جمع بندی آیا ابن مجلم براستی در هنگام سجده جناب علی را زد ؟

تب‌های اولیه

7 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
آیا ابن مجلم براستی در هنگام سجده جناب علی را زد ؟

درود بر راستچویان

آیا پسر مجلم مرادی پیشوای نخست را در هنگام سجده زد ؟

با نام و یاد دوست



کارشناس بحث: استاد مقداد

نوری نیرو;407722 نوشت:
درود بر راستچویان

آیا پسر مجلم مرادی پیشوای نخست را در هنگام سجده زد ؟

با عرض سلام و ادب
در رابطه با شهادت امام علی (علیه السلام) قضیه ای که مسلم است و باید مورد توجه قرار گیرد این است که سه تن از خوارج ( ابن ملجم و همدستانش ) نقشه کشیده و تصمیم گرفتند امام علی(ع) ، معاویه و عمرو عاص را همزمان در شب نوزده ماه مبارک ترور کرده به قتل برسانند.

وقتی به گزارشاتی که متعرض جریان ترور معاویه و عمرو عاص شده اند مراجعه می کنیم در آنها چنین آمده است:

1. ترور معاویه: در حالی که معاویه در سجده بود برک ضربه ای به او وارد کرد و از آن به بعد بود که در هنگام نماز برای خلفاء محافظ می گذاشتند، بعد از این واقعه معاویه به منظور محافظت از خود از "المقصوره"(محراب) استفاده می کرد. " [1]

2. عمرو بن بکیر (بکر) منتظر عمرو عاص ماند اما او به خاطر درد شکم ، در آن شب از منزلش خارج نشده بود و به جای او خارجة بن حذاقة العدوی با مردم نماز خواند، بکر به گمان اینکه او عمر عاص ایت ضربه را بر او وارد کرد و او را کشت. [2]

3. درباره ضربت خوردن حضرت علی (ع) نیز دو احتمال وجود دارد:

احتمال اول: این که ضربت خوردن امام علی (ع) درخارج مسجد بوده است.

احتمال دوم: ضربت خوردن امام علی (ع)در مسجد و در حین نماز بوده است دلائل و روایات متعددی بر این احتمال تأکید دارند از جمله:

1. امام سجاد (ع) فرمودند: وقتی ابن ملجم می خواست به امام على (ع) ضربه بزند، شخص دیگری با او همدست بود که ضربه اش به دیوار برخورد کرد، امّا ضربه ابن ملجم به آن حضرت اصابت کرد. و در حالی که امام در سجده بود، بر سر آن حضرت (جایى که قبلاً نیز در جنگها زخم برداشته بود.) فرود آمد. در آن هنگام حسن و حسین(علیهما السلام) آمدند و ابن ملجم را گرفتند و در بند کردند."[3]

2. در کنزالعمال در باب فضائل علی (ع) آمده است: هنگامی که حضرت علی (ع) سر از رکوع برداشت، ابن ملجم (با شمشیر ) ضربه خود را وارد کرد. حضرت به کنار رفت و فرمود: نمازتان را تمام کنید و کسی را مقدم (امام جماعت) نکرد.[4]

3. تاریخ دمشق در شرح حال امام علی(ع)آورده است: عبدالرحمان بن ملجم در حالی که آشفته بود در نماز صبح علی (ع) را به وسیله شمشیری که سمّی بود ضربت زد ...[5]

و همچنین گفته است: عبدالرحمان بن ملجم، در نماز صبح علی (ع) را به وسیله شمشیری که سمّی بود، از روی آشفتگی ضربت زد و علی (ع) همان روز از دنیا رفت و در کوفه دفن شد. [6]

4. ابن ابی الدنیا در مقتل امیرالمؤمنین (ع) گفته است: علی (ع) بیرون آمد و تکبیرة الاحرام نماز را گفت، سپس یازده آیه از سوره انبیا را قرائت کرد، سپس ابن ملجم ضربتی را بر وسط سرش زد...[7]

و همچنین می گوید: وقتی که ابن ملجم امام علی (ع) را در نماز بود، ضربت زد، عقب رفت سپس جعده را به جلو فرستاد و با او (جعده) مردم نماز خواندند...[8]

5. ما روایتی پیدا نکرده ایم که به صراحت شهادت امام علی (ع) را در محراب نفی کند. بلکه نهایت چیری که در روایات آمده است این است که ابن ملجم متعرض امام شد، یا برای آن حضرت کمین کرد و امثال این تعابیر که هیچ تعارضی با روایاتی که دلالت بر شهادت آن حضرت در محراب می کنند، ندارد.

