مگر همه صحابه وضوی پیامبر را ندیدند ....
تبهای اولیه
مگر همه صحابه وضوی پیامبر را ندیدند پس چرا شیعه وسنی در نحوه وضوگرفتن اختلاف دارند؟
اختلاف شیعه و اهل سنت در این مسائل به اختلاف در مبانی استنباط احکام دینی بر می گردد. هر یک ازمذاهب فقهی اسلامی برای استنباط احکام دین،ازیک سری اصول ومبانی بهره می گیرند. طبیـعی است که اگر در اصول، مبانی و منابع استنباط با هم اختلاف داشته باشند، نتیجه و رهاورد استنباط ها متفـاوت خواهد شد. بسیاری از اختلافات فـقهی شیعه و سـنی، ریـشه در تـفـاوت دیدگـاه ها در اصـول و مبانـی استنباط دارد، مثلاً اهل سنت افزون بر قرآن و سنت پیامبر(ص) به سـنت صحابه و گاهی به سنت تابعیـن ارزش می دهند، ولی شیعه افزون بر قرآن و سنت پیامبر (ص)، به سنـت اهل بیت پیامبر(ص)بهامی دهند و سنت صحابه را اگر مستند به سنّت پیامبر نباشد، به عنوان منبع شرعـی نمی پذیرند. برخی از اختلافات فقهی ریشه در همین نکته دارد. اختلاف در وضو هم از همین نوع اسـت. شـیعیان با تمسک به حـدیـث ثقلین، به اهل بیت و امامان معصوم(ع) مراجعه می کنند و احکام شـرعی خویش را فـرا می گیرند، امّـا اهل سنت این چنین نیستند. در زمان خلفا به ویژه خلیفة دوم (عمر) سـیاست جلوگیری از نشر حـدیـث رواج داشت و خلفای بعدی تا زمان عمر بن عبدالعزیز، همین سیاست را در پیش گرفتند که سـرانـجـام بسیارى از روایت های پیامبر اسلام(ص) و حوادث صدر اسلام به فراموشی سپرده شد و نسل های بعدی نسبت به آن بیگانه شدند. ازاین پس شیعیان با مراجعه به امامان معصوم(ع) توانستند سنت فرامـوش شـده پیامبر(ص) را دریابند و آن را سرمشق زندگی خویش قرار دهند؛ به عنوان مثال: امام باقر(ع) در این راستا ظرف آبی برداشت و به وضو پرداخت و فرمود: پیامبر (ص) چنین وضو می ساخت. کیفیت وضوی اهل سنت به جهت تفسیری است که ایشان از آیه «فاغسلوا وجوهکم و ایدیکم الی المرافق» دارند.ظاهرمعنای آیه چنین است که صورت و دستها را تا آرنج بشویید. اهل سنت از کلمه «الی» خیال می کنند که آیه می گوید دستها راازسرانگشتان به طرف آرنج بشویید،ولی بااندکی دقّت روشن میشودکه کلمه «الی» تنها برای بیان حدّ شستن است، نه کیفیّت شستن. آیه درست به آن میماند که انسان به کارگری سفارش میکند دیوار اتاق را از کف تا یک متر رنگ کند. بدیهی است منظوراین نیست که دیوارازپایین به بالا رنگ شود، بلکه منظور این است که این مقداربایدرنگ شود، نه بیشتر و نه کمتر. بنابراین فقط مقداری از دست که باید شسته شود، در آیه ذکر شده اما کیفیت آن در سنت پیامبر (که به وسیله اهل بیت به ما رسیده) آمده است و آن شستن آرنج است به طرف سر انگشتان. البته مذاهـب چـهارگـانه اهـل سـنـت، شستن دست هنگام وضو از سر انگشتان تا آرنج راواجب نمی دانند ومیگویندبهتر است که بدین طریق وضو گرفته شود. امامیه(شیعه) گفتهاند: از آرنج واجب است و عکس آن باطل است، هم چنان که مقدّم داشتن دست راست برچپ واجب است. باقی مذاهب گفتهاند:شستن آنها به هر طریقی که باشد، واجب بوده و تقدّم دسـت راسـت و شروع ازانگشتان تا آرنج افضل است؛ یعنی ثواب بیشتری دارد. شستن پا به جای مسح که میان اهل سنت رواج دارد،تفسیرخاصی است که ازادامه همان آیه ارائه دادهاند.به نظرآنها کلمه «ارجلکم» (پاها) بر «وجوهکم» (صورتها) عطف شده و باید مانندآن شسته شود،اماشیعه معتقداست این کلمه بعد از کلمه رئوس (سرها) ذکر شده و عطف به آن است و باید پاها را مانند سرمسح کنیـد.در هر حال اختلاف عمل در مذاهب اسلامی ناشی از اختلاف برداشت وفهم متفاوت ازآیات بوده وسـنت پیامبر را هر دو گروه طبق عقیده خود میدانند، اما شیعه افتخار دارد که پیرو ائمه اطهار بوده وپـیشوایان معصوم(ع) از آیات الهی و روش و سنت و گفتار رسول خدا(ص) آگاهتر بوده و درستتر تفـسیـرمیکنند. و همان گونه که بیان شددر روایات ائمه(ع) بیان شده که روش وضوی پیامبر(ص)به روش شـیـعه بوده است. مسئله دست بسته بودن (تکفیر و یا تکتّف) درحال نمازکه اهل سنت به آن اعتقاد دارداماشیعه باتـوجه به روایات امامان معصوم آن را درست نمی داند.امام باقر(ع) فرمود:ولیک بالاقبال علی صلاتک ...قال : ولا تکفّر فانّما یصنع ذلک المجوس ; بر تو بادبه توجه قلبی برنمازت ... ودست برروی دست درحال نمازنگذار, زیرا این کار مجوس است . بنابر این به عقیده شیعه این نحو نماز خواندن درست نیسـت و تكفیـر یكی از مبطلات نماز است , زیرا بدعت در دین محسوب می شود.پیامبـر(ص)فرمـود:«صَلُّـوا کَما رَأَیـْتُمُونی أَصْلی ; همانطور که من نماز می خوانم نماز بخوانید. پیامبر و اصحاب دست بسته نمی خواندند.»