رجعت در فرهنگ شيعه

تب‌های اولیه

1 پست / 0 جدید
رجعت در فرهنگ شيعه

عنوان مقاله :

نویسنده : جعفر سبحانى

برگرفته از : منشور عقايد اماميه ص 239

رجعت در لغت به معنى بازگشت است، و مقصود از آن در فرهنگ شيعه، بازگشت گروهى ازامت اسلامى پس از ظهور حضرت مهدى ـ عجل الله فرجه الشريف ـ و قبل از برپايى قيامت به دنياست . گواه روشن بر وجود رجعت، پيش از هر چيز قرآن كريم است

كه در آيه 84 سوره نمل مي فرمايد : و يوم نحشر من كل أمة فوجا ممن يكذب بآياتنا فهم يوزعون 1

و در آيه 87 مى فرمايد: و يوم ينفخ فى الصور ففزع من فى السموات و من فى الأرض الا من شاء الله و كل اتوه داخرين2

چنانكه مي ‏بينيم، آيات فوق از دو روز سخن گفته و «يوم» دوم را بر «يوم» نخست عطف نموده است.

افزون بر اين، در روز نخست، تنها از زنده شدن گروهى خاص سخن به ميان آورده و در روز دوم از مرگ همه انسانها ياد كرده است. از ملاحظه مجموع اين نكات در مي ‏يابيم كه روز نخست غير از روز قيامت بوده و آن دو با هم فرق دارند.

مجددا ياد آور مي ‏شويم آيه نخست از زنده شدن گروهى خاص سخن مي گويد، و چنين روزى طبعا نمي ‏تواند روز رستاخيز باشد. زيرا در آن روز همه انسانها پس از نفخ صور زنده مي ‏شوند، چنانكه مي فرمايد: «إن كل من في السموات و الأرض إلا آتى الرحمن عبدا... و كلهم آتيه يوم القيامة فردا»(مريم/93ـ95) همه كسانى كه در آسمانها و زمين هستند با حال تسليم به محضر خداى مهربان در مي آيند... و همه آنان در روز قيامت تنها نزد او حاضر مي گردند .

نيز در آيه ديگر در وصف قيامت مي ‏فرمايد: و حشرناهم فلم نغادر منهم أحدا (كهف/47): آنان را براى حساب گرد مي ‏آوريم، و يك تن را هم رها نمي كنيم.

نتيجه اينكه، از مقايسه دو آيه سوره نمل و اختلاف آنها در مضمون، بايدگفت كه جهان در انتظار دو روز است كه در يكى تنها برخى از انسانها محشور مي ‏شوند و در ديگرى همه انسانها . روايات شيعه، روز نخست را مربوط به پس از ظهور حضرت مهدى و قبل از رستاخيز مي ‏داند .

بازگشت گروهى از صالحان و يا تبهكاران قبل از رستاخيز امر شگفت ‏آورى نيست، زيرا در امتهاى پيشين نيز گروهى پس از مرگ بار ديگر زنده شده و پس از مدتى براى بار دوم در گذشته ‏اند3

بازگشت گروهى به اين جهان نه مخالف حكم عقل است، و نه معارض با نقل، زيرا همان گونه كه يادآور شديم به صريح قرآن در امتهاى پيشين چنين واقعه‏اى رخ داده، و اين خود بهترين گواه بر امكان آن است. و اين نيز كه برخى پنداشته ‏اند رجعت با تناسخ يكسان است، تصورى كاملا بي پايه است، زيرا تناسخ آن است كه نفس پس از مرگ بار ديگر حيات خويش را از نطفه آغاز كند و يا به بدن ديگرى تعلق بگيرد. حال آنكه در رجعت هيچيك از اين دو امر باطل وجود ندارد. حكم رجعت از اين جهت بسان زنده شدن مردگان در امتهاى پيشين، و معاد جسمانى در قيامت بوده و در حقيقت جلوه‏اى كوچك از رستاخيز نهايى است كه در آن همه انسانها بدون استثناء زنده مي شوند.

بحث گسترده درباره رجعت و تفصيل جزئيات آن در كتب تفسير، حديث و كلام شيعه آمده است . روايات شيعه در اين باره در حد تواتر بوده و بيش از سي محدث در فزون‏تر از پنجاه كتاب آن را نقل كرده ‏اند4

پي نوشت‏ها:

1ـ روزى كه از هر ملتى گروهى از آنان را كه آيات ما را تكذيب مي ‏كردند زنده مي س‏كنيم و آنان بازداشت مي ‏شوند.

2ـ روزى كه در صور دميده شود، همه كسانى كه در آسمانها و زمين هستند ـ مگر آن كس را كه خدا بخواهد ـ به شدت مي ترسند (از شدت ترس جان دهند آنگاه زنده شده) و همگان با ذلت نزد او حاضر مي ‏شوند.

3ـ احياء گروهى از بنى اسرائيل، سوره بقره آيه ‏هاى 55 ـ 56، احياء مقتول بنى اسرائيل به وسيله بقره موسى سوره بقره آيه ‏هاى 72 و 73 مرگ گروهى از مردم و زنده شدن آنها. بقره آيه .243

احيا عزير پس از صد سال، بقره آيه 259، احياء مردگان با اعجاز حضرت مسيح، سوره آل عمران آيه .49

4ـ بحار الأنوار: 53/ .136

برچسب: