نافله
تب‌های اولیه
در دين اسلام تأكيد فراواني بر انجام نمازهاي مستحبّي شده و ثوابهاي فراوان براي آن منظور گرديده است. و در ميان نمازهاي مستحبّي نماز شب از فضيلت بيشتري برخوردار است. و در روايات رسيده از معصومين (ع) كه نماز شب به خاطر عظمت شأن آن خداوند ثوابش را آشكار نكرده است.
روايات در مورد اهميّت نافله فراوان از معصومين (ع) است كه براي تبرّك چند نمونه ذكر مي‌شود.
ادله متعدّدي بر مشروعيّت آن دلالت دارد. روايات موجود در مورد نمازهاي نافله كه در كتب حديثي فراوان است كه به چند نمونه از آن اشاره مي‌شود.
«الفريضةُ والنافلةُ احدي و خمسون ركعةً. منها ركعتان بعد العتديةِ جالساً تعدّان بركعةٍ وهو قائمٌ الفريضةُ منها سبع عشرة ركعةً والنافلةُ اربعُ و ثلاثون ركعةً»(4)
«نمازهاي واجب و نافله پنجاه و يك ركعت هستند. از نافله دو ركعت بعد از عشاء نشسته خوانده مي‌شود و ايستاده بخواند يك ركعت محسوب مي‌شود نمازهاي واجب هفده ركعت مي‌باشد. و نمازهاي نافله سي و چهار ركعت مي‌باشند».
«حضرت علي (ع) در آخر عمرش در هر روز و شب هزار ركعت نماز مي‌خواندند» (5)
وقت نافله ظهر همان وقت نماز واجب ظهر است و پيش از نماز واجب ظهر خوانده مي‌شود. وقت نافله عصر همان وقت نماز واجب عصر است. و پيش از نماز واجب عصر خوانده مي‌شود. وقت نافله مغرب همان وقت نماز واجب مغرب است و بعد از نماز مغرب خوانده مي‌شود. وقت نافله عشاء همان وقت نماز واجب عشاء است و بعد از نماز عشاء خوانده مي‌شود. و نافله صبح پيش از نماز صبح خوانده مي‌شود. وقت نافله شب از نصف شب است تا اذان صبح(7)
طريقه خواندن نافله:
نمازهاي نافله مثل نماز صبح به صورت دو ركعتي خوانده مي‌شوند همراه با تشهد و سلام(8) و مي‌توان آن را هم نشسته و هم ايستاده خواند. ولي بهتر است نماز گزار دو ركعت نافله نشسته را يك ركعت حساب كند. مثلاً كسي كه مي‌خواهد نافله ظهر را كه هشت ركعت است نشسته بخواند شانزده ركعت بخواند(9)
نافله غير رواتب: كه شمار آنها در كتابهاي حديثي و دعاء زياد است. مثل نماز باران، نماز شكر، نماز زيارت، كه مختص به وقت معيني نيستند(10)نماز نافله: در مسافرتي كه موجب قصر نماز مي‌شود. مثل نافله نمازهاي ظهر و عصر، ساقط مي‌شود(11).
1. المنجد ج2، ص 1986، مولف: لويس معلوف مترجم: محمّد بندريگي ناشر: ايران چاپ هاتف نوبت چاپ: سوم 1380.
2. مصطلحات الفقه ص 528 ؟؟؟: آيت الله مشكيني موسسه چاپ الهادي قسم چاپ دوم 1379
3. وسايل الشيعه ج 4، ص 44،باب 12 حديث 4 مولف: شيخ حر عاملي (ره) تحقيق و نشر: موسسه آل البت قم، چاپ اول 1409 قمري
4. وسايل الشيعه، ج 4، ص 46 باب 13 حديث 3: همان آدرس شماره 3.
5. وسايل الشيعه، ج 4، ص 97 باب 30 حديث 1: همان آدرس شماره 3.
6.تحرير الوسيله ج 1، ص 123 و ص 124، مولف: حضرت امام خميني (ره) طبع و نشر: موسسه نشر اسلامي قم چاپ نهم 1424.
7. تحرير الوسيله ج 1، ص 123 و ص 124: همان آدرس شماره 9.
8.جواهر الكلام ، ج 7 ص 52، مولف: شيخ محمد حسن نجفي (ره) چاپ هفتم بيروت 19810.
9. تحرير الوسيله ج 1، ص 124، همان ؟؟؟ آدرس شماره 9.
10.مدارك الاحكام، ج 4، ص 199 – 191، مولف: سيد محمد بن علي موسوي عاملي: تحقيق موسسه آل البيت مشهد چاپخانه، مهر قم چاپ اول 1410 قمري
11. تحرير الوسيله ج 1، ص 124، همان آدرس شماره 9.