عطوفت بزرگ مرد تاریخ،حضرت علی علیه السلام

[="darkgreen"] عفو برده ی خطاکار[/]

امام علی(ع) روزی یکی از بردگان را صدا زد، و او جواب نداد،
چند بار نام او را بلند خواند و او شنید و پاسخ نداد.
حضرت امیرالمؤمنین علی (ع) خود به نزد او آمد و فرمود:
مگر صدای مرا نشنیدی؟
گفت:
چرا شنیدم، چون از عقوبت شما ایمن بودم ، خواستم شما را به خشم آورم.

امام علی (ع) فرمود:
من هم به خشم می آورم آن شیطانی را که تو را این چنین اغفال کرد

سپس او را در راه خدا آزاد کرد

[="darkgreen"]
روش برخورد با نیازمند[/]

حارث همدانی حاجتی داشت، به منزل حضرت امیرالمؤمنین علی (ع) رفت، امام علی (ع) پس از سلام و احوال پرسی، فرمود:
آیا خواسته ای داری؟

حارث گفت: آری.

حضرت امیرالمؤمنین علی (ع) بلند شد. و چراغ را خاموش کرد و فرمود:
ای حارث! چراغ را خاموش کردم که در برابر خواسته ات دچار ذلّت و خواری نشوی.
حال هر چه می خواهی بگو!

زیرا از پیامبر اکرم (ع) شنیدم:
اَلحَوائِجُ أمانَهُ مِنَ الله فِی صُدُور الِعباده فَمَن کَتَمها لَهُ عِبادَهُ و مَن أفشاها کانَ حَقَّاً عَلَی مَن سَمَعها أن یُعیُنَهُ

«خواسته های مردم در دل های بندگان أمانت است، هر کس آن را پنهان دارد برای او عبادت نوشته می شود، و کسی که آن را آشکار کند، باید شنوندگان او را یاری کنند.»

[="darkgreen"]
کمک به یهودی در راه مانده[/]

مرد یهودی که از شام با چند الاغ گندم به کوفه می آمد، در نزدیکی های شهر کوفه، الاغ های او با بار گم شده بودند و بی نوا با دوست قدیمی خود، حارث اعور همدانی، تماس گرفت و به امام علی (ع) متوسل شد.
حضرت امیرالمؤمنین علی (ع) شخصاً الاغ های او را پیدا کرد و آن شب تا سحر از اموال او حفاظت نمود،
و تنها برای نماز صبح از یهودی جدا شد

پس از نماز او را به بازار برد، اموال او را به فروش رساند، و نیازهای او را برآورد.

وقتی مرد یهودی آن همه ایثار و بزرگواری را از امام علی (ع) دید، مسلمان شد و گفت:

أشهَدُ أنَّکَ عالِمُ هذِهِ الأُمَّه، وَ خَلِیفَهُ رَسُولِ اللهِ(ص) عَلَی الجِنِّ والأنِس

«گواهی می دهم که تو دانشمند امت اسلامی، و جانشین پیامبر (ص) بر جن و آدمیان می باشی.»

[="darkgreen"]دستورالعمل برخورد با مردم[/]

از نظر امام علی (ع) مردم بندگان خدا و محترمند، و کارگزاران حکومتی باید در خدمت مردم باشند، از این رو در تمام نامه ها کارگزاران دولتی را به تواضع و فروتنی دعوت می فرمود:
و به فرمانداران خود نوشت:

لا تَسخَروا المُسلِمِینَ وَ مَن سَألَکُم غَیرَ الفَرِیضَهِ فَقَدِ اعتَری فَلا تَعطُوه

«مسلمانان را مسخره نکنید و کسی که بیش از حق خود از شما درخواست کرد، تجاوز کرده، به او چیزی ندهید.»

[="darkgreen"]عیادت از مریض
[/]
امام علی (ع) تا شنید که صعصعه بن صوحان مریض است فوراً به عیادت او رفت و از او دلجوئی کرد، و از ساده زیستی صعصعه تعریف کرد و فرمود:

وَاللهِ ما عَلِمتُکَ إلا خَفیفَ المَؤُنَهِ حُسنَ المعُونَهَ

«سوگند به خدا از تو جز زندگی ساده و نیکو یاری دادن به مردم، سراغ ندارم»

صعصعه نیز از رحمت و محبت امام علی (ع) قدردانی کرد.

حضرت امیرالمؤمنین علی (ع) به هنگام خداحافظی توجه او را به یک تذکّر اخلاقی جلب نموده فرمود:
«مبادا عیادت کردن من تو را مغرور سازد و بر قبیله ی خود فخر بفروشی !! که خداوند انسان های مغرور و فخرفروش را دوست ندارد.»

