است» (٥)
8- شباهت امام مهدی به امام رضا (علیهماالسلام):
خداوند ریاست و مقام ظاهری را برای امام رضا (علیهالسلام) قرار داد به طوری که برای پدران طاهرینش واقع نشده بود و تقیّه و بیمناکی در زمان آن حضرت تا حدودی برداشته شد، امام مهدی (علیهالسلام) نیز اینگونه است، خداوند بیمناکی او را به امنیّت بدل خواهد ساخت و به او در زمین اقتدار و تسلّطی خواهد داد که برای کسی از پیشینیان میسّر نکرده است.
امام صادق (علیهالسلام) در مورد آیه «وَعَدَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَیُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِینَهُمُ الَّذِی ارْتَضى لَهُمْ وَ لَیُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً یَعْبُدُونَنِی لا یُشْرِكُونَ بِی شَیْئاً» (٦) فرمودند: این آیه در شأن قائم و اصحابش نازل شدهاست. (٧)
9- شباهت امام مهدی به امام جواد (علیهماالسلام):
امام جواد (علیهالسلام) در سنین کودکی و در حالی به امامت رسیدند که از عمر مبارکشان هشت بهار نگذشته بود، امام مهدی (علیهالسلام) نیز در سنین کودکی به امامت رسیدند.
10- شباهت امام مهدی به امام هادی (علیهماالسلام):
امام هادی (علیهالسلام) هیبتی داشتند که نظیر آن را احدی نداشته است به طوری که دشمنان آن حضرت، ایشان را به خاطر هیبتشان تعظیم و احترام میکردند نه از روی محبت و علاقه. امام مهدی (علیهالسلام) نیز اینگونه هستند و در دل دشمنان هیبت و رعب خاصی دارند. در مورد ایشان آمدهاست: "یسیر الرعب بین یدیه، لا یلقاه عدوّ إلّا هزمهم بإذن اللّه"(8)؛ رعب پیشاپیش او در حرکت است و هیچ سپاهی از دشمن با او روبهرو نمیشود، مگر آنکه شکست میخورد.
11- شباهت امام مهدی به امام حسن عسکری (علیهماالسلام):
امام حسن عسکری (علیهالسلام) نیز مانند امام هادی (علیهالسلام) هیبتی داشتند که دشمنان با دیدن ایشان لرزه بر اندامشان میافتاد. (٩) و از این نظر امام مهدی (علیهالسلام) به ایشان شباهت دارند.(١٠)
[h=4]حُسن ختامِ مسیر هدایت[/h] بنا بر آنچه در این بخش و بخش قبلی بیان شد، امامان از یک نور آفریده شدهاند و هدف هدایت مردم را بر عهده داشتهاند اما بنا بر اقتضائات در هر زمان، صفتی در هر یک از امامان بروز کرده است. امام مهدی (علیهالسلام) اهداف امامان را به سرانجام میرسانند. ایشان جامع کمالات ائمه اطهار (علیهمالسلام) میباشند لذا از جهات مختلفی به آن بزرگواران شباهت دارند.
پی نوشت:
1. بحارالانوار، علامه مجلسی، ج46، باب 5، ح 19، ص63.
2. همان، ص225.
٣. کمالالدین، صدوق، ج1، باب 25، ح 1، ص 535، ترجمه منصور پهلوان.
٤. بحارالانوار ج 52، باب 27، ح 73، ص 336.
٥. کمالالدین، صدوق، ج 2 ،باب 44، ص 233، ح 7، ترجمه منصور پهلوان.
٦. خداوند در سوره نور آیه 55 میفرماید: « خداوند به كسانى از شما كه ایمان آورده و كارهاى شایسته انجام دادهاند وعده مىدهد كه قطعاً آنان را حكمران روى زمین خواهد كرد، همان گونه كه به پیشینیان آنها خلافت روى زمین را بخشید و دین و آیینى را كه براى آنان پسندیده، پابرجا و ریشهدار خواهد ساخت و ترسشان را به امنیّت و آرامش مبدّل مىكند، آن چنان كه تنها مرا مى پرستند و چیزى را شریك من نخواهند ساخت. و كسانى كه پس از آن كافر شوند، آنها فاسقانند.»
٧ . الغیبه، نعمانی، ح35، ص240.
٨. التشریف بالمنن، ابنطاووس، باب131، ح158، ص138.
٩ . ر.ک به حدیث بحارالانوار، علامه مجلسی، ج50، ص308 و 309.
١٠ . با استفاده از: مکیالالمکارم، آیت الله سید محمد تقی موسوی اصفهانی، ترجمه سید مهدی حائری قزوینی، ج1، ص 321 تا 324.
[h=1]شباهت امام عصر(عج) به حضرت نوح و حضرت الیاس[/h]
زیر بنای نبوت و امامت را یک چیز تشکیل می دهد و این دو مقام مانند حلقه های زنجیر به هم متصل هستند؛ و شرایط حاکم برای متصدیان این دو اصل از اصول دین [انبیاء و امامان معصوم (علیهم السلام)] نیز در مواردی مشابه یکدیگر است.
[/HR] در روایات اسلامی شباهت های زیادی برای امام زمان (عجل الله فرجه الشریف) با برخی از پیامبران (علیهم السلام) آمده است که در این مقال به شباهت موجود میان امام زمان (عجل الله فرجه الشریف) با حضرت نوح و حضرت الیاس (علیهما السّلام) پرداخته خواهد شد.
