جمع بندی قوی ترین برهان اثبات خدا در تاریخ عقلی انسان

تب‌های اولیه

3 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
قوی ترین برهان اثبات خدا در تاریخ عقلی انسان

برهان صديقين در تقریر ملا صدرا ، به نظر من
در طول حیات عقلی انسان بی نظیر ترین استدلال در اثبات علت العلل عالم است . اما از آنجا که صدر و ذیل این برهان به مانند یک نظام به هم گره خورده اند نمیتوان بدون مقدمات زیر به هضم آن نائل شد . بنده در اینجا به مقدمات اشاره میکنم . مطالعه با خود تان .

تا یادم نرفته اینو هم بگم که اين برهان دو ‏برترى عمده داره:
1. در اين برهان نيازى به ابطال دور و تسلسل نيست‏بلكه خودش برهانى بر ابطال تسلسل و علل فاعلى نيز هست.
2. به كمك اين برهان نه تنها وجود خدا ، بلكه صفات او نيز قابل اثباته .

و اما مقدماتی که باید بدانید (که البته برخی در زمره نوآوری های صدرا هستند .)
الف: اصالت وجود و اعتبارى بودن ماهيت
ب:تشكيك وجود
ج. بساطت وجود
د. ملاك نياز معلول به علت

بر اساس اين مقدمات چهارگانه برهان صديقين از نظر ملا صدرا چنين تقرير مى‏شه:
مراتب وجود به استثناى عاليترين مرتبه اون (خودتون حدس بزنید عالیترین مرتبه چیه ، من اسم روش نمیزارم هر کی هر چی میخواد بزاره چون با اسم مشکل نداریم !!! )كه داراى كمال نامتناهى و بى نيازى و استقلال مطلقه ، عين ربط و وابستگیست; و اگر آن مرتبه اعلى نبود، ساير مراتب هم تحقق نمى‏يافتند; زيرا لازمه فرض تحقق ساير مراتب بدون تحقق عاليترين مرتبه وجود اينه كه مراتب مزبور مستقل و بى‏نياز از اون باشند، در حالى كه حيثيت وجودى آنها عين ربط و فقر و نيازمندى هستن.

به عبارت ديگه اگه همه مراتب مادون كه همه وابسته و عين ربطااند به يك وجود مستقل و غنى منتهى نشوند لازم مى‏آيد كه آن مراتب مادون نيز متحقق نشود، ولى چون وجودات وابسته وجود دارند بايد وجود مستقل غنى نيز وجود داشته باشد;زيرا چگونه وجود ربط بدون مستقل تحقق پيدا مى‏كند.

این برهان یه جور صبغه عرفانی هم داره و میخواد بگه که رابطه ما با خدا بیشتر به جهت فقر وجودی ما نسبت به اون وجود محضه و اگه اون وجود نباشه ما هم نیستیم . مثل اشعه نوری که اگه منبع نور نباشه اون اشعه هم نیست و همه کمالات از اون منیر هست و مراتب شدت و ضعف هم در نزدیکی و دوری به منبع حاصل میشه و اینجا با ابن سینا یه اختلاف کوچیک پیدا میکنه که شیخ الرئیس به مظاهر وجودی اشاره میکنه و صدار به مراتب .

شما اگه توجه کنید میبینید که براى اثبات حق تعالى از خود ذات حق به ذات حق استدلال میکنه ، آفتاب آمد دلیل آفتاب . یعنی از وجود به خود وجود .

بزگترین مشکل منکران خدا در برابر این برهان اینه که اول باید « وجود واجب است» ، رو رد کنند .
واضح تر اینکه بگند وجود به جای اینکه نمیشود که نباشد ، بشود که نباشد .

با نام و یاد دوست


کارشناس بحث: استاد صدیق

پرسش:
برهان صديقين در تقریر ملا صدرا: به نظر من در طول حیات عقلی انسان بی نظیر ترین استدلال در اثبات علت العلل عالم است . اما از آنجا که صدر و ذیل این برهان به مانند یک نظام به هم گره خورده اند نمیتوان بدون مقدماتی نظیر اصالت وجود و اعتبارى بودن ماهيت؛ تشكيك وجود؛ بساطت وجود و ملاك نياز معلول به علت؛ به هضم آن نائل شد.

پاسخ:
برهان صدیقین، یکی از بهترین استدلال هایی است که برای اثبات خداوند متعال اقامه شده است.
این برهان، از اصل و حقیقت وجود شروع می کند و در نهایت به وجود خداوند می رسد.
حقیقت هستی، اصل بودن و وجود داشتن است که هیچ کسی شکی در آن ندارد، زیرا حداقل خودش را به عنوان مصداقی برای بودن و هستی قبول دارد و در وجود خودش شک ندارد.
از این مقدمه بدیهی و به کمک سه اصل فلسفی، اصالت وجود، بساطت وجود، اشتراک وجود، تشکیک در وجود، پی می بریم که خداوند متعال به عنوان غنی ترین وجود در عالم، حتماخواهد بود.
به کمک اصالت وجود، می فهمیم که آن چه در خارج منشأ اثر است، وجود یک شیء و هستی آن است نه ماهیت آن.
به کمک بساطت وجود در می یابیم که هستی و وجود، جزء ندارد و بسیط است.
به کمک تشکیک در وجود می فهمیم که موجودات مختلف گر چه در اصل بودن و هست بودن مشترکند اما از نظر شدت و ضعف وجودی با یکدیگر فرق دارند و دارای مراتب طولی و عرضی زیادی هستند.
این تشکیک، در بین مراتبش یک نحوه ارتباط علّی معلولی نیز هست.
بنا بر این تا وجود غنی نباشد، وجود ضعیف نخواهد بود.
با توجه به این مقدمات، حقیقت وجود یا همان وجود غنی است یا اگر فقیر و ضعیف باشد، مستلزم آن است که وجود غنی ای آن را ایجاد کرده باشد و بدین ترتیب وجود خداوند به عنوان وجود غنی مطلق اثبات می شود.(1)

_______________
(1) اسفار اربعه، ملاصدرا، ج6، ص14-16؛ نهایه الحکمه، مرحله دوازدهم، فصل اول، ص329.

موضوع قفل شده است