ترجمه تفسیر مجمع البیان

تب‌های اولیه

6 پستها / 0 جدید
آخرین ارسال
ترجمه تفسیر مجمع البیان

ترجمه تفسیر مجمع البیان موجود است؟ یا باید از کجا تهیه کرد و ویژگی های این تفسیر چیست؟

با نام و یاد دوست






کارشناس بحث: استاد عمار

با سلام و ادب
بله این تفسیر ترجمه هم شده است که در کتاب فروشی های مذهبی شهر شاید داشته باشند و الا در قم یا تهران باید پیدا کنید که فراوان وجود دارد.
البته نرم افزار جامع التفاسیر هم ترجمه این تفسیر را دارد که از حیث هزینه به صرفه است چون شامل غالب تفاسیر می باشد.

در میان تفاسیر بزرگ قرآن، مجمع البیان كم نظیر است. جامعیت، استحكام و استواری مطالب آن از ویژگی های این اثر گرانبها است. تفسیری كه از دیرباز مورد توجه عالمان و قرآن پژوهان بوده و در تفاسیر بعد از خود تاثیرهای فراوانی بر جای گذاشته است. این همه بیانگر اهمیت آن است. تالیف این تفسیر به قولی در سال ۵۳۶ (فرهنگ معین، ج ،۶ ص۱۹۰۵) و به قولی دیگر در سال ۵۴۱ یا ۵۴۶ به پایان رسیده است. (قرآن پژوهی، ص ۱۸۴)، تفسیر مجمع البیان در ده مجلد است. تفسیر مذكور از چنان جامعیتی برخوردار است كه به لحاظ نظم و دسته بندی مطالب - كه متضمن همه مكاتب است - در میان دیگر تفاسیر عامه و شیعه ممتاز گردیده است. مولف این تفسیر ابوعلی فضل بن حسن ملقب به امین الاسلام طبرسی در قرن ششم از بزرگان عالمان امامیه به شمار می آمده است.
طبرسی مقدمه تفسیر خود را با هفت فصل اساسی، یا به تعبیر او «فن» به پایان برده است.
می توان گفت مطالب و دانش هایی كه او در مقدمه از آن بحث می كند امروزه با عنوان علوم قرآنی شناخته شده است. از نظر وی صحیح ترین عدد آیات قرآنی به دلیل انتساب به علی (ع) عدد كوفی است. طبرسی فن اول را به این مساله اختصاص داده است و اهمیت معرفت تعداد آیات قرآن را بازگو كرده است. اسامی قاریان مشهور در جهان اسلام و راویان آنها، معانی لغوی و اصطلاحی تفسیر و تاویل و فرق آن دو، اسامی قرآن و معانی آنها، احاطه بر اعجاز و تحریف ناپذیری كتاب الهی و مبحث نسخ و روایات مربوط به آن و آداب قرائت و مستحبات آن از فنون دیگر است كه مفسر مورد بحث قرار داده است.
می توان گفت مهم ترین بحث مقدمه مجمع «فن سوم» است طبرسی در این مقدمه ضمن طرح حدیث پیامبر (ص) كه فرمود: «من فسر القرآن برایه فاصاب الحق فقد اخطا»: كسی كه با رای خود اقدام به تفسیر قرآن كند حتی اگر نظرش درست هم از كار درآید خطاست.
گفته است: اگر این حدیث از پیامبر باشد منظور از آن كسانی هستند كه براساس هوای نفس عمل كرده و شامل كسانی است كه به شواهد الفاظ عمل نمی كنند (مقدمه، ص ۸۱). آنگاه وی به آیاتی اشاره می كند كه براساس آن لزوم تدبر و استنباط معانی از آن مستفاد می شود.
مولف همچنین به روایتی از پیامبر استناد می كند كه از رهگذر آن لزوم عرضه گفتار نبوی به قرآن استفاده می شود. بدین سان می توان گفت او طرفدار روش تفسیری «اجتهادی و عقلی» است البته به آن معنا نیست كه مفسر در مقام فهم آیات، روایات را به كار نمی گیرد، بلكه او در مقابل كسانی كه تفسیر را جز با روایت صحیح نمی دانند به نحو آشكار موضع گیری می كند.
در مجموع می توان این اثر را تفسیری اجتهادی عقلی و با سبكی بیانی و ادبی دانست كه در آن از همه روش های صحیح در تفسیر آیات وحی كمك گرفته شده است.
براساس پژوهش یكی از محققان، شمار رجالی كه اقوالشان در مجمع البیان آمده است از عامه و خاصه در تمام علوم قرآنی شاید بیش از ۳۵۰ تن باشد اما بالغ بر ۱۲۰ نفر از آنان از مفسران مشهور و ارباب حدیث هستند.
آنچه در مجموع در مورد منابع تفسیری مجمع البیان می توان گفت این است كه وی به غیر از استفاده از سخنان اهل بیت (ع) در تفسیر آیات به عنوان جانشینان و وارثان حق پیامبر (ص)، از اقوال صحابیان و تابعین نیز استفاده كرده است. گفته های تفسیری مواردی وجود دارد كه از اصحاب تفسیر استفاده كرده است، اما به نام آنها تصریح نكرده است.
این تفسیر بارها در ایران، مصر، لبنان به چاپ رسیده است. در تهران و تبریز از سال های ۱۲۶۸ به بعد به صورت سنگی در دو مجلد به چاپ رسیده است، از سال های ۱۳۲۲ تا ۱۳۵۵ هجری در صیدای لبنان به زیور طبع آراسته شده است. به همت سید هاشم رسولی محلاتی با تصحیح و تعلیقاتی در سال ۱۳۷۹ هجری قمری، مطابق با ۱۳۳۹ هجری شمسی نیز این تفسیر به چاپ رسیده است كه از سوی انتشارات دارالحیاء التراث العربی همان چاپ تجدید شده است.
عده ای از جمله دكتر احمد بهشتی و محمد مفتح آن را به فارسی ترجمه كرده اند و اخیرا توسط یكی از فضلا به نام علی كرمی نیز ترجمه شده است (البته ترجمه گزینشی) و حسین كریمیان، پژوهشی به زبان فارسی، در دو مجلد با عنوان طبرسی و مجمع البیان حول این تفسیر سامان داده است. پژوهش های دیگری نیز حول این تفسیر انجام شده است.