الف) شباهت امام (عجل الله فرجه الشریف) به حضرت نوح (علیه السّلام)
1- حضرت نوح (علیه السّلام) شیخ الانبیاء است. از امام صادق و امام هادی علیهما السلام روایت است که حضرت نوح (علیه السّلام) دو هزار سال عمر کرد. و حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) شیخ الاوصیاء است؛ در نیمه ی شعبان سال 255 هجری متولد شد و تاکنون زنده است. و امام زین العابدین علیه السلام فرمود: «در قائم (عجل الله فرجه الشریف) روشی از نوح (علیه السّلام) است و آن طول عمر می باشد»[1] . [2]
2- نوح (علیه السّلام) زمین را با سخن خود از کافرین پاک کرد و فرمود: «پروردگارا! بر روی زمین احدی از کافران را بر جای مگذار». [3] حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) نیز زمین را با شمشیر از لوث وجود کافرین پاک می گرداند تا جایی که هیچ اثری از آنها باقی نمی ماند.
3- خداوند آنقدر فرج حضرت نوح علیه السلام و اصحابش را به تأخیر انداخت تا اینکه بیشتر معتقدین به آن حضرت از او برگشتند؛ فرج حضرت ولی عصر (عجل الله فرجه الشریف) را نیز خداوند آن قدر به تأخیر می اندازد که بیشتر معتقدین به آن حضرت از او برگشتند.
4- هرکه از نوح علیه السلام تخلف جست, هلاک شد, و هرکه از حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) تخلف جوید, نیز هلاک می شود.
5- نداهای نوح علیه السلام به شرق و غرب عالم می رسید و این یکی از معجزات آن حضرت بود؛ حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) نیز هنگام ظهور, بین رکن و مقام می ایستد و فریادی بر می اورد (انا بقیه الله) و صدای آن حضرت به انصارش می رسد در حالی که در محراب ها و بر فرش ها و رختخواب هایشان باشند. [4]
6- ادریس به ظهور نوح علیه السلام بشارت داد, و خداوند تعالی به ظهور حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) فرشتگان را بشارت داد و پیغمبر و امامان علیهم السلام بلکه پیغمبران گذشته ظهورش را بشارت داده اند. [5]
7- نوح علیه السلام 950 سال صبر کرد, حضرت مهدی (عج) نیز از اول امامتش تاکنون صبر کرده است. [6]
ب) شباهت امام (عجل الله فرجه الشریف) به حضرت الیاس (علیه السّلام)
1- خداوند عمر حضرت الیاس علیه السلام را همچون حضرت خضر علیه السلام و حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) طولانی کرد.
2- حضرت الیاس علیه السلام نیز مانند حضرت خضر علیه السلام هر سال به حج می رود و در آنجا با هم ملاقات می کنند.[7] قائم(عجل الله فرجه الشریف) نیز هر سال در مناسک حج شرکت می کند.
3- به اذن خدای تعالی برای حضرت الیاس علیه السلام از آسمان مائده آمده و قائم(عجل الله فرجه الشریف) نیز برایش از آسمان مائده نازل شد.
4- خداوند متعال به دعای حضرت الیاس علیه السلام, حضرت یونس علیه السلام را در حالی که کودک بود, بعد از چهارده روز از فوتش زنده کرد[8] و قائم (عجل الله فرجه الشریف) نیز, خداوند متعال به برکت ایشان و به دعای حضرت مردگان بسیاری را پس از گذشت سالها از مرگشان زنده خواهد کرد, از جمله: اصحاب کهف, پانزده نفر از قوم موسی, یوشع بن نون وصّی حضرت موسی, مومن آل فرعون, سلمان فارسی, ابودجانه انصاری, مقداد و مالک بن اشتر[9]. [10]
5- حضرت الیاس علیه السلام در کوه دشواری سکونت کرد, حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) نیز در روایت علی بن مهزیار اهوازی آمده که حضرت ولی عصر (عجل الله فرجه الشریف) فرمودند: «پدرم به من امر فرموده که از کوهساران جز دشوار آنها و از بلاد, جز جاهای پست را برنگزینم».
6-گفته می شود که حضرت الیاس علیه السلام به فریاد دردمندان می رسد و گمشدگان مضطر را در بیابانها و دشتها راهنمایی می کند و حضرت خضر علیه السلام نیز مردم را در جزایر و دریاها فریادرسی می کند. حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) نیز به دردمندان رسیدگی می کند و گمشدگان را در خشکی و دریا راهنمایی می کند و بلکه در زمین و آسمان ..... .
7- حضرت الیاس علیه السلام از قومش فرار کرد و از نظرشان غائب شد, هنگامی که می خواستند او را بکشند. حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) نیز اینگونه است. [11]
پی نوشت:
1. ابن بابویه (صدوق)، محمد بن علی، كمال الدین، قم، دار الكتب الإسلامیه قم، 1395ق, ج1, ص322, ح4
2. واحد پژوهش انتشارات مسجد مقدس جمکران, آیین انتظار, قم, انتشارات مسجد مقدس صاحب الزمان (جمکران), چاپ دوم, 1384ش, ص87 و نیز: طسوجی, محمد حسین, مهدی (عج) معجزه جاودان, قم, لاهیجی, چاپ اول, 1382ش, ص34
3. نوح / 26
4. مجلسى، محمد باقر, بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، بیروت, مۆسسة الوفاء، 1404ه, ج53, ص7
5. آیین انتظار, پیشین, ص87-88 و ر.ک: طسوجی, مهدی (عج) معجزه جاودان, پیشین, ص34
6. همان, ص87
7. مجلسی, بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، پیشین, ج39, صص22-25, ح9: « ...إِنَّ الْخَضِرَ وَ إِلْیَاسَ ع یَلْتَقِیَانِ فِی كُلِّ مَوْسِم....»