[="darkgreen"] آداب سلام کردن[/]

برخی در روابط اجتماعی، ادب و احترام را رعایت نمی کنند، که هم اکنون در بسیاری از کشورهای غربی و شرقی مردم در روابط اجتماعی خود بدون «سلام کردن» از کنار هم ردّ می شوند.

در مقابل، بعضی دیگر در سلام کردن دچار افراط شده و به مرز چاپلوسی نزدیک می گردند.
امام علی (ع) به این نکته توجه دارد که اعتدال حتی در سلام کردن نیز باید حفظ گردد که فرمود:
سلام دارای چهار صیغه است:
سَلامٌ عَلَیک
سَلامٌ عَلَیکُم
السَلامٌ عَلیَک
السَلامٌ عَلَیکُم

اگر سلام کننده عبارت «و رَحمَهُ الله» را بر سلامش افزود، تو نیز متقابلاً بیفزای، و اگر کلمه ی «و بَرکاتُهُ» را نیز اضافه کنی، در زمره ی کسانی خواهی شد که تحیّت دیگران را به نحو احسن پاسخ می دهند.

خداوند متعال می فرماید:

«وَ إذا حُیِّیتُم فَحَیُّوا بِأحسَنِ مِنها اَو رُدُّها اِنَّ اللهَ عَلَی کُلِّ شیءٍ حَسِیباً»
«چون مورد تحییت و اکرام قرار گرفتید، شما نیز متقابلاً آن را به وجه نیکوتر و یا دست کم به همان گونه پاسخ گوئید، که خداوند بدون تردید همه چیز را به حساب می آورد.»

اگر سلام کننده ، عبارت:
«وَ رَحمَهُ اللهِ وَ بَرَکَاتُهُ»
را بر سلام خویش افزود بهتر آن است که به همان نحو پاسخ گفته و چیزی بر آن اضافه نکنند.
حضرت امیرالمؤمنین (ع) بر جماعتی می گذشت و بر آنها سلام کرد، آنان در پاسخ خویش عبارت
«وَ مَغفِرَتُهُ وَ رِضوَانُهُ» را افزودند

حضرت فرمود:
از حدّ سلام ملائکه به پدر ما ابراهیم (ع) تجاوز نکنید.

و نیز فرمود:
صیغه ی سلام را 10 حَسَنه و ثواب است و افزودن کلمه ی «و رَحمَهُ اللهِ» را 20 حَسَنه و کلمه ی «وَ بَرَکاتُهُ» را 30 حسنه است.

[="darkgreen"]ارزش مصافحه کردن[/]

در روابط اجتماعی و برخورد انسان ها با یکدیگر، در هر قوم و قبیله ای، آداب و رسوم خاصی مطرح است.
برخی برای هم دست بلند می کنند.

و بعضی کلاه از سر برداشته و ابراز محبت می کنند. و قومی در برابر هم خم و راست می شوند.
اما در اسلام مصافحه و سلام کردن سنت است.

حضرت امیرالمومنین (ع) فرمود:
به هنگام ملاقات با یکدیگر با هم مصافحه کنید و با روی خوش برخورد کنید، که گناهان شما را می ریزد. و در برخورد با دشمن خود نیز، با او مصافحه کنید، هر چند او نخواهد، زیرا این دستور الهی است و دشمنی را از بین می برد.

[="darkgreen"] احکام عطسه زدن
[/]
سیستم بدن انسان وقتی سالم است، و سیستم تنفسی وقتی عیب و نقصی ندارد، در برابر نور، حرارت، گرد و خاک و اجسام خارجی واکنش نشان داده و هوای موجود در شُش ها را با سرعت 75 کیلومتر در ساعت به بیرون می راند که مجموعه ی اینگونه واکنش ها از نظر فیزیولوژی، عطسه زدن نام دارد.

اما در اقوام و ملل جهان خرافات و برخوردهای گوناگونی نسبت به عطسه زدن مطرح است.
در صورتی که در روابط اجتماعی اسلام، حضرت امیرالمؤمنین (ع) رهنمود داد که اگر شخصی نزد شما عطسه زد به ا و بگوئید:
یَرحَمَکُمُ الله ( خدا شما را رحمت کند)

او در جواب شما بگوید:

یَغفِرَالله لَکُم وَ یَرحَمَکُم (حلیه المتقین باب یازدهم، فصل دوم)

«خدا شما را ببخشاید و بر شما رحمت آورد»

[="darkgreen"]نقش روز جمعه در روابط اجتماعی[/]

گر چه هر روز، روز خداست، اما برخی از روزها بعلل فراوانی به برخی از کارها اختصاص دارد که جای دقت و ارزیابی است.

حضرت امیرالمؤمنین (ع) فرمود:
در روز جمعه به خواستگاری بروید و عقد را در روز جمعه بخوانید