جمع بندی همه چیز درباره امالی ها

کارشناس بحث: استاد محسن

به نام خدا
این که مشخص شده باشد امالی هایی که توسط شاگردان مکتوب و سرانجام به دست چه کسی منتشر می شد، یا شیوه انتشار آن چگونه بوده است، معلوم نیست. اما به هر حال سعی بزرگان این بوده چون شخصا به انتخاب روایات با وسواس بسیار اقدام و نیز پس از املاء شاگردان آن را بازبینی می کردند، اشتباه کمتری در آن دیده شود. نکته دیگر این که نباید فرق چندانی بین کتاب های امالی و کتاب های روایی دیگر از نظر اعتبار وجود داشته باشد.و در هر کتاب روایی به شکل مستقل یا در قالب امالی می توان اشکالاتی دید که حل آن به دست کسانی است که در علم شناخت حدیث و نیز رجال تخصص کافی داشته باشند.

بسم الله الرحمن الرحیم:
جمع بندی
پرسش: معنا واعتبار امالی ها
امالی جمع املاء است و در اصطلاح کتابی را گویند که استاد تقریر کند و شاگردان آن را املاء کنند(بنویسند).حاصل این نوشته ها امالی نام می گرفت.علاوه، این شیوه رایج نقل روایات اهل بیت علیهم السلام در میان علماى اسلام بوده است. اولین کتاب امالى در تاریخ اسلام، منسوب به پیامبر صلوات الله علیه است که آن را بر حضرت على علیه السلام املاء فرمود.درعین حال این گونه کتاب ها از نظر صحت و اعتبار، مانند کتاب های روایی مکتوب و مسند است.البته با این شرط که به قدرت حفظ و نگهداری و دقت و امانت استاد،اطمینان کافی حاصل شده باشد.
بزرگان صاحب امالی تمام سعی شان بر این بود روایاتی را بیاورند که از نظر سند و محتوا قابل اعتماد تر بوده و این کار را با وسواس خاصی انجام می دادند.
در ادامه سوالی مطرح می شود که چه کسی متکفل نشر امالی می شد؟ یا چگونه می توان به صحت و اعتبار امالی ها دست یافت؟ آیا استاد امالی های مربوطه را بررسی می کرد؟
پاسخ این است که نمی توان به طور دقیق بیان کرد که امالی ها به دست کدام شاگرد یا به طور مطلق چه کسی منتشر می شده است. ولی سعی براین بوده است که امالی ها به دست استاد باز بینی تا از اشتباهات احتمالی جلوگیری شود.البته از این که چگونه می توان به معتبر بودن یا نبودن روایتی چه در امالی یا دیگر کتاب های روایی دست یافت، پاسخ این است که انسان باید به دانش علم رجال و حدیث شناسی آگاهی کافی داشته باشد تا بتواند در این زمینه نظر دهد، و گرنه ورود در این عرصه، حاصلی نخواهد داشت.