8. الجزائرى، سید نعمت الله, قصص الأنبیاء (ع)، قم، انتشارات كتابخانه آیت الله مرعشى قم، 1404 ق, ص318
9. مجلسی, بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، پیشین, ج53, صص 90-91, ح95
10. آیین انتظار, پیشین, صص 94-95 و نیز: طسوجی, مهدی (عج) معجزه جاودان, پیشین, صص37-38
11. طسوجی, مهدی (عج) معجزه جاودان, پیشین, صص37-38
[h=1]شباهت امامعصر(عج) به حضرت خضر و عیسی(ع)[/h]
در ادامه مقالاتی که به بیان وجوه تشابه حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه و شریف با سایر انبیای الهی پرداخته, در این نوشتار به بیان شباهت های حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه و شریف با حضرت خضر و حضرت عیسی علیهما السلام پرداخته شده است.
[/HR] الف) شباهت امام (عجل الله فرجه الشریف) به حضرت خضر (علیه السّلام)
1- خداوند عمر حضرت خضر علیه السلام را طولانی نموده؛ حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) نیز, خداوند عمرش را طولانی قرار داده, بلکه از بعضی روایات استفاده می شود که حکمت اینکه عمر حضرت خضر علیه السلام طولانی شده این است که دلیل بر طول عمر حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) باشد.[1]
2- خداوند متعال به حضرت خضر علیه السلام قدرت و نیرویی عنایت فرموده که به هر شکل که بخواهد در می آید. خداوند به حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) نیز همین قدرت را عنایت فرموده است.
3- حضرت خضر علیه السلام مأمور به علم باطن بود, چنان که به حضرت موسی علیه السلام گفت:« قَالَ إِنَّكَ لَن تَسْتَطِیعَ مَعِىَ صَبرًْا *وَ كَیْفَ تَصْبرُ عَلىَ مَا لَمْ تحُِطْ بِهِ خُبرا». [2]؛ حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) نیز مأمور به علم باطن است. [3]
4. حضرت خضر علیه السلام هر سال در مراسم حج شرکت می کند و تمام مناسک را انجام می دهد. حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) نیز, هر سال در مراسم حج شرکت می کند. [4]
5- نام حضرت خضر علیه السلام «بلیا» می باشد, بر چوب خشک دست نمی زند مگر اینکه سبز شود و هر گاه نماز بگذارد اطرافش سبز می شود و حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) نیز به هر سرزمینی پا بگذارد سبز و پر گیاه می شود و آب از آنجا می جوشد و هنگامی که از آنجا برود, آب فرو می رود و زمین به جای خود بر می گردد[5].[6]
ب) شباهت امام (عجل الله فرجه الشریف) به حضرت عیسی(علیه السّلام)
1- حضرت عیسی علیه السلام فرزند بهترین زنان زمانش بود. حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) نیز, فرزند بهترین زنان زمانش می باشد.
2- حضرت عیسی علیه السلام در شکم مادر تکلم کرده و در گهواره سخن گفت, حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) نیز اینگونه بوده است.
3- خداوند به حضرت عیسی علیه السلام حکمت و ویژگی های نبوت را در کودکی به او عنایت فرمود, حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) نیز خداوند حکمت و ویژگی های امامت را در کودکی به حضرت عنایت کرد.
4- حضرت عیسی علیه السلام, به اذن خداوند متعال مرده را زنده می کرد,[7] حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) نیز مردگان را به اذن خدای تعالی زنده می کند. (مانند: اصحاب کهف, سلمان فارسی, ابودجانه انصاری و .....).
5- حضرت عیسی علیه السلام فرمود: من به شما خبر می دهم, آنچه می خورید و آنچه در خانه هایتان ذخیره می کنید. حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) نیز بر تمام احوال و کارهای شیعیان مطلع است.
6- مردم درباره ی حضرت عیسی علیه السلام اختلاف کردند, مردم نیز درباره ی حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) اختلاف کردند.[8] (بعضی می گویند, متولدشده, متولد نشده ...... ) . [9]
پی نوشت:
1. ر.ک: مجلسى، محمد باقر, بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، بیروت, مۆسسة الوفاء، 1404ه, ج51, ص222: «أَمَّا الْعَبْدُ الصَّالِحُ الْخَضِرُ ع مَا طَوَّلَ عُمُرَهُ لِنُبُوَّةٍ قَدَّرَهَا لَهُ وَ لَا لِكِتَابٍ یُنْزِلُهُ عَلَیْهِ..... إِلَّا لِعِلَّةِ الِاسْتِدْلَالِ بِهِ عَلَى عُمُرِ الْقَائِمِ ع....»
2. کهف/67و 68: « گفت: «تو هرگز نمىتوانى همپاى من صبر كنى.*و چگونه مىتوانى بر چیزى كه به شناخت آن احاطه ندارى صبر كنى؟»
3. همان, ج13, ص281: «...قیل البحران موسى و خضر علیهما السلام فإن موسى كان بحر علم الظاهر و خضر كان بحر علم الباطن...»
4. ر.ک: واحد پژوهش انتشارات مسجد مقدس جمکران, آیین انتظار, قم, انتشارات مسجد مقدس صاحب الزمان (جمکران), چاپ دوم, 1384ش, صص 93-94؛ طسوجی, محمد حسین, مهدی (عج) معجزه جاودان, قم, لاهیجی, چاپ اول, 1382ش, صص 36-37
5. ر.ک: مجلسى، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، پیشین, ج13, ص286, ح4: « ... عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَلَیْهِ السَّلَامُ أَنَّهُ قَالَ إِنَّ الْخَضِرَ كَانَ نَبِیّاً مُرْسَلًا..... أَنَّهُ كَانَ لَا یَجْلِسُ عَلَى خَشَبَةٍ یَابِسَةٍ وَ لَا أَرْضٍ بَیْضَاءَ إِلَّا أَزْهَرَتْ خَضْرَاءَ وَ إِنَّمَا سُمِّیَ خَضِراً لِذَلِكَ..... »
6. طسوجی, مهدی (عج) معجزه جاودان, پیشین, ص36
7. آل عمران/ 49:«وَ رَسُولاً إِلىَ بَنىِ إِسْرَ ءِیلَ أَنىِّ قَدْ جِئْتُكُم بَِایَةٍ مِّن رَّبِّكُمْ أَنىِّ أَخْلُقُ لَكُم مِّنَ الطِّینِ كَهَیَْةِ الطَّیرِْ فَأَنفُخُ فِیهِ فَیَكُونُ طَیرَْا بِإِذْنِ اللَّهِ وَ أُبْرِئُ الْأَكْمَهَ وَ الْأَبْرَصَ وَ أُحْىِ الْمَوْتىَ بِإِذْنِ اللَّهِ وَ أُنَبِّئُكُم بِمَا تَأْكلُُونَ وَ مَا تَدَّخِرُونَ فىِ بُیُوتِكُمْ إِنَّ فىِ ذَالِكَ لاََیَةً لَّكُمْ إِن كُنتُم مُّۆْمِنِین»
8. ر.ک: آیین انتظار, پیشین, ص100؛ طسوجی, مهدی (عج) معجزه جاودان, پیشین, صص42-43
9. ر.ک: مجلسى، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، پیشین, ج51, صص 220-221, « .....كَذَلِكَ غَیْبَةُ الْقَائِمِ ع فَإِنَّ الْأُمَّةَ تُنْكِرُهَا لِطُولِهَا فَمِنْ قَائِلٍ بِغَیْرِ هُدًى بِأَنَّهُ لَمْ یُولَدْ وَ قَائِلٍ یَقُولُ إِنَّهُ وُلِدَ وَ مَاتَ وَ قَائِلٍ یَكْفُرُ بِقَوْلِهِ...»
شباهتهای امام زمان (عج) به پیامبران
در مورد شباهت آن حضرت به انبیا و رسولان سلف، باقر آل محمد(علیهالسلام) فرمود: «اِنَّ فِی الْقائِمِ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ صلی الله علیه و آله شَبَهاً مِنْ خَمسَةٍ مِنَ الرُّسُل یونُسُ بْنُ مَتی وَ یُوسُفُ بْنُ یَعْقُوب وَ موسی وَ عیسی وَ مُحَمَّد صَلَواتُ اللّه عَلَیْهِمْ اَجْمَعینَ...؛1 به راستی در قائم از آل محمد(صلی الله علیه و آله) شباهتی است به پنج تن از رسولان، یونس و یوسف و موسی و عیسی و محمد علیهمالسلام.»
اما شباهتش به یونس بن متی (علیهماالسلام)، بازگشت او از غیبت است در حالی که با وجود سن زیاد، جوان باشد. و اما شباهتش به یوسف بن یعقوب علیهماالسلام، پنهان زیستن آن حضرت از خاص و عام و مخفی شدن از برادران و پوشیده شدن امر او بر پدرش، یعقوب علیهالسلام باشد و این در حالی بود که بین او و پدر، بستگان و پیروانش، فاصله کمی بود(امام زمان علیهالسلام در بین مردم با فاصله کم از آنها مخفی و پنهان است.)
و اما شباهتش به موسی علیهالسلام، ترس دائمی داشتن از دشمنان و طولانی بودن غیبت و پنهانی بودن تولد اوست و این که پیروانش پس از او از اذیت و خواری در رنج بودند تا این که سرانجام خدای عز و جل، ظهورش را اجازه فرمود و او را بر دشمنانش یاری و نصرت بخشید.
و اما شباهتش به عیسی علیه السلام، اختلاف کسانی است که درباره او اختلاف کردند. گروهی گفتند: به دنیا نیامد، و برخی گفتند: مُرد و از دنیا رفت و عدهای گفتند: کشته و به دار آویخته شد.
و اما شباهتش به جدش محمد مصطفی صلی الله علیه و آله، خروج او با شمشیر و کشتن دشمنان خدا و دشمنان رسول صلی الله علیه و آله و جباران و سرکشان است.»2
در بخشی از روایت طولانیای که از حضرت صادق (علیهالسلام) توسط مفضل بن عمر نقل شده است چنین میخوانیم: آقای ما قائم علیهالسلام پشت خود را به کعبه تکیه زده میفرماید: ای گروه مردم! بیدار باشید! هر کس میخواهد آدم و شیث را ببیند، اینک منم آدم و شیث،
بیدار باشید! هر کس میخواهد نوح و فرزندش سام را به تماشا نشیند، اینک منم نوح و سام،
آگاه باشید! هر کس میخواهد ابراهیم و اسماعیل را ببیند، اینک منم ابراهیم و اسماعیل،
بیدار باشید! کسی که میخواهد موسی و یوشع را بنگرد، اینک منم موسی و یوشع،
آگاه باشید! هر کس میخواهد عیسی و شمعون را بنگرد، این منم عیسی و شمعون،
بیدار باشید! هر کس میخواهد محمد و امیرمؤمنان را بنگرد، اینک منم محمد و علی،
بیدار باشید! و هر کس میخواهد حسن و حسین را بنگرد، اینک منم حسن و حسین،
بیدار باشید! هر کس میخواهد امامان از فرزندان حسین را تماشا کند، اینک من همان (عصاره) ائمه از فرزندان حسینم.»3
اما شباهتش به یونس بن متی (علیهماالسلام)، بازگشت او از غیبت است در حالی که با وجود سن زیاد، جوان باشد. و اما شباهتش به یوسف بن یعقوب علیهماالسلام، پنهان زیستن آن حضرت از خاص و عام و مخفی شدن از برادران و پوشیده شدن امر او بر پدرش، یعقوب علیهالسلام باشد و این در حالی بود که بین او و پدر، بستگان و پیروانش، فاصله کمی بود
حقا که با آواز جلی باید گفت:
قابل دقت است که مراد از نزدیکی آن حضرت به انبیا و یا شباهت او، همان همرنگی و همگونی کمالی و جمالی است؛ یعنی آنچه از صفات کمال و اخلاق ستوده در انبیا بوده، در او نیز جمع است؛ چنان که در بخشی از لوح فاطمه زهرا(علیهاالسلام) که توسط جابر نقل شده است، میخوانیم: «وَ الْخازِنَ لِعِلْمِیَ الْحَسَنَ(ثُمَّ) وَ اَکْمَلَ ذلِکَ بِابْنِهِ(م ـ ح ـ م ـ د) رَحْمَةً لِلْعالَمینَ عَلَیْهِ کَمالُ مُوسی وَ بَهاءُ عیسی وَ صَبْرُ اَیّوبَ 4؛ گنجینهدار علم من حسن (عسکری) است و کامل میشود آن (سلسله امامت) با فرزندش مهدی که رحمت است بر جهانیان و دارای کمال موسی و عظمت عیسی و بردباری ایوب است.»
این همه تأکیدات برای آن است که مردم در دوران ظهور، جامعیت امام زمان(علیهالسلام) را درک کنند و بفهمند که همه انبیا و اولیا در او خلاصه شدهاند و تمام علوم انبیا و کتب آسمانی آنها در نزد او جمع میباشد. لذا امام صادق علیهالسلام فرمود: «کُلّ نَبِیٍ وَرِثَ عِلماً اَوْ غَیْرَهُ فَقَدِ انْتَهی اِلی مُحَمَّدٍ صلی الله علیه و آله؛5 هر پیغمبری علم یا غیر آن را به ارث برده، به محمد منتهی میشود. و علوم حضرت محمد به وارثان او و آخرین وارث و وصیش میرسد.»
چنان که امام باقر(علیهالسلام) فرمود: «به راستی آگاهی به کتاب خدای عزیز و جلیل و سنت پیامبرش صلی الله علیه و آله، در قلب مهدی ما میروید! مانند، روییدن زراعت بر نیکوترین حالت؛ پس کسی که از شما باقی بماند تا او را ببیند، باید در آن هنگام بگوید: سلام بر شما ای اهل بیت رحمت و معدن دانش و محل رسالت، سلام بر تو ای باقی مانده خدا در زمین او.» 6
در نتیجه حضرت مهدی(علیهالسلام)، نه تنها جامع صفات کمال و جمالِ انبیای گذشته است، بلکه جامع علوم آنها و آگاه به کتب آسمانی آنان نیز میباشد. چنان که امام صادق(علیهالسلام) میفرماید: امام زمان علیهالسلام میگوید: هر کس که کتابها (ی آسمانی) و صحف (انبیا) را میخواند، پس باید از من بشنود. سپس ابتدا می کند به(خواندن) صحفی که خداوند بر آدم و شیث نازل فرمود و امت (و پیروان) آدم و شیث میگویند: «به خدا سوگند این همان صحف واقعی است و به راستی ما را نشان داد آنچه نمی دانستیم و در آن وجود دارد، و آنچه بر ما مخفی مانده بود و آنچه از آن افتاده بود و تبدیل و تحریف شده بود.» آنگاه تورات و انجیل و زبور را می خواند و اهل تورات و زبور می گویند: «هذِهِ وَ اللّهِ التُّوراةُ الْجامِعَةُ وَ الزَّبورُ التَّمامُ وَ الاِنجیلُ الْکامِلُ وَ اِنَّهااَضْعافُ ما قَرَأْنا مِنْها؛7 به خدا سوگند تورات جامع و زبور تمام و انجیل کامل این است و به راستی آن چندین برابر آنچیزی است که ما قبلا خوانده بودیم.»
[/HR]1. بحار الانوار، ج51، ص217؛ کشف الغمه، ج2، ص523.
2. همان.
3. همان، ج53، ص9.
4. کافی ج1، ص527؛ نعمانی، الغیبة، ص29؛ عیون اخبار الرضا علیه السلام ، ج1، ص41؛ الاحتجاج، ج1، ص67.
5. بحار الانوار، ج52، ص328، ذیل حدیث 45.
6. همان، ج52، ص317 ـ 318، روایت 16.
7.همان، ج53، ص9.
[h=1]شباهت امام عصر(عج) به حضرت موسی(ع)[/h]
در ادامه مقالاتی که به بیان وجوه تشابه حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف با سایر انبیای الهی پرداخته, در این نوشتار به بیان شباهت های حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف با حضرت موسی علیه السلام پرداخته شده است.
[h=2]شباهت امام (عجل الله فرجه الشریف) به حضرت موسی (علیه السّلام)[/h] 1- حضرت موسی علیه السلام دوران حمل و ولادتش مخفی بود, حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) نیز مدت حمل و ولادت ایشان مخفی بوده است.
2- حضرت موسی علیه السلام نیز از قومش دو غیبت داشت که یکی از دیگری طولانی تر بود, غیبت اول از مصر بود و غیبت دوم هنگامی که به سوی میقات پروردگارش رفت.