علاوه بر این گزارشات و روایات که بیانگر ضربت خوردن امام علی(علیه السلام) در بین نماز می باشند،قرائن و شواهدی نیز وجود دارد که این قول را تأیید می کند:
1. روشن است که آن سه نفر از خوارج برای اجرای نقشه خود برنامه ریزی کرده بودند و مناسب ترین حالت را برای عملی کردن این نقشه، اثناء نماز دیدند؛ زیرا اگر فرض کنیم که امام (ع) بعد از خواندن نماز هیچ محافظ و حمایتی نداشت، و ترور آن حضرت آسان بود، ولی درباره معاویه و عمرو عاص این طور نبود که ترور آنها در غیر نماز آسان باشد زیرا معاویه معروف به ترس بود و بسیار احتیاط می کرد. حتی معروف بود به این که مانند امپراطوران و پادشاهان به همراه محافظانش حرکت می کرد، پس کشتنش در غیر نماز آسان نبود.

همچنین عمرو بن عاص هم در محافظت از جان خود بسیار احتیاط می کرد. پس، ترور او هم در غیر نماز بسیار مشکل بود. این ویژگی ها می تواند دلیل باشد خوارج چاره ای نداشتند جز این که در نماز نقشه خود را عملی سازند.

2. امام علی (ع) در شجاعت شخصیت بی نظیر و شجاعت او زبانزد همه بود و قطعاً این شجاعت از ابن ملجم مخفی و پنهان نبود! بنا بر این شکّی نیست که ابن ملجم چاره ای ندارد جز این که برای قتل علی (ع) در هنگامی که آن حضرت در حال نماز و مناجات با خدا باشد، برنامه ریزی کند تا کشتن آن حضرت بر او آسان باشد.

3. امام علی (ع) به آزمودگی و دور اندیشی معروف بود و کسی بود که در هنگام حرکت به همه اطراف خود توجه کامل داشت واز چیزی غافل نمی شد.. واقدی در این باره می گوید: دختر حارث بن عامر بن نوفل به برده خود وحشى (برخى گفته‏اند که برده جبیر بن مطعم بوده است)، گفت: پدر من در بدر کشته شده است، اگر بتوانى یکى از این سه نفر (محمد، حمزة بن عبد المطلب و على بن ابى طالب) به قتل برسانی آزاد خواهى شدو... وحشى به او گفت:" ، تو مى‏دانى که قتل رسول خدا (ص) برای من ممکن نیست و اصحابش هم او را تسلیم نمی کنند. در مورد حمزه به خدا قسم ، اگر او خواب هم باشد، من از ترس جرأت ندارم نزدیکش شوم و بیدارش کنم! ولى در مورد على امید موفقیت براى خود داشتم. همچنان که بین مردم در جستجوى على بودم، که او متوجه من شد. فهمیدم که مردى کار آزموده و دوراندیش است و همه اطراف خود را زیر نظر دارد، با خود گفتم: این کسى‏ نیست که من در جستجویش باشم. [9]

با توجه به مطالب بالا تقریباً اطمینان پیدا می شود که ضربت خوردن امام علی (ع) در محراب بوده است.

پی نوشتها:

[1] انساب‏الأشراف،ج‏2،ص490(چاپ‏زکار،ج‏3،ص:251).

[2] همان، ص491.

[3] الطوسی، امالی، الجزء الثالث، الحدیث (18)

[4] کنز العمال: ج 15/ 170، ط 2، حدیث: (497)

[5] ابن عساکر، تاریخ دمشق، ترجمة امیر المؤمنین، حدیث (1397)

[6] لأحمد بن حنبل، کتاب الفضائل فضائل امیر المؤمنین، حدیث 63

[7] بر گرفته ار حاشیه انساب الاشراف ، ج2، ص 492،(چاپ‏زکار،ج‏3،ص:254).