طبرسی در نگارش مجمع البیان سه جهت را مدّ نظر خود قرار داده است؛ نظم در نگارش آن كه نه در تفاسیر سابق بر آن وجود دارد، و نه در تفاسیر پس از آن با این شیوه دیده می شود ، احاطه بر بیشتر علومی كه در تفسیر و نگارش بدان احساس نیاز می شود، و نثر روان طبرسی كه از عهده هر كسی ساخته نیست. چنان كه طبرسی پیرامون هر سوره ترتیب زیر را مد نظر قرار داده است.

1. آیات و سور مكی و مدنی

2. شماره آیات و ذکر اقوال و اختلاف دیدگاهها
3. نامهای سوره ها
4. فضیلت تلاوت سوره ها
5. تفسیر و هدف كلی سوره
6. اختلاف قرائت ها
7. علل و وجوه و استدلالات قراءتها
8. اعراب جملات و کلمات
9. سبب نزول آیات
10. معنی و شرح آیات.

11. نظم؛ یعنی چگونگی پیوند میان آیات
شیوه قلم طبرسی در كتاب مجمع البیان به گونه ای است كه مورد ستایش بسیاری از عالمان، و از سویی مورد نقد عده ای دیگر از عالمان قرار گرفته است.
طبرسی طریقه ادب و احترام را در نقل اقوال دیگر بزرگان تشیع و اهی سنت در پیش گرفته، و سخنان مخالفان را با احترام نقل و نقد می كند، و شاید همین شیوه او در نقد عبارات و اقوال مخالفان باعث شده تا برخی از مخالفان متعصب شیعه مانند ذهبی به او و تفسیرش با احترام بنگرند.
از سوی دیگر میرزا حسین نوری(م1320هـ.ق) و شیخ یوسف بحرانی (م1186هـ.ق) نیز از او انتقاد كرده و مدعی شده اند كه تفسیر را بیشتربه جای اخذ از روایات اهل بیت علیهم السلام ، از مخالفان گرفته است.
باید گفت طبرسی از بزرگان متقدمین امامیه به شمار می آید و در دانشهای تفسیر، حدیث، كلام، فقه، اصول، ادبیات و علوم قرآن از سرآمدان بوده، و بر همین اساس تفسیر خود را به گونه جامع نگاشته است، امروزه تفسیر جامع را تفسیری می دانند كه به گرایش خاص اهمیت نداده، بلكه به همه دیدگاه ها در همه مطالب اسلامی پرداخته است. تفسیر طبرسی این چنین است؛ گرایش خاص عقلی، كلامی، فقهی، روایی و… در آن دیده نمی شود، بلكه از هر رشته فراخور ضرورت بهره جسته است و به همین منوال، اقوال مخالفان و صحابه و تابعان را نیز مورد توجه قرار داده، چون عصر آنها به عصر رسول خدا(ص) نزدیك بوده و گفتارهای آنها گاه در تفسیر آیات نقش بسزایی دارد.
همزمان با تألیف مجمع البیان در طوس، ابوالفتوح رازی در ری تفسیر روض الجنان خود را نوشت، این تفسیر دائرة المعارفی است كه بسیار مورد توجه دانشمندان است، رشید الدین میبدی(م520 هـ .ق) نیز در همین دوره تفسیر كشف الاسرار را در میبد نوشت؛ تفسیرهای برجسته دیگری نیز در همین دوره نوشته شده، مانند معالم التنزیل حافظ بغوی كه تفسیر روایی است، راغب اصفهانی (م503هـ.ق) نیز در همین عصر اقدام به نگارش تفسیر كرد.6 همانندی های بسیار میان مجمع البیان و روح الجنان باعث شده تا میرزا حسین نوری شبهه ای دیگر را القا كند. او مدّعی شده است كه تفسیر ابوالفتوح رازی ترجمه تفسیر مجمع البیان است كه این نیز اشتباه است، زیرا ابوالفتوح از تفسیر مجمع البیان خبری نداشته و از آن نامی به میان نیاورده، همانندی بسیار میان تفسیر مجمع البیان و روض الجنان به دلیل بهره گیری هر دو از تفسیر تبیان شیخ طوسی است. هم سنجی دقیق این سه تفسیر چنین می نماید كه مجمع البیان شرحی بر تبیان، و روض الجنان در مواردی ترجمه تبیان است، و این همانندی میرزا حسین نوری را بر آن داشته كه تفسیرابوالفتوح را ترجمه مجمع البیان بداند.

با سلام بر شما و تشکر فراوان من شنیده ام از احادیث دو کتب عامه و خاصه برای تفسیر استفاده کرده. درسته؟ چرا؟

[=arial]با سلام
بیشتر احادیثی که از اهل سنت در این کتاب است در مورد فضل القرائه از ابی بن کعب است که مشکل خاصی ندارند و ایرادی به مبانی شیعه وارد نمیکند.
و تعداد کم دیگری هم که هست از دیگر صحابه و تابعین صرف ذکر نقل نظریات آنهاست که هدف این است که در آخر برتری نظر شیعه را اثبات کند.به این صورت که نظرات آنها رو ذکر میکند تا برتری نظر شیعه مشخص شود.

موضوع قفل شده است