3- در مورد حضرت موسی علیه السلام خداوند با او سخن گفت و چنین فرمود: که تو را برای یاری حق و ... انتخاب کردم, به قائم (عجل الله فرجه الشریف) نیز هنگامی که به آسمان به سراپرده عرش رفتند, چنین جملاتی بلکه بیشتر خطاب شد.
4- موسی علیه السلام از قوم خود از ترس دشمنانش غائب شد [1], حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) نیز همینطور.
5- حضرت موسی علیه السلام وقتی غائب شد قومش در محنت ها, فشارها, مشقت و ذلت واقع شدند, حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) نیز شیعیان و دوستانش در زمان غیبت ایشان در مُنتهای سختی و فشار و ذلت می افتند.
6- خداوند متعال در مورد حضرت موسی علیه السلام می فرماید: «ما به موسی کتاب دادیم, پس در آن اختلاف شد» [2],[3]. در مورد حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) نیز همینطور؛ زیرا در کتابی که با او است- قرآنی که امیرالمومنین علیه السلام جمع کرد- اختلاف می شود.
7. امام صادق علیه السلام فرمود: «اصحاب موسی علیه السلام به نهری آزمایش شدند که خداوند متعال می فرماید: «خداوند شما را به وسیله رودخانهاى خواهد آزمود. پس هر كس از آن بنوشد از [پیروان] من نیست، و هر كس از آن نخورد، قطعاً او از [پیروان] من است، مگر كسى كه با دستش كفى برگیرد»[4] . اصحاب حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) نیز به مانند آن مبتلا خواهند شد. [5]
8. در مورد حضرت موسی علیه السلام, خداوند دشمنش (قارون) را به زمین فرو برد؛ حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) نیز دشمنانش (لشکر سفیانی) را به زمین فرو خواهد برد.
9- خداوند متعال به منظور امتحان قومش, ظهور آن حضرت را تأخیر انداخت. تا آنان که گوساله پرستیدند, از خداپرستان جدا شوند. در مورد حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) نیز خداوند به همین منظور ظهورش را به تأخیر انداخته است.
10- حضرت موسی علیه السلام از سنگ برایش دوازده چشمه جوشید و حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) نیز, از سنگ برایش آب و غذا بیرون می آید. [6]
11- خداوند متعال به حضرت موسی علیه السلام عصایی عنایت فرمود, و آن را معجزه ی آن حضرت قرار داد. حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) نیز همان عصا را همراه خواهد داشت[7]. [8]
12- بنی اسرائیل منتظر قیام حضرت موسی علیه السلام بودند, چون به آنها خبر داده شده بود که فرج آنها به دست اوست؛ حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) نیز شیعیانش منتظر ظهورش هستند.
13- فرعون برای رسیدن به حضرت موسی علیه السلام افراد بسیاری را کشت ولی موفق به کشتن حضرت موسی علیه السلام نشد و آنچه خدا خواست همان شد. حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) نیز فرعون های زمان به منظور قتل حضرتش, چه بسیاراز فرزندان پیامبر صلی الله علیه و آله را کشتند, ولی به حضرت دست پیدا نکردند.
14- در مورد حضرت موسی علیه السلام خداوند در یک شب امرش را اصلاح فرمود؛ حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) نیز خداوند در یک شب امر ظهورش را اصلاح می فرماید. [9]
پی نوشت:
1. القصص/ 21: « وَ لَقَدْ ءَاتَیْنَا مُوسىَ الْكِتَابَ فَاخْتُلِفَ فِیهِ وَ لَوْ لَا كلَِمَةٌ سَبَقَتْ مِن رَّبِّكَ لَقُضىَِ بَیْنهَُمْ وَ إِنهَُّمْ لَفِى شَكٍّ مِّنْهُ مُرِیب »
2. هود/110: « فخََرَجَ مِنهَْا خَائفًا یَترََقَّبُ قَالَ رَبِّ نجَِّنىِ مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِین»
3. ر.ک: مترجمان، ترجمه مجمع البیان فى تفسیر القرآن، تهران، انتشارات فراهانى, چاپ اول، 1360 ش, ج12, ص 135:"یعنى در درستى و صحت آن كتابى كه بر وى نازل شده بود، اختلاف كردند.
4. البقره/249: « ... مُبْتَلِیكُم بِنَهَرٍ فَمَن شَرِبَ مِنْهُ فَلَیْسَ مِنىِّ وَ مَن لَّمْ یَطْعَمْهُ فَإِنَّهُ مِنىِّ إِلَّا مَنِ اغْتَرَفَ غُرْفَةَ بِیَدِهِ»
5. مجلسى، محمد باقر, بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، بیروت, مۆسسة الوفاء، 1404ه, ج52, ص332, ح56 ونیز: النعمانى, محمد بن ابراهیم، الغیبة، تهران، مكتبة الصدوق، 1397ق, ص316, ح13
6. النعمانی، الغیبة، پیشین, ص238, ح28
7. الكلینى، محمد بن یعقوب بن اسحاق, الكافی, تصحیح: على اكبر غفارى و محمد آخوندى, چاپ چهارم, تهران, دار الكتب الإسلامیة, 1407ه, ج1, ص231, ح1
8. ر.ک: واحد پژوهش انتشارات مسجد مقدس جمکران, آیین انتظار, قم, انتشارات مسجد مقدس صاحب الزمان (جمکران), چاپ دوم, 1384ش, صص97-95 ؛ طسوجی, محمد حسین, مهدی (عج) معجزه جاودان, قم, لاهیجی, چاپ اول, 1382ش, صص38-40
9. طسوجی, مهدی (عج) معجزه جاودان, پیشین, صص39-40
[h=1]شباهت های امام عصر (عج) به انبیا علیهم السلام
[/h]
انبیا و اولیای الهی در طول حیات بشری برای هدایت انسان ها آمده اند و در این راه نیز سختی های بی شماری را تحمل کرده اند. حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف، تنها بازمانده از انبیا و اولیا علیهم السلام است و هر آنچه آن بزرگواران از علم و قدرت و معجزه دارا بوده اند و هر آنچه در اختیار آنان بوده، همگی در حال حاضر در اختیار آن حضرت می باشد. تمام صفات انبیا و مکارم ائمه علیهم السلام در وجود امام مهدی (عج) جمع است و از آن حضرت بروز می کند. بر این اساس، شباهت هایی بین آن حضرت و پیامبران و اولیا الهی وجود دارد که در کتاب های معتبر حدیثی از آن یاد شده است.
[h=2]شباهت به آدم علیه السلام
[/h]خداوند، حضرت آدم علیه السلام را خلیفه خود در تمام زمین قرار داد و او را وارث آن ساخت 1؛ حضرت مهدی (عج) را نیز وارث زمین خواهد ساخت و خلیفه خود در زمین خواهد نمود.2 آدم علیه السلام زمین را با عبادت خدا زنده کرد، پس از آنکه با کفر و طغیان جنیان مرده بود؛ حضرت مهدی (عج) نیز زمین را با دین خدا و عبادت و عدالت و برپایی حدود الهی زنده خواهد کرد، در حالی که با کفر و معصیت اهل زمین مرده است.3 آدم علیه السلام از گروه بسیار گریه کننده (بُکّائین) بود و در فراق بهشت بسیار گریست4؛ حضرت مهدی(عج) نیز چنانکه در زیارت ناحیه مقدسه آمده، بر مصیبت امام حسین علیه السلام بسیار گریسته و می گرید. خداوند تمام اسماء را به آدم علیه السلام آموخت5؛ به حضرت مهدی(عج) افزون بر آنچه به آدم علیه السلام آموخت، مطالب دیگری که به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و اوصیای آن حضرت داده شده را می آموزد. 6
[h=2]شباهت به هابیل علیه السلام و شیث علیه السلام
[/h]نزدیک ترین و خویشاوندترین افراد یعنی قابیل، هابیل را کشت7؛ در مورد حضرت مهدی(عج) نیز عمویش جعفر کذاب که نزدیک ترین افراد از نظر خویشاوندی به امام بود، قصد کشتن ایشان را نمود.8 حضرت شیث اجازه نیافت علم خویش را آشکار کند؛ زیرا می ترسید همانند برادرش هابیل به قتل برسد؛ حضرت مهدی(عج) نیز تا روز معیّن که خداوند از آن آگاه است، اجازه ندارد علم خویش را آشکار سازد؛ چنانکه در روایت آمده است: حضرت به هنگام ولادت عطسه ای زد و فرمود: «ستمگران پنداشته اند حجت الهی باطل و نابود است، حال آنکه اگر در سخن گفتن به ما اجازه داده شود، شک از بین می رود.»9آدم علیه السلام از گروه بسیار گریه کننده (بُکّائین) بود و در فراق بهشت بسیار گریست؛ حضرت مهدی (عج) نیز چنانکه در زیارت ناحیه مقدسه آمده، بر مصیبت امام حسین علیه السلام بسیار گریسته و می گرید. خداوند تمام اسماء را به آدم علیه السلام آموخت؛ به حضرت مهدی (عج) افزون بر آنچه به آدم علیه السلام آموخت، مطالب دیگری که به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و اوصیای آن حضرت داده شده را می آموزد
[h=2]شباهت به نوح علیه السلام
[/h]حضرت نوح علیه السلام شیخ الانبیاء نام دارد که بنا بر روایات دو هزار و پانصد سال عمر نمود 10؛ حضرت مهدی(عج) نیز شیخ الاوصیاء است11 و تاکنون در قید حیات می باشد. حضرت نوح علیه السلام با دعای خود که فرمود: «پروردگارا! بر روی زمین بشری از کافران قرار نده> 12، آنها را از بین برد؛ حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف نیز زمین را با شمشیر از لوث وجود کافران پاک می کند. خداوند فرج نوح و اصحابش را آن قدر به تأخیر انداخت تا بیشتر معتقدان به حضرت از او برگشتند و آنان که ایمان حقیقی داشتند بر عقیده خود پابرجای ماندند؛ ظهور و خروج حضرت مهدی(عج) نیز به قدری به تأخیر می افتد که بیشتر معتقدان به حضرت برمی گردند تا آنان که عقیده ای راسخ و حقیقی دارند باقی بمانند.13 نداهای حضرت نوح علیه السلام به شرق و غرب عالم می رسید و این یکی از معجزات آن حضرت بود؛ حضرت مهدی(عج) نیز هنگام ظهور، میان رکن و مقام می ایستد و فریادی برمی آورد و یارانش را فرا می خواند و ندایش به شرق و غرب عالم می رسد. 14
[h=2]شباهت به ادریس علیه السلام
[/h]ادریس علیه السلام که جدّ پدر نوح علیه السلام است، به آسمان چهارم بالا رفت در حالی که زنده بود؛ حضرت مهدی(عج) نیز برای لحظاتی هنگام تولد به جایگاه والایی در آسمان برده شد.15 هنگامی که دشمنان می خواستند حضرت ادریس علیه السلام را بکشند، وی از قومش غایب شد و طول غیبتش به حدی بود که پیروانش در سختی و شدت و فشار قرار گرفتند16؛ حضرت مهدی(عج) نیز هنگامی که دشمنان می خواستند او را به شهادت برسانند، غایب شد و در طول غیبتش که بسیار هم طولانی است، شیعیان و پیروانش به منتهای سختی و فشار و مشقت می رسند.17 وقتی غیبت ادریس علیه السلام به طول انجامید، مردم جملگی به درگاه خداوند توبه کردند و تصمیم گرفتند حضرت را یاری نمایند، خداوند نیز حضرت را ظاهر ساخت18؛ حضرت مهدی(عج) نیز ظهور خواهد کرد، اگر مردم به سوی خدا توبه کنند و تصمیم قاطع بر یاری حضرت داشته باشند.