[8] . همان، ص 492 .

[9] . واقدی، محمد بن عمر، کتاب المغازى، تحقیق: مارسدن جونس، ج‏1،ص 285، بیروت، مؤسسة الأعلمى، چاپ سوم، 1409ق.

مقداد;408263 نوشت:
با توجه به مطالب بالا تقریباً اطمینان پیدا می شود که ضربت خوردن امام علی (ع) در محراب بوده است.

درود
با سپاس از پاسخگویی

پس این دو نکته روشن است

نخست
گفته اید در مهراب ( پس سد در سد نمی توان گفت در کرنش ( سجده ) بوده اند )

دوم

فرموده اید تقریبا اطمینان حاصل می شود پس زده شدن جناب علی در مهراب هم باز سد درسد نیست

سوم

از نویسنده نامی مصری حسین طه کتابی بنام علی و فرزندانش بر گردانده شده که گفته زده شدن علی در بیرون مهراب ومسجد بوده است

مقداد;408263 نوشت:
تاریخ دمشق در شرح حال امام علی(ع)آورده است: عبدالرحمان بن ملجم در نماز صبح علی (ع) را به وسیله شمشیری که سمّی بود، از روی آشفتگی ضربت زد و علی (ع) همان روز از دنیا رفت و در کوفه دفن شد.

در همان روز ؟
یا دو روز پس از آن ؟

مقداد;408263 نوشت:
. ابن ابی الدنیا در مقتل امیرالمؤمنین (ع) گفته است: علی (ع) بیرون آمد و تکبیرة الاحرام نماز را گفت، سپس یازده آیه از سوره انبیا را قرائت کرد، سپس ابن ملجم ضربتی را بر وسط سرش زد...

ینی در سجده نبوده است درسته ؟

مقداد;408263 نوشت:
1. امام سجاد (ع) فرمودند: وقتی ابن ملجم می خواست به امام على (ع) ضربه بزند، شخص دیگری با او همدست بود که ضربه اش به دیوار برخورد کرد،

مهر مندانه در این باره بیشتر روشنگری کنید دیوار کجا ؟ مگر جناب علی در کجا نماز می خواندند ؟ در چه حالتی قرار گرفته بود که شمشیر دشمن به دیوار خورد ؟

چگونه هنگامی که شمشیر نفر نخست به دیوار ؟ بر خورد کرد نماز گزاران نفر دوم را آسوده گذاشتند تا کار خودرا بکند ؟

مقداد;408263 نوشت:
در کنزالعمال در باب فضائل علی (ع) آمده است: هنگامی که حضرت علی (ع) سر از رکوع برداشت، ابن ملجم (با شمشیر ) ضربه خود را وارد کرد. حضرت به کنار رفت و فرمود: نمازتان را تمام کنید و کسی را مقدم (امام جماعت) نکرد.[4]

سر از رکوع بر داشت و سپس پسر ملجم زد ؟

کسی را امام جماعت نکرد ؟

در روایت دیگر که گفته اند جعده پیشنماز ( امام جماعت) شد !

مقداد;408263 نوشت:
وقتی که ابن ملجم امام علی (ع) را در نماز بود، ضربت زد، عقب رفت سپس جعده را به جلو فرستاد و با او (جعده) مردم نماز خواندند...[8]

نوری نیرو;408456 نوشت:
فرموده اید تقریبا اطمینان حاصل می شود پس زده شدن جناب علی در مهراب هم باز سد درسد نیست

جناب نوری علاوه بر مطالبی و ادله ای که کارشناس مقداد ارائه کردند دو گزارش زیر هم از نمونه هایی است که دلالت می کند حضرت علی علیه السلام در نماز به شهادت رسیدند و در یکی بر سجده هم تصریح شده است.