خداوند حضرت ابراهیم علیه السلام را از آتش نجات داد؛ حضرت مهدی (عج) نیز از آتش نجات خواهد یافت. براساس روایتی از امام صادق علیه السلام، هنگامی که حضرت ظهور می کند، مردی نزد ایشان آمده، تقاضای معجزه ابراهیم علیه السلام می کند. حضرت هم دستور می دهد تا آتشی را فراهم کنند، سپس داخل در آتش شده و به سلامت از آن خارج می شود
[h=2]شباهت به هود علیه السلام و صالح علیه السلام
[/h]خداوند کافران را به وسیله حضرت هود علیه السلام و باد عقیمی که بر آنها فرستاد، نابود کرد19؛ در زمان ظهور حضرت مهدی(عج) نیز جمعی از کافران به وسیله حضرت و باد سیاهی که خواهد وزید نابود خواهند شد.20 حضرت صالح علیه السلام از قوم خود غایب شد و وقتی بازگشت، عده بسیاری آن حضرت را انکار کردند؛ امام عصر (عج) را نیز انکار خواهند کرد. با آنکه حضرت مهدی (عج) در سن پیری و پس از عمری طولانی ظهور می کند، اما به صورت جوانی کمتر از چهل سال دیده می شود و مردم نیز در آن زمان سه دسته خواهند بود: اهل یقین، اهل شک و انکار کنندگان. اهل انکار را دعوت می کند، او را انکار می کنند؛ پس آنها را می کشد. اهل یقین و شک هم از او علامت هایی می خواهند که ارائه می دهد و آنان با حضرت بیعت می کنند.21
[h=2]شباهت به ابراهیم علیه السلام
[/h]دوران حمل و ولادت حضرت ابراهیم علیه السلام مخفیانه بود و حضرت در یک روز به قدری رشد می کرد که دیگران در یک هفته رشد می کنند و در یک هفته به قدری که دیگران در یک ماه و در یک ماه به قدری که دیگران در یک سال22؛ حضرت مهدی(عج) نیز از این جهات شبیه حضرت ابراهیم علیه السلام بود.23 هنگامی که حضرت ابراهیم علیه السلام در آتش افکنده شد، جبرئیل برایش لباسی از بهشت آورد؛ حضرت مهدی (عج) هنگامی که قیام می کند، همین لباس را به تن می کند.24
خداوند حضرت ابراهیم علیه السلام را از آتش نجات داد 25؛ حضرت مهدی (عج) نیز از آتش نجات خواهد یافت. براساس روایتی از امام صادق علیه السلام، هنگامی که حضرت ظهور می کند، مردی نزد ایشان آمده، تقاضای معجزه ابراهیم علیه السلام می کند. حضرت هم دستور می دهد تا آتشی را فراهم کنند، سپس داخل در آتش شده و به سلامت از آن خارج می شود.26
[h=2]شباهت به لوط علیه السلام و یعقوب علیه السلام
[/h]خداوند فرشتگان را برای یاری حضرت لوط علیه السلام فرستاد27؛ برای یاری امام زمان (عج) نیز فرشتگان فرود خواهند آمد.28 یعقوب علیه السلام در فراق یوسف علیه السلام به قدری گریست تا چشمانش از اندوه سفید شد و بینایی خود را از دست داد در حالی که حضرت خشم خود را فرو می خورد29؛ حضرت مهدی (عج) نیز چنانکه در زیارت ناحیه مقدسه می فرماید، در اندوه جدّش امام حسین علیه السلام بسیار می گرید، در حالی که خشم خود را فرو می برد تا زمانی که اجازه ظهور بیابد و انتقام آن حضرت را از قاتلانش بگیرد. یعقوب علیه السلام منتظر فرج بود30؛ حضرت مهدی (عج) نیز منتظر فرج می باشد.
نوشته زهرا رضاییان – بخش مهدویت تبیان
[/HR]پی نوشت ها:
1. بقره: 30
2. نور: 55
3. بحارالانوار، ج51، ص54
4. همان، ج11، ص204
5. بقره:31
6. موسوی اصفهانی، محمد تقی، مکیال المکارم، ج1، ص197
7. مائده: 5
8. کمال الدین، ج1، ص320
9. همان، ج2، ص 430
10. مکیال المکارم، ج1، ص199
11. اصول کافی، ج1، ص514
12. نوح: 26
13.کمال الدین، ج2، ص385
14. بحارالانوار، ج53، ص 7 .
15. مجمع البیان؛ ج6، ص519 .
16. مکیال المکارم، ج1، ص202 .
17. بحارالانوار، ج51، ص68 .
18. مکیال المکارم، ج1، ص202 .
19. ذاریات: 42-41 .
20. بحارالانوار، ج53، ص13 .
21.کمال الدین، ج1، ص136 .
22. بحارالانوار، ج12، ص19 .
23. همان، ج51، ص27 .
24. کمال الدین، ج1، ص 142 .
25.انبیا: 69 .
26. مکیال المکارم، ج1، ص 208 .
27.هود: 88 .
28. کمال الدین، ج2، ص 431 .
29. یوسف: 84 .
30.همان: 87.