تاريخ‏ مختصرالدول،متن،ص:108
و اما ابن ملجم فانه أتى الى الكوفة و سمّ سيفه و شحذه و جاء فبات بالمسجد. فدخل عليّ المسجد و نبّه النيام فركل ابن ملجم برجله و هو ملتفّ بعباءة و فتح ركعتي الفجر. فأتاه ابن ملجم. فضربه على ضلعه و لم تبلغ الضربة مبلغ القتل و لكن عمل فيه السمّ.

الفتوح،ج‏4،ص:278
و قد كان عبد الرحمن بن ملجم تلك الليلة في منزل قطام بنت الأضبع، فلما سمعت أذان علي رضي الله عنه قامت إليه و هو نائم و كان تناول نبيذا، فأيقظته و قالت: يا أخا مراد! هذا أذان علي، قم فاقض حاجتنا و ارجع قرير العين مسرورا، ثم ناولته سيفه، فقال ابن ملجم: بل أرجع و الله سخين العين مثبورا، و قد سمعت عليا يقول: قال النبي صلّى الله عليه و سلم: «إن أشقى الأولين قذاز [1] بن سالف عاقر ناقة صالح، و أشقى الآخرين قاتل علي بن أبي طالب»، فما أخوفني أن أكون ذلك الرجل.
قال: ثم تناول سيفه و جاء حتى دخل المسجد و رمى بنفسه بين النيام، و أذن علي رضي الله عنه و دخل المسجد، فجعل ينبه من في المسجد من النيام، ثم صار إلى محرابه فوقف فيه، فافتتح الصلاة و قرأ، فلما ركع و سجد سجدة و استوى قاعدا، و أراد أن يسجد الثانية ضربه ابن ملجم ضربة على رأسه.

نوری نیرو;408456 نوشت:
درود
با سپاس از پاسخگویی

پس این دو نکته روشن است

نخست
گفته اید در مهراب ( پس سد در سد نمی توان گفت در کرنش ( سجده ) بوده اند )

دوم

فرموده اید تقریبا اطمینان حاصل می شود پس زده شدن جناب علی در مهراب هم باز سد درسد نیست

سوم

از نویسنده نامی مصری حسین طه کتابی بنام علی و فرزندانش بر گردانده شده که گفته زده شدن علی در بیرون مهراب ومسجد بوده است

در همان روز ؟
یا دو روز پس از آن ؟

ینی در سجده نبوده است درسته ؟

مهر مندانه در این باره بیشتر روشنگری کنید دیوار کجا ؟ مگر جناب علی در کجا نماز می خواندند ؟ در چه حالتی قرار گرفته بود که شمشیر دشمن به دیوار خورد ؟

چگونه هنگامی که شمشیر نفر نخست به دیوار ؟ بر خورد کرد نماز گزاران نفر دوم را آسوده گذاشتند تا کار خودرا بکند ؟

سر از رکوع بر داشت و سپس پسر ملجم زد ؟

کسی را امام جماعت نکرد ؟

در روایت دیگر که گفته اند جعده پیشنماز ( امام جماعت) شد !

با سلام.

قبل از پاسخ به مطالب شما،یک نکته را خدمت شما عرض کنم و آن اشتباهات املائی شماست که به هیچوجه شایسته یک بحث و گفتگوی علمی نمی باشد.

مهراب: محراب سد در سد: صددرصد

اما در مورد نکاتی که اشاره کرده اید،همانگونه که بنده در ابتدای پاسخم بیان کرده ام در مورد محل ضربت خوردن امام علی(ع) دو احتمال وجود دارد که ناشی از اختلاف منابع تاریخی در ذکر جزئیات این واقعه است و این موضوع اختصاصی به این مورد ندارد،بله غالب حوادث تاریخی دچار این اختلافات در نقل جزئیات حادثه هستند.

اما آنچه که مهم و قابل توجه می باشد این است که:

اولاً این مطلب ذره ای از مقام شامخ و ملکوتی امام علی علیه السلام نمی کاهد. و این بر همگان روشن و مسلم است.

ثانیاً این مطلب ارتباطی با حقانیت و اعتبار و جایگاه شیعه اثنی عشری ندارد تا بخواهد موجب کم یا زیاد شدن چیزی شود و یا دیگران از آن سوء استفاده نمایند.

پرسش:
آیا ابن مجلم در هنگام سجده حضرت علی (ع) بر فرق ایشان ضربه زد؟

پاسخ:
با عرض سلام و ادب
در رابطه با شهادت امام علی (علیه السلام) قضیه ای که مسلم است و باید مورد توجه قرار گیرد این است که سه تن از خوارج ( ابن ملجم و همدستانش ) نقشه کشیده و تصمیم گرفتند امام علی(ع) ، معاویه و عمرو عاص را همزمان در شب نوزده ماه رمضان؛ ترور کرده و به قتل برسانند.

وقتی به گزارشاتی که متعرض جریان ترور معاویه و عمرو عاص شده اند مراجعه می کنیم در آنها چنین آمده است:
1. ترور معاویه: در حالی که معاویه در سجده بود برک ضربه ای به او وارد کرد و از آن به بعد بود که در هنگام نماز برای خلفاء محافظ می گذاشتند، بعد از این واقعه معاویه به منظور محافظت از خود از "المقصوره"(محراب) استفاده می کرد. " [1]

2. عمرو بن بکیر (بکر) منتظر عمرو عاص ماند اما او به خاطر درد شکم ، در آن شب از منزلش خارج نشده بود و به جای او خارجة بن حذاقة العدوی با مردم نماز خواند، عمرو بن بکیر به گمان اینکه او عمرو عاص است ضربه را بر او وارد کرد و او را کشت. [2]

3. درباره ضربت خوردن حضرت علی (ع) نیز دو احتمال وجود دارد:
احتمال اول: این که ضربت خوردن امام علی (ع) درخارج مسجد بوده است.
احتمال دوم: ضربت خوردن امام علی (ع)در مسجد و در حین نماز بوده است دلائل و روایات متعددی بر این احتمال تأکید دارند از جمله:

1. امام سجاد (ع) فرمودند: وقتی ابن ملجم می خواست به امام على (ع) ضربه بزند، شخص دیگری با او همدست بود که ضربه اش به دیوار برخورد کرد، امّا ضربه ابن ملجم به آن حضرت اصابت کرد. و در حالی که امام در سجده بود، بر سر آن حضرت (جایى که قبلاً نیز در جنگها زخم برداشته بود.) فرود آمد. در آن هنگام حسن و حسین(علیهما السلام) آمدند و ابن ملجم را گرفتند و در بند کردند."[3]

2. در کنزالعمال در باب فضائل علی (ع) آمده است: هنگامی که حضرت علی (ع) سر از رکوع برداشت، ابن ملجم (با شمشیر ) ضربه خود را وارد کرد. حضرت به کنار رفت و فرمود: نمازتان را تمام کنید و کسی را مقدم (امام جماعت) نکرد.[4]

3. تاریخ دمشق در شرح حال امام علی(ع)آورده است: عبدالرحمان بن ملجم در حالی که آشفته بود در نماز صبح علی (ع) را به وسیله شمشیری که سمّی بود ضربت زد ...[5]
و همچنین گفته است: عبدالرحمان بن ملجم، در نماز صبح علی (ع) را به وسیله شمشیری که سمّی بود، از روی آشفتگی ضربت زد و علی (ع) همان روز از دنیا رفت و در کوفه دفن شد. [6]

4. ابن ابی الدنیا در مقتل امیرالمؤمنین (ع) گفته است: علی (ع) بیرون آمد و تکبیرة الاحرام نماز را گفت، سپس یازده آیه از سوره انبیا را قرائت کرد، سپس ابن ملجم ضربتی را بر وسط سرش زد...[7]
و همچنین می گوید: وقتی که ابن ملجم امام علی (ع) را در نماز بود، ضربت زد، عقب رفت سپس جعده را به جلو فرستاد و با او (جعده) مردم نماز خواندند...[8]

5. ما روایتی پیدا نکرده ایم که به صراحت شهادت امام علی (ع) را در محراب نفی کند. بلکه نهایت چیزی که در روایات آمده است این است که ابن ملجم متعرض امام شد، یا برای آن حضرت کمین کرد و امثال این تعابیر که هیچ تعارضی با روایاتی که دلالت بر شهادت آن حضرت در محراب می کنند، ندارد.

علاوه بر این گزارشات و روایات که بیانگر ضربت خوردن امام علی(علیه السلام) در بین نماز می باشند،قرائن و شواهدی نیز وجود دارد که این قول را تأیید می کند:
1. روشن است که آن سه نفر از خوارج برای اجرای نقشه خود برنامه ریزی کرده بودند و مناسب ترین حالت را برای عملی کردن این نقشه، اثناء نماز دیدند؛ زیرا اگر فرض کنیم که امام (ع) بعد از خواندن نماز هیچ محافظ و حمایتی نداشت، و ترور آن حضرت آسان بود، ولی درباره معاویه و عمرو عاص این طور نبود که ترور آنها در غیر نماز آسان باشد زیرا معاویه معروف به ترس بود و بسیار احتیاط می کرد. حتی معروف بود به این که مانند امپراطوران و پادشاهان به همراه محافظانش حرکت می کرد، پس کشتنش در غیر نماز آسان نبود.

همچنین عمرو بن عاص هم در محافظت از جان خود بسیار احتیاط می کرد. پس، ترور او هم در غیر نماز بسیار مشکل بود. این ویژگی ها می تواند دلیل باشد خوارج چاره ای نداشتند جز این که در نماز نقشه خود را عملی سازند.

2. امام علی (ع) در شجاعت شخصیت بی نظیر و شجاعت او زبانزد همه بود و قطعاً این شجاعت از ابن ملجم مخفی و پنهان نبود! بنا بر این شکّی نیست که ابن ملجم چاره ای ندارد جز این که برای قتل علی (ع) در هنگامی که آن حضرت در حال نماز و مناجات با خدا باشد، برنامه ریزی کند تا کشتن آن حضرت بر او آسان باشد.

3. امام علی (ع) به آزمودگی و دور اندیشی معروف بود و کسی بود که در هنگام حرکت به همه اطراف خود توجه کامل داشت واز چیزی غافل نمی شد.. واقدی در این باره می گوید: دختر حارث بن عامر بن نوفل به برده خود وحشى (برخى گفته‏ اند که برده جبیر بن مطعم بوده است)، گفت: پدر من در بدر کشته شده است، اگر بتوانى یکى از این سه نفر (محمد، حمزة بن عبد المطلب و على بن ابى طالب) به قتل برسانی آزاد خواهى شدو... وحشى به او گفت:" ، تو مى‏دانى که قتل رسول خدا (ص) برای من ممکن نیست و اصحابش هم او را تسلیم نمی کنند. در مورد حمزه به خدا قسم ، اگر او خواب هم باشد، من از ترس جرأت ندارم نزدیکش شوم و بیدارش کنم! ولى در مورد على امید موفقیت براى خود داشتم. همچنان که بین مردم در جستجوى على بودم، که او متوجه من شد. فهمیدم که مردى کار آزموده و دوراندیش است و همه اطراف خود را زیر نظر دارد، با خود گفتم: این کسى‏ نیست که من در جستجویش باشم. [9]

با توجه به مطالب بالا اطمینان پیدا می شود که ضربت خوردن امام علی (ع) در محراب بوده است.

پی نوشتها:

[1] انساب‏الأشراف،ج‏2،ص490(چاپ زکار،ج‏3،ص:251).
[2] همان، ص491.
[3] الطوسی، امالی، الجزء الثالث، الحدیث (18)
[4] کنز العمال: ج 15/ 170، ط 2، حدیث: (497)
[5] ابن عساکر، تاریخ دمشق، ترجمة امیر المؤمنین، حدیث (1397)
[6] لأحمد بن حنبل، کتاب الفضائل فضائل امیر المؤمنین، حدیث 63
[7] بر گرفته ار حاشیه انساب الاشراف ، ج2، ص 492،(چاپ‏زکار،ج‏3،ص:254).
[8] . همان، ص 492 .
[9] . واقدی، محمد بن عمر، کتاب المغازى، تحقیق: مارسدن جونس، ج‏1،ص 285، بیروت، مؤسسة الأعلمى، چاپ سوم، 1409ق.

موضوع قفل شده است